ШЫҒАЙҰЛЫ ЕСІМ ХАН

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

ШЫҒАЙҰЛЫ ЕСІМ ХАН

Шығайұлы Есім хан (1628-1645) – Қазақ хандығының ханы, Шығай ханның
баласы, атақты Тәуекел ханның туған інісі. Есім хан туралы халық жадында
сақталған аңыз -әңгімелер, дастан-жырлар көп. Оны халқы Еңсегей бойлы ер
Есім деп ардақтайды.
Есім хан билік басына ағасы Тәуекел өлгеннен кейін келді. Бұл кезде
Қазақ хандығының шығысындағы жағдай Тәуекел тұсындағыдан әлдеқайда
күрделене түскен еді. Мұнда ойрат тайпаларының бірігіу процесі жүріп жатты.
Сондықтан ол көршілерінде болып жатқан жағдайды жіті қадағалап, олардың
тайпалары арасындағы алауыздықты өз пайдасына шешуге ұмтылып бақты.
Ойраттардың бір жағынан Ембі, Жайық, Еділ бойындағы ноғайлармен
шарпысуы, екінші жағынан орыс қамалдарының гарнизондарымен қақтығысуы Есім
хан саясатының ықпалды болуына елеулі жағдай жасады. Ақырында үш жақты
соғыстың өздеріне қырғын таптыратынын сезген ойрат әміршілері Есім ханның
үстемдігін мойындап, тату көршілікте тұру мақсатында ұсыныс жасап,
елшілерін жіберуге мәжбүр болады.
Хандығының шығысындағы жағдайды осылайша өз пайдасына шешкен Есім хан
оңтүстігін де ойдан шығармайды.
Хандығының шекарасын кеңейте түсу саясатын мұнда да батыл жүргізіп
бағады. Оған жағдай да көмектесе түседі. Себебі, бұл кезде қайтыс болған
Бәки Мұхаммед ханның орнына оның інісі Уәли Мұхаммед пен Герат-Хорасанның
билеушісі Дінмұхаммед баласы Иманқұлы таласып жатқан еді. Осы қақтығысты өз
пайдасына асыруда Есім хан үлкен ептілік танытады. Ол әуелі Уәли Мұхаммедке
көмектесемін деп уәде беріп, кейін Иманқұлы жағына аунап түседі. Соның
нәтижесінде онымен бірігіп, Уәли Мұхаммедті өлтірісіп, Иманқұлымен одақ
жасасады да, сол жылы Иманқұлыға қарсы шығып, Самарқантқа әскер жөнелтеді.
Бұл кезде Иманқұлының Есіммен соғысарлық шамасы жоқ еді. Сондықтан
онымен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.