В1, В2, В12, В6, РР, Н дәрумендердің құрылысы, қызметі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
* В1, В2, В12, В6 , РР, Н дәрумендердің құрылысы, қызметі
* Фоль қышқылы,пантотен қышқылы,биотин
* Витаминдердің биологиялық қызметі, биомедициналық маңызы
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Суда еритін витаминдер адам ағзасына тағаммен түседі немесе ішек бактерияларымен синтезделеді. Суда еритін көптеген витаминдердің биологиялық мәні олардың коферменттік қызметіне байланысты болады.
Витаминдер - ерекше органикалық заттар. Адам олардың өте аз мөлшерін ғана пайдаланады. Бірақ дәрумендерсіз біздің орга-низміміздегі мүшелердің қалыпты жұмыс істеуі мүмкін емес. Витаминдер организмнің тіршілік қабілеті үшін қажетті зат, ол адамның дене және ой еңбегін арттырады, оның өсуі мен дамуын, ауруға қарсы тұруын қамтамасыз етеді. Тағам құрамында витаминдер жеткіліксіз болса, организмнің жұмысы нашарлап, қатты ауруға шалдығады. Витаминдер өсімдік пен жануар өнімдерінен алынатын азық-түліктерде болады. Адам әр түрлі тағам ішу арқылы өзіне қажетті витаминдерді алып отырады.
Витаминдерді А, В, С, D, және т.б. латын әріптерімен белгілейді.
Барлық дәрумендерді әдетте екі үлкен топқа бөледі:
1) суда еритін дәрумендер: оларға - В тобының дәрумендері мен С (аскорбин қышқылы);
2) Майда еритін дәрумендерге А, D, К, Е, тағы басқалар жатады.
Витаминдердің адам организмі үшін биологиялық мәні өте зор. Олар организмдегі зат алмасу процестерін жақсартады, организмнің әр түрлі жұқпалы ауруларға қарсы күресу қабі-летін күшейтеді және адамның жұмыс істеу қабілетін жақсартады. Сонымен қатар әрбір дәрумендердің организмде ерекше орындайтын өз міндеті бар.
Витаминдерді 1880 жылы орыс дәрігері Николай Иванович Лунин (1853 - 1937) тапты.
Витаминдер өсімдіктекті және жануартекті тағамдардың құрамында кездеседі. Адамға тәулігіне қажетті барлық витаминдердің мөлшері 180 - 200 мг.

Суда еритін витаминдер
Тиамин-антиневриттік витамин, (анейрин,аневрин), оны 1906 жылы X. Эйкман ашқан, химиялық табиғатын 1931 жылы Р. Уильямс пен Р. Греве анықтаған. Өсімдік әлемінде кең таралған. Негізінен тұқымның кабығы мен ұрығында болатындықтан, ол кебегі бар ұнда көп кездеседі. Тиамин сол сияқты бұршақта, кейбір ет тағамдарында көп болады. Кейбір ішек бактериялары тиаминді синтездеп, онымен адам ағзасын қамтамасыз етеді. Тәуліктік кажетгілігі 1,5-2 мг.
Ағзада В1 витаминінің биологиялық белсенді түрі оның дифосфорлы эфирі- тиаминпирофосфат (ТПФ) болып табылады, оны басқаша кокарбоксилаза деп атайды.
Биомедициналық қызметі :
В1 витаминінің биологиялық туындысы-тиаминпирофосфат мынадай ферменттердің коферменті болып табылады:
# пируватдегидрогеназды комплекстің
# альфа-кетоглутаратдегидрогеназды комплекстің
# транскетолазалардың.
В1 витамині авитаминозының белгілері:
В1 авитаминозының алғашқы белгілеріне тәбеттің төмендеуі ішек-қарын қабырғаларының толқын тәрізді жиырылу қасиетінің кемуі, мінез-құлықтың өзгеріп, еске сақтау қабілетінің төмендеуі, көзге елес пайда болуы жатады.Тиамин авитаминозында пирожүзім қышқылының мөлшері қанда, бұлшық ет ұлпаларында бірсыпыра көбейеді, нерв жүйесі зақымданып, полиневрит бери-бери ауруы пайда болады. Бери-бери ауруының белгісі бірнеше түрлі, құрғақ бери-бери шеткі нерв жүйесін зақымдағанда, бұлшық еттер тартылып, солып қалады, ауырған жердің сезіну қабілеті нашарлайды, сал ауруы пайда болады. Бери-беридің істіктік түрінде полиневрит пен қатар жүрек және қан тамырлары зақымданып, ақыры өлімге дейін әкеледі. Бұл аурумен адамдардан басқа құстар, иттер, егеу- құйрықтар және т.б. жануарлар да аурады.
В2 (рибофлавин, өсу витамині). В2 витамині ең алғаш рет сүттен бөлініп алынады, сондық - тан лактофлавин деп те аталады.Рибофлавинді 1935 жылы Р. Кун химиялық синтездеу жолы - мен алады.Химиялық тұрғыдан В2 витамині 5 атомды спирт рибитолмен байланысқан метилденген гетероциклдік изоаллоксазиннен тұра - тын, кристалды, қызғылт-сары түсті, табиғи пигменттер-флавин - дерге жатады..В2 витаминін кейбір микроорганизмдер мен өсімдіктер син - тездейді, ал жануарлар мен адамдар организмдерінде синтездел - мейді, сондықтан рибофлавин организмге ас арқылы түседі.Рибофлавин табиғатта өте кең тараған, жануарлар орга - низмінің барлық ұлпаларында және өсімдіктерде кездеседі.В2 витамині етте, бауырда, жұмыртқада, сүтте, ірімшікте, са - ры майда, балықтан жасалған тағамдарда, ұнда, әсіресе ірі тар - тылған ұнда, бидай тұқымдастардың дәндерінде, жас көкөністе көп болады.
Биомедициналық қызметі :
В2 витамині коферменттік қызмет атқарады, ФМН мен ФАД-тың құрамына кіреді, соған байланысты мынадай ферменттердің қызметтеріне қатысады:
# митохондриялардың аэробты дегидрогеназаларының (сукцинатдегидрогеназаның, НАДН2 - редуктазаның, НАДФН2 - редуктазаның, ацил - КоА - дегидрогеназаның және т.б.)
# аминқышқылдарының оксидазаларының (D және L - аминооксидазалардың)
# моноаминооксидазалардың
# ксантиноксидазаның
В2 авитаминозының белгілері:
Рибофлавиннің ас арқылы жеткіліксіз түсуі организмдегі органикалық заттардың тотығуын нашарлатып, зат алмасу проце - сін, әсіресе белоктар мен амин қышқылдарының алмасуын тө - мендетеді.В2 витамині авитаминозында адам шаршағыш келеді, бұл - шық еттерден әл кетеді, жүрек еті әлсірейді, балалардың бойы - ның өсуі тежеледі, салмақ қосуы төмендейді, шашы түсіп (алопе - ция), бас терісі қабыршақтанады (дерматит).Адам организмінде рибофлавин жетпегенде көздің мөлдір қабығы мен бұршағында кератит, катаракта сияқты аурулар пай - да болады, көз қызарып, жас ағып, көру процесі нашарлайды. Тіл - дің кілегей қабаты қабынады (глоссит), ауызы уылады, екі езудің терісі жарылып, қабынады (ауыздық ауруы).
В3 витамині (пантотен қышқылы, антидерматиттік)
Пантотен қышқылы химиялық табиғаты бойынша бета - аланин мен пантой қышқылының (альфа - гамма - дигидроокси - бета, бета - диметилмай қышқылы) туындысы болып табылады.
Биомедициналық қызметі
Пантотен қышқылы ацетильдену коферменті коэнзим А - ның құрамына кіреді, сонымен қатар май қышқылдары синтетазасының ацилтасымалдаушы белогының коферменті - пантотеин - 4- фосфаттың түзілуі үшін пайдаланылады. Коэнзим А кофермент ретінде мынадай ферменттер мен процесстердің каталитикалық белсенділігін қамтамасыз етеді:
# ацил - КоА - синтетазаның, ол ацил КоА (ацетил - КоА және т.б.) сияқты май қышқылының белсенді түрлерінің түзілуін қамтамасыз етеді;
# май қышкылдарының тотығуы
# кетон денелерінің, ацетилхолиннің, холестериннің және басқа стероидтардың синтезі
# цитраттың түзілуі, Кребс циклында сукцинил - КоА айналуы, сукцинил - КоА -ны пайдаланатын синтетикалық реакциялар
# бөтен қосылыстар мен биогенді аминдерді залалсыздандыру реакциялары.

В3 авитаминозының белгілері:
Пантотен қышқылы авитаминозында адамдар мен жануар - лар әр түрлі ауруларға шалдығады: денедегі түктер мен шаш тү - сіп, түсі өзгереді, терісі зақымданып, ішкі органдардың кілегей қабаты қабынады, жүйке жүйесі, ішкі секреция бездері зардап шегеді.В3 витаминінің организмде жетіспеуінің ең алғаш белгілері мынадай: адамдардың аяғының саусақтары жансызданып, шанши бастайды, кейінірек саусақтары мен табаны өте қатты ауырып, ол тізеге дейін көтеріледі.
В5 (РР) витамині (никотин қышқылы, никотинамид)
Никотин қышқылы және оның амиді - никотинамид - ерте - ден белгілі. Бұл витаминді ниацин немесе РР деп те атайды. Ни - котин қышқылының витаминдік қасиеті 1937 жылы анықталады.Никотин қышқылының РР деп аталу себебі пеллаграға қарсы деген атаудың басты әріптерінен тұрады (итал. preventіve pellag - ra).Химиялық тұрғыдан В5 витамині - β-пиридинкарбон қышқы - лы, ал никотинамид - β-пиридинкарбон қышқылының амиді:В5 витамині ақ түсті, қышқылдау, суда жақсы еритін, эфирде ерімейтін, жоғары температураға, күн сәулесіне, ауаға, сілтілік ерітінділерге тұрақты кристалдар.Никотин қышқылы табиғатта өте кең тараған. Оған өсімдіктер де, жануарлар да бай.Никотин қышқылының негізгі көздері: бауыр, бүйрек, ет, ба - лық, ашытқы, қара құмық, бұршақ тұқымдастар, қара нан, т.б.
Биомедициналық қызметі:
Никотинамид дегидрогеназа ферменттерінің (алкоголь деги - дрогеназа, альдегиддегидрогеназа, глутаматдегидрогеназа, фос - фоглицеринальдегиддегидрогеназа, лактатдегидрогеназа, малат - дегидрогеназа, т.б.) коферменттері - никотинамидаденинди - нуклеотид (НАД), никотинамидадениндинуклеотидфосфат (НАДФ) құрамына енеді.НАД және НАДФ протондар мен электрондарды субстрат - тардан флавопротеидтерге тасымалдап, организмдегі биология - лық тотығу процесіне қатысады.
В5 авитаминозының белгілері:
В5 авитаминозында адамдар пеллагра ауруына шалдығады. Пеллаграның алғашқы белгілері төмендегідей: ішек-қарынның кілегей қабаты қабынады, іш өтеді (диаррея), кейіннен тері қабынып, кедір-бұдырланады (дерматит), асқынған түрінде ми зақымданып, ойлау қабілеті төмендейді (деменция). Бұл дертке балалар шалдыққанда бойларының өсуі баяулап, салмағын жоғалтады, анемияның жеңіл түрі пайда болады. В6 (пиридоксин, антидерматиттік)
В6 витамині міндетті түрде ас құрамында болу керектігін 1934 жылы Дьерди, егеуқұйрықтылардың аяқ жағында болатын акродиния деп аталатын ерекше дерматитті, сол кезде белгілі болған суда еритін В1, В2 және РР витаминдері жаза алмағаннан кейін ашты. Бұл витамин1938 жылы ашытқылар мен бауырдан бөлініп алынады, 1939 жылы синтезделеді.В6 витамині химиялық құрылымы жағынан 3 - оксипиридин туындысы: 2 - метил - 3 - окси - 4,5 - диоксиметил - пиридин екендігі анықталады.В6 деген атауды 1970 жылы биологиялық химия номенкла - турасы бойынша халықаралық комиссия витаминдік активтілігі бар үш затқа береді. Олар: пиридоксин (пиридоксол), пиридок - саль және пиридоксамин:В6 витаминінің үш түрінде де витаминдік активтілік болғаны - мен, зат алмасу процесіне тек қана пиридоксаль мен пиридокса - миннің фосфорлы эфирлері - пиридоксальфосфат және пири - доксаминфосфат түрінде қатысады:Пиридоксаль мен пиридоксаминнің фосфорлануы фермента - тивтік процесс, оларды спецификалық киназалар катализдейді.В6 витамині су мен спиртте жақсы еритін түссіз, жоғарғы тем - ператураға тұрақты кристалдар (tпл=160°C).
Биомедициналық қызметі:
Кейінгі кезде В6 витаминінің азот метаболизмінде атқаратын маңызы өте зор екендігі анықталып отыр. Организмдегі азот алмасуының басты реакцияларын катализдейтін 20-дан астам ферменттердің құрамына В6 витамині кофермент ретінде енеді. Осы ферменттердің ішінде: трансаминаза - амин тобын (-NH2) аминқышқылдарынан α-кетоқышқылдарына қайтымды тасымал - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.