Шетелдердегі конституциялық қадағалау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Реферат

Тақырыбы: Шетелдердегі конституциялық қадағалау

Орындаған: Иргебекова Ф. Б. -сырттай бөлім, 3-курс

Тексерген: Сартаев Султан

Алматы 2017ж

МАЗҰНЫ:

1. КІРІСПЕ

2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2. 1. Шет елдердегі конституцияларды қабылдау тәртіптері және конституциялық қадағалау;

2. 2. Шетелдердегі сот билігінің конституциялық негіздері;

3. ҚОРЫТЫНДЫ

4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Көп шет мемлекеттерінің Конституциялары Конституциялық әділ соттылыққа көп мән береді. Конституциялық бақылау Конституция заңдарының сәйкестігін тексереді. Конституциялық әділ соттылықтың жалпы юрисдикциялардың соттары жүзеге асырады Бір жағдайларда бақылауда жоғарғы Соттар жүзеге асырады, ал, кейбір жағдайларда барлық инстанциялардғы соттар. Бұл модельді «американдық» деп атайды. Мысал ретінде АҚШ-ты көрсетуге болады. Екінші модель еуропалық мемлекеттерде үстем. Мұнда Конституциялық бақылауды арнайы органдар жүзеге асырады - Конституциялық Сот, Конституциялық кеңес. Федеральдіктен басқа одақтық мемлекеттерде дербес және жеке мәртебесі бар конституциялық соттар құрылады. Конституциялық сот немесе кеңес құрамының қалыптасу түрінің мұнда екі түрі қолданылады - парламенттік және аралас.

Таза парламенттік түрге Федеративтік Германияның Конституциялық сотының қалыптасу тәртібі жатады. Германияның Ерекше Заңының 94 бабы 1 бөліміне сәйкес Федералдік Конституциялық сотының мүшесі Бундестагпен Бундесратпен тең сайланады.

Конституциялық сот құрамының аралас түрінде парламент тек жартылай сайлау құқығына ие болады. Францияда Республика президенті, Ұлттық жиналыстың және Сенат төралығы Конституциялық кеңеске 9 жылға 3 мүшеден сайлайды.

Шет мемлекеттерінің Конституциялары Конституциялық сот судьяларына жоғары талап белгілейді. Оған: кәсіп деңгейі, мүшенің жасы, жұмыс стажы; беделі; кіршіксіз абырой және т. б.

Конституциялық соттағы мүшелік мына жағдайлармен сыйымсыздықта болады:

- кез келген өкілді мандатымен;

- саяси және әкімшілік қызметімен;

-саяси партиялар мен кәсіптік одақтарда жұмыс атқару мен немесе төрағалық етумен;

-соттың немесе прокурорлық қызметті атқарумен және кәсіптік немесе кәсіпкерлік әрекетпен айналысумен;

2. 1. Шет елдердегі конституцияларды қабылдау тәртіптері және конституциялық қадағалау

Конституциялық құрылыс: мемлекетті ұйымдастырудың конституцияда бекітілген нысандары және әдістері. Конституциялық құрылыстың негіздері болып мемлекеттің басты құрылғысы және олардың негізгі қағидалары табылады. Конституциялық құрылыстың өзіндік ерекешеліктері бар, бірақ жаңа өркениетті мемлекеттердегі конституцияларының жалпы ұқсастығы бар. Олардың құрылысына кіретіндер: преамбулла (кіріспе бөлім), негізгі бөлім, қорытынды және өтпелі ережелер, кейбір кездерде қосымшалар болып табылады.

-Преамбула - бұл қысқа және салтанатты сөз, заңды күші жоқ болғанымен Конституцияны қабылдау мақсаты көрсетіледі.

-Негізгі бөлім - нөмерленген тараулар мен баптарға бөлінген. Конституцияның негізгі мәтіні.

-Қортынды және өтпелі ережелері бұрынғы және жаңа қабылданған Конституция арасындағы құқық қабылдаушылықты қамтамасызетеді.

Конституциялар әдетте жоғары және ресми стильмен жазылады.

Конституцияны қабылдаудың бірнеше тәсілдері бар: октроилеу, құрылтай жиналыспен қабылдау, референдум арқылы.

1. октроирленген монархтың немесе мемлекет басшысының конституцияны сыйға тартуы. Метрополиялар өздерінің отаршылдығынан босаған мемлекеттерге конституцияларын сыйлаған (Ұлыбритания, Голландия) .

2. халықпен референдумда кең таралған тәсіл, кей мемлекеттерде конституция ең алдымен парламентте, одан кейін референдумда бекітіледі;

3. құрылтайшылық жиылыспен конституция қабылдау үшін сайланатын ерекше орган. Олар әр түрлі аталады: Конвент, конгресс, құрылтай жиылысы (АҚШ, Италия, Португалия, Таиланд және т. с. с. ) . Бұл аталған органдар: егеменді және егеменді емес (яғни, қабылданғаннан кейін референдумға жіберіледі) болып екіге бөлінеді;

Конституциялық соттағы мүшелік мына жағдайлармен сыйымсыздықта болады:

- кез келген өкілді мандатымен;

- саяси және әкімшілік қызметімен;

- саяси партиялар мен кәсіптік одақтарда жұмыс атқару мен немесе төрағалық етумен;

- соттың немесе прокурорлық қызметті атқарумен және кәсіптік немесе кәсіпкерлік әрекетпен айналысумен

Конституциялық бақылау органдарының мәртебесі әр елде әр түрлі және бірнеше салаларды қамтиды. Конституциялық бақылауды жүзеге асыратын жалпы юрисдикциялық соттар белгілі сатысын қарау кезінде заңның Конституциялық нормаларға сәйкес келуі туралы мәселе қоюы мүмкін, бұл нақты бақылау деп аталынады.

Заңның Конституцияға сәйкес келуі туралы мәселені Конституциялық соттар мәселені мына субъектінің қозғауы бойынша қарайды: мемлекет басшысы, парламент, немесе оның палаталары, депудаттар тобы, үкімет, федерация субьектілері. Бұл бақылаудың түрі - абстрактілі бақылау.

Кейбір Конституциялық соттарда осы екі түрі де бірге жүреді.

Конституциялық бақылаудың екі жүйесі бар: алдын-ала және кейінгі. Алдын-ала бақылау Франция, Португалия және басқа да мемлекеттерде заң қабылданғаннан кейін промулгацияға дейін жүзеге асырылады. Кейінгі бақылау заңның күшіне еніп және қолданып жүрген кездегі тексеру кезде жалпы юрисдикциялық сотпен және Конституциялық сотпен жүзеге асырылады.

Кейбір мемлекеттердің Конституциялық соттар Конституцияны талқылау құқығына ие болады. Бұл құқықты АҚШ-тың Жоғарғы Соты және басқа штаттардың соттары икемденеді.

2. 2. Шетелдердегі сот билігінің конституциялық негіздері

Қасиетті Мекке мен Орталық провинциялардағы сот істеріне басшылыкты біріктіруді жүзеге асыру ћижраша 1349 ж. жүзеге асырыла бастады. Сол жылы Министрлер Кеңесі № 143 шешімін қабыддап, онда Министрлер Кеңесінің төрағасына, сот істері органдарын ұйымдастыру жолында қажетті шараларды қарас-тыра келіп, қажетті кадр мәселелерін өзгертуге, орталыгы ар-Риядта болған корольдік сот істерін бір басшылыққа біріктіруге нұскзу берілді. Осыған сүйене отырьпі, 1379 ћижра жылының шәууәл айында Шейх Мұхаммед би Ибраћим аш-Шейх баскарған сот істеріне басшылыкты біріктіру жайлы № 19746 каулы кабыл-данды. Нәтижеде қасиетті Меккедегі сот істеріне басшылық біріккен сот істері басшылығының провинциялық филиалы болып қалды.

Бұл басшылықка негізінен сот істеріне бакьілау жасау міндеті жүктелді. Сондай-ақ: исламдық нормалардың сақталуын бақылау (кейіннен бұл бас баскармаға айналып, оны министр дәрежесіндегі қызметкер басқарды) ; ағарту мекемелері қызметін бақылау (сабақ беру және кітаптарды бақылау) ; барлық мешіттердегі оқытушыларды тағайындап, оларға қатысты мәселелерді шешу (бұл міндет Меккедегі әл-Харам және Мәдинадағы Пайғамбар мешіті баскарма істеріне жүктелді) ; мешіттердегі имамдар мен азаншыларға қатысты барлық мәселелерді (кейіннен бүл міндет қажылық пен вакиф минис-трлігіне берілді) ; фетва шығарылуына қатысты барлық мәселелер Басшы-лық өкімет орындары мен жеке адамдардан, жоғарғы өкімет ор-гандарынан келіп түскен мәселелерді қарап, фетвалар шығару-да басты рөл атқарады (жалпы басшылыктың ғылыми зерттеулер жүргізуі, фетвалар мен үгіт-насихаттарды талдауы, т. б. басты міндеті) . Сот істеріне басшылық жасай отырып, соттарды әкімшілік және қаржылай басқаруды және баска да шариаттық үйым, ұжымдарды басқарып келген еді. Әділет министрлігінің мақсаты мен қызметі, үйымдастыры-луы мен дамуы жайлы сөз етер болсақ, оның негізгі қүрылу мақсаты Құран мен Мұхаммед пайғамбар сунналарына негізделген шариаттық ұйымдар мен соттық жүйелерді әкімшілік және кар-жылай басқару, корольдік аумағында өділеттілік қүрылымдары (инфраструктура) дәрежесін қамтамасыз ету мәселелерінен туындады. Әділет министрлігінің негізгі мақсатын төмендегіше айтуға болады исламдық шариат нормаларын тәжірибеде пайдалану жөне корольдіктің ішкі кауіпсіздігін нығайту; корольдік азаматгарының, ол жерде тұратын шетелдік азаматтар мен қысқа мерзімге келуші азаматтардың соттылық ісін жеңіддету; шариат соттары қарауына берілген дауларды тездетіп шешу; шариат бойынша келісімдер жасауды куәландыру мен қызмет көрсетуді жеңілдету; сот істерін жүзеге асыруда қиындықтуғызатын кадр ақаулықтарына байланысты мәселелерді шешу; сот істерін жүргізуге кедергі келтіретін адам ресурстары жетімсіздігін жеңу; шариат нормалары негізінде азаматтар мәселесін шешудегі әлеуметтік қауіпсіздікті нығайту;

Король жарлықтары мен қаулыларын шығару үшін Жоғарғы Соттық Кенестен келіп түскен үсыныстар мен шешімдерді оқып-үйрену әрі оны қарап, өзіне қайта жіберу. Сот ісін жүргізу тәуелсіздігін сақтау әрі өкілеттіктерін бір арнаға бұру үшін жүзеге асырылатын принциптерді тәжірибеде пайдалану үшін шариаттық сот істері органдарына әр түрлі міндеттер мен арнайы тапсырмалар жүктеледі. Б үл топтар билік-терін жоғарыдан төменге карай тәртіпте ұйымдастырумен құрылған.

Олар:
1. Жоғарғы Соттық кеңес.

2 Кассациялық сот

3Жалпы сот

4Бірінші сатылы соттар

5 Арнайы мамандандырылған соттар

6 Жоғарғы Соттық кеңес бүрынғы Жоғарғы Соттық комитет орнына құрылған.

Бұл Кеңес негізінен соттардың қозғалысын, яғни, тағайындалуы мен орнынан түсуін, зейнеткерлікке шығуын, т. б. және шариат принңиптерінің шешілуіне кажетті кезде өкімет не әділет министрлігі тарапынан өкілеттік қатысу-ды басқарады. Сол сиякты, өлім жазасы, қолын кесу, тас боран ету секілді сот шешімдерін де қарайды. Кассациялық сот негізінен соттардың қарап шыгарған шешім-дері мен жазаларын король Жарлығына (№24836, ћижраша 29. 10. 1386, бул №20320 жарлық 23. 10. 1381. ћижра жылында шығарылған сот және әкімшілік нұсқауларын алмастырған) сәйкес жан-жакты зерттейді. Әлбетте, шағым тізімінен майда мәселелер шығарылады. Шағымдық сот үш басқармадан тұрады:
1-бірінші сатылық мәселелерді басқару;

2-зандылық мәселелерін басқару;

3-жеке хал-ахуал ісін басқару.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.