Жанұядағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясына әсерін тигізетін факторлар және зерттеу жолдары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 71 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер . . . 3

Анықтамалар . . . 4

Қысқартулар . . . 5

Кіріспе . . . 6-9

1. Жанұядағы тәрбиелеу стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуацияларының қалыптасуына тигізетін әсері

1. 1Жанұя түсінігі тәрбиелеу институты ретінде . . . 10-12

1. 2. Толық және толық емес жанұя ерекшеліктері . . . 13-15.

1. 3 Мінез акцентуациялары туралы ілімдер жиынтығы . . . 16-28

2. Жанұядағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясына әсерін тигізетін факторлар және зерттеу жолдары

2. 1 Отбасындағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясының қалыптасуына әсерін тигізетін факторлар . . . 29-42

2. 2. Жанұядағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез

акцентуациясын зерттеу нәтижелері . . . 43-57

Қорытынды . . . 58-59

Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . . 60-61

Қосымшалар

Нормативтік сілтемелер

Бұл дипломдық жұмыста келесі стандарттарға, тұжырымдамаларға, бағдарламаларға сілтеме жасалған.

[1] Қазақстан Республикасының « Бала құқығы туралы конвенция»

1989 ж 20 қараша

[2] Қазақстан Республикасының «Бала құқықтары декларация» 1959 ж

[3] Қазақстан Республикасыны Конституциясы Алматы - 1995ж

[4] Назарбаев Н. Ә Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру мемелкеттің саясаттың басты мақсаты ҚР Президенті Н. Ә Назарбаевтің Қазақстан халқына жолдауы -Астана «Елорда 2008ж

Анықтамалар

Жанұя - бұл мүшелері бірлескен өмір сүрумен, эмоционалдық байланыспен, өзаралық моральдық жауапкершілікпен, өзара түсінісушілікпен бірлескен, неке немесе қан туыстығына негізінде құрылған әлеуметтік-психологиялық топ

Мінез акцентуациясы - бұл мінездің белгілі бір ерекшеліктері күшейген қалыптың шеткі нұсқалары, нәтижесінде жақсы және жоғары тұрақтылық кезінде басқаларға деген психогендік әсер етулердің белгілі бір тегіне қатысты таңдау күмәнділігі айқындалады.

Фактор - процестің, құбылыстың қозғаушы күші, оның негізгі сипатын, белгілі жақтарын анықтайтын.

Даму факторы - факторлар жүйесі, баланың психикалық және тәртібінің дамуы, олардың негізіне орта мен тәрбиенің ықпалы алынады.

Протекция деңгейі сияқты фактор - бұл ата-ананың бала тәрбиесіне жұмсайтын күш, назар және уақыт болып табылады.

Басқа маңызды фактор - бұл баланың қажеттіліктерін қанағаттандыру деңгейі.

Отбасындағы стильдер деп - ата-ана мен балалар арасындағы қатынастарды сипаттайтын, оларға сөз, педагогикалық әрекеттесу арқылы ықпал жасауда қолданылатын құрал, әдіс, тәсілдерді айтамыз.

Тәрбие потенциалы деп әрбір отбасының балаға тәрбиелік ықпал жасау мүмкіншіліктерін айтамыз.

Тәрбие потенциалы -ол баланың дамуына ықпал жасайтын мүмкіндіктер мен құралдардың жиынтығы (отбасы тәрбиесіндегі материалдық, ұлттық, психологиялық, педагогикалық, рухани мүмкіндіктердің жиынтығы)

Экономика - жанұяның қажеттілік аспектілерін, материалды құндылықтар мен қызметтердің қолдануын зерттейді.

Этнография - жанұя ерекшеліктерінің түрлі этникалық сипаттармен мәдени мұралармен байланысын қарастырады.

Демография - тұрғындарды өндіру үрдісіндегі жанұя рөлін зерттейді.

Белгілер мен қысқартулар

ҚР - Қазақстан Республикасы

БҰҰ -Біріккен Ұлттар Ұйымы

БҚД -Бала құқығы декларациясы

ТМД- Тәуелсіз мемлекеттердің достығы

Кіріспе

Зерттеу жұмысының көкейкестілігі. Жанұя - бұл мүшелері бірлескен өмір сүрумен, эмоционалдық байланыспен, өзаралық моральдық жауапкершілікпен, өзара түсінісушілікпен бірлескен, неке немесе қан туыстығына негізінде құрылған әлеуметтік-психологиялық топ. Жанұя бұл адамдар арасындағы қарым-қатынас, оның аясында жанұя мүшелерінің күнделікті өмірінің басты бөлігі өтеді, қажеттіліктерін қанағаттандырады. Ол бала тәрбиесінің басшысы және жетекшісі. «Бала құқығы туралы конвенцияда» «бала тұлғасының толық әрі гармонияда дамуы үшін ол махаббат пен түсінісушілікке толық жанұя атмосферасында өмір сүруі керек» делінген [ 1] .

1989ж -2007 жылы 20 қарашада ҚР БҰҰ бас Ассамблеясы бүгінгі таңда халықаралық акті болып табылатын балалар құқығы туралы Конвенция қабылдады. Конвенция 54 баптан тұрады, 18 жасқа болмаған балалар мен жасөспірімдердің мүддесін қорғайды. Онда: баланың өмір сүруге және дамуға құқығы, тыныш балалық шаққа және зорлықтан қорғанысқа құқығы, өз ойы үшін құрметті болу құқығы, қызығушылықтарын есепке алу құқығы бекітілген. Конвенция бала денсаулығының, әлеуметтік қауіпсіздігінің, өмір сүру, ойнау, уақыт өткізу деңгейінің нормалары, баланың туған тіліне, мәдениетіне құқығы бекітілген .

БҚД бастамасы көптеген үкіметтердің назарын балаларды аштықтан, суықтықтан, эпидемиялық аурулардан, бала еңбегін пайдаланудан қорғауға аударып, әлемдегі барлық дамушы қоғамдардан қолдау тапты. [2]

Ата-ана баланың алғашқы қоғамдық ортасы болып табылады. Ата-ана тұлғасы бала өмірінде маңызды рөл атқарады. Өміріміздің қиын жағдайында біз ойша ата-анамызға әсіресе анамызға тіл қататынымыз кездейсоқ жағдай емес. Сонымен қатар ата-ана мен бала қатынасын әрлендіретін сезім ол - басқа эмоционалдық байланыстардан өзгеше болады. Ата-ана мен бала арасындағы сезімдер ерекшелігі - баланың өмір сүруінің өзі ата-ана қамқорлығына тәуелді, ал ата-ана махаббатына деген зәрулік баланың ең басты қажеттілігі болып табылады. Әр баланың ата-анаға деген махаббаты шексіз, шартсыз болады. Егер өмірінің алғашқы жылдарында ата-анаға деген махаббат өз өмірі мен қауіпсіздігін қамсыздандырса, жас ұлғая келе ол адамның ішкі, эмоционалды және психологиялық әлемін қолдау мен толықтыру болып табылады.

Ата-ана махаббаты адамның амандылығының көзі мен кепілділігі, дене және рухани қолдауы.

Міне, сондықтан да ата-ананың бірінші және негізгі міндеті баланың өзін жақсы көретіндігіне сенімін бекіту. Ешқашан ешқандай жағдайда бала ата-ана махаббатына күманданбауы тиіс. Ата-ана міндетінің ең бастысы, ең маңыздысы - балаға кез келген шақта махаббат пен жылу сыйлау.

Баланың дамуына ата-ананың әсері өте күшті болады. Махаббат пен түсінісушілік атмосферасында өмір сүретін бала денсаулығына байланысты, мектепте оқу, қатарластарымен араласу мәселесінде қиындықтары аз болмақ, және керісінше, ата-ана-бала қатынасының бұзылуы түрлі психологиялық қиындықтар мен өзіне деген сенімсіздікке әкеліп соқтырады және де бұл өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Ата-ана өз отбасын нығайта отырып, сонымен бірге оның балағатқа толған мүшелерін үй болуға, өз шаңырағын көтеруге әзірлеуі басты әрі өте жауапты міндет болып саналады. Адалдық пен мейірімділік, жауапкершілік пен кешірімділік те отбасында шын ықылас-пейілменен баланың көкірегінде орын тебеді Қазақ отбасында әуелі әке, содан кейін шеше, бұлар -жанұя мектебінің ұстаздары болады. Отбасының беріктігі қоғамның жағдайымен даму қарқындылығымен тығыз байланысты. Қазіргі уақытта өкінішке орай, жағдайсыз отбасылардың саны артуда. Мұндай отбасылардың пайда болуы себептері: ата-аналардың ішімдікке салынуы, нашақорлық, зорлық-зомбылықтың артуы т. б . Мұндай отбасылар психолог, мектеп, мемлекет тарапынан көмек көрсетуді қажет етеді. Шаңырақ ортасына түскен күні жас баланың психикасына түсетін ауыртпалық жүгі оның бүкіл өміріне кері әсер етеді. Бала әке-шешесінен ғана емес, ата-әжесінің

тәлім-тәрбиесінен де қол үзеді. Жан-жағына зер салып, ой қорытатын жас енді өз бетімен шешім қабылдайтын болады. Осындай балалардың іс-әрекеті бақылаусыз қалғандықтан, қоғамда жасөспірімдер тарапынан жасалатын заң бұзылушылық көптеп белең алып келеді. Әрине, бұл проблемалардың шешілу мәселелері мемлекеттің назарынан тыс қалмаған. ҚР Конституциясында көрсетілгендей « Баларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу-ата-ананың табиғи құқығы әрі парызы» деп отбасының міндеті ашық көрсетілген. [3] Қазақстан Республикасының Президенті Н:Ә Назарбаев өзінің « Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында: «Біз бүгінгі кезеңнің міндеттерінен өзге қазіргі ұрпақтың келер ұрпақтар алдындағы орасан зор жауапкершілік жүгін арқалайтынын, әкелер мен аналардың, аталар мен әжелердің өз балалары мен немерелері алдындағы жауапкершілігін күнделікті есте сақтауға тиіспіз» деп қазіргі жанұяның әлеуметтік, мәдени, қоғамдық білім қызметі белсенділігінің маңызын жоғары бағалаған. [4] Сонымен қатар мемелекетімізде отбасы, балаға байланысты 45-тен астам нормативтік құжаттар қабылданған . Олар:1989 ж қабылданған Балалар құқығы туралы Конвенция, отбасы құқықтары «Неке және отбасын туралы заңдар», 1992 ж көп балалы отбасыларға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шаралар туралы жарлық, 2007 ж «Неке және отбасы жайлы кодексі» т. б. Отбасы мәселесін зерттеуге келсек, жанұя мәселесін зерттеген ТМД елдерінің ғалымдары Ю. А Ковалев, Э. Г: Эйдемилер, Ю. П . Азаров, В. Сатир, И. В Гребенников, Ю. И. Семенов, А. Е. Личко,

С. Д. Лаптенюк, А. М. Нечаева т. б. Ал Қазақстанда отбасы мәселелері Х. Арғынбаев, Ж. Б. Қоянбаев, Қ. Жарықбаев, С. Бабаев, К. Бейсенбаева,

М. Тажин, Б. Аяғанова, Л. Лысенко, Ж. Әбиев, Р Төлеубекова секілді ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған[5] . Баланың отбасынан қашықтап, оның ықпалынан сырт қалуының психикасына әсері Т. В Лодкина, А. И Захаров, В. С. Мухина, З. Матейчик, Е. О Смирновалар атап көрсеткен. А. Н Леонтьев, С. А Козлова балаға отбасы жылығының ықпалын атап өткен. Жақын адамдардың ықпалын баланың алдымен сезіп, түйсінуі және сөз түрінде бейнелеуінің маңызын А. В Запарожец, А. Д Кошелева, Е. И Негнивицкая және т. б белгілеген. Отбасы тәрбиесінің терең эмоциялы сипатын қаны бір адамдар арасындағы сүйіспеншілік қарым-қатынасын ата-ана мен баланы жақындатуының маңызын Ю. ПАзарова, И. В . Гребиннеков, Т. А Маркова.

А. Г Харчев т. б белгілеген. Баланың тәрбиесінде байқалатын қазіргі заман деффектілірін М. И Буянов ажырасудың бала психикасына ықпалын

З. Матейчик, Х. Фигдор т. б белгіліген Екінші некенің бала тәрбиесіне, дамуына теріс әсерін Е. П Арнаутова, А. И Захарова, Е. И. Кульчитцкая т. б жалғыз бала тәрбиесі туралы А. П Усова, егіздер тәрбиесін Р. Скиннер, К. Витек т. б зерттеген. Бала психикасының қалыптасуына ананың әсері психотерапевт А. И Захарова, психолог Д. Б Эльконин, А. Я Варга т. б зерттеген. Тәрбиенің бұзылуына биологиялық, әлеуметтік-экономиаклық, әлеуметтік-психологиялық, психолгиялық-педагогикалық факторлар әсер етеді. . Осы тұрғыда ғалымдардың пікірлеріне назар аударатын болсақ, онда отбасындағы адамның психикасына ауыр әсер ететін жағдайлар: жақын адамдардың ауруға шалдығуы, не өлімі, материалдық қиындықтар, отбасындағы шиеліністер, отбасындағы қарым-қатынастың нашарлығы, отбасындағы махаббаттың жоқтығы, ерлі зайыптылардың біреуінің көзге шөп салуы, қызғаншақтық, ажырасу т. б себептер.

Қазіргі ғылыми мәселелерді шешу ахуалы. Жанұя мәселелері және оның бала тұлғасының дамуына әсері отандық және шетелдік психологтардың еңбектерінен орын алған. Олар З. Фрейд, А. Адлер, Г. Крайг, Н. В. Клюева, Э. К. Васильева, т. б. [6]

Зерттеу тақырыбы: Отбасындағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясының қалыптасуына әсерін тигізетін факторлар.

Зерттеу мақсаты: Толық және толық емес отбасындағы тәрбиелеу стилінің кіші жасөспірімдердің мінезіндегі акцентуациялардың қалыптасуына тигізетін әсерін анықтау.

Зерттеу міндеттері.

1. “ Толық және толық емес жанұя”, “ Тәрбиелеу стилдері”, “ Акцентуация” деген түсініктердің мәнін ашу, ғылыми түрде мінез акцентуациялары туралы түсініктерді беру.

2. Толық және толық емес жанұядағы кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясын анықтау.

3. Толық және толық емес жанұялардың ерекшеліктерін ашу.

4. Эксперименталды түрде толық және толық емес жанұядағы кіші жасөспірімдердің мінез акцентуацияларын зерттеу.

5. Алынған нәтижелерді талдау және қорытынды жасау.

Зерттеу объектісі: Отбасындағы тәрбие стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясының қалыптасуына әсерін тигізетін факторлар.

Зерттеу пәні. : Отбасындағы тәрбие, тәрбие стильдері.

Ғылыми болжам: Егер, жанұядағы тәрбиелеу стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуациясына әсерін дер кезінде анықтап, алдын алу жолдарын жүргізсе, онда оқушылар бойындағы ауытқушылықтарды жойып, азайтуға болар еді

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздері: материялистік диалектиакның теориясы мен тәжірибе арасындағы байланыстар туралы қағидалар; философия, педагогика және психология ғылымдарының жеке адамды дамыту туралы ілімдері, жеке тұлғаның типологиялық ерекшеліктерін анықтауға, отбасылық қарым-қатынастың аймағы туралы психологиялық тұжырымдар.

Зерттеудің ғылыми жаңашылдығы мен практикалық маңыздылығы:

-Жанұя, толық, толық емес отбасы, мінез акцентуациясы ұғымдарының мәні мен мазмұны анықталды, теориялық аспектілері анықталды.

- Жанұядағы тәрбие стилінің мінез акцентуациясына тигізетін әсері және факторлары айқындалды.

- Отбасындағы тәрбие стилінің әсерін анықтау жолдары көрсетілді.

- Бұл дипломдық жұмыстың нәтижелерін мектеп психологы, сынып жетекшілері өз жұмыстарын жоспарлағанда, ұйымдастырғанда қолдана алады.

Зерттеу әдістері:

- Аталған тақырып бойынша ғылыми әдебиеттерді талдау әдісі.

-Психодиагностикалық әдіс (Шмишектің мінез акцентуациясын анықтау әдісі, PARI әдісі, ата-ана қарым-қатынасы және баланы тәрбиелеу. Е. С. Шефер, Р. К. Белл) .

-Математикалық статистикалық әдістер.

Диплом жұмысының құрылымы: Кіріспе, 2 (екі) тарау, қорытынды және пайдалынылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан құралады.

Зерттеу базасы. : Щучинск қаласы, № 8 мектеп -гимназиясы, сыналушылар толық жанұядан (15) және толық емес жанұялардан (15) шыққан 8-шы сынып кіші жасөспірімдері және олардың ата-аналары.

1 Жанұядағы тәрбиелеу стилінің кіші жасөспірімдердің мінез акцентуацияларының қалыптасуына тигізетін әсері

1. 1 Жанұя - тәрбие институты ретінде

Жанұяның мүшелері неке немесе туыстық қатынастармен, тұрмыстың ортақтығымен, өзара рухани жауапкершілікпен байланысқан тарихи белгілі ұйымы бар шағын әлеуметтік топ ретінде қарастыруға болады.

Ең шағын, алғашқы ұя ретінде жанұя қоғамның «қарапайым бөлшегі» болады. Ерекше дербес бөлшек бола тұра ол сол кезде де белгілі әлеуметтік ортамен байланысты, оған тәуелді. Сонымен қатар, жанұя қоғам өміріне әсер етеді, ол адам тегінің жалғасуына, бала мен кіші жасөспірім тәрбиесіне, жеке тұлғаның физикалық және рухани дамуына жауапты болады. Ертеде жанұя туралы еңбек жазғандар Платон, Аристотель шығыс зиялыларының ішінде Қорқыт ата, Ж Баласағұни т. б атауға болады. 18-19 ғасырда Ресейде А. Н Радищев, Н. И Новиков, кейін К. Д Ушинский, П. Ф Лесгафт, П. Ф Каптерев, В. Н. Сорока Росинский т. б Соңғы жылғы ғалымдарға С. Зверева, Т. А. Куликова т. б жатқызуға болады. Қазақстанда отбасы мәселелерін зерттегендер: Х. Арғынбаев, Ж. Б Қоянбаев, К . Бейсенбаева, М. Тажин, Б. Аяғанова, М. Т Баймұқанова секілді ғалымдардың еңбектерін атауға болады.

Жанұя өзінің балаға әсерінің күштілігінен қалыпты тәрбиенің міндетті факторы болып табылады. Жанұядан тыс тәрбиеленетін балалар жанұя ұжымындағы балаларға қарағанда біржақты немесе кеш дамуға әсерлі болып келеді. [7]

Жанұялық тәрбиенің міндеттілігі төмендегідей себептермен түсінідіріледі.

жанұялық тәрбие барынша эмоционалды, себебі оның «жетекшісі» балаға деген махаббат, өзара сүйіспеншілік болып табылады;
бала өзінің ерте жасында басқа әсерлерден гөрі ата-ана әсеріне жақын болады;
шағын ұяшық болып жанұя баланың әлеуметтік өмірге, біртіндеп араласуына көмектеседі.

Жанұя тек баланың ғана емес ересектердің да, қарттардың да әлеуметтендіру факторы болып табылады.

Адам өмірінің бойындағы физикалық, эмоционалдық және әлеуметтік дамуы жанұяға байланысты болады. Физикалық даму жанұяның берекесіне, сипатына байланысты, эмоционалды дамуға жанұядағы атмосфера, қарым-қатынас әсер етеді. Әлеуметтік даму кезінде жанұя зор рөл атқарады, себебі қолдау, қолпаштау немесе немқұрайлық пен сөгу адамның әлеуметтік талаптану деңгейінде із қалдырады немесе өмірдің қиын жағдайларында шешім табуға, өзгерген және жаңа әлеуметтік жағдайларға бейімделуге кедергі жасайды немесе көмектеседі. [8]

Қазіргі жанұяның төмендегідей әлеуметтік мәселелері бар: қоғамның кенеттен бұзылуы, мемлекеттік жеткіліксіз көмегі, әлеуметтік және географиялық жылдамдығының қиындығы, тұрғындардың немесе жанұя мүшелерінің денсаулығының нашарлауы, демографиялық жағдай (аз балалы және баласыз жанұялар) .

Жанұя мүшелері рөлдерінің дәстүрлі өзгерісі, әсіресе әйелдердің; толық емес жанұялар санының өсуі (ажырасу, жесірлік) ; асыруашылық коэффициентінің өсуі (мүгедектер, жұмыссыздар, қашқындар) ; жанұядағы зорлық, дәстүрлі емес жанұялардың пайда болуы.

Жанұя функциялары: репродуктивті (тектің жалғасуы) ; шаруашылық-экономикалық, тәрбиелік (бала тұлғасын қалыптастыру, оның қабілеттерін дамыту; жанұяның әр мүшесіне жүйелі түрде тәрбиелі әсер ету; балалардың ата-анаға әсері, әлеуметтік психотерапиялы, рекреативті (тәрбиелі) ; реттеуші - жанұя ішінде, басқа адамдармен, қоғаммен қатынастар реттеледі, фелицитологиялық жанұяның әр мүшесіне бақыт құру, коммуникативті.

Жанұя типтері «түрлі негіздемелер бойынша формалары, үлгілері»

- Барынша кең тараған жанұя түрі - нуклеарлы, бір неке жұбы мен балалармен немесе баласыз тұрады. Нуклеарлы жанұя толық та, толық емес те болады. Егер жанұяда қарттар мен балалар, немерелер болса, ол кеңейтілген жанұя болады.

Бұл түрлендіру:

жанұя құрамы бойынша;
бала саны бойынша; бірбалалы, аз балалы, көпбалалы;
жанұядағы басқару типі бойынша: эгалитарлы (тең құқылы), патриархалды, матриархалды;
қатынастар сапасы бойынша: бақытты, жақсы, тұрақты, мәселелі, кикілжіңді, әлеуметтік нашар, дезұжымданған (күшке табыну, қорқыныш, жанұя мүшелерінің бөлшектенуі), үйлесімді жалған ынтымақты, деструктивті, т. б.

Сонымен бірге әлеуметтік тәуекелділік (девиантты) типологиясы да бар, яғни әлеуеметтік функциялану қиындығы бар жанұялар. Бұл қашқын, мәжбүрлі қоныс аударушы, аз қамсыздандырылған, асырылған асыраушылық жүгі бар, көпбалалы, мүгедегі бар, толық емес, жедел қызметтегі әскери адамдар, жұмыссыз, депрессиялық аудандарда өмір сүретін жанұялар. Мұнда сонымен қатар, ішкіштер, нашақорлар, асоциалдық қылықты жанұялар жатады [9] .

Кез келген өзін сақтап қалғысы келетін жанұя, жанұя мүшелерінің қызығушылықтарымен өмір сүру керек, бірі-біріне көмектесіп, бірі-біріне жауапты болуы керек.

Жанұяны өздерінің «мені», жеке қасиеттері бар екі адам құрайды. Жанұя «менді» «бізге», «менікіні» «біздікіге» алмастырады. Дәл осы алмасу адамдар үшін жанұя құру, қуаныш, қанағат көзі болуы керек. Бірақ та жанұяны өмірлік қиындықтар да құрайды.

Жоғары интеграцияланған жанұя мүшелерінің бір-бірінің жеке-психологиялық ерекшеліктерін білуімен, бір-біріне әсер етуімен, көмектесуімен, айналадағы ортамен жақсы қатынасуымен ерекшеленеді. Мұндай жанұя біріккен деп те аталады. Біріккен жанұяның қасиеттері: сенім, сүйіспеншілік, бір-бірінің тілектерін, қажеттіліктерін қанағаттандыру арқылы бір-біріне қамқор бола білу.

Қоғамның үйреншікті ұяшығы ретінде жанұя қоғамдық жүйенің басқа да элементтерімен тығыз байланысты. Қоғам жанұяға әсер етеді, ал жанұя өз кезегінде керісінше әсер береді.

Жанұя бір мезетте жеке тұлғаның түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру құралы ретінде және қоғамдық үрдіске әсер ететін әлеуметтік институт ретінде де бола алады. Жанұяның тұрақты әрі сәтті дамуы оны мүшелерінің қызығушылықтарын қоғамның қызығушылықтарымен үйлестіреді.

Жанұяның әлеуметтік-экономикалық міндеттерді шешумен байланысты мәселелері жетерлік. Жалпы түрде жанұя мәселелері екі топқа топтастыруға болады:

Жанұядағы мүшелерінің түрлі жеке қажеттіліктерін тікелей қанағаттандыру;
Жанұяның қоғамдағы болып жатқан үрдістерге әсері етуі.

Сонымен қатар, қоғамның да жанұяға, оның құрылымына, қасиеттеріне, ішкі ұйымдасуына әсерін атап өткен жөн.

1. 2 Толық және толық емес жанұя ерекшеліктері

Толық емес жанұяда баланың тәрбиесі барынша қиын жағдайларда жүзеге асырылады. Сондықтан баланы жалғыз тәрбиелейтін ата-ана қауіпсіздікті айналып тәрбиелеудің дұрыс жолын іздеп дұрыс істейді. Қиындықтар көзі тәрбиеленушінің өзі екендігін түсінуі керек, өзі солардың алдын алып тарату керек. Мысалы, жалғыз ана өзінің өмірлік жағдайларын түсінеді, балаға тілек, талап, тәрбие әдісі ретінде береді. Ол бала қабылдап, өмір бойы сақтап қалатын жанұя атмосферасын құрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.