Математика пәнін оқудағы оқушылардың танымдық қызығушылықтарын қалыптастырудағы негізгі әдістеме

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе . . . 3

1. Оқушыларды математика пәнін оқытуда танымдық қызығушылықты қалыптастырудағы теориялық негіздері . . . 7

1. 1 Математика пәнін оқыту процесіндегі танымдық қызығушылығын қалыптастырудағы психологая-дидактикалық негіздері . . . 7

1. 2 Танымдық қызығушылықты қалыптастырудың проблемаларының тарихи-педагогикалық аспектілері . . . 11

1. 3 Танымдық қызығушылықтың қалыптасудағы өлшемі және деңгейлері . . . 14

1. 4 Жаңғырту және шығармашылық қызыметтің жалпы сипаттамасы . . . 22

2. Математика пәнін оқудағы оқушылардың танымдық қызығушылықтарын қалыптастырудағы негізгі әдістеме . . . 25

2. 1 Оқу барысындағы танымдық қызығушылықты қалыптастыруға көзделген оқулықтардағы есептер жүйесінің талаптары . . . 25

2. 2 Оқушылардың математика пәніне қызығушылықтарын қалыптастырудың әр-түрлі жолдары . . . 32

2. 3 Математика сабағындағы оқушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыруды зерттеу нәтижелері . . . 48

Қорытынды . . . 52

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 54

Кіріспе

Адам айналасындағы сан алуан заттарға ерекше көңіл бөліп, қызығып отырады. Қызығуда үлкен орын алатын психикалық әрекетттердің бірі - тілек. Адам бір нәрсені тілейді, бір нәрсені қалайды, мұның бәрі мұқтаждықтан пайда болады. Мұқтаждық тілектің негізінде пайда болады. Қызығу - әр уақытта адам зейінінің қызығатын заттарына, бет алып түйдектелуді керек етеді. Адам бір нәрсеге қызығу үшін қызығатын нәрселер адамға жағымды эмоциялық сезімдер туғызу керек. Егер адамға заттар таңқаларлықтай әсер етпесе, онда адам ол заттарға еш уақытта қызықпайды. Адам қызығу үшін оның көңілі көтеріңкі болуы қажет. Қызығу өте күрделі процесс. Оны жай адамның зейінінің бет алуымен теңеуге болмайды. Кейбір кезде әсер етуші заттар өте көрнекі болғандықтан, я болмаса кейбір жаңа заттар еріксіз зейін қоюы мүмкін. Ол заттар адамға бір түрлі таңсық болып көрінуі мүмкін.

Қызығу - адамның саналы әрекеті. Адам алдына мақсат қойып, өздерінің ерік-жігерін жұмсап, кейбір заттармен үнемі шұғылдандырып отырады. Мәселен, оқушылар оқуға қызығу үшін олар оқулықтың мазмұнын түсінулері қажет. Егер олардың оқуға ешбір түсінігі болмаса, оларда қызығу да болмайды. Адамның негізгі қызығуларын мына төмендегілерге бөлуге болады: 1. Мақсатты қызығу. Адам кейбір уақытта алдына бір мақсат, міндет қойса сол мақсатына жетуді қызық көреді. 2. Әрекеттік қызығу. Мұнда адам алдына бір үлкен міндет қоймай, істейтін ісінің нәтижесі қандай болатынына қызықпай, тек атқаратын еңбегінің ағымына қызығады. 3. Нәтижеге қызығу. Адам кейбір кезде істейтін еңбегінің нәтижесіне қызығады. Бір нәтижеге жетуді көздеп, әрекет етеді, барлық күшін соған жұмсайды.

Қызығу оқу-тәрбие жұмысында өте керекті шарттар болып табылады. Оның балалардың жақсы оқуына, оқығанын жақсылап ұғып алуына, балаларды әдепті етіп тәрбиелеуде, олардың бойынан адамгершілік қасиеттерді енгізуде ықпалы зор. Егер баланың алдына тұтқан мүддесі, қызығуы болмаса, ол пәндеріне, тәрбие жұмысына ешбір қызықпаса. оқудың да, тәрбиенің де жемісі болмас еді.

Қызығу нақтылы қоғамдық жағдаймен байланысты. Балалардың қызығуы өз бетімен пайда болмайды, ортаның әсерінен, үлкендердің қылықтарынан пайда болып отырады. Бала қандай әлеуметтік-қоғамдық жағдайларда тәрбиеленсе, сол қоғамның алға тұтқан мақсаттары, міндеттері нақтылы жағдайда оған әсер етіп оның қызығуларын белгілеп, керекті қалыпқа салып бағыттайтын болады. Осы айтылғанға орай, оқу-тәрбие жұмысында балаларды айналасындағы тұрмыспен таныстырып, әлеуметтік құрылыстың түрлі табыстарымен хабардар етіп отыру керек. Баланың қызығулары - оның жас өзгешелігімен де байланысты, сол себептен, оқу-тәрбие жұмысында түрлі жастағы балалардың өздеріне лайықты қызығулардың болатындығын ескеріп отыру қажет. Мектеп жасына дейінгі балалардың қызығуы көбінесе ойынмен байланысты. Олар түрлі ойын арқылы айналасындағы заттармен, болмыстармен танысып отыратын болса, ал мектеп жасындағы балалардың қызығулары көбінесе оқу тәрбие жұмысымен, мектепте жүретін түрлі пәндерді мазмұндарымен таныса бастауымен байланысты. Қызығудың дамуында балалар өздерінің күшіне сенетіндей болып, өздерінің атқаратын жұмысына ынталы түрде кірісуі қажет. Бала өзінің істейтін жұмысынан бір нәтиже шығарып, табысқа жетіп отырса, онда олардың көңіл күйі де рухы да көтеріліп қалады. Басқа жұмыстарды да қызығып, ынтыға істейтін болады. Сондықтан бала әр уақытта істейтін жұмысына, оның беретін нәтижесіне сенімді болуы қажет. Ол үшін оларға онша қиын жұмыс бермей, қолдарынан келетін тірлікті тапсырып отырған жөн. 5-6 - сынып оқушыларының қызығулары тұрақтала бастайды. Олар әр нәрсеге әуес болады, көп заттарды білгісі келіп, ол заттардың қайдан пайда болғанын, неге олай екенін түсінгісі келеді. Кластағылар өз қызығуларын іс жүзінде тәжірибелермен байланыстырып, оларды жүзеге асыра алатынын, не аспайтынын белгілеп, ескеріп отырады. Көбінесе жүзеге асатын заттарға, болмыстарға қызығады.

Жұмыс барысындағы туындаған сауалдарды шешу қажеттіліге, өз бетімен жаңашылдықты іздеуге ұмтылу, жаңа ақпараттарды игерудегі ықыласында білімге қызығушылық туындайды белгілі педагог Д. Н. Вильнеев қызығушылықтың орасан зор күшін және адам тұлғасына әсерін, оның қызыметін куәландірін берді. Белгілі адамдардың іс-әрекетін, өмірлерін сараптап мынадай тұжырымға келді, лардың кейбіреулері өздерін қызықтырмайтын салада жалқаулық танытып, ал керсінше қызықтыратын салада олар өздерін қуаты, жарқын, шаршауды білмейтіндерін байқатты.

Білім алуға қызығушылық және оны еңбек жолында іске асыру қазіргі заманда манызы зор. Бізге біреудін әмірін белсенді орындаушы емес, алдына қойған мақсатты іштей қабылдап, құштарлықпен ізденуші, қажетті білімді сініріп және оны іске қолданатың шығармашыл адамдар қажет. Басқаша айтқанда, бұл адамдар қызығушылықпен білім алып және қызығушылықпен еңбек етеді.

Танымды қызығушылық- заттарды, құбылыстарды, қоршаған әлем оқиғалары, психикалық процестерді белсендендіруші, адамның іс-әректін, оның танымдылық мүмкіндіктері танымға бағыттылған талғамдылығы. Бұл деген білімге, өз бетінше шығармашылық еңбек етуге ұмтылу, адамға барынша көп білу, құпиялардың бетін ашып, түсініп, тексеріп, анықтап және сіңіруге ынтықтандырып танымды қуанышын қосады.

Проблемалардың көкейкестілігін алға тарта отырып, мен «математиканы оқытудағы танымды қызығушылықты қалыптастыру» зерттеу тақырыбын таңдап алдым.

Зерттеу объектісі: оқу процесінде оқушылардың математикаға танымды қызығушылық әрекеттері.

Зерттелу заты: математиканы оқыту процесінде оқушыларды танымдық қызығушылығына қалыптастыру.

Зерттеудің мақсаты: математика сабағында 6-7 сынып оқушыларының танымдық қызығушылығын қалыптастыру процесін үйрету.

Зерттеу міндеттері.

1. математика сабағын оқыту процесінде оқушылардың қызығушылықтарын қалыптастыруда психология-педагогикалық негізін анытау.

2. Танымдық қызығушылықты қалыптастыруға бағытталған оқулық есеп жүйелеріне талап қою және өлшемін анықтау.

3. Жасалған әдістеменің тиімділігін эксперименталды тексеру.

Дипломдық зерттеуде танымдық қызығушылықты қалыптастыру тиімділігі және математика сабағында оқушылардың білім сапасы шығармашылық тапсырманы қолдану арқылы қол жеткізіледі.

а) материалды бекітуге бағытталған, оқыту кезінде ептілік және дағдыны қолданады.

б) түсінікті қалыптастыруға бағытталған.

Аталған диплом жұмысының зерттеу әдістемелік базасы болып К. Г. Қожабаевтің «мектепте математиканы оқытудағы тәрбие бағыттары туралы», Г. Е. Алимуханбетованың «оқушылардың танымдық әрекеттері дайындылығын қалыптастыру негізіндегі педагогикалық процестер теориясы», Г. Б. Турткараеваның «оқушылардың танымдылық қызығушылығын қалыптастырудағы планиметрикалық есептердің рөлі» еңбектері дәнекер болды.

Есептер жүйесіне талаптар, Г. Б. Турткараеваның материалдары бойынша танымдық қызығушылықты қалыптастыруға бейімделген.

Сонымен қатар А. Г. Гусманованың, Г. Б. Турткараеваның «11-жылдық мектеп сыныптарында математиканы тереңдетіп оқудағы, математикалық талдау курстарының жазбаша емтихан үшін тапсырмалар жинағының есептер шешімі» және М. Е. Есмухановтың «Фигураларды құру әдістемесі туралы кейбір ойлар» еңбектері қолданылды.

Алға қойған міндеттерді шешу үшін және алғашқы алдын ала бағдарды тексеріп біз келесі зерттеу әдістерін қолдандық:

психологтық-педагогикалық талдау және әдістемелік әдебиет; эксперименталды-сынақ жұмыстарын бағытты

ұйымдастыру, оқушылардың шығармашылық әрекеттері өнімін талдау және сауалнама жүргізу, өзіне тиісті бақылау жасау

Әрбірінің мақсаты бөлек, зерттеу үш кезеңде өтті.

I кезең- 1, 2 курстарда-проблема жөнінде әдебиетті талдау және оқу, зерттеу әдістемесі, зерттеу проблемалары жөніндегі педагогикалық тәжербиені талдау және нәтижелеу.

II кеэең-3, 4 курстарда-педагогикалық практика барысында Тәжербие-сараптамалық жұмыстарды өткізу

III кезең-4 курста-педагогикалық сараптама өткізу, нәтижелеу, негізгі нәтижелерді құрастыру.

Диплом жұмысының практикалық мәнділік нәтижесі педагогикалық қызымет барысында қолданылуы мүмкін.

1. Оқушыларды математека пәнін оқытудағы танымдық қызығушылықты қалыптастырудағы теориялық негіздері

1. 1. Математика пәнін оқыту процесіндегі танымдық қызығушылғын қалыптастырудағы психология-дидактикалық негіздері

Танымдық қызығушылық тұлғаның басқада бет әлпетін және оқушының әрекеттік түрткісі дамып қалыптасуы ең алдымен оқу кезінде болады. Оқушының танымдық қызығушылығын қалыптастыру оқу кезінде екі негізгі бағытан шығуы мүмкін, бірінші жағынан оқу құралдарының мазмұны осы мүмкіндіктерді өз бойында ұстайды, ал екіншіден оқушының танымдылық әрекеттерін ұйымдастырудағы анықталған жолмен.

Бірақ оқу материалдарына қызығушылықты әрқашан жаңа деректермен сүйемелдеу қажет емес, ал оның қызықтыруы таңқалдыруға жанасуы мүмкін емес. Заттың қызықтыруы бір жағынан жаңа болса, бір жағынан белгілі болуы қажет деп К. Д. Ушинский жазған. Жаңа және күтпегендік әрқашан оқу материалында белгілі және таныс аясында кездеседі.

Сондықтан танымдық қызығушылықты ұстану үшін оқушыларға таныс заттан жаңаны көруге үйрету.

Мұндай білім беру, күнделікті қайталанатын қоршаған әлемнің құбылыстарын, көптеген таңқалдыратын жақтарын сабақта отырып біледі. Одан ары, өсімдік неге жарыққа ұмтылатыны, еріген қардың қасиеті туралы және бірде бір күрделі механизм онсыз жұмыс атқара алмайтын қарапайым дөңгелек, осының бәрі адамның үлкен өнертабысы болып саналады. Өзінің қайталануымен бала үшін өмірдегі барлық мағыналы құбылыстарды, күпеген жаңалық, толық мағыналылық болуы және ол үшін үйренуі қажет. Және бұл міндетті түрде оқушының танымға қызығушылығының стимулы болып табылады. Сондықтан мұғалімге оқушыларды күнделікті өмірдің күйбеңдік сатысынан, заңдылықтарды түсінуге, топтастырылуларына, ғылыми түсінік деңгейіне аударуы қажет.

Жаңа ғылыми жетістіктерді көрсету таным қызығушылығына әсерін тигізеді. Бүгінгі күнде бағдарламалар шеңберін кеңітіп оқушыларды ғылыми ізденістерінің бағыттары негіздерімен, ғылыми ашылымдармен міндетті түрде таныстыру.

Оқыту материалдарының барлығы оқушыларды қызықтыра бермейді. Сондықтан тағы бір өте маңызды танымдыққа қызығушылық көзі- әрекеттену процесі алға тартылады Оқушылардың оқуға ықыласын арттыру үшін танымдылық іс-әрекетпен айналысуын оқушының қажеттілігін дамыту керек, ал ол дегенің оқушы оқу процесінде жағымды жақтарын таба біліп, оқу процесінің өзі қызығушылықтың жағымды жағында болуы абзал. Оған жол, алдымен қызығушылықтың ерекше сәйкестігі, оқушылардың өз бетімен түрлі жұмыстарды ұйымдастыруы арқылы жатыр. Дербес орындалған тапсырма білімнің сапасын, оқушының дағдысын және ептілігінің ең сенімді көрсеткіші.

Дербес жұмысты ұйымдастыру-сабақтың ең қиын кезеңі. Берілген тапсырманы тексеру кезінде, сыныпта үлгермеген 8-10 оқушы болады ал, оларды тосып отыру уақыт алады. Сондықтан мұғалім дербес жұмысты тексеруді бастайды. Берілген тапсырманы орындағандар, жұмысқа кіріседі ал, орындамағандар шешімді тетрадтан көшіруге кіріседі. Осындай түрде тексеру ұйымдастырған мұғалім, тапсырманы орындамағандарға мөлшерлі түрде көмек қылады. Бырақ бұл дұрыс жол ма? Қысқасы сыныпта күннен күнге дербес жұмысты толық орындамайтын топ қалыптасады және тексеру кезінде тапсырманы аяқтауды әдетке айналдырады. Оқушыны дербес жұмыс істеуге қалай үйретуге болады? Дайындық жаттығуларын қолданып, дифференциалды тапсырмалар карточкалары, бірізділікпен ойластырылған тапсырмалар, нұсқалығы, көрнекілік және тапсырманы жариялау қажет.

Тірек сұлбалары. Танымдық әрекетінің жаңа тәсілдеріне үйрену, танымдылыққа қызығушылықтың тереңдеуіне әсерін тигізеді егер осының бәрін оқушылар түсінікпен қабылдаса. Сондықтан осының бәрі қуаныштың көзі болып табылады.

Деректерді жаттау үшін ғана жарайтын дайын дүниені алға тарту, оқытудың проблемасы болып табылады және оқушылардың талмайтын қызығушылығын түйіндейді. Мұндай оқыту ақиқатты іздеуге және ұжыммен бірге табуды мәжбір етеді.

Проблемалық оқытуда жалпы талқыға проблеманың сұрағы, өз бойында кейбірде қарама қайшылық элементі, кейбірде күтпегендік жағыдайлары талқыланады.

Проблемалық оқыту оқушылар тарапынан қызу талқыға салуды тудырады. Проблемалық оқыту оқушылар өміріне эмоция туындатып, ізденіс, ойшылдық, әуестікті қалыптастырады. Осының бәрі оқушының оқуға деген қатнасына жақсы әсерін тигізеді.

Проблемалық жағыдайды туғызу негізгі дидактикалық тәсілдің бірі оқу тапсырмаларын шешетін тәсіл болып табылады.

Олардың тізімі:

1. Оқулық тапсырманы қабылдау

2. Есептелген геометриялық есептің шешімін сараптау-синтетикалық ізденісін қабылдау.

3. Жалпы тәсілмен шешілетін жалқы есептің жүйелерін ің құрылымын қабылдау.

4. Оқыту тапсырмаларының шешім процестерін бақылауын іске асыруын қабылдау.

5. Оқыту тапсырмаларының шешімінің нәтижелік бағаларын қабылдау.

Оқулық тапсырмаларды шешудегі оқушылардың оқулық әрекетін алғашқы қабылдау, өте маңызды рөл атқарады. Оқушылардың тапсырманы қаблдауы немесе қабылдамауынан оның алдыңғы жасайтын әрекетіне тәуелді.

Оқулық тапсырмаларды қабылдаудағы әрекеттер келесі түрде көрсетілді:

Тапсырма алғасын, oқушы оның текстін мұқият оқып шығуы тиіс. Сонан соң ол шешімдердің мақсатын ұғынып, тапсырманың талаптарын және шарттарын сараптауға тиісті.

Геометрикалық есептің талаптарын және сараптау шартын іске асыруда оқушылардың есептеуінен функционалдық тәуелділікті, бойындағы нағыз мөлшерді анықтайды. Осымен ол негізгі қатнастарды жанама анықтайды. Оқушының негізгі қатынасын анықтау, оның тапсырманы қабылдауы болып табылады. Және оның оқулық тапсырманы шешуде ізденіс қажеттілігі пайда болды.

Одан әрі оқушыларға бөліну қатнастарын әріптік немесе графикалық түрге пәндеулер үлгісі қажет. Бырақ, есепті шешу тәсілін іздеу, әріптік түрдегі бөлінген негізгі қатнастардың үлгісі болып табылады, өйткені негізгі қатнасқа барабар, ішкі құрылымның барлық элементтерін бойында ұстайды.

Геометрикалық есепті шешу кезінде түрлі оқулық әдістер қолданылатынын атап өтуіміз қажет.

Геометрикалық есепті шешуде талдау және синтез әдісімен есептеуді кеңінен қолданады. Бұл екі әдісті екіара қатнастарда қолданады. Бұлар есеп шығарып шешуде барлық тапсырмаларда қолданылады. Сондықтан есепті шешудегі ізденісті іске асыруға барабар әрекетін қабылдау, есепті шешу талдаулық-синтетикалық іздеуді қабылдау ретінде қаралады.

Геометрикалық есептің шешімін талдау-синтетикалық іздеу, берілген есепті бөлек есепшелерге бөлінуіне мүмкіндік береді. Өйткені әрбір есепті шешуде іздеу пункті өзінде белгісіз мөлшерді сақтаса, әрбір белгісіз мөлшердің табылуы, кейбір есепшелердің шешімінің іздеуі болып табылады.

Шешімнің іздеуі атқарылып, мазмұндалғаннан кейін шешімнің дұрыстығына көз жеткізіп, есептің барлық талаптарын қанағаттандыруы қажет

Осы үшін оқушы өзінің оқулық әрекетіне баға беріп бақылауды орындайды. Бақылау есептің шешілуін әр кезеңде тексерілумен атқарылады. Шешімнің нәтижесінің дұрыстығын әртүрлі тәсілдермен тексеруге болады. Бырақ геометрикалық есептің ерекшелігіне байланысты есепті шешудегі нәтиженің дұрыстығын тексеру екі жолмен іске асыруға болады : есепті түрлі тәсілдермен шешу және алынған нәтиженің сәйкестігін бағдарлау.

Проблемалық жағыдайды туғызу үшін мынау әдістерді қолдану, арнайы құрастырылған оқулық тапсырмасының көмегімен іске асырылады.

Есепті шешу процесін ұйымдастыруда мұғалім тек қана есептің шешуінің бағытын қалыптастыруға көмектесіп қана қоймай, оның шешімдерін құрып, бағыттарын іске асырып, проблемалық жағдайдың шешімдерін табуы өте маңызды. Есептің шешілуінің аяқталуына қарай, есептің қалай шешілгенін, бағыттың іске асқаны жонінде пікірталас өткізген өте қажет. Негедесеңіз ол мұғалімге, есепті шешу процесін оқушылардың сіңіргенін білуге мүмкіндік береді.

Оқулық процесті құру міндетті шешу процесіндегі проблемалық мінезді білдіріп, проблемалық жағдайды игеру жүйесі ретінде, қаралатын міндеттердің негізгі мазмұнын құрайтын білдіреді. Танымдық қызығушылығын қалыптастыру мақсаттылық басқару үшін оқулық міндеттерінің негізгі мазмұнын түрлі мінездегі проблемалық жағыдайлар жүйесі ретінде таныстыру керек. Оқулық міндеттер шешімі процесін проблемалық жағдайды шешуші процесі ретінде қаралуы тиісті. Сонымен қатар оқушыларға геометрикалық міндеттерді шешуде оқулық әрекеттеріне сәйкес әдісті қолдануда бағыттың айқын болуы қажет.

Сондықтан мұғалым сабақта ұйымдастырғанда есепті шешу процесіндегі проблемалық мінезді, белсенділігін байқауды және оқушының дербестігін, міндеттерді шешудегі тұрақтылығын байқауға мүмкіндік береді. Оқушылардың проблемалық жағыдайды ойдағыдай шешулерін геометрикалық міндеттерді шешу процесінде танымдыққа қызығушылықты бекітіп, проблемалық жағдайды тудыруға мұғалімді ынталандырады.

Проблемалық мазмұнды міндетін қарауда танымдық қызығушылықты қалыптастыруының мәні өте зор.

1. 2. Танымдық қызығушылықты қалыптастырудағы проблемаларының тарихи-педагогикалық аспектілері

Тарихи педагогикалық ойларды оқудағы қызығушылық проблемасы және практикалық оқy, уақыт талабының ықпалымен біртіндеп құрылды.

Алғашқы болып әуесқойлықты білуге құмарлықтан шектеткен В. Ф. Одоевский. Ол, балаларға тән әуесқойлықты, дұрыс тәрбие бере білудің арқасында білуге құмарлыққа, танымдық құштарлығына, дербес ойлау қабылетін дамытуы мүмкін деп санады.

В. Ф. Белинский және А. И. Герцен балалардың білуге құмарлығын біріншіден табиғи ғылыммен, кітаптардың көмегімен дамыту, жермен, табиғатпен таныстыру, өйткені олар табиғатқа жақын болғандықтан оларды қатты қызықтырады.

XIXғ 60-70жж педагогикалық ақыл-ой оқу және тәрбие сұрақтарын шешуде бұл проблемада әлеуметтік зерттеулер әлі бола қойған жоқ, соған қарамастан, білімге қызығушылықтың проблемасын айналып өткен жоқ.

Қызығушылықтың проблемасын өзінің педагогикалық теориясы контексінде К. Д. Ушинский тианақты түрде көрсетті. Өз теориясында ол білімге қызығушылықты психологиялық түрде негіздеді. Бастауыш білім негізгі орын алады, өйткені ол баланы ойлану жұмыстарына белсенділігін туындатады. Баланың тәжербие алуына көрнекі материалдар, шын заттармен байланысты шұғылдану алғашқы білім берудегі таптырмайтын дәреже. Балалардың алдында жаңа заттардың сырын ашу, қызығушылық және зейін туғызады. Осыдан К. Д. Ушинский оқудың маңызды міндетін көре білді. Шұғылдану мен көңіл көтеруді ауыстырмау маңызды, оқуға қызығушылықтың өзі байсалды ақыл-ойға тәуелді болуын К. Д. Ушинский өзі айтқан.

К. Д. Ушинскийдің терең психологиялық негізің барлық педагогикалық теориялары және балалардың табиғатты танудағы даму назарын проблемалар қызығушылығын күшейтті.

Оқытуды өткір сынау және қоғамдық-педагогикалық кезеңіндегі тәрбие, баланың толық бостандығына негізделген оның ішкі дүниесіне назар салу идеясына әкеледі. Осы көзқарасты Л. Н. Толстой өзінің педагогилық еңбектерінде көрсеті.

Ол баланың икемділігі және қаблеттілігін дамыту, бөгет болмайтын жағыдайда оның қызығушылығының ашылу мүмкіндігіне әділ баға берді. Толстойдың педагогикалық еңбектердің ортасы болып табылады. Қызығушылықтың туындауының манызды жағдайы-ол баланың ішкі дүниесінің күшін көтеретің, табиғи бостандығын қалыптатыратын сабақтар өткізу.

Л. Н. Толстой балалардың қызығушылығына тұтасымен сенді, мұғалімдерге балалардың табиғатына байланысты әуестіктерін шегендеуді ғана қалдырды Н. А. Добролюбов пен Н. Г. Чернышевский баланың парасатты бостандығына, оның қызығушылығына білуге құмарлығына, ерігі мен ақыл-ойның дамуына сүйене отырып қана тәрбиелеуге болоды деп санады. Осы ұстанымда Н. А. Добролюбов Р. Оуэн мектептерінде балалардың оқуға қызығушылықтарын дамытыуна жоғары баға берді.

Сонымен қатар Н. А. Добролюбов балаларды өмірден ауытқытатын қызықты қиялдарға ермекке қарсы болды.

Н. Г. Чернышевский мен Н. А. Добролюбов білімге қызығушылықты дамытудың, өмір құбылыстарына қызығушылықтың бөлекнуінің мүмкін еместігін көрсетті.

XIXғ екінші жартысында мектептегі оқыту практикасы өзінің формализмімен уақыт талаптарынан қалып келді.

Әдістемелік ақыл-ой оқуға қызығушылықты туындату оның алғашқы кезеңдегі маныздылығына бірауызды болды.

Осы кезендегі белгілі қайраткер Н. А. Корф қанағттану сезімен қызығушылықпен біріктіріп және әдістеме тәсілдеріне көңіл аударды, балалардыңөз күшіне және алға жылжуды сезінуде оларға қанағаттану сезімін ұялатды (жаңашылдық, белгілі нәрсені оқудағы ұқсастықтар және т. б. )

Бірақ прогесивтік идеяларды практикада қолдану қиынға соқты. Себептері көп болды ׃ мұғалімдердің нашар дайындығы, әсіресе бастауыш мектептерде, мұғалімдердің ашық болмауы, халық мұғалімдерінің ауыр жағдайы.

ХХғ басында бөлек баспамен, оқуға қызығушылық жөнінде А. И. Анастасиевтің еңбегі жарық көрді. Бұл зерттеуде барлық оқу процесі қызығушылықтың призмасы арқылы ашылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.