ТАЙМАНҰЛЫ ИСАТАЙ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

ТАЙМАНҰЛЫ ИСАТАЙ

Тайманұлы Исатай (1791-1838) – 1836-38 жылдары Батыс Қазақстанда болған
халық көтерілісінің саяси көсемі, қайсар қолбасшысы, халық батыры. Кіші жүз
Байұлының Беріш руынан. Жоңғар шапқыншылығы кезінде атағы шыққан Ағатай
батырдың ұрпағы.
Ел ісіне ерте араласқан Исатайдың кемелденуіне қайын ағасы Жабай
Бегалиннің көп көмегі тиеді. Ол кісі орысша оқыған, әжептеуір сауаты бар
адам болған, старшын қызметін атқарған. Ол өлгеннен кейін оның орнына Бөкей
хан Жабайдың тәрбиесін көрген Исатайды старшын етіп тағайындап, оны Орынбор
шекара комиссиясы бекітеді.
Күн санап ел арасында беделі асып бара жатқанын көре алмаған хан
төңірегіндегілер оның беделін түсіру үшін түрлі жала жауып, ханға
шағыстырып бағады. Соның салдарынан бас аяғы 4-5 жылдың ішінде бірінде
старшын Өтеміс Құлманиязовты тонады деген, екіншісінде кісі өлтірді деген
жаламен түрмеге қамалады. Оның алғашқысынан ақша беріп құтылса, екіншісінен
Орынборға конвоймен айдалап бара жатқан жерінде, есебін тауып, қашып
кетеді.
Бұл кезде Қазақ хандығының ішкі ісіне тікелей араласа бастаған Ресей
отаршылары қазақтардың құнарлы жерлерін тартып алып, өздерін сыртқа қуады.
Орал казак-орыстары Жайық бойын иемденіп алады. Мұндай қысымшылықты Исатай
старшыны болып жүрген беріш руы да көреді.
Осы кезде Жәңгір ханның Жайық бойындағы руларды екіге бөліп, бірін
қайын атасына, екіншісін жұртқа зорлық-зомбылығымен аты шыққан саудагер
Қарауылқожаға басқартып қоюы жоқшылықтан ашынған шаруалардың ашу ызасын
тудырды. Исатай ханнан Қарауылқожаның озбыр билігіне тиым салуын талап
етеді. Оған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.