ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ҚОҒАМ ӨМІРІНЕ ТӘН ҚҰБЫЛЫС дейміз
ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ҚОҒАМ ӨМІРІНЕ ТӘН ҚҰБЫЛЫС дейміз. Бірақ сол қоғамның
қалыпты құбылысының қармағына іліккен әйел – аналар қазір жұмыссыздар
қатарын толықтырып жүр. Жан-жақты жарасымды жетілген әйел — жан-жақты
жетілген еркекке қарағанда, әлдеқайда жоғары деңгейдегі адам, — деп
Ф.Ницше айтқандай, әйел – қоғамның қозғаушы күші. Тағы да қайталап айтайық,
қазақтың қыз-келіншектері табысқа қол жеткізуге, еліне пайдасын тигізуге,
жақсы өмір сүруге қа-білетті. Қазақ әйелінің табиғатында әлеуметтік
жауапкершілік басым. Бұл – дәлелденген шындық. Оны бүгінгі өмір
қатынастарынан көріп жүрміз. Сөзіме дәлел ретінде айта кетейін, билік
құрылымдарындағы әйелдер 30-40 пайызды құрайтын жерлерде әлеуметтік бағдар
да тұрақты дамиды екен. Ендеше, неліктен қазіргі кезде жұмыссыздардың әр
облысқа шаққандағы үле-сінің жартысынан астамы - әйелдер? Әйел мүддесіне
мүлги қарағаннан ұтылмасақ, ұтпаймыз.
Әйел қауымы нарыққа қалай бейімделіп жатыр? Жұмыс пен әйел арасындағы
қатынас қалай өрбуде деген сұрақтарға Қалалық жұмыспен қамту және
әлеуметтік бағдарламалар бөлімі ММ, жұмыспен қамту секторының меңгерушісі
Нұрия Мұ-нашқызына жолыққан болатынбыз:
Қазір тіркеуде 567 жұмыссыз адам тіркеліп тұр. Оның 424-і әйел
адамдар. Былтырғы жылмен салыстырғанда бұл сан, әрине, аз. Өйткені өткен
жылы тіркеуде 900 адам тұрған болатын. Қазіргі уақытта тіркеуде тұрған 425
әйел адамдардың 252-сі қоғамдық жұмыстарға қамтылған. Жұмыс беру-шілер
көбіне олардың жас ерекшеліктеріне, кәсіби мамандықтарына қарай, тәжірибесі
барларды ғана іріктейді. Бірақ, жұмыс берушілер әйел адамдарға қарағанда ер
адамдарды жұмысқа алғысы келеді. Өйткені әйелдердің баламен отыратын
уақыттары көп, отбасына көңіл бөлуге көп сұранатын болғандықтан, нәзік
жандыларға жұмыс берушілердің көп бүйректері бұра бермейді. Қазір бізде
тіркеуде тұрған әйелдердің 10-ы жалғызбасты ана санатына жатады. Олардың
жұмыс жасауға ынтасы мен қабілеті бар, бірақ сәбилерін қалдыратын жерлері
болмай қиналады. Бұл жерде балабақша мәселесі де қыстырылып тұр. Және бір
айта кететіні, тіркеуде тұрған әйелдердің дені 35 жастан асып кеткендер.
Бала күтімімен, басқа да себептермен уақытылы жұмыс-қа ілігіп кете алмаған
қыз-келіншектер қазір жұмыссыздар қатарын толтырады. Бірақ түрлі
компаниялар мен мекемелерге оларды уақытша қоғамдық жұмыстарға орналастырып
жатырмыз. Көбінесе олар құжат саласына тартылады. Жұмыссыз әйелдердің
ішінде жасы 30-ға дейінгілері де кездеседі.
Қазіргі қиын- қыстау заманда шиеттей бала- шағаның бар жүгін өзі
арқалап, өзгелерден көшін қалдырғысы келмейтін қайсар аналардың кезінде
бала тәрбиесімен үйде отырып, енді жұмыс таба алмай сенделген сәтін көріп
қынжыласың. Және қазір қаламызда жұмыссыздардың жартысынан көбі әйелдер
екені еске түссе, еріксіз бас шайқайсың. Ала дорба арқалап, қиын- қыстау
кезеңде отбасын ойрандамаған аяулы аналар қазір де базарда сауда жасап тұр.
Сенбесеңіз базарға барыңыз. Дені - әйелдер. Сонда базар - әйелдердің басты
қызметі ме деп таң қаласың.
Нұрсұлу, қала тұрғыны:
- Жасым 45-те. 4 балам бар. Кіші қызымды мектепке дейін өсіріп алғанша
үйде отырдым. Енді мамандығым бойынша жұмыс табылып тұр, бірақ кезінде үйде
отырып қалғандықтан, тәжірибе жоқтығынан жұмысқа алмай отыр. Оның үстіне
жасым да біразға келді ғой. Сосын қол қусырып қарап отырғанша нәпақа
табайын деген ниетпен базарға келдім. Жазда көкөніс, қыста жеміс-жидек
сатамын. Тапқаным тамағымнан артылмайды, дегенмен ештеңе жоқтан жақсы ғой.
Бұл жерде тұрғандардың барлығы да жұмыс таба алмағандықтан жүрген жоқ.
Бірақ базардағы әйелдердің елу пайызынан астамы жұмыссыздықтың немесе
қысқартудың қамытын кигендер.
Рима, сатушы:
- Жасым 38-де. Базарда тұрғаныма 2 жылдай болды. Негізгі мамандығым қазақ
тілі мен әдебие-тінің мұғалімі. Ауылда келін болып түскеннен кейін,
мектепте сабақ бердім. Артынан қалаға көшіп келгесін, жұмыстың реті болмай,
базарға сауда жасауға шығып кеттім. Басында қиын болды, әрине. Дегенмен,
етім үйренгесін, ақшаны қалай қолдану керектігін де меңгере бастадым.
Құдайға шүкір дейміз ғой. Әйтеуір көштен қалып жатқаным жоқ. Жалғызбасты
анамын. Үш балам бар. Жолдасыммен дәм- тұзымыз жараспағасын, ажырасып
кеткенбіз. Әйтеуір шамам келсе, біреуге алақан жайып отыр-ғым келмейді. Бұл
жерге келгенім де сол.
Анар, тігінші:
- Мен де базардағы ательеге тігінші болғым келгендіктен жұмысқа тұр-ған
жоқпын. Негізгі мамандығым – зауыттағы оператор. Бірақ ол жерге әйел
болғандықтан ... жалғасы
қалыпты құбылысының қармағына іліккен әйел – аналар қазір жұмыссыздар
қатарын толықтырып жүр. Жан-жақты жарасымды жетілген әйел — жан-жақты
жетілген еркекке қарағанда, әлдеқайда жоғары деңгейдегі адам, — деп
Ф.Ницше айтқандай, әйел – қоғамның қозғаушы күші. Тағы да қайталап айтайық,
қазақтың қыз-келіншектері табысқа қол жеткізуге, еліне пайдасын тигізуге,
жақсы өмір сүруге қа-білетті. Қазақ әйелінің табиғатында әлеуметтік
жауапкершілік басым. Бұл – дәлелденген шындық. Оны бүгінгі өмір
қатынастарынан көріп жүрміз. Сөзіме дәлел ретінде айта кетейін, билік
құрылымдарындағы әйелдер 30-40 пайызды құрайтын жерлерде әлеуметтік бағдар
да тұрақты дамиды екен. Ендеше, неліктен қазіргі кезде жұмыссыздардың әр
облысқа шаққандағы үле-сінің жартысынан астамы - әйелдер? Әйел мүддесіне
мүлги қарағаннан ұтылмасақ, ұтпаймыз.
Әйел қауымы нарыққа қалай бейімделіп жатыр? Жұмыс пен әйел арасындағы
қатынас қалай өрбуде деген сұрақтарға Қалалық жұмыспен қамту және
әлеуметтік бағдарламалар бөлімі ММ, жұмыспен қамту секторының меңгерушісі
Нұрия Мұ-нашқызына жолыққан болатынбыз:
Қазір тіркеуде 567 жұмыссыз адам тіркеліп тұр. Оның 424-і әйел
адамдар. Былтырғы жылмен салыстырғанда бұл сан, әрине, аз. Өйткені өткен
жылы тіркеуде 900 адам тұрған болатын. Қазіргі уақытта тіркеуде тұрған 425
әйел адамдардың 252-сі қоғамдық жұмыстарға қамтылған. Жұмыс беру-шілер
көбіне олардың жас ерекшеліктеріне, кәсіби мамандықтарына қарай, тәжірибесі
барларды ғана іріктейді. Бірақ, жұмыс берушілер әйел адамдарға қарағанда ер
адамдарды жұмысқа алғысы келеді. Өйткені әйелдердің баламен отыратын
уақыттары көп, отбасына көңіл бөлуге көп сұранатын болғандықтан, нәзік
жандыларға жұмыс берушілердің көп бүйректері бұра бермейді. Қазір бізде
тіркеуде тұрған әйелдердің 10-ы жалғызбасты ана санатына жатады. Олардың
жұмыс жасауға ынтасы мен қабілеті бар, бірақ сәбилерін қалдыратын жерлері
болмай қиналады. Бұл жерде балабақша мәселесі де қыстырылып тұр. Және бір
айта кететіні, тіркеуде тұрған әйелдердің дені 35 жастан асып кеткендер.
Бала күтімімен, басқа да себептермен уақытылы жұмыс-қа ілігіп кете алмаған
қыз-келіншектер қазір жұмыссыздар қатарын толтырады. Бірақ түрлі
компаниялар мен мекемелерге оларды уақытша қоғамдық жұмыстарға орналастырып
жатырмыз. Көбінесе олар құжат саласына тартылады. Жұмыссыз әйелдердің
ішінде жасы 30-ға дейінгілері де кездеседі.
Қазіргі қиын- қыстау заманда шиеттей бала- шағаның бар жүгін өзі
арқалап, өзгелерден көшін қалдырғысы келмейтін қайсар аналардың кезінде
бала тәрбиесімен үйде отырып, енді жұмыс таба алмай сенделген сәтін көріп
қынжыласың. Және қазір қаламызда жұмыссыздардың жартысынан көбі әйелдер
екені еске түссе, еріксіз бас шайқайсың. Ала дорба арқалап, қиын- қыстау
кезеңде отбасын ойрандамаған аяулы аналар қазір де базарда сауда жасап тұр.
Сенбесеңіз базарға барыңыз. Дені - әйелдер. Сонда базар - әйелдердің басты
қызметі ме деп таң қаласың.
Нұрсұлу, қала тұрғыны:
- Жасым 45-те. 4 балам бар. Кіші қызымды мектепке дейін өсіріп алғанша
үйде отырдым. Енді мамандығым бойынша жұмыс табылып тұр, бірақ кезінде үйде
отырып қалғандықтан, тәжірибе жоқтығынан жұмысқа алмай отыр. Оның үстіне
жасым да біразға келді ғой. Сосын қол қусырып қарап отырғанша нәпақа
табайын деген ниетпен базарға келдім. Жазда көкөніс, қыста жеміс-жидек
сатамын. Тапқаным тамағымнан артылмайды, дегенмен ештеңе жоқтан жақсы ғой.
Бұл жерде тұрғандардың барлығы да жұмыс таба алмағандықтан жүрген жоқ.
Бірақ базардағы әйелдердің елу пайызынан астамы жұмыссыздықтың немесе
қысқартудың қамытын кигендер.
Рима, сатушы:
- Жасым 38-де. Базарда тұрғаныма 2 жылдай болды. Негізгі мамандығым қазақ
тілі мен әдебие-тінің мұғалімі. Ауылда келін болып түскеннен кейін,
мектепте сабақ бердім. Артынан қалаға көшіп келгесін, жұмыстың реті болмай,
базарға сауда жасауға шығып кеттім. Басында қиын болды, әрине. Дегенмен,
етім үйренгесін, ақшаны қалай қолдану керектігін де меңгере бастадым.
Құдайға шүкір дейміз ғой. Әйтеуір көштен қалып жатқаным жоқ. Жалғызбасты
анамын. Үш балам бар. Жолдасыммен дәм- тұзымыз жараспағасын, ажырасып
кеткенбіз. Әйтеуір шамам келсе, біреуге алақан жайып отыр-ғым келмейді. Бұл
жерге келгенім де сол.
Анар, тігінші:
- Мен де базардағы ательеге тігінші болғым келгендіктен жұмысқа тұр-ған
жоқпын. Негізгі мамандығым – зауыттағы оператор. Бірақ ол жерге әйел
болғандықтан ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz