Балабақшадағы қарапайым математиканы оқытудағы бағдарламалар
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Облыстық білім беру басқармасы
Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі
Бақылау жұмысы
Тақырыбы: Балабақшадағы қарапайым математиканы оқытудағы бағдарламалар
Пәні: Қарапайым математика
Мамандығы: Мектепке дейінгі балаларды оқыту және тәрбиелеу
Орындаған: сырттай оқу бөлімінің студенті
3ж КДО топ студенті
Дюсекенова А.
Тапсырылған күні:______________
Тексерген оқытушы: Маденова Т.У.
Бағасы: _______ қолы: ___________
Орал, 2016
Мазмұны
Кіріспе
1. Балабақшада алғашқы математикалық ұғымды қалыптастыру
2. Санамақтар және сандарға арналған өлеңдер
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Математикалық түсініктерді қалыптастырудың негізгі жұмыс формасы –
ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті. Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті барысында
бағдарламаның үлкен бөлігі шешімін табады. Балаларда бір ізді жүйе
қалыптасады.
Күнделікті өмірде және ұйымдастырылған оқу іс-әрекетнде дидактикалық
ойындар мен ойын жаттығулар қолданылады. Дидактикалық ойындардың оқу іс-
әрекетінен тыс уақытта ұйымдастыру, баланың математикалық түсінігін
кеңейтеді, тереңдетеді, ойын бекітеді. Дидактикалық ойындар негізінен оқыту
барысында жан – жақты, бағыт – бағдар беріп отырады.
Дұрыс ұйымдастырылған оқыту ісі жаңа материалдармен жұмыс жасау,
қайталау, кезектестіріп оқыту түрлерін қолдану, баланың белсенділігін
арттырады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті құрылымының – көлемі, мазмұны
бағдарламаға сай, балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жоспарланады және
үйретіледі.
Мынадай жаңа материалдармен жұмыс жасаудың 3 түрі бар: біріншіден –
педагог көрсетеді, жаңа тапсырманы түсіндіреді, үлгі көрсетеді,
математикалық объектіні негіз етіп алады.Балалар педагогтың іс-әрекетін
бақылап, оның нұсқауларын тыңдайды, сұрақтарына жауап береді. Ақыл ойды
тәрбиелеуде және ой өрісті дамытуда математика маңызды рөл атқарады
Мектепке дейінгі балалық шақтың барлық кезеңдерінде ұйымдастырылған
оқу іс-әрекетіне арналған ойын әдістеріне үлкен мән беріледі. Оқытудың
әдістері мен тәсілдері ережеге сәйкес қолданылады, әртүрлі үйлестіруде
оқытудың көп бейнелі әдістері мен тәсілдерін пайдалану, оларды шебер
үйлестіру керек, сонда ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттер балаларға пайдалы,
қызықты болады.
Математика ұйымдастырылған оқу іс-әрекетнде дидактикалық ойындарға
ерекше көңіл бөлемін. Қызықты жаттығулар, шығармашылық тапсырмалар т.б.
Өзімнің математика бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде жұмбақтарды
пайдаланамын, өлеңдер, тақпақтар таңдаймын, логикалық ойлауға арналған
тапсырмаларға мақалдардан, қанатты сөздерден, ертегілерден және де сергіту
сәтінен (физминуттардан) топтама жасаймын. Әртүрлі қызықты материалдарды
қолдану педагогикалық үрдістің тиімділігін арттырады, сондай-ақ, олар
баланың ақыл – ойының дамуына үлкен ықпал ете отырып, балалардың ойлауына,
есте сақтауына себеп болады.
1. Балабақшада алғашқы математикалық ұғымды қалыптастыру
Балалардың сандық фигура түрінде орналасқан жиынды қабылдау
ерекшелігі. Арифметиканы оқыту әдістемесінде санның қалыптасуындағы сандық
фигуралардың рөлі туралы мәселе баяғыда пайда болды.
Сандық фигураларды қорғаушылар әдетте балалардың жиынды симультандық
жолмен қабылдауын жақтаушылар болды. Олар, егер дөңгелектер қатарластыра
емес, қандай да бір формаға келтіріліп қойылса, топты бүтіндей қабылдау
оңай болады деп дәлелдеді.
Кішкене балада қатарласа немесе сандық фигура түрінде орналасқан
жиынды қабылдау ерекшеліктері қандай және олардың айырмашылықтары неде?
Бұл мәселені зерттеу сандық фигурадағы кеңістіктік тұйық жиын жиынның
сызық бойымен орналасқанына қарағанда құрылымдық – бүтін бірлік түрінде
қабылдауға шынында да үлкен жағдай жасайтынын көрсетіп берді. Тіпті өте
кішкене балалардың өзі карточкада үш, төрт, бес түйменің суреті салынып,
сандық фигура түрінде орналасқанын көре отырып, әдетте бір қолымен қораптан
бір уыс түймені алып, оны карточканың үстіне төгеді. Үлкенірек балалар
түймелерді олардың бейнелерінің үстіне қойып шығуға тырысады, алайда көп
жағдайда сол санды толық қойып шыға алмайды, олар жеке суреттердің аралығын
да толтырады. Баланың қолы мен көзінің қозғалысы бір түзудің бойына
орналасқан жиынды қабылдау кезіндегі өзгеше болатынын атап өту керек.
Әдетте, балалар осы жағдайда, түймелерді суреттердің үстіне қоя отырып, бір
қолымен әрекет етеді. Егер бала түймелерді оң қолымен қоятын болса, ол
әдетте оң жақтағы төменгі суреттен бастайды және оның қозғалысының бағыты
дөңгелек сағат тіліне қарсы жүреді. Егер түймелерді қойып шығу сол қолмен
жүргізілсе, ол да әдетте сол жақ төмен түймеден басталады және қозғалыс
бағыты сағат тілі бойынша жүреді.
Қозғалыстың бұл ерекшеліктері сандық фигура түрінде бейнеленген жиынды
шын мәнінде балалар тұтас тұйық бүтін түрінде қабылдайды деп есептеуге
мүмкіндік береді. Алайда жиынның бір сызық бойына орналасуы кезінде және
сандық фигура түрінде элементтер санының еске түсуін салыстырмалы
салғастыру бір сызық бойына орналасудың артықшылықтарын дәлелдейді. Балалар
неғұрлым аз болған сайын, санды қабылдау үшін жиынның бір сызық бойына
орналасуы соғұрлым үлкен маңызға ие болады. Түймені суреттің үстіне қойып
шығу тәсілін пайдалана отырып, балалар 1 жыл 6 ай – 2 жас арасында бір
түзудің бойына орналасқан жиынды дәлірек қабылдайды, яғни, 75%, ал сандық
фигура түрінде орналасқан кезде 50% қабылдайды. Үш жасқа қарай бұл
көрсеткіштер теңеледі, себебі балалар беттестіру әдісін меңгеріп алады.
Сонымен, элементтердің квадрат немесе үшбұрыш түрінде орналасуы тұтас
кеңістіктік тұйық бүтін ретінде жиынды симультандық жолмен қабылдауға
жағдай жасайды, алайда бұл орналасудың аса күрделі формасы, жеке
элементтерді бөліп көрсетуге қиындық келтіреді. Есептеу операциясын оқыту
үшін ең маңыздысы жиынның барлық элементтерін айқын көрсету болып табылады.
Осыдан мынадай педагогикалық қорытынды шығады: есептеу операциясын
оқытудың алғашқы сатыларында жиын элементтерінің аралығында өзара –
бірмәнді сәйкестік орнату жолымен қандай да бір нәрселердің жиынтығын бір
түзудің бойына орналастырған дұрыс.
Сандық фигура түрінде орналасқан жиынды қабылдаудағы элементтер
түсінің рөлі. Бала өз дамуының ерте кезеңінде элементтердің түсі қандай
екенін байқамайды: ол кез келген түстегі түймелерді алады да оларды ортадан
екі жаққа қарай қоя бастайды. Ал жиынды қашан оның шекарасынан бастап
қабылдайтын болғанда, элементтер құрамының біркелкі болуын талап ете
бастайды. Бұл сондай – ақ, оның қабылдау сипатында болып жатқан
өзгерістерді дәлелдейді. Бала байқамай басқа түсті түймені қолына ұстап
қалған жағдайда, ол бүтін ретінде жиынға қарап, өз қатесін түзетеді. Ол
өзінің қалауымен, жиынындағының бәрі бірдей түсте болуы үшін, кейбір
түймелерді ауыстырады. Жиынның біртектілігіне қойылатын бұл талап
элементтердің кез келген орналасуында байқалады, оның үстіне балалар жиын
элементтерінің түсін біртекті етуге талпынуы сызықты орналастырғанға
қарағанда, элементтерінің саны нашар дифференциалданса да, сандық фигура
түрінде орналастырғанда ертерек байқалады.
Бірыңғай сапалы элементтерден тұратын жиынды жасау бағыты жастың
өсуімен бірге өсіп отырады және ол орналасу формасына тәуелді болмай
қалады. Мысалы, бес жастағы және одан да ересек балалар үшін жиын әрқашан
шектелген және элементтері сапасы жағынан әрқашан бірдей болады. Сондықтан
жиын бір түзудің бойына орналасқан жағдайда, бірінші үш элемент ... жалғасы
Облыстық білім беру басқармасы
Ж.Досмұхамедов атындағы педагогикалық колледжі
Бақылау жұмысы
Тақырыбы: Балабақшадағы қарапайым математиканы оқытудағы бағдарламалар
Пәні: Қарапайым математика
Мамандығы: Мектепке дейінгі балаларды оқыту және тәрбиелеу
Орындаған: сырттай оқу бөлімінің студенті
3ж КДО топ студенті
Дюсекенова А.
Тапсырылған күні:______________
Тексерген оқытушы: Маденова Т.У.
Бағасы: _______ қолы: ___________
Орал, 2016
Мазмұны
Кіріспе
1. Балабақшада алғашқы математикалық ұғымды қалыптастыру
2. Санамақтар және сандарға арналған өлеңдер
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Математикалық түсініктерді қалыптастырудың негізгі жұмыс формасы –
ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті. Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті барысында
бағдарламаның үлкен бөлігі шешімін табады. Балаларда бір ізді жүйе
қалыптасады.
Күнделікті өмірде және ұйымдастырылған оқу іс-әрекетнде дидактикалық
ойындар мен ойын жаттығулар қолданылады. Дидактикалық ойындардың оқу іс-
әрекетінен тыс уақытта ұйымдастыру, баланың математикалық түсінігін
кеңейтеді, тереңдетеді, ойын бекітеді. Дидактикалық ойындар негізінен оқыту
барысында жан – жақты, бағыт – бағдар беріп отырады.
Дұрыс ұйымдастырылған оқыту ісі жаңа материалдармен жұмыс жасау,
қайталау, кезектестіріп оқыту түрлерін қолдану, баланың белсенділігін
арттырады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті құрылымының – көлемі, мазмұны
бағдарламаға сай, балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жоспарланады және
үйретіледі.
Мынадай жаңа материалдармен жұмыс жасаудың 3 түрі бар: біріншіден –
педагог көрсетеді, жаңа тапсырманы түсіндіреді, үлгі көрсетеді,
математикалық объектіні негіз етіп алады.Балалар педагогтың іс-әрекетін
бақылап, оның нұсқауларын тыңдайды, сұрақтарына жауап береді. Ақыл ойды
тәрбиелеуде және ой өрісті дамытуда математика маңызды рөл атқарады
Мектепке дейінгі балалық шақтың барлық кезеңдерінде ұйымдастырылған
оқу іс-әрекетіне арналған ойын әдістеріне үлкен мән беріледі. Оқытудың
әдістері мен тәсілдері ережеге сәйкес қолданылады, әртүрлі үйлестіруде
оқытудың көп бейнелі әдістері мен тәсілдерін пайдалану, оларды шебер
үйлестіру керек, сонда ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттер балаларға пайдалы,
қызықты болады.
Математика ұйымдастырылған оқу іс-әрекетнде дидактикалық ойындарға
ерекше көңіл бөлемін. Қызықты жаттығулар, шығармашылық тапсырмалар т.б.
Өзімнің математика бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде жұмбақтарды
пайдаланамын, өлеңдер, тақпақтар таңдаймын, логикалық ойлауға арналған
тапсырмаларға мақалдардан, қанатты сөздерден, ертегілерден және де сергіту
сәтінен (физминуттардан) топтама жасаймын. Әртүрлі қызықты материалдарды
қолдану педагогикалық үрдістің тиімділігін арттырады, сондай-ақ, олар
баланың ақыл – ойының дамуына үлкен ықпал ете отырып, балалардың ойлауына,
есте сақтауына себеп болады.
1. Балабақшада алғашқы математикалық ұғымды қалыптастыру
Балалардың сандық фигура түрінде орналасқан жиынды қабылдау
ерекшелігі. Арифметиканы оқыту әдістемесінде санның қалыптасуындағы сандық
фигуралардың рөлі туралы мәселе баяғыда пайда болды.
Сандық фигураларды қорғаушылар әдетте балалардың жиынды симультандық
жолмен қабылдауын жақтаушылар болды. Олар, егер дөңгелектер қатарластыра
емес, қандай да бір формаға келтіріліп қойылса, топты бүтіндей қабылдау
оңай болады деп дәлелдеді.
Кішкене балада қатарласа немесе сандық фигура түрінде орналасқан
жиынды қабылдау ерекшеліктері қандай және олардың айырмашылықтары неде?
Бұл мәселені зерттеу сандық фигурадағы кеңістіктік тұйық жиын жиынның
сызық бойымен орналасқанына қарағанда құрылымдық – бүтін бірлік түрінде
қабылдауға шынында да үлкен жағдай жасайтынын көрсетіп берді. Тіпті өте
кішкене балалардың өзі карточкада үш, төрт, бес түйменің суреті салынып,
сандық фигура түрінде орналасқанын көре отырып, әдетте бір қолымен қораптан
бір уыс түймені алып, оны карточканың үстіне төгеді. Үлкенірек балалар
түймелерді олардың бейнелерінің үстіне қойып шығуға тырысады, алайда көп
жағдайда сол санды толық қойып шыға алмайды, олар жеке суреттердің аралығын
да толтырады. Баланың қолы мен көзінің қозғалысы бір түзудің бойына
орналасқан жиынды қабылдау кезіндегі өзгеше болатынын атап өту керек.
Әдетте, балалар осы жағдайда, түймелерді суреттердің үстіне қоя отырып, бір
қолымен әрекет етеді. Егер бала түймелерді оң қолымен қоятын болса, ол
әдетте оң жақтағы төменгі суреттен бастайды және оның қозғалысының бағыты
дөңгелек сағат тіліне қарсы жүреді. Егер түймелерді қойып шығу сол қолмен
жүргізілсе, ол да әдетте сол жақ төмен түймеден басталады және қозғалыс
бағыты сағат тілі бойынша жүреді.
Қозғалыстың бұл ерекшеліктері сандық фигура түрінде бейнеленген жиынды
шын мәнінде балалар тұтас тұйық бүтін түрінде қабылдайды деп есептеуге
мүмкіндік береді. Алайда жиынның бір сызық бойына орналасуы кезінде және
сандық фигура түрінде элементтер санының еске түсуін салыстырмалы
салғастыру бір сызық бойына орналасудың артықшылықтарын дәлелдейді. Балалар
неғұрлым аз болған сайын, санды қабылдау үшін жиынның бір сызық бойына
орналасуы соғұрлым үлкен маңызға ие болады. Түймені суреттің үстіне қойып
шығу тәсілін пайдалана отырып, балалар 1 жыл 6 ай – 2 жас арасында бір
түзудің бойына орналасқан жиынды дәлірек қабылдайды, яғни, 75%, ал сандық
фигура түрінде орналасқан кезде 50% қабылдайды. Үш жасқа қарай бұл
көрсеткіштер теңеледі, себебі балалар беттестіру әдісін меңгеріп алады.
Сонымен, элементтердің квадрат немесе үшбұрыш түрінде орналасуы тұтас
кеңістіктік тұйық бүтін ретінде жиынды симультандық жолмен қабылдауға
жағдай жасайды, алайда бұл орналасудың аса күрделі формасы, жеке
элементтерді бөліп көрсетуге қиындық келтіреді. Есептеу операциясын оқыту
үшін ең маңыздысы жиынның барлық элементтерін айқын көрсету болып табылады.
Осыдан мынадай педагогикалық қорытынды шығады: есептеу операциясын
оқытудың алғашқы сатыларында жиын элементтерінің аралығында өзара –
бірмәнді сәйкестік орнату жолымен қандай да бір нәрселердің жиынтығын бір
түзудің бойына орналастырған дұрыс.
Сандық фигура түрінде орналасқан жиынды қабылдаудағы элементтер
түсінің рөлі. Бала өз дамуының ерте кезеңінде элементтердің түсі қандай
екенін байқамайды: ол кез келген түстегі түймелерді алады да оларды ортадан
екі жаққа қарай қоя бастайды. Ал жиынды қашан оның шекарасынан бастап
қабылдайтын болғанда, элементтер құрамының біркелкі болуын талап ете
бастайды. Бұл сондай – ақ, оның қабылдау сипатында болып жатқан
өзгерістерді дәлелдейді. Бала байқамай басқа түсті түймені қолына ұстап
қалған жағдайда, ол бүтін ретінде жиынға қарап, өз қатесін түзетеді. Ол
өзінің қалауымен, жиынындағының бәрі бірдей түсте болуы үшін, кейбір
түймелерді ауыстырады. Жиынның біртектілігіне қойылатын бұл талап
элементтердің кез келген орналасуында байқалады, оның үстіне балалар жиын
элементтерінің түсін біртекті етуге талпынуы сызықты орналастырғанға
қарағанда, элементтерінің саны нашар дифференциалданса да, сандық фигура
түрінде орналастырғанда ертерек байқалады.
Бірыңғай сапалы элементтерден тұратын жиынды жасау бағыты жастың
өсуімен бірге өсіп отырады және ол орналасу формасына тәуелді болмай
қалады. Мысалы, бес жастағы және одан да ересек балалар үшін жиын әрқашан
шектелген және элементтері сапасы жағынан әрқашан бірдей болады. Сондықтан
жиын бір түзудің бойына орналасқан жағдайда, бірінші үш элемент ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz