ҚОҒАМДЫҚ ҚАУІПСІЗДІККЕ ЖАТАТЫН ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ МЕН САРАЛАНУЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТулардың, символдар мен арнайы тізімдемесі.

АНДАТПА.

КІРІСПЕ

І- ҚЫЛМЫСТЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН МАҢЫЗЫ

1. 1 Қылмыстың түсінігі және оның санаттары

1. 2 Қылмыс құрамы және қылмысты дәрежелеу

1. 3 Қоғамдық қауіпсіздікке және қоғамдық тәртіпке қарсы

қылмыстардың жалпы сипаттамасы

ІІ- ҚОҒАМДЫҚ ҚАУІПСІЗДІККЕ ЖАТАТЫН ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ МЕН САРАЛАНУЫ

2. 1 Қоғамдық қауіпсіздікке ерекше қауіп төндіретін қылмыстар

2. 2 Қауіпсіздік ережелерін бұзумен байланысты қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар

2. 3 Ұқыпсыздық салдарынан туындайтын қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар

ІІІ- ҚОҒАМДЫҚ ТӘРТІПКЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

3. 1 Жаппай тәртіпсіздіктердің орын алуы мен түсінігі

3. 2 Бұзақылық әрекеттердің қауіптілік салдары

3. 3 Тағылықтың ерекшеліктері

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Бұл жұмыстың өзектілігі мына жағдайлармен көрінеді.

Қылмыс құрамы деп қылмыстық құқық теориясында қылмыстық заңмен орнықтырылған, қоғамдық қауіпті әрекетті нақты қылмыс ретінде бейнелейтін обьективтік және субьективтік нышандардың жиынтығы түсінледі.

Қылмыс құрамы ұғымы теорияда қылмыс құрамының элементтері деп аталады. Бұл қылмыстың обьектісі, обьективтік жағы, субьектісі және субьективтік жағы. Дәлдеп келгенде, бұл элементтерді және жалпылай алғанда құрамды құрастыратын нышандардың мазмұны бойынша ұрлық қорлаудан, тонау бұзақылықтан ерекшеленетін болады.

Әрбір қылмыс істелген уақытында көптеген белгілермен сипатталады. Осы белгілердің барлығы да қылмыс құрамына жатпайды.

Зерттеудің мақсаты

Қылмыс құрамына мұқияттылықпен таңдап алынған түрлік белгілер ғана қосылады. Түрлік белгілер дегеніміз барлық қылмыстарға ортақ, олардың қоғамға қауіптілігін және құқыққа қайшылығын білдіретін жиынтығының көрнісі болады. Түрлік белгілерге жатпайтын тек қана жекелеген қылмысқа тән белгілер қылмыс құрамына қосылмайды. Сондықтан олар қылмыс құрамынан тысқары болады да, осыған байланысты оның қылмысты саралау үшін маңызы болмайды. Мысалы, біреудің мүлкін ұрлағанда (ақша, зат, құжат т. б. ) немесе ол ұрлықтың қашан болғаны қылмысты саралауғаәсер етпейді. Түрлік белгі сол немесе басқа қылмыстың міндетті белгілері болады. Осы түрлік белгілердің біреуі жоқ болса, онда қылмыс құрамы да болмайды. Мысалы басқа біреудің мүлкін ұрлаудың түрлік белгісі-оны жасырын ұрлау. Егер басқа біреудің мүлкін алу жасырын түрде емес, ашық түрде жүзеге асырылса, онда ұрлық емес, басқа қылмыс құрамы- тонау болады.

Зерттеудің объектісі

Заңдылықты қатаң сақтау, бұлжытпай жүзеге асыру, тәуелсіз мемлектіміздің нығаюының негізгі шарты. Заңдылық қағидасын сақтау, жүзеге асыру құқық қорғау органдары қызметкерлерінің қасиетті борышы. Бұл азаматтың конституциялық құқығын, бостандықтарын жүзеге асырудың негізгі кепілі болып табылады. Заңдлық талабын дұрыс жүзеге асыру қылмыс істеген адамға заңды дұрыс қолданып, оның әрекетіне заң талабына сай баға беру болып табылады. Қылмыстық заңды дұрыс қолданудың маңызды шарттарының бірі қоғамға қауіпті іс-әрекеттерге заңды дұрыс қолданып, әрекет немесе әрекетсіздікке қылмыстық заң нормасының талабына сай баға беріп саралау болып табылады.

Егерде қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімнің қайсы тарауын болмасын зерттегенде, оның ішінде бір-біріне барлық белгілері сай келетін қоғамға қауіпті деп тапқан екі қылмысты әрекетті таппайсыз.

Сондықтан қылмысты дұрыс дәрежелеу үшін әрбір жеке қылмыстың белгілерін білу айырықша қажет болып табылады. Мұны білу қылмысты бір-бірінен ажыратуға, оларды бір-бірімен араластырмауға, сөйтіп қылмысты дәрежелегенде қате жібермеуге мүмкіншілік береді.

Қылмыстың жеке құрамдарын зерттегенде, әрбір қылмыстың неге қарсы бағытталғанын, оның қандай мүддені бұзатындығын, кімге немесе неге зиян келтіру мүмкіндігі барлығын анықтау қажет. Сонымен қатар қылмыс құрамының барлық элементтері бойынша шынайы жағдайларды қылмыстық-құқықтық нормалармен салыстыру керек.

Зерттеу мәні

Қылмысты саралау дегеніміз адамның қоғамға істеген қауіпті іс-әрекетін қылмыстық заңда көрсетілген нақты қылмсы құрамының белгісі бар бапқа дәлме-дәл жатқызу болып табылады. Қоғамға қауіпті іс-әрекет қылмыстық заңда көрсетілген нақты қылмыс құрамымен қамтылса, онда ол дұрыс сараланған деп саналады. Қылмысты саралаудың іс-әрекеттің қылмыс құрамының тиісті баптары немесе оның бөліктеріне, тармақтарына сай келетіндігін дәлме-дәл көрсету қажет. Егер адам іс-әрекетінде бірнеше қылмыс құрамы болса, онда оның іс-әрекеті заңның бірнеше баптары немесе баптардың бірнеше бөліктері, тармақтары бойынша сараланады. Қандай түрде болса да қылмысты дұрыс сараламау, ол заңдылықты бұзуға, қылмысқа қарсы күрес жүргізетін органның беделіне нұқсан келтірумен байлансты болады. Мұндай құбылысқа жол бермеу үшін қылмыстық заңды дұрыс қолданып, істің мән-жайын сондай-ақ қылмысты қылмыс еместіліктен немесе соған ұқсас басқа қылмыстардан ажырататын белгілерді анықтау қажет.

Зерттеу әдістері

Қылмыстық кодекстің оныншы тарауында екі түрлі топқа жататын қылмыстардың түрі көрсетілген. Онын біріншісі қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстар. Қоғамдық қауіпсіздік деп - адамдардың қауіпсіз өмір сүруін, бірқалыпты қызметін, радио-активті материалдарды залалсыз пайдалану, қаруды, оқ-дәріні, жарылғыш заттарды немесе жарылғыш қондырғыларды тиісінше және қауіпсіз пайдалану, сондай-ақ тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын қауіпсіз жүргізуді реттейтін қоғамдық қатынастарының жиынтығы болып табылады. Бұл қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың топтық объектісі болып табылады. Қоғамдық қауіпсіздікке қарсы қылмыстардың тікелей объектісі қоғамдық қауіпсіздіктін жекелеген салалары (адам өмірінің және оның қызметінің қауіпсіздік шарттары; ерекше қауіп кезі болып табылатын заттарды пайдалану, өліммен аяқталатын зардап туғызуы мүмкін жұмыстарды жүргізу және т. б. ) болып табылады.

Осы топқа жататын кейбір қылмыстардың қосымша тікелей объектісі адамның өмірі, денсаулығы болуы мүмкін.

Объективтік жағынан алғанда қоғамдық қауіпсіздікке жататын қылмыстардың, көпшілігі әрекет арқылы (ҚК-тің 233 және басқа баптары) ; ал қайсыбіреулері әрекет немесе әрекетсіздік күйде (мысалы ҚК-тің 245, 246-баптары) жүзеге асырылады. Кейбір қылмыс құрамының нормалары бланкеттік диспозицияға негізделген (ҚК-тің 245, 246, 251-баптары) .

Көптеген Қылмыстар құрам жағынан формальдық (ҚК-тің 233, 234, 237-баптары т. б. ), ал қайсыбіреулері материалдық құрамға (ҚК-тің 245, 244-баптары) жатады. (к. к. б 2)

Міне, сондықтан да қылмыс құрамының толық анықталуы, қылмыстылықтың ашылуына, оның жолын кесуге, құқық қорғау органдарының жемісті жұмыс жасауына негіз қалайды.

Сондықтан да біз осы-қылмыс құрамы мәселесіне кеңінен тоқталып толғақты проблемалары жөніндегі ой-пікірлермен санасып, төмендегі тарауларда, осы қылмыс құрамын егжел-тегжейлі баяандап талдау жасадық.

Бұл тақырыптың маңыздылығының өзі жоғарыда аталып өткендей, қоғамға қауіпті іс-әрекетке заңды дұрыс қолданып, әрекет немесе әрекетсіздікке қылмыстық заң нормасының талабына сай баға беріп саралау болып табылады.

Құрылымы: зерттеулердің мазмұны

Дипломдық жұмыс үш тараудан тұрады.

Бірінші тарауында қылмыстың түсінігі мен маңызы және белгілері қарастырылған.

Екінші тарауында қоғамға қауыпсіздікке және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың түсінігі мен түрлері.

Үшінші тарау жаппай тәртіпсіздіктердің орын алуы мен түсінігі.

Қорытынды бөлім мен қолданылған әдебиеттер тізімі.

1 -ҚЫЛМЫСТЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН МАҢЫЗЫ

1. 1. Қылмыстың түсінігі мен белгілері

Ќылмыстыќ кодекстіњ 9-бабыныњ екінші бµлігінде «Осы кодекстіњ Ерекше бµлімінде кµзделген ќайсыбір єрекеттіњ белгілері формальды болса да бар, біраќ елеулі болмаѓандыќтан ќоѓамдыќ ќауіпті емес, яѓни жеке адамѓа, ќоѓамѓа немесе мемлекетке зиян келтірмеген жєне зиян келтіру ќаупін туѓызбаѓан іс-єрекет немесе єрекетсіздік ќылмыс болып табылмайды делінген». Ќоѓамѓа ќауіптілікті тек ќылмысќа ѓана ќатысты деп айтуѓа болмайды. Єкімшілік ќ±ќыќ б±з±шылыќ та жеке адамѓа, ќоѓамѓа немесе мемлекетке зиян келтірілуі м‰мкін. Алайда олардыњ ќоѓамѓа ќауіптілігі едєуір тµмен. Зањ шыѓарушы ќылмысты басќа ќ±ќыќ б±зушылыќтан айырып кµрсету ‰шін, ќол суѓ±шылыќтын нєтижесінде болатын зардаптардын белгілерін сипаттайтын белгілерді Ќылмыстыќ кодекстін Ерекше бµлімі баптарыныњ диспозициясында. Ќоѓамѓа ќауіптілік ќоѓамѓа зиянды єрекеттік µзініњ тікелей ерекшелігіне, яѓни оны істеу уаќыты, орны, тєсілі, жаѓдайларѓа байланысты єр т‰рлі болуы м‰мкін. Мысалы: тиісті р±ќсат етілмеген немесе тыйым салынѓан жерлерде не тыйым салынѓан андарѓа ќатысты ањ ауланса, ол зањсыз болып табылуы, Ќылмыстыќ кодексінде 296-бабы, бірінші бµлігі бойынша меникалыќ кµлік ќ±ралдарын ж‰ргізуші адамды жол ќозѓалысы немесе кµлік ќ±ралдарын пайдалану ережелерініњ б±зуы, айпайсызда адамныњ денсаулыѓыныњ ауыр немесе орташа ауырлыќтаѓы зиян келтіруі. Осы бап бойынша, егер адамныњ денсаулыѓына зиян орташа ауырлыќтан тµмен болѓан жаѓдайда жауыптылыќ єкімшілік ретпен ќарастырылады. Ќылмыстыњ міндетті белгілерініњ бірі болып ќ±ќыќќа ќайшылыќ- яѓни ќылмыстыќ зањмен тыйым салынѓан іс-єрекет немесе єрекетсіздік болып табылады. Ќылмыстыњ формальді жєне материалды белгілері бір-бірімен тыѓыз байланыста болады. Адамныњ ќылмыстыќ ќ±ќылыќ норма бойынша тыйым салѓан іс-єрекеттерді істеуін ќ±ќыќќа ќайшы деп табуѓа болады. Ќ±ќыќќа ќайшылыќ- ќылмыстыњ формальді белгісі. Ќылмыстыќ ќ±ќыќќа ќайшылыќтыњ міндетті белгісі болып осы зањда кµрсетілген іс-єрекетті істеген жаѓдайда наќты нормада кµрсетілген ќылмыстыќ ќ±ќыќтыќ санкция белгілеген жазаныњ белгілі бір т‰рініњ таѓайындалуы болып табылады. Ќылмыстыњ болуы туралы сµз тек ќ ќана, егер ќылмыстыќ зањмен тыйым салынѓан єрекет б±зылса ѓана болуы керек. Мысалы: Ќазаќстан Республикасы территориясында шетел валютасымен мєміле жасауѓа, валютаны ќадаѓалау зањымен тыйым салынѓан, біраќ м±ндай єрекет Ќылмыстыќ кодексте ќарастырылмаѓан. Сондыќтан б±л ќылмыс болып табылмайды. Зањ шыѓарушы ќылмыстыњ формальді белгісініњ µсуіне байланысты ќазіргі кезењде Ќылмыстыќ кодексінде 9- бабы бірінші бµлігіне конституция нормасын енгізген (Конституцияныњ 77- бабы, 3- бµлігі 10- тармаѓы) ќылмыстыќ зањды ±ќсастыѓы бойынша ќолдануѓа жол берілмейтіндігі. Басќаша айтќанда конституциялыќ дењгейде белгіленген ќаѓида зањда белгіленіп кµрсетілмесе ќылмыс жоќ. Ќ±ќыќќа ќайшылыќпен ќатар онымен байланысты ќылмыстыњ екі белгісі кінєлілік жєне жазалылыќ болып табылады. Ќылмыстыќ кодексінде 19- бабы екінші бµлігіне сєйкес, объективті айыптауѓа, яѓни кінєсіз зиян келтіргені ‰шін ќылмыстыќ жауыптылыќќа жол берілмейді. Осы баптыњ ‰шінші бµлігіне сєйкес, ќасаќана немесе абайсызда єрекет жасаѓан адам ѓана ќылмысќа кінєлі деп танылады. Кінєлілік ќ±ќыќќа ќайшылыќтыњ міндетті шарттарыныњ бірі болып табылады. Ќылмыстыњ ќаншалыќты міндетті шарттарыныњ бірі болып табылады. Ќылмыстыњ ќаншалыќты зардабы болѓанына ќарамастан, егер оны істеегн адамныњ єрекетінде кінєніњ белгілі бір т‰рі болмаса, ол ќылмыстыќ жауыптылыќќа, жазаѓа тартылмайды. Кінє- б±л т±лѓаныњ µзі жасаѓан ќоѓамдыќ ќауіпті іс-єрекетті мен оныњ ќасаќаналыќ жєне абайсыздыќ т‰ріндегі салдарына психикалыќ ќатынасы. Ќылмыстыќ зањѓа сєйкес, кінє- б±л єрќашан не ќасаќаналыќ, не абайсыздыќ. ЌР Ќылмыстыќ кодексніњ 19- бабыныњ 3- бµлімі бойынша ќасаќана немесе абайсызда іс-єрекет жасаѓан адам ѓана кінєлі деп танылады. Ќасаќаналыќ та, абайсыздыќ та жасалѓан іс-єрекетпен оныњ салдарына кінєлі психикалыќ ќатынастыњ нысандары болып табылады. Б±л- олардыњ ±ќсастыѓы. Ал, айырмашылыѓы- ќасаќана жєне абайсыз кінєні ќ±райтын интеллектуалдыќ жєне еркіне ќарай сєттердіњ ерекше, µзіне ѓана тєн мазм±ны мен ара ќатынасында. Ќылмыстыњ жасалуына байланысты кінє (ќасаќанылыќ та, абайсыздыќ та) зањ ќолданушыныњ (сот, тергеуші) санасынан тыс орын алады. Ол- алдын ала тергеу ж±мысын ж‰ргізу мен сотта істі ќарау кезінде дєлелденетін затќа жатады. Ол- іс бойынша аныќталѓан дєлелдерді саралау кезінде ж‰зеге асады. Ќылмыстыќ зањ, ќылмыстыќ жауыптылыќты т±лѓаныњ µзі жасаѓан іс-єрекетті мен оныњ салдарына психикалыќ ќатынасыныњ кез келген т‰рінен емес тек ѓана ќасаќаналыќ пен абайсыздыќ сияќты белгілі т‰рімен ѓана байланыстыру бекер емес. Психикалыќ ќатынастыњ дєл осы т‰рдегі, кінєлініњ ќылмыстыќ зањмен ќорѓалаьтын м±дделерге, яѓни жеке бастын, ќоѓам ќарсы (ќасаќана жасалѓан ќылмыстарда) немесе немќ±райлы (абайсыздан жасалѓан ќылмыстарда) ќатынасын білдіреді. Сондыктан, кінє- т±лѓанын ќылмыстыќ ќастандылыќтан зањмен ќорѓалатын м‰дделерге теріс ќатынасын кµрсететін µзінін жасаѓан ќылмысты єрекеті немесе єрекетсіздігінен туындаѓан зиянды салдарѓа психикалыќ ќатынасы [1] .

Ќылмыстыњ таѓы бір міндетті белгісі - ќылмыстыќ жазаланушылыќ болып табылады. Ќылмыстыњ µзі ќылмыстыќ зањ жазамен тыйым салѓан єрекет немесе єрекетсіздік. Яѓни жазалау ќатерімен тыйым салу ќылмыстыњ белгісі болады. Адам наќты бір ќоѓамѓа ќауіпті єрекеті ‰шін ќылмыстыќ жазаѓа тартылуы тиіс. Кейбір жаѓдайларда жазалау ќатерімен тыйым салынѓан ќылмыстыќ жазалау іске аспай ќалуы да м‰мкін. (Ескіру мерзімініњ µтуіне байланысты ќылмыстыќ жауаптылыќтан босату, раќымшылыќ ету т. б. ) біраќ б±л жаѓдайлардан жасалѓан єрекет ќылмыс екендігін жоѓалтпайды.

Отандыќ ѓылымда ќылмыс ±ѓымы проблемасын теориялыќ зерттеу ісінде осы мєселеге арнайы монография жарияланѓан Н. Д. Дурмановтыњ рµлі айтарлыќтай ¹ . Ќылмыстыњ формалды нышаны «зањда ол туралы.

кµрсетілмесе ќылмыс та жоќ» деген ќаѓиданыњ зањ шыѓарушылыќ сипатын білдіреді. Б±л ресейлік ќылмыстыќ ќ±ќыќ бойынша ќылмыстыќ зањды ±ќсастыќќа орай ќолдануѓа жол берілмейді деген сµз. Ќ±ќыќ ќолданушы органдар ќандай да бір

себеппен зањ шыѓарушыныњ назарынан тыс ќалѓан сондыќтан ќылмыстыќ жазалауѓа жатпайды деп танылѓан ќоѓамдыќ ќауіпті єрекеттерді табуы м‰мкін. Оныњ ‰стіне єрекеттіњ ќоѓамдыќ ќауіптілігі бар уаќыттарда бірдей шегеленіп ќалѓан жаѓдай емес. Б‰гін ќоѓамѓа ќауіпті болып т±рѓан жаѓдай ертен б±ндай болмауы кєдік жєне керісінше ќылмыстыќ зањмен жања єрекеттерге тыйым салу ќажеттілігі туындауы м‰мкін. Біраќ, м±ндай кем-кетік жерлерді толыќтыру зањ шыѓарушыныњ µз ќ±зырына беріледі. Сот, прокурор, тергеуші, аныќтау органы ќылмыстыќ зерттеу ауќымынан сыртќары жатќан єрекеттерге ќылмыстыќ ќ±ќыќтыќ баѓа беруге ќ±ќылы емес. Ќоѓамдыќ ќауіпті єрекеттердіњ жања т‰рі табылѓан жаѓдайдаѓы ќ±ќыќ ќолданатын органныњ міндеті - оларѓа зањдылыќ т±рѓысынан тыйым салу жµнінде, оларды жасаѓаны ‰шін ќылмыстыќ жауаптылыќ таѓайындау т±рѓысында мєселе ќою.

Ќылмыстыњ б±л нышаны ќылмыстыќ зањда ќарастырылѓан єрекетпен ќылмыстыќ зањ ќ±райтын объектілерге едєуір зиян келтірерліктей м‰мкіндігімен айќындалады. Ќоѓамдыќ ќауіптілік алдында атап кµрсетілгендей, ќылмыстыќ єрекеттіњ єлеуметтік болмысын айѓаќтайтын материалдыќ нышан болып табылады. Б±л - ќылмыстыњ зањ шыѓарушыныњ еркіне баѓынбайтын объективті ќасиеті.

Ќоѓамдыќ ќауіпті іс-єрекеттіњ алдын алушылыќ дегеніміз б±л жайында тек мєлімдеме жасап ќоя салу емес, сонымен ќатар оны істегені ‰шін тиісті жазаныњ міндетті т‰рде ќолдануын мегзейді.

Кейбір авторлар, мєселен, А. А. Герцензон ќылмыстыњ бесінші нысанын - оныњ имансыздыѓын жеке ќарастырады.

Ќ±ќќыќа ќарсылыќ жєне имансыздыќ нышандарыныњ, моральдыќ жєне ќылмыстыќ - ќ±ќыќтыќ факторлардыњ ара салмаѓы мєселесі революцияѓа дейінгі ресейлік жєне кењестік ќылмыстыќ ќ±ќыќ теориясында - м‰лде єрќилы т±рѓадан болса да - ±дайы талќыланып келеді. Революцияѓа дейінгі ресейлік криминалистер єдетте ќылмыстыњ аныќтамасына жєне баѓа берілуде моральдыќ аспектініњ ењгізілуіне ќатты ќарсы болды. Мєселен, Н. С. Таганцев былайша т‰йіндеген болатын: «Ќылмысты ‰рдіс µнегесіздікпен тењдестірілуге жатпайды жєне олай етілуі м‰мкін де емес:м±ндай тењгеру тарихтыњ ащы сабаќтары кує болѓандай, сот тµрелігін жалѓан жолѓа салып жібереді - м±ныњ µзі мемлекеттіњ жазалаушылыќ ќызметіне идеяны, сенімдерді, кемістіктер мен ќ±марлыќтарды ќуѓындауды кіргізді: жердегі сот тµрелігіне аспандаѓы сот тµрелігініњ бµлінбес ќасиеттерін иеленуге мєжб‰рледі».

Кењестік єділет ѓылымында ќылмыстыќ - ќ±ќыќтыќ жєне моральдыќ шамалардыњ ара ќатынасына т‰бірлі т‰рлі кµзќарас біржаќты жария етілді:ќылмыс - бір сєтке ќылмыстыќ зањды моральды (имандылыќты) б±зу деген сµз. Айталыќ, Н. Ф. Кузнецова былай деп есептейді: «Ќылмыс атаулылары бастан - аяќ имансыздыќпен айѓаќталады дуге болады» дейді де, «олардыњ имансыздыќ ауќымымен жанасуы єрќилы », -деген уєж айтады.

Кењес криминалистері єрине, имнасыздыќ шаралары кењестік ќоѓамда да бірегей болмайтындыѓын т‰ісіне білді. Олар б±л жаѓдайда да коммунизм ќ±ру ісіне, революцияѓа пайдалы жаѓдайлардыњ баршасы иманды деген коммунистік моральдыњ идеясы жµніндегі белгілі лениндік н±скаулардан бастама алды. Сµйтіп, кењестік ќоѓамда ресми т‰рде ‰стемдік ж‰ргізген моральдын шамаларын б±зу ќылмыс ±ѓымыныњ ажырамас атрибуты ( ерекше белгісі) деп танылды. Десе даѓы, айтыс - дау ‰шін сылтаулар сол кезде де табылатын талќыѓа салудыњ себеп - салдары мынаѓан келіп тірелетін: имансыздыќтыњ нышандарын ќылмыстыњ µз алдына нышаны деп ќарастыру керек пе, жоќ єлде ол єлгі кµрсетілген ќаѓидалардыњ бірініњ уысында кете ме - міне, єњгіме сол ауќымда µрбитін. Б±л т±рѓыда ‰ш т‰рлі кµзќарас ортаѓа салынды. Біріншіден, ќылмыстыќ іс - єрекеттіњ имансыздыѓы ќоѓамдыќ ќауіптілік нышанына кіргізілді; екіншіден, ќылмыстыќ ќ±ќыќќа ќарсылыќ нышанына жатќызылды; жєне ‰шіншіден имнасыздыќ ќылмыстыњ іс-єрекетініњ жеке т±рѓыдаѓы нысаны деп танылады.

Ќылмыстыќ зањда ана не мына єрекеттерге тыйым салу ќажеттілігініњ жєне олардыњ декриминализациялауѓа апарып тірейтін асыра сілтеушіліктіњ себеп-салдары µте єрќилы болып келеді. Б±л процеске ыќтиятты т‰рде талдау жасау, яѓны ќылмыстыќ ќ±ќыќ тыйым салуларды шыѓарып тастау декриминализацияныњ соњѓы жылдардаѓымынадай себептермен бµліп ќарастыруѓа м‰мкіндік береді:

Бірінші тєртіптіњ себептері ‰ш жаѓдайда жасалѓан к‰шті спирттік ішімдіктерді сату маќсатынсыз ќ±р саќтаѓаны жєне оларды жасайтын жабдыќтарды да сату маќсатынсыз дайындаѓаны немесе саќтаѓаны ‰шін ќылмыстыќ жауаптылыќтыњ µзгертілуінен туындады.

Екінші тєртіптіњ себептері 1991 ж. аяѓында жеке кєсіпкерлік жєне коммерциялыќ т±рѓыдаѓы араѓа ж‰рушілік ‰шін ќылмысты жауаптылыќтыњ µзгертілуін д‰ниеге келтірді. Б±л дегеніміз экономиканыњ нарыќ соќпаѓына т‰сірілуініњ ресми т‰рде жариялануыныњ кµрінісі еді, осыѓан орай кµрсетілген єрекеттер ќоѓамдыќ ќауіптілігі былай т±рсын, енді ќоѓамдыќ пайдалы ‰рдістерге айналды.

‡шінші тєртіптіњ себептері азаматтыќ хал актілері жазбалары жайлы зањдарды б±зѓандыѓы ‰шін ќылмыстыќ жауаптылыќты µзгертуді туындайды. Б±л ќылмыстыќ - ќ±ќыќтыќ тыйым салу кењестік ќылмыстыќ ќ±ќыќта ондаѓан жылдар бойына ‰стемдік ж‰ргізіп келген еді. Криминал некеге т±руѓа кедергі жасайтын жаѓдайларды жасырумен немесе органдарѓа азаматтыќ хал актілері туралы жалѓан аќпараттар берумен т‰йінделеді. Б±л ќылмыстар жµніндегі істер єрдайым кµп болмайтын, ал олардыњ ішінде басќа некеде т±ратын адамдардыњ жања некеге т±руѓа елдердегі жыл сайынѓы толып жатќан ажырасулар отбасыныњ орныќтылыѓы мен некеніњ беріктілігі - ќоѓамдыќ салаѓа ѓана емес, сондай-аќ жеке адамдар арасындаѓы сырластыќ- ашыналыќ ќарым-ќатынастарѓа да байланысты. Єрі мемлекет µзініњ тыйым салу шаралары арќылы б±л процестерге оњ т±рѓыдан игі єсерін тигізе алады. Сондай-аќ соњѓы жаѓдай некені ќылмыстыќ - ќ±ќыќтыќ т±рѓыдан бекітуге болмайтындыѓына кµз жеткізгендей болды жєне аталѓан ќ±ќыќ б±зушылыќпен келтірілетін кесірдіњ елеулі екендігіне деген кµзќарастыњ µзгеруіне де алып келді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.