Талдағыш деген не, оның құрылым принципі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

Талдағыш деген не, оның құрылым принципі

Ішкі және сыртқы ортаның алуан түрлі тітіркендіргіштері0 әсерін қабылдауды
қамтамасыз ететін жоғары маманданған құрылымдарды сезім мушелері дейді.
Сезім мүшелері сезімдік (сенсорлық) жүйенің тек қана шеткі қабылдаушы
аппараты. Организмде ол тек сыртқы орта әсерін ғана қабылдап қоймай,
сонымен катар ОЖЖ-не ішкі ағзалардың, бұлшық ет пен буынның физиологиялық
күйі, дененің кеңістіктегі жағдайы жайлы да ақпарат жібереді. Осымен
байланысты И.П.Павлов сезім мүшесі деген сөзді талдағыш (анализатор) деген
атаумен алмастыруды ұсынған. И.П. Павловтың пікіріне сәйкес сезім мүшесі
тек қабылдаушы аппарат. Ал сезімдік талдау мидың арнаулы құрылымдарының
қатысуымен атқарылады. Сонымен, талдагыш деп сыртқы және ішкі орта
тітіркендіргіштерін қабыддап, талдау жүргізетін жүйкелік құрылымдардың
күрделі жүйесін айтады. Олар қабылдаушы қурылымнан - рецептордан, өткізгіш
бөліктен (жуйкелік жолдан) және мидың улкен жарты шарларының қыр-тысында
орналасқан орталық бөлімнен турады. Талдағыштар сезім мүше-лерінің
орналасқан орнына қарай сырқы және ішкі болып бөлінеді. Сыртқы
талдағыштардың қабылдаушы аппараттары дистанциялық (алшақтық)
экстерорецепторлардан қүралады. Контактылық рецепторлар тітіркендіргішпен
тікелей түйіскенде ғана қозады. Оларға тері рецепторлары (ауырсыну,
температуралық, жанасу) және дәм сезу рецепторлары жатады

Ішкі талдағыштардың қабылдаушы аппаратгарын интеро (ішкі)-және
проприорецепторлар (бұлшық ет, буын байламы, сіңір рецепторлары) қүрайды.
Ішкі талдағыштар организмнің ішкі ортасы мен ішкі ағзаларынан түскен
сигналдарды қабылдал, талдауға арналған. Олар тек түйісу рецепциясына
негізделген.

Эволюциалық даму барысында әрбір талдағыш тітіркендіргіштің белгілі бір
түрін қабылдауға бейімделген, сондықтан әр талдағыштың өзіне тән
ерекшеліктері болады. Дегенмен, барлық талдағыштарға тән ортақ қасиеттер де
бар. Олардың қатарына мыналар жатады.

Жогары сезімталдық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.