Жоғары буында ағылшын тілін оқытуда біліктілік-бағыттаушы амал

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

Батталова Гульжан Тулегеновна

(Студенттің аты-жөні)

Жоғары буында ағылшын тілін оқытуда біліктілік-бағыттаушы амал қолдану

(Тақырыбы / Тема)

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы

(код и наименование специальности)

Көкшетау 2014

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі

Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы:

Мамандығы:

Орындады:

(қолы/подпись) (аты-жөні / ФИО)

Жетекші

(қолы/подпись) (аты-жөні / ФИО)

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

(қолы/подпись) (аты-жөні / ФИО)

Көкшетау 2014

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 3

1. БІЛІКТІЛІК ТӘСІЛДЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТТЕРІ.

1. 1 Ғылыми әдебиеттерде «құзырет» және «біліктілік» туралы түсінік . . . 6

1. 2 Ағылшын тілін оқытуда біліктілік-бағыттаушы амалының

қалыптасудың негізгі кезеңдері . . . 12

1. 3 Ағылшын тілін оқытуда құзыреттің құрылымды компоненттері . . . 16

2. Жоғарғы буында біліктілік-бағыттаушы амалын оқытудың тәжірибесін зерттеудегі тәжірибелік-эксперименттік жұмысы.

2. 1 Біліктілік-бағыттаушы амалын қолданудағы мақсаттар және

әдістемелік міндеттер . . . 25

2. 2 Ағылшын тілін оқытудағы біліктілік-бағыттаушы амалы арқылы

жоғары буын оқушыларының құзыреттілігін қалыптастыру жолдары . . . 32

2. 3 Нәтиженің бағалануы, тұжырымдар және әдістемелік ұсыныстар . . . 49

Қорытынды . . . 57

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 59

Қосымша . . .

КІРІСПЕ

Бүгінгі таңда бүкіл әлемде болып жатқан өзгерістер адам өмір сүріп жатқан ортадағы барлық салаларына, соның ішінде, білім беру саласына да әсер тигізуде.

Біздің еліміз 2030 жылға дейінгі стратегиялық даму бағдарламасын, ел басшымыздың үштұғырлы тілдік саясатын, білім мен ғылымдағы мемлекеттік бағдарламаларын негізге ала отыра, білім берудегі кезек күттірмес өзекті мәселелерін алға қойып отыр.

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беру тұжырымдамасының негізгі мақсаты - білім беру жүйесінің барлық деңгейінде қоғамның талаптарына сәйкес білімді, біліктілігі жоғары, бәсекеге қабілетті, қазіргі жылдам өзгеріп отыратын дүние жағдайларында алынған терең білімін, қажетті дағдыларын тиімді түрде жүзеге асыратын және еркін бағдарлайтын, өзін- өзі дамытуға және өз бетінше дұрыс, адамгершілік тұрғысынан жауапты шешімдер қабылдауға дайын қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру [1] .

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауында «Білім беру реформасы табысының басты өлшемі -тиісті білім мен білік алған еліміздің кез келген азаматы әлемнің кез келген елінде қажетке жарайтын маман болатындай деңгейге көтерілу болып табылады. Біз бүкіл елімізде әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметіне қол жеткізуге тиіспіз» деп атап көрсетті [2] .

Қазіргі таңда бүкіл әлемдегі өркениетті дамыған елдердің басты көңіл бөліп отырған мәселесі - оқытудың жаңа технологияларын қолдана отыра, оқушыға жалпы бірдей қалыптасқан жан-жақты, дәстүрлі әдістермен әлемдік деңгейдегі озық технологиялармен салыстырылған, өмір тәжірибесіне ұштастырылған терең білім беріп, білікті маман даярлау.

Ал, шетел тілін үйрену, оның қолданыс аясын кеңейту ел басшымыздың үштұғырлы саясаты аясында және де еліміздегі тіларалық байланыстардың , өзара қарым-қатынастардың нығаюы кезеңіндегі өзекті де келелі мәселелері болып табылады.

Шетел тілін оқытуда оқушылардың білім-біліктілік, танымдық, коммуникативтік біліктілігін, олардың сөйлеу дағдысын дамыту үшін, оқу үдерісінде жаңа озық технологияларды қолдану қажет. Осы бағытта ағылшын тілі сабағын оқыту үрдісінде оқушылардың коммуникативтік біліктілігін қалыптастыру және дамыту мәселесі үлкен мәнге ие.

Тақырыптың өзектілігі . Елдердің және халықтардың арасында мәдениетті және экономикалық байланыстардың дамуымен қатар шетелдік тілдің рөлі жоғарылайды. Жыл сайын шетелдік тілдерді меңгерген мамандарға деген сұраныс көбеюде. Қазіргі кезде білімнің дамуының ең маңызды бағыттарының бірі құзыретті тәсілдеме болып табылады, дербес жағдайда - тәжірибе үстінде адамның құзыретті қабілеттерін пайдалануымен қатар, оның мәдени, әлеуметтік және ақпараттық біліктер мен дағдылардың дамуымен байланысты. Ғылыми-педагогикалық әдебиеттерде бұл сұрақ кең талқыланса да, мектепте және жоғары оқу орындарда когнитивті тәсілдеме орын алуда, сондықтан оқушылар «табысты әрекет үшін қажетті негізгі біліктіліктерді дамытудың орнына, көлемді ақпаратты / уақытша/ есте сақтауға тиіс.

Бүгінгі таңдағы елімізде жүріп жатқан экономикалық-әлеуметтік дамулар келешек ұрпаққа білім берудің мақсаттары мен мазмұнын түбірімен жан-жақты қайта ойластырылып, жаңа сапаға жету міндеттерін көздейді. Сондықтан білім беру саласындағы өзгерістер жеке тұлғаны қалыптастыруға, оқу үрдісіне тиімді әдіс-тәсілдерді іздестіруге, баланың шығармашылық, рухани, дене мүмкіндіктерін дамытуға, адамгершілік пен салауатты өмір салтын берік ұстануға бағытталуы тиіс. Міне осы орайда, 12 жылдық жалпы орта білім берудің мақсаты мен мақсатына сәйкес негізгі құзырлылығы айқында анық көрсетілген.

12 жылдық жалпы орта білім берудің басты мақсаты: өзінің және қоғамның мүддесіне өзін-өзі белсенді етуге дайын, өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, бәсекеге қабілетті және құзіретті, шығармашыл, білімді тұлғаны дамыту және қалыптастыру. Осы белгіленген мақсатқа сәйкес білім беруден күтілетін нәтижелері мектеп түлегінің негізгі құзырлылығы анықталады.

Бірақ мамандар мектеп және тілдік жоғары оқу орындардың түлектері шет тілдерін меңгеруі жеткіліксіз деңгейде екенін белгілейді, ал жақсы білімі бар түлектер кәсіби және тұрмыстық салада өз білімдерін үнемі пайдалана алмайды. Осыған басқа тілдердің лингвистикалық мәдени мағынасын, түрлі халықтардың салт-дәстүрлері мен қазіргі өзгешеліктерінің дамуының білмеуі қосыла кетеді. Осыған байланысты оқушыларды мәдениеттердің арасындағы диалог құрайтын субъект ретінде тәрбиелеуге мұқтаждық туындады. Шет тілі тек қана лингвистикалық білім жүйесін ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік нормалар туралы білім жиынтығын, рухани құндылықтарды, адамдар арасындағы қатынастар жиынтығын құрайды. Сондықтан, шет тілдің тарихы шет тілді меңгеру барысында негізгі пән ретінде қарастырылады.

Соңғы уақытта ғылыми әдебиетте "лингвистикалық мәдениеттанымдық біліктілік", "лингвистикалық мәдениеттанымдық біліктілік" ұғымдарға көңіл аударылады. Лингвистикалық мәдениеттанымдық біліктілік - бұл бір арнаулы ұлттық тілді өз құрамына алған мәдениет туралы білім жүйесі және сол білімді тәжірибеде пайдалануға болатын арнаулы біліктердің жиынтығы.

Мәселенің әзірлеу дәрежесі. Лингвистикалық мәдениеттанымдық зерттеулердің көне дәстүрлері бар. Еуропаның лингвистикалық мәдениеттанымдық дәстүрі Ф. де Соссюрдің, Р. Якобсонның, Р. Барттың, Тван Дейктың аттарымен байланысты. Сонымен қатар белгілі үлес мәдени-жағдаяттық модельдердің лингвистикалық теориясына Л. Витгенштейн, Г. Гадамер, Г. Гийом, М. Хайдеггер, Н. Хомский, К. Ясперс қосқан.

Халықтардың, олардың тілдері арқылы дүниетанымдарының бастауын анықтауда В. Гумбольдт тұрды. Оның ойлары /идеялары/ А. А. Потебни, А. Мейе, Ж. Вандериес, Э. Бенвенисттің еңбектерінде жалғасын тапты.

Көптеген дербес бағытар құрылды, олардан тілдің және мәдениеттің байланысының өз түсінушілігі туындады: антрополингвистика, этнолингвистика, социолингвистика, психолингвистика және т. б.

Ал ағылшын тілінің тарихына келетін болсақ, бұл тақырыптың зерттеулеріне қомақты үлес қосқан : Иванова И. П., Чахоян Л. П., Беляева Т. М., Залесская Л. Ф., Матвеева Д. А., Расторгуева Т. А., Аракин В. Д. және т. б.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - жоғары буында ағылшын тілін оқытудағы компетенттік /құзіреттілік/ - бағыттаушы амалының ерекшелігін зерттеу.

Тақырыптың өзектілігі мен мақсаты келесі міндеттерді орындауға себепші болды :

- құзырет ұғымын ашып көрсету;

- мәдениаралық коммуникацияны ағылшын тілін оқытудың мазмұнының моделі ретінде құзырет аясында қарастыру;

- «ағылшын тілінің» өзгешелігін, ұстанымдары және тәртіп әдістерін айқындау;

- ағылшын тілінің тарихын оқыту барысында құзыретті құрушы жаттығуларды сараптау;

- ағылшын тілінің тарихын оқыту барысында құзыретті құру үшін жасалынатын эксперименттік-тәжірибе жұмысты өткізу;

- эксперименттік-тәжірибе жұмыстың қорытындысын жасап, лайықты тұжырымдамаларды жасау.

Зерттеудің пәні - жүйе, құзыреттің қағидалары мен құрушы моделі.

Зерттеудің объектісі - ағылшын тілі дербес оқу тәртібі ретінде.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізі . Дипломдық жұмысты жазу барысында ақпарат базасы ретінде отандық авторлардың Кунанбаев С. С., Кулибаев Д. Н., Ж. С. Нарымбетовтың және т. б. жұмыстары болды, ал шетелдік авторлардан Суворов М. С., Артемьев О. А., Баранов Н. В., Гусев С. Б., Гальсков Н. Д., Гез Н. И., Колкер Я. М., Устинов Е. С., Еналиев Т. М., Искандаров О. Ю., Мильруд Р. П., Максимов И. Р., Рапопорт И. А., Гохлернер М. М., В. П Фурмановтың еңбектері негізге алынды.

Зерттеудің әдістері. Зерттеу барысында пайдаланды: теориялық әдістер ( психолого-педагогикалық және әдіснамалық әдебиеттердің сараптамасы), эмпирикалық әдістері (озық тәжірибені жинақтау, қадағалау және констатациялық эксперимент), статистикалық әдістер.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден (кіріспеде зерттеудің өзектілігі, мақсаты мен міндеттері көрсетілген, пәні және объектісі анықталған), негізгі бөлімнен (екі тараудан), қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер мен қосымшалар тізімінен тұрады.

1. БІЛІКТІЛІК ТӘСІЛДЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТТЕРІ.

Ғылыми әдебиеттерде «құзырет» және «біліктілік» туралы түсінік.

Біздің елімізде, орта білім реформасы объективті мәселер кешені ретінде, мектепте сапа және білім үдерісінің тиімділігін көтермелеуімен толығуын талап етеді. Соның ішінде білім үрдісінде ең бір басты мәселе бұл қоғамның жылдам өзгеруі, оқушының білім алуға шектеулі мүмкіндіктері және инновациялық технологияның енгізулері. Мәселені жүзеге асыру үшін, жас маман дайындығы емес тәжірибелі мұғалімдердің жүйелі дайындығын талап етеді. Бүгінгі таңда жалпы орта білім беруді жетілдірудің негізінде құзыретттілік тәсілді алу ұсынылып жүр. Қазақстан Республикасы 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында да білімге бағытталған мазмұнды біліктілік, яғни нәтижеге бағдарланған білім мазмұнына алмастыру қажеттілігі көрсетілген.

Қазіргі кезде орта білімнің құзіретті колдауға өту мәселесінде «біліктілік» және «құзырет» айқындамаларының теориялық сұрақтарының дұрыс шешімін таба алмай жатыр. «Біліктілік» және «құзырет» түсініктері ХХ ғасырдың 90-жылдары отандық педагогика лексиконына кірітіле басталды да, ағылшын тілінен аударғанда түрлі мағына береді. Мамандардың зерттеуі бойынша біліктілік жүйесінде 112 қасиет түрі бар. Ал білім жүйесінде сапа және нәтижеге көзделген құзыреттің жеті қасиетін алуға болады. Осыдан, біз құзыретті оқыту барысында білім алудың білім, біліктілік және шеберліктердің маңызды кешені деп есептеймін. Біліктілік бұл тұлға бойындағы барлық қасиеттердің жинағы, оның құзырлығының негізінде пайда болған шеберлігі, бір жұмысты орындаудағы епшілдігі. «Біліктілік» түсінігі оқыту үрдісінің нәтижесін бейнелеуде қолданылады; «құзырет» түсінігі алдынғы педагогикада талап етілетін «қалай екенін білем» бағытынан, «қалай қолдануды білем» бағытына негізделеді. Ал құзырлылық, біліктілік дегеніміз 12 жылдық біліммен тікелей байланысты. Себебі 12 жылдық білім беру жағдайында оқушы тек қана білім алушы ғана емес, сонымен қатар:

- Ізденуші

- Зерттеуші

- Басқарушы

- Ұйымдастырушы

- Кеңесші

- Үйлестіруші дербес тұлға.

Сондықтан да 12 жылдық мектепте құзіреттілік тәсіл жаңа тәсіл болып табылады.

Тәуелсіз еліміз іргелі, бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына ілігеміз деп ұмтылып жатқанда, сол мақсатты болашақта жүзеге асыратын ұстаз ең алдымен кәсіби деңгейі жоғары, интеллектуалдық, шығармашылық қабілетті мол тұлға болумен қатар ол оқытудың жаңа технологияларын өмірге енгізуге дайын, оқу тәрбие ісіне жанашырлық танытатын, қоғамның ең озық бөлігінің бірі бола білуі тиіс [3] .

12 жылдық білім беруде әр мұғалім баламен жұмыс жасауда, яғни жүргізілген әр сабағын жаңаша өткізуге оқушының пікірін бақылап олардың өзіндік шешім шығара білуіне көп ықпал жасайды.

Қазіргі Шет тілін оқытудың стандартына сай біліктілік адамның белгілі - бір ортада әрекет етуге дайындығы және қабілеттілігі «Біліктілікті игеру - мәдени» адамды академиялық білімнің өкілі ретінде "белсенді", "әлеуметтік бейімделген" тұлғаға айналдырады. Ол өз кезегінде тұлғаны ақпарат алмасу мақсатында қарым - қатынасқа түсіп қана қоймай, қоғамда әлеуметтенуге, сол қоғамды өзгерту мақсатында оған әсер ете алатын тұлғаға айналуына көмектеседі.

Ғалымдар бұл терминге әртүрлі анықтамалар береді. Мысалы: Шилов З. Е. және Агапов И. Т. анықтамасы бойынша біліктілік дегеніміз - тұлғаның білім алу барысында меңгерілетін білімі мен тәжірибесіне негізделген, оқу - танымдық және еңбек процесінде оның өз бетінше әрекет етуіне бағытталған жалпы іс - әрекетке қабілеті мен дайындығы десе, осы мәндес анықтама Л. П. Борисовтың еңбегінде беріледі, оған сай біліктілік оқу барысында алған біліммен іскерліктің күнделікті өмірде әр түрлі практикалық және теориялық проблемаларды шешуде қолдана алу қабілеті.

«Біліктілік» термині әдетте белгілі бір әлеуметтік-кәсіби статус иесіне байланысты қолданылады және оның сол істі атқарудағы түсінігі, білімі, білігінің орындалуға тиіс мәселенің нақты өз деңгейінде шешілуімен сәйкестілігі арқылы сипатталады.

«Методикалық терминдер сөздігінде» «Біліктілік (латынның competentis-бейім сөзінен) -қандай да бір оқу пәнін оқыту үдерісінде қалыптасатын білім, білік, дағдылар жиынтығы, сонымен қатар, қандай да бір қызметті орындай алу қабілеттілігі», - делінген.

Орыс тілінің сөздігінде «біліктілік» термині «әлдекімнің жақсы хабардар болуы мәселесі төңірегінде» берілген.

Латынның «compete» деген термині «білу», «жасай алу», «дегеніне жету» деген мағыналарды береді. Бұл жалпы алғанда біліктіліктің мәнін анықтайды. Кәсіби біліктілік категориясын айқындау үшін оларды әр түрге айналдыру, нақтылау және жалпы логикалық ұғымға біріктіруді жүзеге асыру керек.

«Біліктілік» терминін ХХ ғасырдың ортасында Н. Хомский енгізген болатын, алғашында ол ана тілінде нақты тілдік қызметті орындау үшін қажет қабілеттіктер ұғымын берген.

Кейбір авторлардың еңбектерінде «кәсіби біліктілік» ұғымы «кәсіби қызметке даярлық» (В. А. Сластенин, Н. Н. Лобанова, А. И. Панарин және т. б. ) және «педагогикалық кәсібилік» (А. И. Пискунов, В. В. Косарев және т. б. ) ұғымымен теңестіріледі. Біліктілік ұғымы «білім», «білік» және «дағды» сияқты ұғымдарды қамтиды. Бірақ бұл білім, білік және дағдының жаңаша жай ғана жиынтығы емес. Біліктілік оқыту нәтижесін (білім және білік) ғана емес, сонымен бірге ол оқушылырдың шығармашылық іс-әрекет тәжірибесі мен құндылық бағдарларының жүйесін де көрсетеді. Біліктілік - бұл алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге қолдана алу қабілеттілігі. Ол, ең әуелі мектептегі оқыту үрдісінде қалыптасады. Сонымен, оқытудағы құзіреттілік тәсіл білім беру нәтижесі ретіндегі оқыту сапасын қамтамасыз етеді, ал ол өз кезегінде кешенді әдіс-тәсілдерді жүзеге асыруды, мектептегі оқыту сапасын бағалаудың біртұтас жүйесін құруды талап етеді. Демек «құзырет» және «біліктілік» ұғымдарын мектептегі педагогикалық тәрибеге енгізу білім берудің мазмұны мен әдістерін өзгертуді, іс-әрекет түрлерін нақтылауды талап етеді.

Біліктілік тәсіл бірінші орынға оқушының хабардарлығын емес, нақты құбылыстарды танып білу мен түсіндіруде;

қазіргі заманғы техника мен технологияны игеруде;

практикалық өмірде;

мамандық таңдау кезінде өзінің кәсіби білім алуға дайындығын бағалауда;

еңбек нарығын бағдарлау қажет болғанда;

өмірден өз орнын анықтауға;

өмір салтын, кикілжіңдерді шешу тәсілдерін таңдауға байланысты мәселелерді шешу қажет болғанда туындайтын өмірлік мәні бар мәселелерді шешу біліктілігін шығарады.

Б. Тұрғанбаева: «Құзырлыққа бағытталған оқыту үрдісінде тәжірибелік жолмен мәселені шешу мүмкіндігі молаяды. Осы жағдай біліктілікті арттырудағы екінші үлгіге көшірудің негізі бола алады. »

К. Құдайбергенова: Тұлға құзырлылығын қалыптастыру жолдары:

- білім беру жүйесіндегі жүйеге кіретін бала жүйеден шыққанда түлек болады;

- тұлғаның ұжымға енуі арқылы әлеуметік-психологиялық сипаты көрінеді, - деп тұжырымдайды.

Біліктілік тәсіл білімдік парадигмадан біртіндеп мектеп бітірушінің қазіргі көп факторлы әлеуметтік-саяси, нарықтық-экономикалық, коммуникациялық және ақпараттық қаныққан кеңістік жағдайында тіршілік ету қабілетін көрсететін құзыреттер кешенін игеруге жағдай жасау дағдыларын қалыптастыруға қарай бет бұруды білдіреді.

Ғалымдар білім берудегі біліктілік тәсілді жүзеге асырудың төрт аспектісін ажыратады:

Бұл төрт бағыттың бәрі біздің мектептер үшін өте қажет. Бұлардың әрқайсысын орындау мектеп түлектерінің біліктіліктерін, олардың мектеп бітіргеннен кейін жұмысқа дайындығын арттыруға себептесетін болады.

«Құзырлылық», «құзыр» ұғымдарының қолданыстағы білім, білік, дағдыдан айырмасы төмендегідей ажыратылады:

А) білімнен айырмасы - қызмет жөніндегі ақпараттық сипатта емес, өнімді қызмет формасы түрінде байқалады.

Ә) дағдыдан айырмасы - оқыған материалды топтастыра, құбылыстарды, заңдылықтарды шығармашылықпен пайдалана отырып өзгерте алатын саналы қызмет.

Б) біліктіліктен айырмасы - дағдыға автоматты түрде жету немесе алмастыру емес, керісінше бірнеше пән дағдыларын кіріктіру, жалпы қызмет негіздерін сезіну.

Қазір ғалымдардың зерттеулерінде біліктілікті қалыптастыру білім беру мазмұны құралдары арқылы жүзеге асатыны, осыдан келіп оқушының қабілеттілігі дамитыны және күнделікті өмірдегі шынайы проблемаларды - тұрмыстық мәселелерден бастап, өндірістік және әлеуметтік мәселелерді шешу мүмкіндіктері пайда болатындығына баса назар аударылып отыр.

Әр күні өзгеріске толы бүгінгі жауапты кезеңде замана кешінен қалып қоймай уақыт талабына сай ертеңгі болашақ жас ұрпақты білімді етіп тәрбиелеу ұстаздарға зор жауапкершілікті жүктейді. Ол мұғалімнен үздіксіз ізденуді, өз білімін үнемі жетілдіріп отыруды талап етеді. Өйткені еліміздің ертеңі жас ұрпақтың қолында. Мұғалімнің шеберлігі мен жетістігі - сапалы білім және жақсы тәрбие алған шәкіртінде. Оқушы шығармашылығын дамыту ісі үздіксіз ізденуді, өз білімін үнемі жетілдіріп отыруды талап етеді. Өйткені еліміздің ертеңі жас ұрпақтың қолында. Мұғалімнің шеберлігі мен жетістігі - сапалы білім және жақсы тәрбие алған шәкіртінде. Оқушы шығармашылығын дамыту ісі үздіксіз жүргізіле бермек. Бұл қоғам талабына сай туындайтын қажеттілік. Мемлекеттіміздің әрбір азаматы - ұлттық құндылық, әрбір баласы - еліміздің ертеңі екенін ескерсек, әрбір оқушынының сапалы білім алып, азамат болып қалыптасуына жағдай жасау міндетіміз болып табылады. [4]

Білім беру үрдісінде негізгі біліктіліктерді қалыптастыру ретінде білім алушылардың жобалау, зерттеу әрекеттері ұйымдастырылады. Оқу жылының бойында білім алушылар жеке немесе топ құрамында пәнаралық және пәндік мазмұн базасында тұлғалық маңызды жобаны әзірлеп, іске асырады.

Жобалау, зерттеу іс -әрекетінде бағалау нысаны - арнайы әзірленген талаптар мен көрсеткіштер негізінде негізгі біліктіліктердің қалыптасуы болып табылады.

Құзырет - қойылған мақсаттарға жету үшін ішкі және сыртқы ресурстарды тиімді іске асыруға, жеке және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында табысты іс -әрекетке дайындық, яғни біздің пайымдауымызша, білім беру жүйесіне әлеуметтік тапсырысты құрайды.

Біліктілік оқушылардың іс -әрекетін әмбебап тәсілдерін меңгеруінен көрінетін білім нәтижесі. Білім алушылардың тұлғалық сапаларының кешенін дамытуға, білім беруден күтілетін нәтижелер.

«Біліктілік» термині әдетте белгілі бір әлеуметтік - кәсіби статус иесіне байланысты қолданылады және оның сол істі атқарудағы түсінігі, білімі, білігінің орындалуға тиіс мәселесінің нақты өз деңгейінде шешілуімен сәйкестілігі арқылы сипатталады.

Дамыған елдердің оқу жүйесінде кеңінен қолданыла бастаған «құзіреттілік», «құзырет» терминдері жаңа білім ретінде біздің еліміздің білім беру жүйесіне ене бастады. Мұндай аса жауапты білім деңгейіне жету үшін оқу үрдісін соған сай ұйымдастыра білетін, колледж білім алушыларына білімді өз бетінше еңбек етіп алатындай күйге жеткізе алатын, өзі де осы аталған біліктіліктерді меңгерген, кәсіби дидактикалық құзыреттілігі қалыптасқан мұғалімдер даярлау міндеті тұр. [5]

Жалпыұлттық деңгейдегі 12 жылдық жалпы орта білім берудің басты мақсаты да тұжырымдамаға сәйкес төмендегідей:

Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық және саяси өміріне белсенді қатысуға дайын, бәсекеге қабілетті тұлғаны дайындау.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.