Мәдениеттану. Ежелгі грекия мәдениеті

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Ж. Досмухамбетов атындағы педагогикалық колледж

Бақылау жұмысы
Тақырыбы:
Мәдениеттану. Ежелгі грекия мәдениеті

Тексерген:
Орындаған:

Орал - 2013 жыл
Жоспар

1. Ежелгі Грекия мәдениеті.
2. Гомер дәуірінің мәдениеті.
3. Грекияның архаикалық кезеңдегі Грек мәдениеті.
4. Грек классикасы мәдениеті.
6. Қорытынды.
7. Пайдаланылған әдебиеттер.

Мәдениеттану. Ежелгі грекия мәдениеті

Антика сөзінің латын тілінен аударғанда көне деген мағынаны
білдіретінін ескерсек, бұл жалпы философиялық ой дамуының бастапқы кезеңін
ағартады. Алайда қалыптасқан дәстүр бойынша антик дәуірі тек батыстың көне
заманын білдіріп, осы грек — рим әлеміне қатысты айтылады.
Антикалық мәдениет — барлық грек-рим көне бағыттардың жиынтығы.
Антикалық мәдениет космологизмі антропоцентризмді қажет етеді және адам
денесі негізі – мәдениеттің барлық түрінің өлшемі.
Ежелгі Грекия тарихындағы басты оқиға грек-парсы соғыстары (б.з.д. 500-
449 жж.). Осы дәуірде антикалық полис — архаика аяқталып, классикалық
өркендеу кезеңі басталды. Грекия әлемге әйгілі ұлы философтар — Аристотель,
Платон, Сократ және тағы басқа ірі тұлғаларды әкелді. Ғылымға материяның
бөлінбейтін бөлшегі атаомды ұғымын енгізген Демокрит болды. Б.з.д У ғасырда
әдебиеттегі негізгі жанр трагедия мен комедия пайда болды.
Ежелгі Рим мәдениеті б.з.д. І ғасырдың соңы мен біздің заманымыздың ІІ
ғасыр – ертедегі империя дәуірі (принципат дәуірі) құл иеленушілік
қатынастар дәуірінің өркендеуі. Рим мемлекеті Шығыс жерорта теңізі,
Солтүстік Африка Еуропаның үлкен бөлігін өзіне қаратқан ірі империяға
айналды. Рим мәдениетіндегі шарықтау шегіне жеткен мәдениеттің бірі ерте
заманғы империя дәуірі әдебиеті. Ерте заманда портретті бейнелеу ерекше
дамыды.
Христиан діні Рим империясының шығыс провинцияларында кең тараған
құтқарушыны — мессияны күту идеялары негізінде пайда болған.
Бұл дәуірдің ең дарынды жазушылары, прозаның шеберлері Варрон мен
Цицерон болды. Варронның (б.з.д. 116-127 ж.! ең әйгілі (Древности дел
божеских и человеческих атты шығармасы әрі тарихи, әрі географиялық, әрі
діни энциклопедия болды. Ол сонымен қатар бірталай грамматикалық, тарихи-
әдеби, философиялық еңбектермен қатар Римнің атақты адамдарының өмірбаянын
да жазған.
Осы кезеңдегі әлемнің ойшылы, аса көрнекті қоғам қайраткері, от тілді,
орақ ауызды, күміс көмей шешен, дарынды заңгер, философияның білгірі,
тамаша жазушы ұлы ғұлама — Цицерон (б.з.д. 106-43) болды.
Тілінен бал тамған, лебімен отқа өртейтін әрі шешен, әрі философ
Цицеронның негізінен соттарда сөйлеген 58 сөзі, 800-ден астам хаттары бар.
Цицерон сол дәуірдегі философиялық идеялардың ықпалында болды. Грек
мәдениетінің ықпалы рим философиясында да айқын аңғарылдыАнтик дүниесінің
өнері деп аталатын ежелгі Грекия мен Рим мәдениетінің әлемдік өркениетте
алатын орны ерекше. Антик — (көне, ежелгі) деген ұғым. Қайта өрлеу
дәуірінде дүниеге келген, бұл терминді итальян ойшыл-гуманистері грек-рим
мәдениетіне байланысты қолданған. Бүл атаудың түп-төркіні ежелгі, көне,
қадым заман мағынасын беретін антиквус деген латын сөзінен шыққан. Көне
мемлекеттердің мол, мәдени мұрасы Еуропаның барлық халықтары өнерінің,
көркем әдебиетінің, философиясының, театрының және т.б. дамуына, саяси және
құқықтық көзқарастарының қалыптасуына елеулі ықпал жасады. Өмір шындығын
нақты бейнелеп, көркемділік пен қарапайымдылык, шыншылдық пен шеберлік
қасиеттерімен белгілі болған грек және рим сәулетшілерінің, мүсіншілерінің
және кескіндемешілерінің даңқты мәдени туындылары — көне заман тарихы
туралы ұғымымызды қеңейтіп қана қоймай, мәдениеттің асқақ үлгісі ретінде
күні бүгінге дейін өз мәнін жоймай отыр.
"Геродот мүсіні"
Көне, қадым заман мәдениетінің негізін қалаушылар ежелгі гректер
екендігін ешкім жоққа шығара алмайды. Олар өздерін Эллиндер; ал өз
елдерін Эллада деп атаған. Антик дүниесінің мәдениеті біздің заманымыздан
бұрынғы бір мың жылдықтың алғашқы ғасырларында қалыптаса бастаған. Оның он
бес ғасырдай уақытын қамтитын ұзақ ғұмыры біздің заманымыздың V-ғасырда Рим
империясының құлауымен аяқталды. Мәдениет тарихының қай кезеңін алсақ та,
ол өзінің баға жетпес мәдени құндылықтарымен ерекшеленеді. Сондықтан да
болар, ғалымдар көне мәдениеттің ішінде, әсіресе, грек мәдениетіне ерекше
мән береді, өйткені ежелгі Грекияның өдебиеті, өнері, философиясы және т.б.
ғасырлар бойы Еуропаның барлық елдерінің ақындарына, мүсіншілеріне,
суретшілеріне, жазушыларына, композиторларына сарқылмас шалқар шабыт берді.
Шындығын айтсақ, біздің дүниежүзілік мәдениетпен таныстығымыздың өзі де
гректердің таңқаларлық мәдени қазынасы мен үшқыр ақыл-ой иелерімен
танысудан басталады. Мұндай ақыл-ой даналығы рухани және саяси-әлеуметгік
өмірдің барлық салаларында — поэзияда, саясатта, ғылымда, құқықта,
кескіндеме, сәулет, мүсін және т.б. өнер салаларында кеңінен көрініс тапты.
Көне мөдениеттің жарқын бетгері Эсхил, Софокл, Еврипид, Геродот, Фукидид,
Демокрит, Платон, Аристотель сияқты үлылар есімімен тығыз байланысты болды.
Грекияның көне мәдениетінің тамыры тереңде жатыр, өйткені, оның
бастауында б.з.д. Ill—II мыңжылдықтарда Грекия жері мен Эгей теңізі
аралдарын мекендеген тайпалардың өркениеті жатыр. Эгей өркениеті
мәдениеттің қайнар бүлағы болды, міне сондықтан да грек халқының ежелгі
мәдениетінің ең ерте шағы Эгей өнерімен сабақтас. Б.з.д. ӀӀ-мыңжылдықта
Эгей мөдениетінің аса маңызды орталықтары Крит аралы мен
"Зевс"
Пелопоннес түбегіндегі Микены болғандықтан да Эгей өркениетін Крит-
Микены мэдениеті деп атайтын болған. Грек аңыздарына қарағанда Крит — ұлы
жебеуші, найзағай тәңірі Зевстің туған жері. Аңыз бойынша гректердің ең
басты қүдайы Зевс бұқа бейнесіне еніп, Финикия патшайымы, асқан сұлу
Еуропаны алып келеді, ал одан аралдың болашақ билеушісі Минос туған. Атақты
Геракл өз ерліктерінің бірін дәл осы Крит аралында жасаған, қүтырған бүқаға
бас үйреткен. Гомер де өз дастандарында бүл арал қалаларының бай екендігін
мадақтай көрсетеді. Ал шындыққа белгісіз кейбір аңыздарда Зевс пен
Еуропаның баласы Минос ел билеуші патшалардың ішіндегі ең әділеттісі
болыпты-мыс дейтін деректер бар. Алайда Критті осындай есімді патша тек
мифологиялық шығармаларда ғана емес, грек тарихшыларының еңбектерінде
кездесетінін естен шығаруға тағы да болмайды. Крит жайында египеттік
текстерде де кейбір деректер ара-түра кездесіп қалады.
Ежелгі Грекия мәдениеті. Антик дүниесінің өнері деп аталатын ежелгі
Грекия мен Рим мәдениетінің әлемдік өркениетте алатын орны ерекше. Антик-
(көне,ежелгі) деген ұғым. Қайта өрлеу дәуірінде дүниеге келген, бұл
терминді итальян ойшыл-гуманистері грек-рим мәдениетіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.