Ақыл ой тәрбиесі жайлы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі

Пәні: Мамандандыру

РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
Ақыл ой тәрбиесі

Орындаған:

Тексерген: Абилова А.Ә.

Орал, 2013ж.

ЖОСПАР

Кіріспе

Негізгі бөлім
1. Ақыл-ой тәрбиесі және оның міндеттері
2. Ақыл-ой тәрбиесінің құралдары.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазіргі Қазақстан мектептеріне білім бері беру және тәрбиелеу теориясы
жөнінде бағыт нұсқаушы материалдармен қатар өткен мұраларға абарынша мұқият
қарап, бүгінгі күн талабына сай талдап,оның ішінен пайдалы ілімдерін ала
білу ұлттық педагогика үшін аса қажет шарттардың бірі. Бүгінгі таңда
республикамыздың білім беру жүйесі ақыл-ой тәрбиесі мәселесіне жете көңіл
бөліп, педагогикалық-психологиялық зерттеулер арқылы жас ерекшелігіне
байланысты ақыл-ойдың қалыптасуы мен дамуына жол салуда.
Ақыл-ой тәрбиесі әр заманда жастарға білім берудің негізгі құралы
болып келді. Білім алуға және ғылымға ұмтылыс халық санасының тереңінен
әрдайым орын алды. Халық табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтары
бейнеленген ғылымның деректерін ,түсініктерін және заңдарын мақсатты
игерудің нәтижесі деп білді. Тек ақылды адам ғана терең білімдерді меңгере
алатынын түсінді. Білімнің мәнін "Ақылдан қымбат байлық жоқ","Ақылды сатып
ала алмайсың","Ақыл - тозбас киім,білім - сарқылмас бұлақ" деген халқтың
даналық сөздерінен-ақ байқауға болады.
Орнымен, жүйелі түрде, уақытында пайдаланылған халықтық педагогикалық
ескерткштер үлкен білімділік және тәрбиелік тиімділікке ие екендігін
қазіргі оқыту тәжірибесі көрсетуде.
Халықтық білімдердің көпқорлылығы, олардың ақыл-ой тәрбиесі
мазмұнындағы орны мәселелерінің тиісті оқу пәндерінде ашып көрсетілуі
болашақ мамандар , тәрбиешілер мен ата-аналарды теориялық және практикалық
білімдермен қаруландыруға көмегін тигізері сөзсіз.
"Мәдени мұра" бағдарламасы осыған айғақ. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев
өзінің Қазақстан халқына жолдауында :"Мәдени мұра" бағдарламасын іске
асыруды жалғастыра беру,сөйтіп өткенді пайымдау арқылы қазіргі заман
мәдениетін жан-жақты дамыту қажет.
Жалпы айтқанда, ойлау дегеніміз не? Ойлаудың түрлері?Ақыл-ой
тәрбиесінің мектеп бағдарламаларындағы алатын орны қандай?
"Ақыл-ой тәрбиесін қалыптастырудың" күрделілігі сонда, ол - тек қана
педагогиканы ғана қамтып қоймай, психологияны, басқа жаратылыстану, логика
ғылымдарының қатыстылығымен сипатталады.
Әрине, "Ақыл-ой тәрбиесін қалыптастыру" туралы жан-жақты білу
мақсатындағы ізденісімді қазақ халқының ірі тұлғалары Әл-
Фараби,М.Қашғари,А.Құнанбаевтан бастадым. Себебі, дәл осы ірі ғалым-
ойшылдардың мұралары ұлттық тәрбие беруде сіңірген еңбектерінің зор
екендігін дәлелдей алады. Әсіресе, А.Құнанбаевтың педагогикалық мұраларының
ықпалымен қазақ халқынада тәуелсіздік үшін күресушілердің жаңа легі
:М.Дулатов, М.Жұмабаев,Ж.Аймауытов,М.Әуезов т.б. көші басталды.
Негізгі бөлім
1. Ақыл-ой тәрбиесі және оның міндеттері
Ақыл-ой тәрбиесі дегеніміз - оқушылардың ақыл-ой күшін, ойлауын дамыту
және ақыл-ой еңбегі мәдениетін дарыту үшін мұғалімнің атқаратын мақсатты іс-
қызметі. Ақыл-ой тәрбиесі білім қорының жинақталуына, оқу-танымдық
операцияларды меңгеруге тікелей ықпал етеді. Адамның ақыл-ойы -барлық
адамдарға тән адам миы қызметінің өнімі. Педагогтар және психологтар ойды
және оның жеке түрлерін дамытуды ұсынады.
Ақыл-ой тәрбиесінің мазмұны - оқушылардың ақыл-ой күшін дамыту: ақыл-
ойдық даму деңгейі, адамның білімді жинақтай білу қабілеті, негізгі ойлау
операцияларын меңгеруі, ақыл-ой іскерлігі. Ақылдық белгілі бір даму
дәрежесін ақыл-ой күштері деп атайды. Ақыл-ой күштері адамды білім қорын
жасауға, негізгі ойлау операцияларын жүзеге асыруға, зиялылық білік-тілікті
меңгеруге қабілетті етеді. Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері де осыдан шығады.
Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері:
- ойлау іс-әрекетінің шарты болатын білім қорын жинақтау;
- ақыл- ой түрлерін дамыту;
- негізгі ойлау тәсілдерін меңгеру;
- зиялылық біліктерді қалыптастыру;
- дүниетінымды қалыптастыру.
Оқушы нақты оқу материалын - фактілерді, оқиғаларды, символдарды,
терминдерді, есімдерді, заңдарды, теоремаларды меңгеріп, білім қорын
жинақтайды. Білім оны қолдану саласымен, қолдану әдістемесімен байланысты.
Білім қорын меңгеруде баланың мақсатқа жетуге ұмтылуы, білімді ала білуі,
ақыл-ой еңбегінің мәдениеті үлкен рөл атқарады. Мұғалім ақыл-ойды және оның
жеке түрлерін дамытуға міндетті.
Ақыл-ойдың түрлері: диалектикалық, логикалық, абстрак-тылық,
категориялық, теориялық, индуктивтік, дедуктивтік, алгоритмдік, техникалық,
өнімдік және репродуктивтік, жүйелілік.
Диалектикалық ойлау - құбылыстардағы қарама-қайшылықтардың бірлігін
көру, даму бағыттарын анықтау, жаңаның пайда болуын көру, құбылыстардың
өзара байланысын, пайда болу себептерін табу.
Логикалық ойлау - білімді өңдеудің логикалық тәсілдерімен байланысты.
Талқылау, дәлелдеу, теріскешығару, қорытынды, болжам жасау тәсілдері
байланыстарды табуға, жаңа білім алуға көмектесіп, білімді жүйеге
келтіреді.
Абстрактылы ойлау- адамға мәнсіз белгілерді көріп, жалпы және мәндіні
бөлуге, абстрактылы ұғым қалыптастыруға көмек-теседі.
Категориялық ойлау - айырмашылықтары мен ұқсастықтары негізінде
ұғымдарды топтарға біріктіру іскерлігі.
Теориялық ойлау - білімнің ғылыми негіздерін, даму принциптерін
түсініп, заңдылықтарды көріп, құбылыстар арасындағы мөнді байланыстарды
түсіну іскерлігі.
Индуктивтік ойлау - ойдық жекеден - жалпыға, фактілерден - корытындыға
қарай қозғалысы.
Дедуктивтік ойлау - ойдық жалпыдан - жекеге, қорытындыдан - фактілерге
қарай қозғалысы.
Алгоритмдік ойлау - нұсқауға, ережеге толықтай сүйеніп, міндеттерді
бөліп, іс-әрекет стратегияларын анықтау.
Ақыл-ойдық дамуы талдау (тұтасты жеке бөліктерге ойша бөлу), синтез
(бөліктерді тұтасқа ойша біріктіру), салыстыру (ұқсастықтарды және
айырмашылықтарды табу), жүйелеу (заттарды, құбылыстарды топтарға бөлу)
сияқты негізгі ойлау тәсілдерін меңгеруге байланысты.
Зиялылық біліктілік оқушының сапалы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.