Мектеп кітапханасы және оның мақсаттары мен міндеттері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

Қамытаяқова Бибігүл

мектеп кітапханасы және оның мақсаттары мен міндеттері

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Мамандығы:

Көкшетау 2014

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4-12

І-тарау. МЕКТЕП КІТАПХАНАСЫ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ . . . 15-49

1. 1. Мектеп кітапханасындағы тәрбиенің рөлі . . . 12-21

1. 2. Ақпараттық мәдениетті қалыптастыру . . . 44-51

ІІ-тарау. МЕКТЕП КІТАПХАНАСЫНДА БИБЛИОГРАФИЯНЫҢ ҚЫЗМЕТІ . . . 51-62

2. 1. Библиография сабақтар арқылы оқырмандырдың көркем әдебиетке

қызығушылықтарын арттыру . . . 62-67

2. 2. Библиографиялық туралы ақпарат . . . 67-70

ІІІ-тарау. МЕКТЕП КІТАПХАНАСЫНДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ ЕНГІЗУ . . . . . . 71-74

3. 1. Мектеп кітапханаларында маркетингтік қызметтің сапасын

арттыру . . . 74-78

3. 2. Электронды қызмет көрсету . . . 78-80

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 81-82

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 83-84

ҚОСЫМШАЛАР

Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаттамасы.

Білім берудің жаңа парадигмасы контектісіндегі ең негізгі міндеттердің бірі - оқушылардың ақпараттық мәдениетін көтеруді жетілдіру, олардың оқу дағдыларын меңгеруіне, өз бетінше білімін тереңдетуіне ықпал жасау. Білім сапасының жаңа жетістіктерін қол жеткізетін маңызды ақпараттық ресурстар орталығы ретінде мектепкітапханасының кітапханалық кеңістікте алатын орны ерекше. Мектеп кітапханасы біріншіден, оқу үрдісін қажетті ақпараттармен және құжаттармен қамтамасыз ететін болса, екіншіден, ол арнаулы кітапхана, үшіншіден сол мектептің бүкіл педагогикалық жұмысын, мектеп оқушыларын мектеп бағдарламасына қосымша және бағдарламадан тыс ақпараттармен қамтамасыз ете отырып, көпшілік кітапхана қызметіне де жақындайды. ИФЛА және ЮНЕСКО (1999ж) манифестісінде кітапханалық ақпараттық жүйедегі мектеп кітапханасының негізгі миссиясы мен міндеттері туралы: «Мектеп кітапханасы - мектеп ұжымының барлық мүшесіне оқулық бағдарламаларды кітаптарды және басқа ресурстарды ұсына отырып, пайдаланушылардың ойлау және ақпараттың барлық түрін тиімді пайдалану жүйесін дамытады»- деген нақты тұжырым бар.

Мектеп кітапханасының алдында тұрған басты мақсаттарының бірі оқушылардың оқу дағдысына қалыптастыруға ақпаратқа қол жеткізуге, соның ішінде өзіне қажетті білімді іріктеп, таңдап алуға үйрету. Ол мектеп оқушылары мен оқушыларына біліми орта құру арқылы ақпараттар көзінің мүмкіндіктерін аша отырып, ақпараттық мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді.

Ал, ақпараттық мәдениеттің құндылығы - жеке тұлғаға өзін-өзі іс жүзінде көрсетуіне және өзін-өзі жетілдіруіне мүмкіндіктер туғызу арқылы өмірлік көзқарасын, санасын, өмірлік танымының қалыптастыруына қоғамдық ортадағы орнын анықтауына ықпал ете отырып, рухани тұрғыда байытады.

Жеке тұлға мен қоғамның ақпараттық мәдениетін қалыптастыру үздіксіз білім алу мүмкіндіктерін қамтамасыз етуге ықпал етеді. Біріншіден, ақпараттық мәдениет жеке тұлғаның әлеуметтік жағынан қорғалуына, өздігінен білім мен қарулануға дағдылануына, өзінің жеке тәртібі мен мінез-құлқын қалыптасуына тікелей әсер ететін құрал ретінде көрінеді. Екіншіден - ақпараттық мәдениет еріктен тыс әрекеттерден қорғауға, кез-келген саланың-әлеуметтік, экономикалық техникалық салалардың принциптік негіздегі шешімдерін жан-жақты талдай отырып кепіл болуға әрекет етуші құрал.

Бұл оқу-тәрбие үдерісіндегі мектеп кітапханасының мәртебесін көтереді. Сонымен қатар қазіргі таңда ақпараттық - кітапханалық жүйеде орын алып отырған инновациялық үдерістер әсері мектеп кітапханасынан да заман талабына сай жаңаша келбет, жаңаша серпін қалыптастыруға ықпал етіп отырғаны белгілі.

Сондай-ақ, қазіргі уақытта «қоғамдық ақпараттандыру», «білім беруді ақпараттандыру» деген сөз тіркестері біздің сөздің қорымызда жиі кездеседі. Олай болса ақпараттандыру дегеніміз ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерінің күнделікті тұрмысқа ауқымды енуінің нәтижесі, яғни адам өміріне іс-әрекеттік интеллектуалды түрлерінің жан-жақты әсер етуі мен ролінің жоғарылауына байланысты объективті прогресс. Ол оқыту мазмұны, әдісі мен ұйымдастыру түрлерінің өзгерістерін тездетеді. Бұл үрдістегі негізгі мәселе: білім берудің мазмұны мен мақсатын өзгерту болып отыр.
Ақпарат құралдары халықтың, әсіресе, жас ұрпақтың рухани, мәдени құндылықтарынан білім алуына зор ықпал етеді. Осылардың ішінде ұрпақ тәрбиесіне тікелей ықпал жасау мүмкіншілігі басым тұрғаны мерзімді баспасөз. Өйткені, газеттер қоғамдық пікірді қалыптастыруда халыққа бір табан жақын. Еліміздің тұңғыш президенті Н. Назарбаев «Қазақстан-2030 » даму стратегиясы мен «ішкі және сыртқы саясаттың 2004 жылға арналған негізгі бағыттары» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Біздің бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамымызды демократияландыру барысындағы ролі мен орны айқын анықтап алуымыз керек . . . ең демократияшыл бұқаралық ақпарат құралдары ұлттық мүддені қорғауға келгенде айқын тұғырда тұрады» деп атап көрсеткендігін үнемі есте ұстауымыз қажет.
Мерзімді баспасөз жұртшылыққа бағыт-бағдар беруде, тәлім-тәрбиеге қатысты өзекті жайттарды қозғауда негізгі құрал болып табылады. Осы орайда, дипломдық жұмыста мектеп кітапханалар мақсаттар мен міндеттерінің ақпараттық мәдениеттің құрамдас бөлігі және әлеуметтік феномен ретіндегі теориясы мен практикасының мазмұнына шолу жасалынып, оқу дағдысына қалыптастыруға ақпаратқа қол жеткізуге, соның ішінде өзіне қажетті білімді іріктеп, таңдап алуға үйрету. (шетелдік, ресейлік, отандық тәжірибесінен) тарихына шолу, жарнамалық қызметтің маркетингі, менеджменті, заңдастырылуы мәселелері; жаңа мазмұнды кітапхананың жағымды имиджін, бейнесін жарнама құралдары арқылы қалыптастыру; қазіргі шетелдік, ресейлік, сонымен қатар қазіргі таңда ақпараттық - кітапханалық жүйеде орын алып отырған инновациялық үдерістер әсері мектеп кітапханасынан да заман талабына сай жаңаша келбет, жаңаша серпін қалыптастыруға ықпал етіп отырғаны, даму болашағы егжей-тегжейлі қарастырылады.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі.

Егемен еліміздің ертеңі боларлық жас ұрпақтың білімін кеңейтіп, біліктілігін арттыруда мектеп кітапханасының да рухани қазына екені рас. Мынау келген жаңа заман-компьютер заманы болғанымен, рухани азық іздегене, көзі ашық, көкірегі ояу әр баланың қасиетті қара шаңырағы - кітапхана.

Кітапхана- кітап арқылы жеке адамның жан-жақты білім алып, саяси санасын қалыптастырып ғылыми, кәсіби, мәдени дәрежесінің дамуына әсер ететін бірден-бір әлеуметтік орын. Оқырмандар алдында кітапханашы бүкіл еліміздің кітапханалары өкілі ретінде жауаптылығын, міндетін жүзеге асырады. Сонымен қатар кітапханашы оқырманның талап, тілектерін қанағаттандырып, оқумен тәрбиелеп, қажетті болған жағдайда тиімді шешімдерді қабылдауды үйретеді. Әр кітапхана оқырманның жеке басының дамуын, қызығушылығын арттыруды көздейді. Осы жауапкершілікті сезе отырып, оқырман қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында ізденіс жұмысы алдында.

Мектеп кітапханасы және оның мақсаттары мен міндеттері. Мектеп кітапханаларында қызмет көрсетудегі баланың психологиялық интелектуалды мәдени дамуы. Яғни баланы кітап оқуға деген ықыласын арттыру жолдары, олардың оқу барысында логикалық ойлануын қалыптастыру, сол оқыған кітабын қиялдау, сол кітап жайлы баланың мәдени сөйлеуін дамыту.

Мектеп кітапханаларының негізгі функциялары жас ерекшелік категорияларын сақтап қызмет көрсету. Балалар уақытын тиімді өткізуіне тәрбиелеу, барысында адамгершілік қасиеті мен педагогикалық және ақпараттық мәдениетін кітапханашы мен жас оқырманның қарым-қатынасы арқылы жетілдіру.

Негізгі функциялар арқылы балалар оқуын ұйымдастыру. Осы көкейтесті мәселелерді шешудің жолдарын ашып көрсету.

Дегенмен қазіргі таңда заман талабына сай мектеп кітапханаларында оқырмандарға қызмет көрсетудегі негізгі міндет дұрыс жолға қойылған дей тұғын мен де балаларды кітапханаға тарту, олармен бұқаралық жұмыстың түрлерін ұйымдастыру, балалардың оқырман болып қалыптасу мәселелері әлі де өз дәрежесінде шешілмей келеді. Мектеп кітапханасында балалардың оқу мәдениетін дамыту, кітапханашы мен жас оқырман арасындағы қарым-қатынас психологиясын, оқырмандарға қызмет көрсетудегі қарым-қатынас аспектілерін қалыптастыру жұмысы жүйесіне жасаған талдау, олардың ақпараттық және педагогикалық мәдениетін, оқу мәдениетін дамыту деңгейі көбінесе талаптарға сәйкес болмай отырғандығы байқалады.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Республикалық, обылыстық, аудандық, ауылдық кітапханалардың жоспары, жылдық есебі, каталог, картатека, кітапхана қорының пайдаланған жұмыс барысында Республикалық кітапханашылардың жарық көрген басылымдарының пайдалануын «Бегалинские чтения: (Библиотека, книга и чтение в образовании детей. А:2004. Б 2-135) «Бегалинские чтения: «Чтения детей: Проблемы, поиски и решения» А: 2002. С 1-163

«Бегалинские чтения: « Дети как читатели» А: 2003. С. 1 - 107

Арнайы әдебиетті талдау мектеп кітапханаларда көптеген аспектілері бір жағынан практикалық қолданудың бұрынғы тарихының болуын, басқа жағынан сирек арнайы зерттеу тақырыбы болғанын, және әлі де отандық кітапханатануда кешенді, жанжақты және терең дайындық алмағанын көрсетеді. Сонымен бірге тарихи тәжірибені, кітапхана іс-әрекетіндегі қазіргі жағдай, мектеп кітапханаларының мақсаты мен орнын үйрену мен теориялық түсінудің қажеттілігі бірнеше рет қазіргі арнайы әдебиеттерде аталып көрсетілді.

Жиырмасыншы ғасырдың алғашқы жылдары баспада бір-екі басылым ғана пайда болатын, оларда әдеттегідей, мектеп кітапханалардың белсенді мәдени рөлінің принципін енгізу туралы айтылатын, оның мәні тұрғындардың басым бөлігін тарту және барлық кітапханалардың мәселелерін қоғамға шығару бойынша жұмыстан тұрады. Осындай жұмыстың қажеттілігін Вл. Невский, А. Покровский, А. Пошехонова, және т. б. мамандар атап көрсеткен болатын.

Кітапхананың белсенді мәдени рөлінің принципін жүзеге асыруда кітапханатанушы ғалымдар Е. Ветчинкина, Вл. Невский, Н. Сафронов кітапхана плакаттары, афишаларының, арнайы іс-шаралар мен жарнаманың басқа түрлерін тәжірибеге енгізудің жолдарын ұсынды. Кітапханаларға балаларды тарту мәселесінің маңыздылығын тануда кітапханаларды оқушылар арасында жарнамалау қажеттілігін мойындайтын және осы бағытта кітапханалардың жарнамалық іс-әрекетін жүргізу бойынша іс-шаралар кешенін дайындайтын Е. Воларович, А. Покровский және басқа кітапханатанушылар мен педагог ағартушылардың баяндамалары ерекше маңызға ие болды.

Революциядан кейінгі алғашқы жылдарында мамандар кітапханалық қызмет көрсетудің идеялары мен нақты кітапханалардың мүмкіндіктерін жарнамалау қажеттілігі туралы маңызды мәселені алға тартты. Осы туралы Л. Б. Хавкинаның «Руководство для небольших и конкретных библиотек» оқулығында, Ю. В. Григорьевтің жұмыстарында маңызды қорытындылар шығарылды.

Кітапханалардың жарнамалық іс-әрекеті туралы кәсіби көзқарасты дамыту үшін Н. К. Крупскаяның жұмыстары үлкен мәнге ие болды, онда автор алғашқы болып кітапхана қоғамдастығының талқысына жарнамалау принципін шығарды, және жарнамалық іс-әрекеттің түрлері туралы көзқарасын барынша кеңейтті. Н. К. Крупскаяның дайындаған жарнамалық іс-әрекеттің бағыттары кітапхана тәжірибесін одан әрі дамыту үшін негіз болды және осы уақытқа дейін өз маңыздылығын жоғалтқан жоқ.

Кітапханалардың жарнамалық іс-әрекеті саласында зерттеулер ХХ ғасырдың 1920-1930 жылдары көп жүргізілді. Кітапхана мүмкіндіктерін жарнамалаудың жеке аспектілері Б. Баженовтың, А. Виленкиннің, А. Возжгальскийдің, Е. Дрейзиннің, Я. Киперманның, Б. Машовецтің, Е. Медынскийдің, А. Покровскийдің, Е. Сеглиннің, И. Цареградскийдің жұмыстарында, сондай-ақ Г. Брылов, А. Виленкин, Л. Галкина дайындаған оқулықтар мен әдістемелік нұсқаулықтарда қарастырылған.

Кітапханаларда газет және басылым жарнамасын пайдалану мәселесіне арналған А. Виленкин мен П. Золоторевтің мақалалары қызығушылық танытады. 1920-1930 жылдардағы кітапханаларды жарнамалау туралы түсінік алу үшін В. Волков, А. Казакевич, А. Кухарскийдің мақалалары аса маңызға ие.

Кітапхана ісінде коммерциялық жарнама әдістерін пайдалану дәрежесі туралы пікірталас аясында А. Виленкин, П. Довнарович, Б. Зельцле және басқа кітапханатанушылардың мақалалары қызығушылық танытады.

Көптеген авторлар (Э. Гайсинский, Н. Добрынина, Г. Лушкова, Р. Стрельцова, А. Упси, А. Хорунжий және т. б. ) орталық және жергілікті радиостанциялардың толқындарында кітапханалық ақпаратты орналастыру мәселелерін зерттеді.

Кітап пен кітапхананы насихаттау жүйесінде телевизияның рөлін зерттеуге Л. Бочкарева, В. Елькина, С. Колегаева, А. Куликова, Р. Модогоева, И. Степаненко, Г. Тубельская және басқаларының еңбектері арналды.

Түрлі деңгейдегі кітапханалар мен жергілікті баспасөздің өзара байланысы мәселесі саласында И. Вакс, Э. Гайсинский, Л. Мильготина, Г. Семенюк, А. Упси және басқаларының еңбектері құрайды.

Жарнамалық позициясы жағынан қарағанда кітапхананың интерьері мен көрме материалдарын безендіру мәселелерін зерттеу аясында В. Зевин, В. Земсков, О. Зыков, Л. Рейтенбарг, В. Страшнова, В. Фраучи және басқа мамандардың мақалаларын атап өткен орынды.

Жарнаманың шетел тәжірибесін игеру бағыты Н. Самойлова, Е. Сироткина, Е. Ястребова және басқаларының еңбектерінде талданған.

1980-1990 жылдары кітапханалардың жарнамалық іс-әрекетіне қызығушылық туындаудың толқынында О. Адамович, Л. Гончарова, К. Дмитриев, Н. Жукова, Н. Карпова, С. Кравченко, С. Матлина, Е. Орлова, Г. Плесовская, Н. Пульянова, Ж. Савочкинаның өзекті мақалалары және О. Антонова, О. Зыков, Е. Михайлова, И. Михнова, А. Пурниктің әдістемелик сипаттағы басқа мақалалары, Л. Герасимова, М. Дворкина, О. Капитунова, О. Кокойкинаның еңбектері пайда болды. И. Михнова мен Г. Цесарскаяның қарастырылып отырған мәселеге толығымен арналған алғашқы басылымы ретінде «Как сделать рекламу библиотеки: теория, методика, практика» кітабын атап өткен өте орынды.

Оқырмандардың кітапханаға қатынасын зерттеу аясында оның престижін құру факторы ретінде В. Азарова, Г. Жданова, Г. Скарук, К. Стахметова, В. Стельмах, В. Стрельцова, И. Шуминованың мақалалары ерекшеленеді.

Басылымды кітапханалардың жарнамасының шетелдік тәжірибесі С. Клещук, Г. Кузнецова, В. Олькина, Н. Тюлина, Е. Ястребова және басқа мамандардың еңбектерінде назарға алынған.

Бүгінгі күні қалыптасқан кітапханалардың жарнамалық іс-әрекеті туралы көзқарастар түзетуді, кеңейтуді, және ең маңыздысы аналитикалық жалпылауды қажет етеді.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Қазақ балалар әдебиетін әлемдік балалар көркем әдебиетінің дәстүрімен тығыз байланыста насихаттау арқылы рухани бай, оқу мәдениеті қалыптасқан оқушыны тәрбиелеу;

Этномәдениеттің бағалы құндылықтарын меңгерту арқылы адамгершілік қасиеті мол, өз Отанымен туған жеріне пайда келтіретін, елінің гүлденуі мен өркендеуіне үлес қосатын білімді, парасатты, жан-жақты дамыған, мемлекетіміздің рәміздері мен Ата Заңын, Президентін, тілі мен дінін, салт дәстүрлерін қадірлейтін бойында патриоттық сезімі бар тұлғаларды тәрбиеле. Оқушыларды ғаламторды еркін, тиімді, сауатты, ұтымды пайдалануға дағдыландыру. Электронды кітапхана арқылы керекті кітаптарын іздестіруге дағдыландыру. Кітап қорынан кітап таңдауына, дәстүрлі каталогтар мен картотекалар арқылы жұмыс жасауға үйрету, салауатты өмір салтын насихаттау. Балалармен жұмыс жүргізетін кітапханашылардың негізгі функциялары арқылы қалыптастырудың психологиялық-шарттарын бала мен кітапханашы арасындағы қарым-қатынас аспектілерін теориялық әдістемелік тұрғыда негізден әдістемесін жасау.

Диплом жұмысының міндеті: Кітапханаға оқырмандарды тарту; Кітап оқуға деген қызығушылығын арттыру; Кітапты талғаммен оқуға баулу; Кітап қорын насихаттау

Зерттеу жұмысының нысаны(объектісі) . Республикалық, облыстық, қалалық, аудандық, ауылдық кітапханаларының қызмет көрсету бөлімдері. «Анықтама-библиографиялық бөлім, әдістемелік бөлім, абонемент, оқу залы».

Зерттеу жұмысының пәні (предметі) . Мектеп кітапханасы және оның мақсаттары мен міндеттері.

Зерттеу жұмысының әдіс-тәсілдері: Зерттеу проблемасы бойынша кітапханатану және библиография деректеме құжаттарына, арнайы мерзімді басылымдарына талдау жасау; әңгімелесу, озық тәжірибелерді үйрену және қорыту, бағалау жұмысы.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Оқыту процесінде мектеп кітапханаларында оқырмандарға қызмет көрсетудегі қарым-қатынас аспектілері тиімділігі артады.

- Оқу материалы мазмұнының тәрбиелік мүмкіндіктері;

а) Балалар оқуына әсер ететін басқа мекемелермен (мектепке дейінгі мекемелер, оқу орындары, балалар шығармашылығы орталығы) байланысты жүзеге асыру ғылыми - әдістемелік тұрғыда қамтамасыз етілсе;

ә) Оқырмандарда оқуға жауапкершілік және қызығушылықты тәрбиелеуде қазіргі оқыту әдістерімен ұштастырылса.

Оқу мәдениетін ең алдымен балалар үшін әртүрлі ақпарат көздерінің -энциклопедиялардың, анықтамалардың, білімнің барлық салалары бойынша ғылыми-танымдық әдебиеттердің, мерзімді басылымдардың, мәліметтер базасының, интернеттің, аудио және видео жазбалардың, мультимедиялық құралдарын пайдалануына жүйелі түрде мән берілсе.

Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы:

1. Мектеп кітапханаларында оқырмандарға қызмет көрсетудің баланың оқырман болып қалыптасуының мүмкіндіктерін арттырып, шығармашылық оқу арқылы кітапхананың атқаратын қызметін қалыптастыру және дамытуды жаңа сапалық мазмұнға көтереді. Мектеп кітапханаларында оқырмандарға қызмет көрсетудің қарым-қатынасын қалыптастыруды қамтамасыз ететін оқыту үрдісінің тәрбиелік теориялық жағынан негізделді және анықталды.

2. Мектеп кітапханаларында оқу мәдениетін қалыптастырудың мазмұны, құрылымы анықталып, әдістемесі жасалды.

3. Баланың оқырман болып қалыптасуы мәселелері айқындалды.

4. Кітапханашы мен оқырман арасындағы өзара қарым-қатынас аспектілерінің психологиялық шарттары анықталды.

Зерттеу жұмысының теориялық және әдістемелік негізі. Оқыту процесінде мектеп кітапханаларында оқырмандарға қызмет көрсетудегі қарым-қатынас аспектілері тиімділігі артады.

- Оқу материалы мазмұнының тәрбиелік мүмкіндіктері;

ә) Оқырмандарда оқуға жауапкершілік және қызығушылықты тәрбиелеуде қазіргі оқыту әдістерімен ұштастырылса.

Зерттеу жұмысының практикалық мәні: Зерттеу жұмысының нәтижелері жалпы білім беретін ақпараттық білім орталығының мүмкіндіктер жасайды. Зерттеу материалдарын кітапханаларда, кітапханатану және библиография мамандықтары сабақтары мен іс-тәжірибелерінде кеңінен пайдалануға, сондай-ақ кітапханашыларды даярлауда, кітапханашы-библиографтардың білімін жетілдіру және қайта даярлау курстарында пайдалануға болады.

Қорғауға ұсынылатын қағидалар:

- Мектеп кітапханаларда мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру ;

- Балаларға қызмет көрсетуде бұқаралық жұмыстардың түрлері;

- Мектеп кітапханаларында оқу мәдениетін дамытудың жолдары;

Сонымен бірге, жұмыстың тиянақталған нәтижелері бұл салада жазылатын болашақтағы еңбектер үшін де маңызды рөл атқарары сөзсіз.

Қорғауға ұсынылатын негізгі тұжырымдар:

• Мектеп кітапханаларының бүгінгі күйін, жағдайын жұмыстары қызметі аясында қарастыру, жарнама талаптарына сай өзіндік даму жолын іздестіру;

• еліміздегі көпшілік мектеп кітапханалар жайлы ақпаратты толық жинау;

• кітапханалардың заманауи жабдықталуына, жұртшылықпен (оқырман, көрермен) байланыс қарым-қатынастарына, артықшылықтарына ғылыми талдау жасау;

• мектеп кітапханалардың деңгейін диагностикалық әдістер арқылы анықтау;

• Қазақстан Республикасы мектеп кітапханаларының даму жолдарын, кітапхана ісінің жетілдірілуін айқындау;

• зерттеу жұмысына байланысты теориялық материалдар жүйеленді, статистикалық мәліметтер сараланып толықтырылды, әдебиеттерге талдау, саралау жасалынды.

Диплом жұмысының құрылымы. Жұмыс кіріспеден, іштей жіктелген екі тараудан, алты тараушыдан, қорытындыдан және қосымшалардан тұрады. Зерттеу соңында әдебиеттерге сілтеме көрсетіліп, пайдаланылған әдебиеттер тізімі берілген.

І-тарау. МЕКТЕП КІТАПХАНАСЫ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ.

Мектеп кітапханасының қалыптасу тарихы: Кітап туралы көп толғануға болады. Қалайда кітаптың білім бұлағы, ал білімнің өмір азығы екендігінде дау болмаса керек. Атадан қалған ұлы мұра-асыл қазына көненің көзі, ескінің сөзі, атаның өсиеті, ананың мейірі, күннің нұры, білімнің қайнары осы кітапта. Бейнелеп айтқанда, кітап өткенмен де, болашақпен де тілдеседі. Кітапхана рухани игілікті ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу үшін қор жасайды, кітап қазынасын жинақтайды.

Қазақстан жеріндегі ең көне және бай кітапхана -Отырар кітапханасын ХІІІ ғасырда монғол шапқыншыларының өртеп жібергені тарихтан мәлім. Оған дейінгі түрік жазба ескерткіштерінің ең құндысы -Орхон-Енисей ескерткіштері. Түрік бабаларымыздың тарихы таңбаланған бұл ескерткіштер тұрған орынды дала кітапханасы десе орынды.

Бертін Қазақстанда мешіт, медреселер салынды. Мұсылман әдебиеттері соларда жинақталды. Сонымен бірге орыс қазақ мектептері үшін көпшілік және қоныс аударушы орыс оқырмандары үшін көпшілік және халықтық кітапханалар жүйесі ұйымдастырылды. Революцияға дейін Қазақстанда 139 кітапхана жұмыс істеді, оның 44-і қалалық, 95-ауылдық кітапханалар екен. Уездік қалаларда халық кітапханалары, оқу үйлері істеген. Кітапханалардағы негізгі қор орыс тіліндегі әдебиеттен бас құрайтын. Сондықтан оқырмандары да негізінен Ресейден қоныс аударғандардан не Қазақстанда айдауда жүрген зиялы орыстардан құралатын. Әрине, кітапхана қызметін орыс тілін білетін қазақтар да пайдаланғандары сөзсіз.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.