ПРЕЗИДЕНТТІК ДИПЛОМАТИЯ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСИ ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ПРЕЗИДЕНТТІК ДИПЛОМАТИЯ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСИ ҚЫЗМЕТІНІҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІ
Аса танымал емес Қазақстан Республикасы бүгінде аймақтық саясаттың көшбасшысына, сондай-ақ, жаһандық процестердің белсенді және белгілі қатысушысына айналды. 1990 жылдың 25-желтоқсанында Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі Қазақ КСР-ның мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Декларацияны қабылдады. 1991 жылдың 1 желтоқсанында Қазақстан тарихында Республиканың тұңғыш Президентін таңдайтын бүкілхалықтық сайлау өтті. Халықтың демократиялық еркінің нәтижесінде Н.Ә. Назарбаев сайланды. 1991 жылдың 10 желтоқсанында бүкілхалық сайлаған тұңғыш Президент қызметіне кірісті, республиканың Жоғарғы Кеңесі Қазақ КСР-ын Қазақстан Республикасы деп өзгерту туралы шешім қабылдады, ал, 1991 жылдың 16 желтоқсанында республиканың Жоғарғы Кеңесі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігін жариялады. Осы күннен бастап, жаңа мазмұнмен толыққан Қазақстан республикасының халықаралық құқықтық субъектілігі есептеледі деуге болады]. Республика Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 1992 жылдың мамыр айында баспадан шыққан Қазақстанның егемен мемлекет ретінде қалыптасуы мен даму стартегиясы атты еңбегінде қазақстанның сыртқы саясатының алғашқы Концепциялары анықталған. Орын алған жағдайда Н.Ә. Назарбаев қазақстандық сыртқы саясатының маңызды принциптерін анықтады. Оның алғашқы байсалды дебюті 1992 жылдың қазан айында Нью-Иорктағы БҰҰ Бас Ассамблеясының 7-ші сессиясына қатысуы болып табылады. Осы сессиядағы Нұрсұлтан Назарбаевтың баяндамасында аймақтық және жаһандық қауіпсіздіктің ауқымды міндеттері қойылып, әлемдік жағдайларға шынайы баға берілді, әлемдік даму перспективаларының айқын көрінісі ұсынылды, бірнеше жыл өткен сон жүзеге асқан сын қатерлер мен қауіптер жөнінде де болжамдар айтылды. Сол уақытта мемлекет Басшысы Нью-Иоркта алғашқы рет Еуропада ЕҚЫҰ қауіпсіздікті қамтамасыз ететін органның, Азияға да қажеттігі туралы мәселені көтерді. Азиядағы (СВМДА) өзара әрекеттесу және сенім шаралары бойынша Мәжілісі сияқты диалогтік алаңды құру туралы сөз болды. Осы сессиядағы Президенттің сөйлеген сөзі ұзақ жылдарға бағдарламалық құжат болып қалды. Бүгінде Азиядағы (СВМДА) өзара әрекеттесу және сенім шаралары бойынша Мәжілісі беделді халықаралық ұйым болды, оның құрамына 26 мемлекет-қатысушылары және 8 мемлекет-бақылаушылары кіреді. Нью-Иорктегі мемлекет Басшысының сөз сөйлеуінің маңызды тармағы бірегей еуразиялық қауіпсіздік пен ынтымақтастық жүйелерін құру қажеттілігі туралы болды. Жылдар өте Астанада ЕҚЫҰ саммиті өтті, оның қорытындысы бойынша Астаналық декларация қабылданатын болды, онда қауіпсіздіктің Еуро- Антлант және Еуразиялық қауымдастығын құрудың маңыздылығы көрсетіледі. Қазақстан СМВДА, ЕҚЫҰ сияқты келешекте мемлекет- төрағасы бола отырып, осы екі құрылымның тиімді қызметіне қол жеткізе алды. Мысалға, біздің мемлекет 11 жылдың ішінде алғаш рет ЕҚЫҰ елдерінің көшбасшыларын 2011 жылы Астанада өткен ұйым саммитінде бірге жинай алды. Бүгінде Астаналық декларация осынау маңызды халықаралық ұйымның негізгі бағдарламалық құжаты болып қалды.
БҰҰ БА сессиясында сөз сөйлеген Президент шаруашылық байланыстардың алшақтығы мен өндірістің төмендеуін болдырмас үшін аймақтық экономикалық біріктіруді сақтау қажеттігін баса айтты. Яғни, Нұрсұлтан Әбішұлы кеңес үкіметінен кейінгі мемлекеттер арасындағы кеден кедергілерін алу және экономикалық әлеуетті біріктіру барлық аймаққа тиімді және сыртқы әсерлердің жағымсыз факторларынан берік қорғаныс болатындығын түсінді. Ол уақыттарда бұл батыл мәлімдеме болатын. Бүгінде біз мемлекет Басшысының бұл мақсаты Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕЭО) құрылуына әкелгенін көреміз.
Белгілі болғандай сыртқы саясаттың стратегиялық міндеттері - ол тұрақтылық, тәуелсіздік, аймақтық тұтастық және еліміздің шекарасына қол сұқпау туралы негізгі тәртіптерге басшылық жасау. Қазақстан сыртқы саясатының табандылығы бейбітшілдік пен серіктестікте. Бұндай саясаттың басты жетістігі деп 2 фактіні мойныдауға болады. Біріншісі. 1994 жылдың желтоқсан айында ЕҚЫҰ Будапештік мәжілісінде Ресейдің, АҚШ-тың және Ұлыбританияның ядролық қаруды таратпау туралы шарты, онда Қазақстанның аумақтық тұтастығы мен саяси тәуелсіздігіне қарсы күш қолдану туралы, экономикалық мәжбүрлеуден бас тарту туралы міндеттер қарастырылды. Кейін өздерінің шарттарын ҚХР мен Франция жіберді.
Біздің республикамыз әлемнің саяси картасында пайда болып, өзінің ұлттық-мемлекеттік мүдделерін қорғау саясатын табанды жүргізе бастады, бұның астарында ең алдымен аумақтық бүтіндік пен егемендік жатыр. Сондықтан біз бірнеше проблеманы шешуге тиіс болдық. Біріншіден, біздің мемлекетіміз шындығында қандай екенін көрсету.
Екіншіден, Қазақстанның халықаралық мойындалуын ғана емес, сондай-ақ оның қауіпсіздігін, аумақтық бүтіндігін қамтамасыз ету.
Үшіншіден, бейбір-шаруашылық экономикалық байланыстарға қосылу. Сол кезде біздің сыртқы саясатымыздың қалыптасуы басталады.
Қайтадан мемлекет аралық қатынастардың барлық шарттық базасын жасау керек болады. 1992 жылы 5 наурызда БҰҰ қабылданды. Осыған байланысты Бас Ассамблеяның 47-сессиясында болған ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың БҰҰ сөйлеген сөзі анықтаушы мән алды, онда тәуелсіз Қазақстанның осы халықаралық ұйым қызметіне қатысу принциптері, оның жаңа әлемдегі ролін көруіміз мазмұндалған. Халықаралық қауіпсіздіктің негізгі кепілдіктері БҰҰ, басқа халықаралық форумдар құжаттарында әзірленген, әрі мазмұндалған және мемлекеттер арасындағы қатынастарда жалпы мойындалған болып табылады. Егеменділікті алумен, БҰҰ енумен қатар және Қазақстанның тұтас қатары жеке сыртқы саясатының, қорғаныс және ұлттық қауіпсіздіктің жаңа проблемаларына, әлем экономикасына және әлемдік қауымдастыққа өз бетінше кіру проблемаларына жолықты.
Осыған байланысты Қазақстан Республикасының сыртқы саяси қызметінде негізгі бағыттар анықталды:
1) ҚР мемлекеттілігі мен тәуелсіздігін нығайту;
2) саясатты жаңғырту, нарықтық экономиканы құру курсы;
3) қоғамдық және саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету, онсыз даму болуы мүмкін емес;
4) азаматтық әлем, ұлтаралық келісім;
5) ТМД елдерімен және әлемдік қауымдастықпен бірігу [2, 11 б.].
Биполярлы әлемнің ыдырау кезеңінде Қазақстан әлемдік саясаттың эпицентрінде болды. Біздің алдымызда халықаралық байланыстарды жолға қою ғана емес, сондай-ақ кейбір саясаткерлер және бұқаралық ақпарат құралдары құрастырған қуатты жағымсыз бөгетті игеру міндеті тұр. Қазақстан аймақта да, сондай-ақ бүкіл әлемде де өзара сенімділік пен ынтымақтастық атмосферасын құруға байланысты ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесін заңды түрде байланыстырды. 1993 жылы желтоқсанда Қазақстан ядролық емес мемлекет ретінде ядролық қаруды таратпау туралы шартты бекітті. Бұны әлемдік қауымдастық біздің еліміздің халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту ісіне практикалық үлесі ретінде оң бағалады. Ядролық қаруды игеруден өзінің ерікті бас тартуы арқылы Қазақстан әлемге халықаралық қауіпсіздік мәселелерінде жетілген тәсіл мен жауапкершілікті көрсете отырып, халықаралық беделін айтарлықтай арттырып қоймай, сондай-ақ ел егемендігі мен қауіпсіздігін нығайтуда шешімді түрде алға жылжыды. Бұл ядролық державалар - АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, ҚХР, Францияның біздің еліміздің аумақтық бүтіндігі мен қауіпсіздігіне кепілдік беру шешімдерінде көрнекті байқалды.
Қазақстан өзінің геосаяси жағдайының ерекшеліктеріне орай еуропалық және азиялық елдермен теңдестірілген қарым-қатынасты дамытуға бағыт жасай отырып, көпвекторлы саясатты ұстануды жөн көрді.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2007 жылы 28 ақпанда Қазақстанның жаңа даму сатысында Қазақстан-2030 Стратегиясы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.