Терминдік лексика

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

Филология факультеті

Қазақ филологиясы кафедрасы

Абильтаева Айсулу Темирболатовна

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Терминдік лексика

050117 - Қазақ тілі мен әдебиеті

Оқытудың түрі: сыртқы

Ғылыми жетекшісі: аға оқ. Қайырбекова И. С.

Ғылыми сарапшысы:

жоғарғы санатты мұғалім Сүлейменова Ш. Қ.

Диплом жұмысының қорғауға

жіберілген күні:

№ хаттама

Кафедра меңгерушісі: ф. ғ. к., доц. Шапауов Ә. Қ.

Қорғайтын күні: 03. 05. 11.

Бағасы:

Көкшетау -2011

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3-4

1. НЕГІЗГІ БӨЛІМ. Терминдік лексика.

1. 1. Терминдік лексиканың жасалу әдіс-тәсілдері . . . 5-23

1. 2. Терминдік лексикаға қатысты әлеуметтік тұрғыдан қойылатын

талаптар . . . 24-39

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 40-41

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 42

КІРІСПЕ

Тілдің заман талабына сай дамуының бір көзі - терминдік жүйесінің қалыптасып, дамуы. Терминдік жүйе, оны түзу ісі қашаннан ұлттық тілдің ресми және мемлекеттік тіл дәрежесіне көтеріліп, әлем сахнасына шығып-танылуының бір негізі болып келді. Сондай-ақ терминдік жүйенің ұлт, ұлттық тіл, қоғам алдындағы маңызы мен бүгінде халықаралық, тіларалық қатынастардың күрт артуына орай тілге өзге тілдер мен тілден тыс ықпалдардың күшею жайлары да бұл салада жаңа міндеттер жүктейді.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Диплом жұмысымыздың өзектілігі термин жасауда ұлттық тіл мүмкіндігін сарқа пайдалану принципін ұстана отырып, терминді неге қазақшалау керек деген сұраққа жауап табу және бұл ізденісті ұлттық мүдде ұғымымен байланыста қарау.

Зерттеудің мақсаты. Бүгінде қабылданған басты принцип - термин ттүзуде қазақ тілінің төл сөздерін мейлінше толық пайдаланудың дұрыстығы мен маңыздылығын ғылыми-теориялық және практикалық тұрғыда зерделеу, шетел сөздерін аудару-аудармаудың оң-теріс жақтарын айқындау, терминжасамның теориялық негіздерін анықтау және оны неге қазақшалау керек дегендей мәселелерді тілдің әлеуметтік қызметіне сай кешенді сипатта пайымдау.

Зерттеудің міндеттері. Сөздік құрамдағы терминнің тіл бірлігі, ұғым таңбасы ретіндегі сипатын ғылыми-теориялық және практикалық тұрғыда зерделей отырып зерттеу жұмысымызда келесідей мәселелерді анықтауға талпындық:

-терминдердің тілдегі неологизмдерге қатынасы және айырмасы;

-тілдегі басқа сөздер тобынан айрықша бөле қарарлық белгілері;

-терминдік сөздердің пайда болып-қалыптасуы мен тілімізге, ділімізге сабақтастығы;

-қазақ тілінде термин түзу тәжірибесі мен дәстүрі, жаңа сөз жасаудың теориялық, негіздері дегендей мәселелерді зерделеу;

-терминнің тілдегі орнын, оның түсініктілік, уәжділік, шарттылық, жүйелілік сипаттарының қоғам, ғылым және тіл мен таным үшін оң-теріс әсерлерін зерделеу;

-тіл бірлігі ретінде терминге тіл тарапынан қойылар құрылымдық-мазмұндық және лингвистикалық талаптар табиғатын саралау.

Зерттеу нысаны. Термин және сөз туралы теориялық тұжырымдар мен көзқарастар, терминнің өзіндік табиғаты, соған сай қойылатын талаптар, тілдегі орны, адам, қоғам, ұлт өміріндегі маңызы, ғылым және тіл жүйелері, осы жүйелерді және сөз бен ұғымды, соның ішінде жаратылыстану, химия, металлургия және қоғамдық сала терминдері мен түсініктерін үйлестіру мәселелері жатады.

Жұмыстың дереккөздері. Диплом жұмысын да жалпы тіл білімі, қазақ тіл білімінде терминдік лексика табиғаты мен терминжасам мәселелеріне арналған әдебиеттер пайдаланылды.

Зерттеу жұмысының әдіс-тәсілдері. Жұмыста сипаттау, компоненттік, аналогиялық, семасиологиялық, концептологиялық, социолингвистикалық, құрылымдық талдау әдістері пайдаланылды. Жасалған тұжырымдар теориялық, қисындық тұрғыларда негізделіп, фактологиялық материалдармен дәлелденді.

Зерттеу жұмысының құрлысы: Диплом жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. НЕГІЗГІ БӨЛІМ. Терминдік лексика.

1. 1. Терминдік лексиканың жасалу әдіс-тәсілдері.

Бүгінде тілдегі жаңа сөздер негізін құрайтын қоғамдағы ең өзекті түсініктер атауы болуына байланысты, кейде тілден тыс тұрған, одан әлдеқайда маңызды, бөгде жүйедей қабылданатын терминнің бұлай айдарланып, арнайы сөз тобы ретінде қаралуы ғылымның дербес кәсіп түріне айналып, әлеуметтік рөлі арту кезеңінен бастау алады. Термин алғаш рет арнайы түрде түзіле бастағанда қатардағы сөздердің мағыналық, тұлғалық түрленуі арқылы, яғни басқа жүйе емес, халықтық тіл, ол кездегі ғылым ордасы латын-грек тілдері, сөздері негізінде жасалды. Ол тұста дәстүр бойынша және ұлттық тілдердің ғылым ұғымдарын атауға, ғылыми баяндауға жарамсыз, кеміс саналуы себепті ғылым тек латын тілінде жазылды. Ғылымның латын аясында қалуы ел билеушілері, ақсүйектер, дін иелері үшін де тиімді еді. Ондай ортада болатын өз білгенін жасырып, өзгеден білімін асыруға тырысушылық та кез келген еуропалықтың өз отанында-ақ латын тілінде жазып-сөйлеуіне себеп болды. Сондай-ақ ғылым, ғылыми ұғымдар бар жұртқа ортақ және әр ел ғалымдарының тілдік кедергісіз қатынаса алу мүмкіндігі маңызды саналды.

Алайда 16-ғасырда Еуропада ғылым және халықтық тілдерге негізделген тілдік дуализм туды әрі бұл кезде еуропалықтардың ұлттық санасы өсіп, ұлт мәдениетіне, тіліне деген көзқарас күрт өзгерген еді. Бұл жайттар Еуропада екі-үш ғасырға созылған ұлттық тілді дәріптеу, мазмұндық дамыту, латын тіліне қарсы күрес науқанын тудырды. Латын тілі ығыстырылды да. Бірақ олар жүздеген латын-грек сөздерінің ұлт тіліне өтіп кетуіне шек қоя алмады және бұл жайдан дұрыс сабақ алып, өз сөздерін өзге тілдерге өткізуде ұтымды қолдана біліп, термин «ғылым жетелеуімен» Еуропаға отар емес елдерде де аударылмай алынды. Ол сөздерді талғаусыз қабылдап, бәрін өз сөзі еткен тіл - орыс тілі. Тек бұл жайт кеңестік ұлт тілдерінің орыстануындай, мемлекеттік саясат күшімен емес, табиғи жолмен, объективтік жағдайлар негізінде жүзеге асты. Олар: өркениеттік дамуы бойынша Россияның көш кейін қалуы; оны билеп-төстеушілер мен ғылым, мәдениет тетігіндегілердің көбі еуропалықтар болуы; орыс ақсүйектері мен оқығандарының еуромәнерде сөйлеуге әуес болуы еді. Бұл жайт орыспен еншілес басқа ұлттар тілдеріне де тарады. Мұның өзі кеңес халқын бір тілді, бір ділді, бір ұлтқа айналдыруда таптырмайтын құрал еді. Термин «тілге жаңа түсініктер енгізу» арқылы Еуропа тілдері сөздерін жер үстіне жая түсу мүддесіне қызмет етіп келді. Бұл саясат салдары кеңестік қоғамда аталмыш тілдік дуализмен де асып түсіп, орыс тілінің толық үстемдігіне ұласты және ұлт оқығандары ғана емес, бүкіл қоғам орыс тіліне ауа бастады. Ұлт зиялылары орыс тіліне, діліне шын, риясыз беріліп, ұлт мүддесін ұмытып қана қоймай, өз халықын да солай болуға үйретіп-бақты.

Терминнің тілдегі басқа сөздерден айырмасы - соңғылар әуелі
ауызекі тілде, ал термин жазу тілінде пайда болып, жалпы тілге
жазу арқылы тарайды. Оның басқа сөздерден ерекшеленуіне
түрткі болған екінші нәрсе - белгілі бір саладағы кәсіби әрекет
барысында қолданылатын жаңа ұғымды білдіруіне және таным-
дық сипатты болуына байланысты оған қандай ой, не мағына
жүктелгенін арнайы түсіндіру қажеттігі болды. Үшіншіден , сөз
тұлғасы өзгертілмей, мағынасын түрлендіру арқылы жасалған
терминдердің лексикалық және жаңа мағыналары шатастырылмас
үшін жаңасының арнайы түсіндірілуі, түсінікке сай мағына
ауқымы шектеліп көрсетілуі керек болды. Ал тілдегі жай сөздер
мағынасын бұлай түсіндіру қажеті болмасы белгілі. Кейінірек
терминді ғылым сөзі ретінде ұлттық тілдерге аудармай алу үшін
оларды арнайы түсіндіру аталғаннан да маңызды қажеттілікке
айналды. Енді ол ескі мен жаңа мағыналардың шатастырылуынан
емес, арнайы түсіндірусіз ол сөздердің басқа елге, тілге тіпті де
түсініксіздігінен, ешқандай ой туғызбайтындығынан болды.
Терминге оның басты белгісі тұрғысынан, яғни жаңа түсінікті
білдіретін, дербес мағыналы атаулық сөз ретінде қарасақ, оның
пайда болуын тек ғылым дамуымен байланыстыра қарау жаңсақ
болар еді. Кез келген тілдің әр сәтінде жаңа, құранды түсініктер
туып, олар затына лайық атын алып келгені анық. Яғни тілде
жаңа сөз туып-жасалып отыруы ғылымнан да, жазудан да бұрын,
тілмен бірге пайда болған құбылыс. Жазу бұл құбылысты
әлдеқайда айқынырақ, ауқымдырақ етеді де, ғылым аясы кеңіп,
белсенділігі артқанда, ол саналы түрде жасалатын кәсіби әрекетке
айналады. Табиғи жағдайда термин жоқтан бар болып, басқа
жақтан келмей, тілдің өз "күпісінен" шығады. Қазақ тілінде де
әуелде басқа, басқарақ тұлғалармен берілген, бірнеше сөзбен
сипаттай айтылған түсініктердің ұстаз, болмыс, жазмыш, халық-
аралық, кеңесқой, өнеркөсіп, арам шөп сияқты қысқа әрі нұсқа
атауларының тууы алғаш рет "Айқап", "Дала уалаяты", "Қазақ"
сияқты мерзімдік, әдеби басылымдарда, оқу құралдарында,
тіларалық сөздіктерде көрініс берді. Бұл тұста ешкім де арнайы түрде сала атауларын тізіп-түгелдемегенімен, түрлі мақала, еңбек жазылуы барысында тілдің сөзжасамдық тәсілдері негізінде сөз тудыру, сөздерді түрлендіре қолдану істері қағазға түсіп, жаңа қарқынмен дами бастады және кейінірек А. Байтұрсынұлы бастаған қазақ зиялыларының түрлі оқулықтар жазуы барысында пән сөздерін жасауына, сондайлық ізденістеріне негіз болды. Мәселен, жұрнақ, туынды сөз, қос сөз (жалпылағыш қос сөз, жалқылағыш қос сөз), зат есімнен туған сөздер, оны есімнен туған сөздер, етістіктен туған сөздер, туынды етістіктердегі жұрнақтар, етістіктен туатын басқа сөздердегі жұрнақтар түрінде сөзжасамның негізгі мәселелерінен «Тіл-құралда» мәлімет берілген. А. Байтұрсынұлының бұл пікірлері кейін жұрнақ теориясының дамуына, туынды сөздер, зат есімнің синтетикалық сөзжасам теориясына, сын есім, етістік сөзжасам теориясына негіз болды. Тілші қазақ тіл білімінің, қазақ әдебиетінің терминін жасағанда, тек қазақтың байырғы сөздеріне сүйенді және қазақтың байырғы сөздерінен ғылыми термин жасауға болатынына сенді, оны уағыздады, оны іс жүзінде дәлелдеді.

Ғалым бұл істі шетел сөздерін аудармай, көшіріп алу арқылы жүргізетін жасанды тәсілмен емес, тілдің өз бойынан сөз тудыру құбылысы негізінде жүргізіп, ол құбылысты кәсіби деңгейге қойды. О бастан күрделі әрі халықаралық сипаты бар терминді мүмкіндігінше қазақшалауға ұмтылуы мен оны толықтай жүзеге асыра алуы сол кездегі зиялы топтың жоғары біліктілігі мен алдына қойған мақсат-мүдделері және ол тұстағы әлеуметтік жағдай мүмкіндігі негізінде жүзеге асты. Біріншіден , олар ғылым-білімнің жұртқа арнайы оқу жүйесі ғана емес, тіл, жазу, баспасөз, әдебиет арқылы да таралатындығын ескерді[1, 182-255] .

Екіншіден , ол тұста қазақтың бәрі қазақша сөйлеп, қазақ тілі елдегі ең кең тараған, танымал, қолдану жиілігі жоғары тіл болып, тұрақты және өте ықпалды қазақ тілдік орта болды.

Үшіншіден , тілдік, ділдік талғамдары бұзылмаған, ел арасынан шыққан шынайы ұлттық зиялылар болуы себепті ол тұстағы оқығандар ғылымға тек Еуропадан келген дүние ретінде қарап, қалай да соларға ұқсап-бағуға тырыспай, ғылымды айналадағы өмір құбылыстарымен байланыстыра танып, оны қазаққа, қазақ түсінігіне жақындатуды ойлады. Төртіншіден , әр қайсысы бірнеше ғылым-білім салаларын игеруі себепті термин - бір сала аясында ғана қолданылатын айрықша жаратылган сөз деп қарамай, ғылыми, қисындық дұрыстықты ойлап, терминге оқулық тілі ғана емес, ғылым тілі, ғылым тілі ғана емес, тілдің бұзылмай, түзелуі, әлеумет тілі, ұлттық таным көзі тұрғыларынан қарады. Бесіншіден , олар қоғам өміріне, саяси-әлеуметтік мәселелерге белсенді араласып, өз ойларын қазақ тілінде шебер жазып-жеткізе алатын публицист болды және баспасөз бетінде түрлі тақырыптар бойынша, соның ішінде термин мәселесіне қатысты ойжарыстарға түсіп отырды. Алтыншыдан , олар қазақ ауыз әдебиетін, мәдени, саяси тарихын, жыр-қиссаларды жақсы білді және тілді, оның грамматикалық құрылымдарын маман деңгейінде меңгеріп, мәнерлі сөйлеп, көркем жаза алатын еді. Жетіншіден , тілдің әлеуметтік маңызы, қолданылу аясы, бұзылу-түзілу мүмкіндіктері, тілдік реформа, әлемдегі тіл саясаты, тілдік жаулау жайларынан жан-жақты хабардар болды. Нәтижесінде термин тіл бойындағы табиғи тәсілдер, оның ішкі мүмкіндіктері негізінде жасалды және жұмыстың өзі ол терминді қабылдаушы тіл қолданушыларының танымдық сұраныстарын қанағаттандыруға бағытталды.

Кеңес халқын бір тілді, бір ділді жұрт ету мұратының күшеюіне орай термин ғылым, мәдениет мәселесінен саясат мәселесіне айналып, бұл реттегі тұжырымдар сондайлық көзқарас тұрғысынан, соларды негіздеу, ақтау үшін жасалып-жұмсалды. Ғылым мен тіл түйісіндегі терминді жасауда тілдік, әлеуметтік мүдделер, терминнің танымдық қызметі мен тіл қолданушыларына ыңғайлылығы, ғылыми қисын, практикалық тиімділік және бұған дейін қалыптаса бастаған терминді ұлттық тіл сөздері арқылы түзу дәстүрі назардан тыс қалды. Әрқалай әлемдік мақсаттар, шетел сөздерінің қазақ тіліне енуі әрі онда жоғалып та кетпеуі бірінші орынға қойылды және терминді орыс тіліндегі қалпында алу тиімділігінің «ғылыми-практикалық» негіздері жасалып, бұл іс шарттылық, жасандылық сипат алды.

Біріншіден , аса күрделі, адамзат қоғамындағы ең алдыңғы қатарлы ойды білдіретін терминді ұлт тіліне мағынасын бұрмаламай аудару мүмкін емес деп танылып, бұған дейін қазақшаланып, іс қағазында, әлеуметтік өмірде кең қолданылып келген сөздердің көбі орысша нүсқаларына ауыстырылды.

Екіншіден , қазақ алфавиттік қатары орыс тіліне тән дыбыстармен толықтырылып, мұнан былай орыс тілінде жазылғанды қазақ тіліне сол күйінде, өзгеріссіз алу дұрыс саналды. Сөйтіп бүл аралықта қазақ ғылымы қаншалық қарыштап дамығанымен, қазақ тілі сөзімен жасалған термин санаулы ғана болды. Дегенмен ғылым-білім бір орында қалып қойған жоқ. Қазақ тіл білімінде терминжасам мәселесі сөзжасам мәселесімен астасып жатқанын ерекше атаған жөн, себебі терминдер, басқа да атаулар сияқты қазақ тілінің аясында, ана тіліміздің заңдылығына сәйкес, сөзжасамдық тәсілдер негізінде жасалатыны мәлім. Осыған орай, қазақ тіл біліміндегі сөзжасамның амал-тәсілдерінің қарастырылуына қысқаша шолу жасайық.
Н. Сауранбаев 1953 жылғы «Қазақ тілі» деген атпен шыққан педучилищелерге арналған оқулығында «Зат есімнің жасалуы», «Сын есімдердің жасалуы», «Етістіктің жасалуы» терминдерін қолданып, сөз таптарының сөзжасамы мәселесін көтерді [2] . Бұдан қазақ тілінде сөзжасам мәселесі жұрнақ арқылы туынды сөздің жасалуынан басталғаны байқалады.
1960 жылы шыққан Ғ. Әбухановтың «Қазақ тілі» оқулығында «Зат есім сөздерін тудыру тәсілдері» деген тақырып берілген [3, 97] . Бірақ оқулықта сөзжасамдық тәсілдер аталмаған. Тек 1964 жылғы А. Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі. Морфология» жоғары оқу орнына арналған оқу құралында морфологиялық (синтетикалық), синтаксистік (аналитикалық) тәсілдер көрсетіліп, оларға бірінші рет мынадай анықтамалар берілген: «Морфологиялық тәсіл деп түбір сөзге я туынды сөзге қосымшалар қосу арқылы жаңа сөз тудыру тәсілін айтамыз да, синтаксистік тәсіл деп түбір (я туынды) сөздердің бірігуі, қосарлануы, тіркесуі арқылы сөз тудыру тәсілін айтамыз[4, 108] .
1967 жылғы «Қазақ тілінің грамматикасы» кітабында сөзжасамдық тәсілдер дәл жоғарыдағы пікірді қайталаған [5, 16] .
Ал 1974 жылғы А. Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі» атты жоғары оқу орны студенттеріне арналған оқулықта сөзжасамның мына үш түрі берілген: «Сөйтіп, грамматикалық жолмен сөз тудырудың үш түрлі тәсілі бар, оның біріншісі - морфологиялық тәсіл, екіншісі - синтаксистік тәсіл, үшіншісі -морфологиялық-синтаксистік (я синтаксистік-морфологиялық) тәсіл» [6, 90] .

Қазақ тілінің сөзжасамында тәсілдерді бұлай топтастыру да толық қалыптаспады, әсіресе тәсілдің үшінші түрі танылмады.
1989 жылы шыққан «Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі» атты монографияда ғана қазіргі қолданыстағы сөзжасамдық тәсілдердің үш түрі алғаш рет беріліп, ол ғылымда қалыптасып, орнықты. Монографияда: 1) синтетикалық (морфологиялық), 2) аналитикалық (синтаксистік), 3) лексика-семантикалық тәсілдер берілген [7, 64] .
Сонымен бірге, монографияда әр сөзжасамдық тәсіл алғаш рет ғылыми негізде толық сипатталған. Монографияда синтетикалық тәсіл термині түрліше аталып жүргенін ескерту арқылы синтетикалық тәсіл терминінің қалыптасып үлгермегенін аңғартқан. Синтетикалық тәсіл арқылы туынды сөз жасауға түбір сөз бен жұрнақ қатысатынын, олардың атқаратын қызметін анықтап, синтетикалық тәсіл арқылы жасалатын модельдер (үлгілер) мен типтерге, олардың түрлеріне, түбір морфемаға мағынасы мен құрылымына, жұрнақтарға жан-жақты сипаттама берген [7, 65-88] .
Бұл сөзжасам тәсілдеріне қазақ тіл білімінде толық берілген алғашқы сипаттама.
Монографияда сөзжасамның аналитикалық тәсілі де кең талданған. Аналитикалық тәсіл өте көне тәсіл деп саналып, оның дүние жүзі тілдерінен алатын орны жан-жақты сипатталған. Сонымен бірге түркі тілдері сөзжасамында белсенді қызмет атқаратыны дәлелденген. Қазақ тілінде аналитикалық тәсілдің іштей 4 түрге бөлінетінін төмендегіше көрсеткен: «Тілімізде аналитикалық тәсілдің мынадай ішкі түрлері бар: 1) сөзқосым, 2) қосарлау, 3) тіркестіру, 4) қысқарту [7, 91] .
Монографияда бұл тәсілдердің бәрі өте толық дәлелденген.
Осы мәселеде тірек сыңар, ауыспалы сыңар, туынды мағына мәселелері мұқият талданған. Сол арқылы аналитикалық тәсіл де, сөзжасамға қатысатын тілдік бірліктер де талданған.
Лексика-семантикалық тәсіл сөзжасамдық тәсілдер қатарына алғаш рет осы монографияда қосылып, ғылыми сипаттама алған. Лексика-семантикалық тәсіл арқылы сөз жаңа мағынаға ие болып, омоним сөздер қатарын толықтырып, сөз басқа сөз табына да өтеді деп сипатталған [7, 99] . Осы монографиядан кейін лексика-семантикалық тәсіл қазақ тіл білімінде танылып, барлық еңбектерде көрсетілетін болды. Сонымен бірге, сөзжасамдық тәсілдер мәселесі барған сайын толықтырылып, нақтыланып анықталды. Мәселен, 2002 жылғы «Қазақ грамматикасында» негіз сөз бен туынды сөздің мағыналық байланысы, сөзжасамдық жұрнақтың екі түрі - лексикалық мағына жасайтын, лексикалық мағынаны түрлендіретін жұрнақтар туралы мәлімет берілген және сөзжасамдық жұрнақтардың сөз таптарына қатысы дәлелдену арқылы синтетикалық тәсіл толықтырылған.
«Қазақ грамматикасында» аналитикалық тәсіл сөзқосым, қосарлану, қысқарту тәсілдерінің мәнін, түрлерін, дамуын дәлелдеу арқылы толықтырылған. «Грамматикада» лексика-семантикалық тәсіл мәселесі де нақтыланып, толықтырылған. Мәселен, лексика-семантикалық тәсілде сөздің дыбыстық, морфемдік құрамын сақтай отырып жаңа мағынаға ие болуына байланысты оның лексика-семантикалық тәсілге жататыны әр сөз табы арқылы анықталған. Лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған туынды сөздін сөз табын сақтауы да, сөз табын ауыстыруы да мүмкін екені дәлелденген. Лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған сөздердің басқа сөз табына көшудің ішкі заңдылықтары ашылған [8, 203-208] .
1989 жылғы «Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі» монографиясынан бастап-ақ ғалымдар сөзжасамның 3 тәсілін қабылдап, өз еңбектерінде қолдана бастады, оған терминология ғалымдары да жатады.
Сөзжасамдық тәсілдің осы 3 түрі «Қазақ тілінің сөзжасамы» оқулығында беріліп, ол ғылымда орныққан заңдылық ретінде танылған [9] .
Сөзжасам мәселесінде сөзжасамдық тәсілдер мәселесі негізгі орын алатыны белгілі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.