Биомембраналар құрылысының, қызметтерінің жалпы сипаттамасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім.
oo Биомембраналар құрылысының, қызметтерінің жалпы сипаттамасы; Мембрана липидтері;
oo Мембрана ақуыздары. Мембрана арқылы (трансмембраналық) заттардың өткізілуі.
oo Жасушадағы заттар ағыны туралы түсінік -жасушаішілік везикулалық тасымалдау;
oo Ұсақ молекулалы заттардың өткізілуі:
III. Қорытынды.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Биомембраналық тасымалдаудың маңызы және оның атқаратын функциясы өте жоғары. Өйткені организмде өтетін негізгі ассимиляция және диссимиляция үрдістері және көптеген бақса үрдістер осы мембрананың өткізгіштік қасиетіне тікелей байланысты. Ол, әсіресе медицина қызметкерлеріне өте қажет. Мысалға, дәрілік препараттардың организмге әсер етуі және т.б. мәселелер.
Белсенді тасымалдау-мембрана арқылы заттардың өткізілуі транслоказалар көмегімен жүзеге асады, бірақ бұл кезде заттар олардың концентрация градиентіне қарама-қарсы бағытта, яғни концентрациясы аз ортадан концентрациясы жоғары ортаға, өткізіледі.
Биомембраналар заттарды таңдамалы өткізу қасиетіне ие, яғни олар заттарды жасушаға не жасушадан сыртқы ортаға түрліше өткізіп, цитоплазманың және органелалардың ерекше биохимиялық құрылымдарымен қасиеттерін қалыптастырады.
Биомембраналар ақпараттардың (сигналдың) жасуша аралық және жасуша ішілік берілуін жеңілдетеді және қамтамасыз етеді. Мембраналар молекулалық ақпараттарды қабылдайтын, оларды өңдеп сыртқа беретін орын болып табылады.

Биомембраналардың бәрінің құрылысы, жалпы алғанда, ұқсас жоба күйінде құрылған.

Биомембраналардың негізі болып амфифильдік (екі ұшы екі түрлі - гидрофильді және гидрофобты) липидтердің қос қабаты саналады. Мембраналық липидтердің әрбір молекуласының - гидрофильдік басы және екі гидрофобтық құйрығы болады. Гидрофобтық құйрықтардың әрқайсысы ұзын көмірсутек тізбегі болып табылады, оның біреуі қаныққан (яғни қосарланған байланыстары жоқ), екіншісі қанықпаған (бір не бірнеше қосарланған байланыстары болатын) болып келеді.
Сулы ортада осындай амфифильдік молекулалар өздігінен қосқабат пайда етеді,онда молекуланың гидрофобтық ұштары (құйрықтары) бір біріне бағытталса, гидрофильдік ұштары (бастары) сулы ортаға қарай бағытталған.
Биомембраналардың құрамына липидтермен бірге ақуыздар да кіреді. Олардың екі түрі белгілі: интегралдық және шеткі (перифериялық) ақуыздар. Интегралдық ақуыздар мембранаға терең батып липидтік қосқабатты тесіп өтіп орналасқан, ал шеткі (перифериялық) ақуыздар мембрананың тек бір бетімен (сыртқы не ішкі) ғана байланысқан.
Ақуыздардың липидтік қосқабатпен әрекетесуі әдеттегідей болады, яғни липидтердің гидрофобтық бөлігімен полярлы емес (гидрофобты) аминқышқылдар радикалдары әрекеттессе, гидрофильдік бастарымен - полярлы және зариядталған радикалдар байланысады.

Көптеген биомембраналарда липидтермен ақуыздардан басқа көмірсулар да кездеседі, бірақ олар дербес компоненттер ретінде емес, липидтер, ақуыздар молекулаларымен байланысқан күйінде болады (гликолипидтер, гликопротеиндер). Көмірсулар көбінесе олигосахаридтік тізбектер күйінде болады және плазмолемманың (цитоплазма мембранасының) сыртында орналасады.
Биомембраналардың мұндай құрылысын - сұйық мозайкалық моделі деп атайды және оны алғаш ұсынғандар Дж. Зингер мен Г.Николсон болатын (1972).
Биомембранада липидтер мен ақуыздар массасының ара қатынасы шамамен бірдей-1:1, бірақ кейде ол 4:1 ден 1:4 аралығында өзгеріп отырады.
Биомембраналардың қалыңдығы липидтер молекулаларының ұзындығына байланысты болады, яғни олардың көмірсу құйрықтарының ұзындығы 2нм дей, ал қосқабатта ол 4нм-ге тең. Липидтік қосқабаттың (екі гидрофильдік бастарын қоса алғанда) қалыңдығы 5,3нм.
Ақуызмолекулаларының есебінен мембрана тағыда 7 - 10нм жуандайды. Сонда биомембраналардың минималдық қалыңдығы 12 - 15нм аралығында болады.

Биомембраналардың негізгі қызеттері мен қасиеттері

1. Биомембраналар - тұйық құрылымдар, яғни олардың ұштары ешуақытта да ашық болмайды, липидтік қосқабат өздігінен тұйықталып дербес, шектелген қуыстар (компортменттер) пайда етеді. Тек осы жағдайда ғана липидтердің гидрофобтық ұштары сұлы ортадан оқшауланған болады.
2. Биомембраналар заттарды таңдамалы өткізу қасиетіне ие, яғни олар заттарды жасушаға не жасушадан сыртқы ортаға түрліше өткізіп, цитоплазманың және органелалардың ерекше биохимиялық құрылымдарымен қасиеттерін қалыптастырады.
3. Биомембраналар ақпараттардың (сигналдың) жасуша аралық және жасуша ішілік берілуін жеңілдетеді және қамтамасыз етеді. Мембраналар молекулалық ақпараттарды қабылдайтын, оларды өңдеп сыртқа беретін орын болып табылады.
4. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.