ВЭСТ ЖШС негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 4

1. ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАРЫНЫҢ ЕСЕБІ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ

ӨЗІНДІК ҚҰНЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ.

1. Өндірістік шығындар есебі және өнімді калькуляциялау

жүйелерін жіктеу. 7

2. Өндірістік шығындар есебін калькуляциялаудың

тапсырыстық тәсілінің қысқаша сипаттамасы. 7

3. «ВЕСТ» ЖШС жүргізілетін есеп саясаты 12

II. СЕРІКТЕСТІККЕ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ЖӘНЕ НЕГІЗГІ ТЭК-і.

2. 1. «ВЭСТ»ЖШС қызметіне жалпы сипаттама. 17

2. «ВЭСТ»ЖШС негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері. 18
3. Калькулациялаудың сатылы әдісі, стандарт-кост жүйесі

бойынша өзіндік құнды калькуляциялау, директ-костинг жүйесі

бойынша өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау 21

III. ӨНДІРІС ЦИКЛЫНЫҢ АУДИТЫ, ТАЛДАУ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЕСЕП САЯСАТЫНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУЫН ЖЕТІЛДІРУ.

3. 1. Кәсіпорынның есеп саясаты, қаржылық есептеме аудиті 33

3. 2. Шаруашылық операциялар цикілдері аудитінің ерекшеліктері 37

3. 3. Өндіріс шығындарын талдау 41

ҚОРЫТЫНДЫ 54

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗБЕГІ 56

ҚОСЫМШАЛАР

Кіріспе

Меншіктіліктің сан алуан түрі мен шаруашылық жүргізу әдістерінің болуы жағдайында, Қазақстанның нарықтық даму жолын таңдауы барлық басқару мен құрылым деңгейінде басқарушылық шешімдер қабылдау үшін керекті, сенімді жедел ақпараттық қамтамасыздықтың болуы қажет.

Ауылшаруашылық өндірісі, материалдық өндірістің негізгі салаларының бірі болып табылады. Елді азық - түлікпен және өнеркәсіпке қажетті шикізатпен барынша толық қамтамасыз ету жолында, өндіріс көлемін жыл сайын өндіріп отыру міндетті тұр. Бұл міндеттерді шешуде кәсіпорындарда ұтымды басқарушылықты ұйымдастыруға себеп болатын бухгалтерлік есептің, бақылаудың және жедел оперативтік талдаулардың маңызды орыны бар. Өнеркәсіптік кәсіпорынды басқаруға қажет, өнімге баға қою үшін, өнімнің қажетті көлемі мен сату мөлшерін анықтау үшін, оның өзіндік құнын, еңбек өнімділігін, нәтижелілік (рентабельділік) деңгейін дәл есептеуге керекті, шынайы және уақытты ақпарат көздерін бухгалтерлік есептің көмегімен алады.

Жұмыстың өзектілігі . Ұжымдар өндірістік шығындардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру кезінде Үкіметтің қарарларын, нормативтік - заңдылық құжаттарын пайдаланады. Бұл ретте әңгіме бухгалтерлік есептің және қаржылық мәліметтің шаруашылықты жүргізудегі жаңа әдістемесіне сайлығын, адекваттығын қамтамассыздандыру жолында комплекстік шараларды іске асыру турасында болып отыр.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында бұл бағытта, бухгалтерлік есепті одан қарай дамытып жетілдіру мақсатында үлкен жұмыстар атқарылып, жаңа нормативтік - құқықтық актілер дайындалып қабылданып отырады. Аталған жағдайларға байланысты Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп бойынша ұлттық комиссиясының құжаттарына сәйкес 1997 жылдың 1 қаңтарынан бастап есептің 17 қазақстандық станндарттары, субьектінің қаржылық - шаруашылық іскерлігінің бухгалтерлік есебінің шоттың типтік жоспары, енгізіліп, оны қолданудың нұсқаулары және жаңа шоттар жоспарына көшу тәртібі жасалады, қаржылық мәліметтерді дайындау мен ұсынудың концептуальдық негізі қаланды.

Әдістемелік және әдіскерлік негізі . Типтік шоттар жоспары нормативтік - құқықтық құжат болып табылатынын атап кету керек. Онда субъектілердің қаржы - шаруашылық іскерлігінің бухгалтерлік есебінің шоттарының Генералдық жоспарында салынған идеология сақталып қалды. Қазіргі кезде аудит турасында көптеген отандық және шет ел басылымдары көптеп кездеседі. Оның ішінде төмендегідей Адамса Р., Алборова Р. А., Андреева В. Д., Аренса А., Барышникова Н. П., Бениса М., Бычковой С. М., Глушкова И. С., Давыдова С. Б., Данилевского Ю. А., Доджа Р., Ержанова М. С., Иткина Ю. М., Камышанова П. И., Кармайкла Д. Р., Кондракова Н. П., Кудрявцева Н. Н., Лобекка Дж., Нитецкого В. В., Робертсона Дж., Сатубалдина С. С., Сейткасымова Г. С., Соколова Я. В., Солодова А. К., Стукова С. А., Суйц В. П., Терехова А. А., Шеремета А. Д., Шишкина А. К. және т. б. авторлардың еңбектерін атап көрсетуге болады.

Орнатылған стандарттар бойынша, жаңа есептік регистрлер жөнінде, қаржылық есептің формаларының типтік сызбалары және оларды толтыру туралы ережелер мезгілді басылымдарда жарияланып отырды.

Зерттеу объектісі . Кәсіпорынның құралдарының айналым процесінің ішінде өндірістік стадия негізгісі болып табылады. Өндірістік процесс - ол тірі еңбек пен өндіріс құралдарын қосу процесі. Оның мінездемесі бойынша негізгі іскерлік түрін, тауарлық белгінің мазмұнын, қызмет көрсету белгілерін, ұжымның атын анықтайды.

Өндіріс процесі үзіліссіз іске асырылып отырады. Сол себепті ол еңбек пен өндіріс құралдарының үзіліссіз жұмсалып отыруын қажет етеді, яғни өндіріс процесінің үзіліссіз функционалдануы мен жаңаланып отыруы тұрақты шығын шығарумен, тірі еңбекті және өндіріс құралдарын жұмсаумен байланысты болады. Ал тірі еңбек өндіріс құралдарын тұтына отырып еңбек затымен бірігеді, оның құрамында іске асырылады. Сол себепті өндіріс процесінің қалыпты жұмыс істеуі өндірістің тұрақты шығын шығарып тұруын қажет етеді.

Жарналық капитал өндіріс процесін іске асыру мүмкіндігін беретін жағдай жасау үшін қалыптасады. Ұйымның шаруашылық іскерлігінің қаржылық нәтижесі - шығын мен пайда, үнемі бұл процестің ықпалында болады. Сол себепті кез келген кәсіпкер өндіріс процесін тиымды басқаруға тырысады, яғни шығындарды, өнімді шығару көлемін, оның бәсекелестік мүмкіндігін, сапасын басқаруды білдіреді.

Зерттеу пәні . Кез келген шаруашылық операцияларын жаппайы, үзіліссіз, өзара байланыста құжатпен анықтап отыратын, ақпараттың шынайлылығын, уақыттылығын, жиымдылығын және дәлділігін қамтамасыздандыратын бухгалтерлік есептің роліне аса мән беріледі.

Өнімдегі өндірудегі, сатудағы нақты шығындарды уақытында, шынайы, дәл есептеу тауарлық өнімнің және оның жекелеген түрлерінің нақты өзіндік құнын есептеп шығару, өндірістік процестерді басқаруға қажет және шешімдер қабылдау үшін, ақпараттарды басқару құрылымына беру, материалдық, еңбек және қаржы қорларын үнемді де, ұтымды пайдалану барысын бақылау, өнім шығарудағы шығынды есептейтін бухгалтерлік есептің мақсаты болып табылады.

Бөлімшелер мен бухгалтерлік қызмет басшыларың шығындардың түрлерін, қызметін және құрамын білу және үйренуге ұмтылысы, ынтасы болуға тиісті. Кәсіпорынның негізгі шығын көлемін өндірістік өнім шығару жұмсаулары құрайды. Олар айналымның өндірістік стадиясының шығындары. Сонымен қатар белгілі бір шығындар айналымның өндірістік стадиясынан тыс, іскерліктің басқада сфераларында жұмсалады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Ұйымның өнімнің, атқарған жұмысының, көрсеткен қызметінің өзіндік құнының шығындарына өндіріс процесінде табиғи қорларды пайдалануға, шикізаттарды, материалдарды, жанар - жағар майларды, негізгі құралдарды, еңбек және қаржы қорларын, басқада жұмсауларды өндіру мен сатуға арналған шығындарды кіргізеді. Әр шығын топтары, шаруашылық іскерлігінің анықталған учаскісінде, айналымның белгілі, анықталған стадиасында жұмсалады және бұл позицияда әр түрлі экономикалық мазмұнға ие болады.

1. Өндірістік өнімді шығарудың технологиясы мен ұйымдастырылуына тәуелді, өндірумен тікелей байланыст, өндірістік процестерді мен өнімнің сапасын бақылау жұмыстары бойынша жұмсалымдарды қосатын шығындар.
2. Жаңа өнім түрлерін өндіруді игеруді дайындау және іске асыру шығындары.
3. Өндіріс процестерін қамтамасыздандыру шығындары.
4. Еңбектің қалыпты жағдайын қамтамасыздандыру мен қауыпсыздық техникасын қадағалау шығындары.
5. Өндірісті басқаруға байланысты, заң қарарларына сәйкес артық істелген жұмыстар үшін төлемдер, кезекті және қосымша демалыстарды төлеу, басқада мемлакеттік сақтандыру, зейнетақы қорларына төлемдер, басқада бюджеттен тыс және міндетті төлемдер шығындары.
6. Өнімнің өзіндік құнына амортизациалық активтер түрінде, АЖЗ-ың тозу болып кіргізілетін негізгі өндірістік қорларды қайта өндіру шығындарды.

Басқада шығындар - кадрлер дайындау, жарнама шығындары. Өнімнің өзіндік құнына брактың (жарамсыз өнім) құны, өндірістің ішкі себептен тоқтап тоқыраудың шығындары да кіреді.

Дипломдық жұмыстың міндеті және мақсаты . Шығындар туралы, олардың классификациясы жайында, өндірістің құрамы мен түрі бойынша, шығарылған өнім, атқарылған жұмыс, көрсетілген қызмет туралы бухгалтерлік ақпарат қалыптастырудың алдыңғы шарты болып бизнес - жоспар дайындау процесі болу керек. Онда өнімнің өзіндік құнының құрамы, сату бағасының есебі, пайда көлемі және басқада параметрлер көрсетіледі және олар бухгалтерлік синтетикалық және аналитикалық есеп қажеттілігі бойынша жіктеледі. Бухгалтерия бизнес - жоспардың көрсеткіштеріне сүйене отырып ұйымның есеп саясатын қалыптастырады және дайындайды.

Келтірілген дипломдық жұмыстың мақсаты ЖШС «ВЕСТ» кәсіпорынның мысалында шығындардың бухгалтерлік есеп жүйесін көрсету болып табылады, оны есептеудің теориялық сұрақтарын ашып, шығындарға экономикалық талдау жүргізу.

I ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫНЫҢ ЕСЕБІ ЖӘНЕ ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫНА ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ.

1. 1. Өндірістік шығындар есебі және өнімді калькуляциялау жүйелерін жіктеу.

Шығындардың барлық топтастырылуы қандай да бір шешім қабылдау үшін арналған, бірақ өндірісте болатын жағдайларды типтік жүйеге келтіру мүмкін емес, сондықтан да әрбір кәсіпорындағы есеп жүйесі менеджерлердің сұрауларын қанағаттандыру үшін жобаланады.

Әйтседе, олардың әртүрлілігіне байланысты шығындар есебі мен өнімді калькуляциялаудың ұйымдастырудың теория мен практикада жалпы тәсілдері жасалған.

Сондықтан өндірістік шығындар есебінің жүйесі шығындарды сипаттаудың әдіс тәсілдерінің өзара белгілі бір байланысын және өндірістік ресурстарды пайдаланудың әрекеттегі нормалармен және жоспарланатын тиімділік пен салыстыруын бақылау тәсілдерінің көрсетілуі қажет. Онда шығындарды құрама, мазмұны, мақсаты, пайда болу орындарды және жауапкершілік орталықтары, өнім немесе жұмыс түрлері, олардың біртекті топтары, бұйымның ірі бөліктері, шала өнімдер бойынша жинақталады.

Әйтсе де өндірістің технологиялық және ұйымдың ерекшеліктері, өндірістік айналымның ұзақтығы, өнімдердің сандық және сапалық сипаты мен өндірістік шығындар есебі, өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау әдістері мен тәсілдерінің әртүрлі үйлесуін талап етеді.

Осыған байланысты әрекеттен жүйелер төмендегі белгілері бойынша жіктеледі.

Қосымша белгілер бір әдісті екіншісінен ажыратуға және есеп жүйесін тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Есептің қазіргі жүйесі біруақытта жіктеудің бірнеше негіздемесін пайдаланады.

1. 2. Өндірістік шығындар есебін калькуляциялаудың тапсырыстық тәсілінің қысқаша сипаттамасы.

Тапсырыстық есеп жүйесі және өзіндік құнды калькуляциялаудың әдісі технологиялық мақсаттағы негізгі материалдар шығыны, өндірістік жұмысшылардың еңбек ақысы және жалпы өндірістік шығыстарын белгілі бір өнім шығаруға немесе қандай да бір қызметті орындауға (жеңіл) оңай жатқызуға болатын өндірісте қолданылады. Өндірістік шығындардың тапсырыстық тәсілінің есеп жүйесін ұйымдастыру өндірістің белгілі бір жағдайларында болуы мүмкін. Тапсырыстық тәсіл төмендегідей жағдайларда қолданылады:

1. ұсақ сериялы өнім өндірісінде немесе бірен-саран өнім шығарғанда;
2. күрделі және ірі бұйымдар шығарғанда;
3. технологиялық циклы ұзақ өндірісте:
4. қолдан құрастырушы және жеткізу операцияларының салыстырмалы салмағының үлкен үлесінде және т. б.

Тапсырыстарды орындау тапсырушымен келісім шарт жасау арқылы жүзеге асырылады.

Келісім-шартта шығарылатын өнімнің түрі, саны, орындалу уақыты т. б. шарттар көрсетіледі. Тапсырыс берушіге өндірістен өнім жөнелтіліп немесе толық қызмет көрсетілген жагдайда олар актіге қол қояды. Әрбір тапсырыс бойынша карточка ашылады. Бүл карточкада тапсырысты орындаудан бастап толық біткенге дейінгі кеткен шығындар жинақталады. Тапсырыстық тәсілде өнімнің өзіндік кұны тапсырыс аяқталған соң ғана калькуляциялау арқылы анықталады. Оған дейін барлық шығындар бітпеген өндіріс құрамында есептеледі. Бұл жағдай тапсырыс беру әдісінің кемшілігі болып табылады, өйткені өнімнің өзіндік құны тапсырыс біткеннен кейін ғана анықталады.

Тапсырыстар бойынша жиынтық есебі бірнеше нұсқа көмегімен ұйымдастырылады; бақылау шоттары бойынша, бөлек есеп жүргізу, келісім-шарт бойынша өзіндік құн калькуляциясы.

Бақылау шоттары - шығын шоттарын ашуды қарастырып және қаржылық есептің дәстүрлі тәртібі бойынша олармен шоттардың есеп жүйесі. Талдамалы шығындар есебі «тапсырыс карточкаларында» жүргізіледі. Онда тек тікелей шығындар жиынтығы керсетіледі, ал жанама шығындар есеп беру кезінде бөліну арқылы жатқызылады. Тапсырыстар бойынша шығындарды топтастырады және әрбір тапсырыстың өзіндік құнын өндірістің есеп карточкаларында есептейді. Барлық бухгалтерлік жазулар ведомостарда жүргізіледі, қорытындысы бас кітаптың шоттарында жазылады.

Бөлек есеп басқару және қаржылық есептерге жеке - жеке шоттар жүйесін ашумен ерекшеленеді. Бұл жағдайда шығындар есебі шоттарында қаржылық операциялар жазылмайды. Келісім шарт бойынша өзіндік құн калькуляциясы ірі бұйымдардың ұзақ циклды өндірісінің есеп жүйесі. Келісім шартта орындалған жұмыстарға өндірушіге аралық төлем орындалған жұмыстың көлеміне қарай төленеді. Төлем сомасы тапсырыс берушінің толықтырылған актісімен анықталады. Актіде орындалған тапсырыстың көлемі көрсетіледі.

Келісім - шарт бойынша калькуляция жүйесін пайдаланғанда келесідей қағиданы ұстанған жөн; келесі шартты орындаудың бастапқы сатысында пайданы есептеудің қажеттілігі жоқ, өйткені бұл кірісті бағалау мен шығынды анықтауға толық дәлелді бола алмайды, есепті кезеңде анықталған залал осы кезіңде шығарылған өнімнің өзіндік құнына жатқызылу керек. Егер залалдың мөлшерін алдын ала анықталса олардың мөлшері залал болу ықтималдығы белгілі болғаннан кейін өткізілетін өнімнің өзіндік құнына қосылады, 35-85% шегінде орындалған келісім шарттарға кеткен шығындарға назар аудару қажет. Бұл жағдайдағы пайданың мөлшері мындай формула бойынша анықталады. Өнім бірлігінің өзіндік құны жеке тапсырыс бойынша жинақталған шығын сомасын болу нәтижесінде анықталады. Тапсырыс бойынша калькуляциялауды нақты мысал келтіре отырып қарастырайық.

Кәсіпорын теріден жоғары сапалы өнім шығарады. Негізгі шығарылатын өнімдердің бірі - жоғары сапалы былғары белдік. Дайындау үшін мынандай технологиялық үрдістер жүзеге асырылады: тері тілімдерін тігу, тесіктер тесіктер жасау және белдікті бояу. Тағасы шегемен бекітілгеннен кейін белдік өндірістің соңғы өндеу сатысына өтеді.

Кәсіпорынға 6800 дана белдік шығаруға тапсырыс түскен. Шығарылған бір белдіктің өзіндік құнын есептен шығару керек.

1Кестеде: Кәсіпорынның белдікті жасап шығару қезеңдеріндегі операциялары келтірілген.

1-кестенің жалғасы

Ескертпе: Қаржылық есеп негізінде құрастырылған ЖШС «ВЭСТ»2006-2008

Тапсырыс бойынша калькуляциялау шоттарын қалыптастыру кәдімгі калькуляцияның белгілерін түгелдей қамтыған. Шығындар шоттарында нақты мәліметтері жинақталады. Содан кейін барып шығындары аяқталмаған өндіріс, дайын өнім және өзіндік құн шоттарына шығысқа шығарылады. Үстеме шығындары шоттары бойынша, жұмсалған және таратылған үстеме шығындарының ауытқуы қалыптасады. Кезеңнің соңында үстеме шыгындары бойынша ауытқуы пайда және зиян шоттарында нөлге айналады.

Келесідей топшылама жасай отырып калькуляция үшін шоттар жүйесін қалыптастырамыз:

1. Бізге есепті кезеңнің басындағы «Материалдар», «Аяқталмаған өндіріс» және «Дайын өнім» шоттарының қалдықтары белгісіз.

8010 «Негізгі өндіріс»

8040 «Үстеме шығындар»

1320 «Дайын -өнім»

Дт Кт

6010 «Дайын өнім (тауар, жұмыс, қызмет) сатудан табыс»

Дт Кт

7010 «Сатылатын дайын өнімнің (тауардың, жұмыстың,

қызметтің) » өзіндік құны

Дт Кт

5410 «Есепті жылғы пайда (зиян) »

Дт Кт

5410 «Есепті жылғы пайда (зиян) » шоты бойынша есепті кезеңнің соңындағы қалдық сомасы белдік сатудың нэтижесін білдіреді, яғни белдік сатудан 2 026 056 теңге пайда алынған.

1. 3. «ВЭСТ» ЖШС жүргізілетін есеп саясаты.

Бухгалтерлік есеп принциптері бойынша кәсіпорынның есеп саясаты деп ұйымның бухгалтерлік есепті жүргізу әдістері мен тәсілдерінің жиынтығын, яғни алғашқы бақылау, құндық өлшеу, ағымдағы топтау мен шаруашылық (жағылық және басқа) қызметтің фактілерін жинақтап қорытындылау жолдарын айтады. Бухгалтерлік есепті жүргізу әдістеріне шаруашылық қызмет фактілерін топтау мен бағалау әдістері, активтердің құнын есептеу, құжат айналымын қабылдауды ұйымдастыру, түгендеу, бухгалтерлік есепшоттарын қолдану әдістері, бухгалтерлік есептің тіркелім жүйесі, мәліметті өңдеу мен басқа да сәйкес әдістер мен амалдар кіреді. Ұйымның өзінің есеп саясатын өңдеу мүмкіндігі мен қажеттілігі бухгалтерлік есеп пен басқа екінші деңгейлі нормативтік құжаттар бойынша баптарда қарастырылған бухгалтерлік есептің кез келген мәселелерін шешудің көп түрлілігімен анықталады. «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Қазақстан Республикасының заңы мен Бухгалтерлік есеп принциптерінде кәсіпорын өзінің есеп саясатын құруы барысында бұйрық немесе жарлық бойынша қажетті құжаттар тізімін бекітуі керек екендігі көрсетілген. Бұл бекітілген құжаттардың қаттарына мыналар жатады; бухалтерлік есептің уақытылы және есеп берудің толық тиісті талаптарына сәйкес жүргізілуі, бухалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын синтетикалық және аналитикалық шоттарының жұмыс жоспары, алғашқы есеп құжаттарының типтік нысандары, ұйымның ішкі бухгалтерлік қорытынды есеп құрудағықұжат нысандары, актив пен міндеттемелер түгендеуін өткізу тәртібі, актив пен міндеттемелерді бағалау әдістері, құжат айналымы ережелері мен есеп ақпараттарын өңдеу технологиясы, шаруашылық операцияларды бақылау тәртібі, бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға қажетті басқа шешімдер.

Кәсіпорынның қабылдаған есеп саясаты сол ұйымдағы бухгалтерлік есептің маңызды мәселелерінің бірі.

Ұйымның есеп саясатын таңдауы мен негіздеуіне келесі негізгі факторлар әсер етеді; меншік нысаны мен құқықтық-ұйымдастырушылық нысаны (жауапкершілігі шектеулі серіктестік, ашық акционерлік қоғам, жабық акционерлік қоғам, өндірістік кооператив және т. б. ), салалық қызметінің түрі (өнеркәсіп, құрылыс, сауда, көлік, ауыл шаруашылығы және т. б. ), қызметінің көлемі, жұмысшылары мен қызметкерлерінің орташа тізімдік саны және т. б,

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс