Қазіргі жаралыстану концепциялары
Қазіргі жаралыстану концепциялары
Қазіргі жаратылыстану концепциялары пәні студенттерге әлемнің
ғылыми-жаратылыстық бейнесін түсіндіріп, табиғатты танып білудегі ғылыми
көзқарастарды қалыптастыруға және алған білімдерін өздерінің болашақ
мамандықтарына пайдалана білуге көмектеседі. Қазіргі кезде ғылымның
дамуында интеграция мен дифференциация негізгі бағыт болып саналады. Бұл
процестер жаратылыстану және гуманитарлық ғылымдар бірлігінде айқын
байқалынды.Сондықтан бұл пәнді оқып үйрену арқылы студенттер
фундаментальді және қолданбалы ғылымдардың арасындағы терең
байланыстылықты ұғынады.
Табиғаттағы негізгі заңдарды, құбылыстарды және процестерді зерттеу
адамзат пен қоғамды танып-білуімен ұштасып келеді. Жаратылыстану,
гуманитарлық, математика мен техникалық ғылымдарының жетістіктерін бір-
бірімен байланыстырып қараған кезде дүниенің біртұтас ғылыми бейнесі
қалыптасады. Болашақ маман жаратылыстану мен гуманитарлық мәдениеттердің
жетістіктерімен қаруланып, білімді, әрі ғылыми сенімді адам болып
қалыптасуы тиіс. Болашақ ұрпақ табиғаттың фундаменталь заңдарын, сан
қырлы құбылыстар мен процестерін және Әлемнің құрлысын, даму
заңдылықтарын зерделеп, дүние мен өмірдің мәнін дұрыс түсінулері қажет.
Физика, химия, биология және де басқа ғылымдардың жетістіктерін түсініп,
қазіргі кездегі ғылымдардағы бағыттар мен салалары туралы хабардар болуы
керек. Мега –макро- және –микродүниелер күрделілігін түсініп, олардағы
құпия құбылыстарды ашуға бағытталған зерделеуге қажет материалдық жаңа
технологияның негізінде жасалынған құрал-жабдықтардың қаншалықты қаржыны,
еңбекті, жігерді және білімді қажет еткендігін бағалай біледі.
Пәннің негізгі міндеттері - Қазіргі жаралыстану концепциялары пәні:
әлемнің біртұтастығы; табиғаттың даму заңдарының барлық материя түрлеріне
орындалатындығы; жаратылыстану ғылымның адамзаттың материалдық және
рухани мәдениеттеріне әсері; ғылыми-жаратылыстану мен гуманитарлық
мәдениеттердің бірлігі мен байланысы; дүниенің физикалық, химиялық,
биологиялық концепцияларын және оның қазіргі кезеңдегі ғылыми бейнесі;
биосфера, неосфера және адам; эволюциялардың концепциялары мен
тіршіліктің пайда болуы және ерекшелігі; экологиялық апаттарды болдырмау
жолдары, табиғатты сақтау; адам табиғи-биоәлеуметтік қайталанбайтын жәке
тұлға; адам табиғаттың эволюциясының нәтижесінде пайда болған саналы,
ақыл-ойлы жан; жердегі тіршілік тағдыры; ғылымның болашақтағы даму бағыты
мәселелерін қарастырады.
Қазіргі жаралыстану концепциялары пәні - ғылымның дүниені тану
процесінің формасы екендігі және оның салалары, әдістері, таным
ерекшеліктері қарастырылады. Жаратылыстану ғылымның даму кезеңдері мен
екі мәдениеттің адамзаттың материалдық және рухани байлықтарын
арттырудағы әсерлері, дүниенің қазіргі замандағы ғылыми-жаратылыстану
бейнесін оқытады. Классикалық физика, кванттық механика және
салыстырмалық теориялардың концепциялары талданып, материя түрлері мен
кеңістік – уақыт туралы соңғы ғылыми ұғымдар талқыланды. Әлемнің құрылымы
туралы космологиялық теориялар зерделеніп, молекула мен атомдық
құрылымдар туралы физикалық және химиялық концепциялар қарастырылады.
Адамның табиғат тудырған саналы жан екендігі айқындалады, оның дамуына
ортаның, еңбектің әсері сипаттанынып, жердегі тірі мен өлі табиғатты
сақтауда жауапкершілік туралы сөз болады. Ғылымдағы техникалық жаңалықтар
жаңа технологиялар мен құрал-жабдықтар талданады. Пәннің соңғы
тақырыптарында ғылымның болашағы даму бағыттары белгіленеді. Осы ретпен
пәнді баяндау арқылы студенттерге Әлемнің біртұтастығы, табиғаттың
фундаменталь заңдары, материя бірлігі және олардың даму заңдылықтарының
ортақтығы туралы көзқарас қалыптастырылады.
Қазіргі жаратылыстану концепциялары пәнін білу үшін экология және
мектеп бағдарламасындағы физика, химия, биология, география пәндерінен
алған білімдері қажет.
Қазіргі жаратылыстану концепцияларын оқып меңгерген болашақ
мамандар мынадай жағдайларды түсінулері қажет: адам қаншалықты саналы
болғанмен ол табиғаттың бөлінбес бір бөлігі; табиғаттағы барлық
объектілер бір-біріне байланысты ұйымдасқан, күрделі құрылымдар болып
табылады; материя құрылымының макро- микро- және мега дүние деңгейлерінің
өзгеше өз заңдылықтары болғанмен, бір-бірімен тығыз байланыста өмір
сүреді; ядродағы протондар мен нейтрондар кварктардан құралады. Кварктар
қазіргі кезеңдегі ең кіші зат бөлшегі; күшті, әлсіз, электромагниттік
және гравитациялық әсерлесулер Әлемдегі барлық объектілердің құрылысы,
қозғалысы және дамуы үшін қажет; Әлем өздігінше өмір сүріп, дамушы.
Ондағы материялар, жүйелер біртіндеп күрделі құрылымдарды түзей отырып,
өздігінше реттеле дамиды; химия ғылымдары қасиеттері алдын ала
белгіленген заттарды синтездеп, бағалы өнімдердің технологияларын
анықтайды, энергияның жаңа түрлерін іздестіріп, жаңа отын көздерін табу
жолында зерттеулер жүргізеді; синергетика ғылымы жүйелердің өз беттерінше
ұйымдасып күрделену мен реттелуін зерттейді; жүйе даму деңгейлерінде екі
мүмкін бағыттардан тек көздейсоқ біреуін тандайды; кездейсоқтық эволюция
механизмінің бар сипаттамасы болып саналады; тіршілік жер бетінде
физикалық және химиялық жағдайларда ғана пайда болады; неосфера құрылымын
үйлесімді түрде пайдалану адамзат өмірінің дамуында негізгі мәселе; ХХI
ғасырда ғылым табиғат пен адам қоғамдастығының сәйкестігіне, процестерді
саналы түрде зерттеуге бағытталады. Ғаламдық мәселелерді шешуге
гуманизмдік принциптері пайдалануы тиіс.
Қазіргі кездегі ғылымның нақты отаны Ежелгі Греция болып
табылады.. Ғылымның іргетасы - математиканы, астрономияны, механиканы,
оптиканы, биологияны, медицинаны гректер қалаған. Грек астрономдары мен
математиктері тұңғыш рет ғылыми болжам мен дедуктивтік дәлелдеуді
қолданған.
Математиканың теориялық білімінің салыстырмалы түрде дамыған
үлгілелері антикалық полистер контекстінде алғаш рет пайда болып,
қарастырылды. Бір пікірдің екіншісінің алдындағы артықшылығы
дәлеледемелер арқылы анықталды. Негізделген білімнің пікірден артықшылығы
антикалық философияда өзінің дамуын одан әрі жалғастырды. Антикалық
ғылымда әдістерге, ақиқаттың дамуына ерекше көңіл бөлінді.
Тұңғыш рет диалектиканың әдіс ретінде қабылдауға қадам жасалды.
Математика саласында негізделген және дәлелденген білімнің идеалын
қолдану білімді баяндаудың жаңа принциптерін бекітті. Грек
математикасында білімді теория түрінде баяндау үстем болды: берілді
-дәлелдеу керек - дәлелі. Антикалық философтар математиканың дамуының
теориялық жолына өтуге қажетті құралдарды өңдеп, математикалық білімдерді
дәлелдеулер әдісін қолданулар арқылы жүйелендірудің алуан түрлі қадамдары
қабылданды. Фалес, пифагоршылар, Платон. Бұл процесс Евклидтің дамыған
геометриясының теориялық жүйесінің құрылуымен аяқталды.
Атомдық ілімнің негізін салушы ежелгі грек философы-материалисі
Демокритке б.з.д. 460-370 жж. мынадай қанатты сөздер тән: Мен үшін бәр
ғылыми ділелдемелер табу бүкіл Парсы патшалағын меңгеруден гөрі
маңыздырақ.
Дәлелдеу-математиканың іргетасы, онсыз математиканың дамуы мүмкін
емес.
Математикадағы рационалдық ойлаудың тұңғыш өкілі Фалес б.з.д.
6258-548 жж. болып есептеледі. Фалес - мемлекеттік қайраткер, инженер,
астроном, философ, математик. Белгілі американ математигі мен ғылым
тарихшысы Д.Я. Стройк қазіргі математиканың шығу тегін зерттей келіп,
былай деді: Аңыз бойынша, грек математикасының атасы милет көпесі Фалес
болып есептеледі. Ол алтыншы ғасырдың бірінші жартысында Вавилон мен
Египетте болған. Ол қаншалықты аты аңызға айналған фигура болғанымен
толық шындық ашылған жоқ. Ол қазіргі математиканың негізін ғана салушы
емес, сонымен бірге бүкіл қазіргі ғылым мен философияның негізін салушы
болып есептеледі.
Алғашқы кезде гректер математикамен шұғылданды. Олардың алдында
бір ғана мақсат тұрды. Әлемдегі адамның орны қандай? Математика Хаостан
тәртіп табуға, идеяларды логикалық бір ізге келтіруге, негізгі
принциптерді табцуға ұмтылды. Математика бүкіл ғылымдардың ішінде
телоиялық түде болды. Фалестің геометрия саласындағы білімі жан-жақты
болды. Оған геометриялық құрылымның мынандай негізгі қасиеттері белгілі
болды: диаметр шеңберді тең екіге бөледі.
Ежелгі грек математикасы біртіндеп дамыды, бірнеше мектептерге
бөлінді. Солардың бірі Пифагордың мектебі болып табылды. Пифагор
Самосский б,з,д, 580-500жж. - ежелгі грек математигі. Милетке жақын
Самос аралында дүниеге келген. Фалестің шәкірті. Пифагордың ілімі
бойынша, сандар заттардың мәні болып табылады. Математикалық
абстракциялар әлемде белгілі бір тәртіп орната отырып, жасырын жетекшілік
етіп отырады. Сандар-бүкіл тіршіліктің бастамасы, дүние туралы түсініктің
кілті.
Пифагор мектебінің ұраны: Дүниенің барлығы сандардан тұрады.
Пифагоршылардың ілімінде ерекше орынды 1,2,3,4 сандары алды. Осы
сандардың қосындысы 1+2+3+4=10 текрактис деп аталды. Аңыз бойынша,
пифагоршылардың анты: Текрактистің атынан жан дүниеммен ант етемін.
Мәңгі гілденіп тұратын табиғаттың қайнар көзі мен тамыры сонда жатыр.
Тетрактиске кіретін сандардың қосындысы онға тең. Сондықтан он саны
идеалды сан болып табылдаы және әлемді бейнелеп көрсетеді.
Пифагордың ең жоғарғы жетістігі - гипотенузаның квадраты
катеттердің квадартының қосындысына тең деп аталатын атақты теоремасы,
кейіннен ... жалғасы
Қазіргі жаратылыстану концепциялары пәні студенттерге әлемнің
ғылыми-жаратылыстық бейнесін түсіндіріп, табиғатты танып білудегі ғылыми
көзқарастарды қалыптастыруға және алған білімдерін өздерінің болашақ
мамандықтарына пайдалана білуге көмектеседі. Қазіргі кезде ғылымның
дамуында интеграция мен дифференциация негізгі бағыт болып саналады. Бұл
процестер жаратылыстану және гуманитарлық ғылымдар бірлігінде айқын
байқалынды.Сондықтан бұл пәнді оқып үйрену арқылы студенттер
фундаментальді және қолданбалы ғылымдардың арасындағы терең
байланыстылықты ұғынады.
Табиғаттағы негізгі заңдарды, құбылыстарды және процестерді зерттеу
адамзат пен қоғамды танып-білуімен ұштасып келеді. Жаратылыстану,
гуманитарлық, математика мен техникалық ғылымдарының жетістіктерін бір-
бірімен байланыстырып қараған кезде дүниенің біртұтас ғылыми бейнесі
қалыптасады. Болашақ маман жаратылыстану мен гуманитарлық мәдениеттердің
жетістіктерімен қаруланып, білімді, әрі ғылыми сенімді адам болып
қалыптасуы тиіс. Болашақ ұрпақ табиғаттың фундаменталь заңдарын, сан
қырлы құбылыстар мен процестерін және Әлемнің құрлысын, даму
заңдылықтарын зерделеп, дүние мен өмірдің мәнін дұрыс түсінулері қажет.
Физика, химия, биология және де басқа ғылымдардың жетістіктерін түсініп,
қазіргі кездегі ғылымдардағы бағыттар мен салалары туралы хабардар болуы
керек. Мега –макро- және –микродүниелер күрделілігін түсініп, олардағы
құпия құбылыстарды ашуға бағытталған зерделеуге қажет материалдық жаңа
технологияның негізінде жасалынған құрал-жабдықтардың қаншалықты қаржыны,
еңбекті, жігерді және білімді қажет еткендігін бағалай біледі.
Пәннің негізгі міндеттері - Қазіргі жаралыстану концепциялары пәні:
әлемнің біртұтастығы; табиғаттың даму заңдарының барлық материя түрлеріне
орындалатындығы; жаратылыстану ғылымның адамзаттың материалдық және
рухани мәдениеттеріне әсері; ғылыми-жаратылыстану мен гуманитарлық
мәдениеттердің бірлігі мен байланысы; дүниенің физикалық, химиялық,
биологиялық концепцияларын және оның қазіргі кезеңдегі ғылыми бейнесі;
биосфера, неосфера және адам; эволюциялардың концепциялары мен
тіршіліктің пайда болуы және ерекшелігі; экологиялық апаттарды болдырмау
жолдары, табиғатты сақтау; адам табиғи-биоәлеуметтік қайталанбайтын жәке
тұлға; адам табиғаттың эволюциясының нәтижесінде пайда болған саналы,
ақыл-ойлы жан; жердегі тіршілік тағдыры; ғылымның болашақтағы даму бағыты
мәселелерін қарастырады.
Қазіргі жаралыстану концепциялары пәні - ғылымның дүниені тану
процесінің формасы екендігі және оның салалары, әдістері, таным
ерекшеліктері қарастырылады. Жаратылыстану ғылымның даму кезеңдері мен
екі мәдениеттің адамзаттың материалдық және рухани байлықтарын
арттырудағы әсерлері, дүниенің қазіргі замандағы ғылыми-жаратылыстану
бейнесін оқытады. Классикалық физика, кванттық механика және
салыстырмалық теориялардың концепциялары талданып, материя түрлері мен
кеңістік – уақыт туралы соңғы ғылыми ұғымдар талқыланды. Әлемнің құрылымы
туралы космологиялық теориялар зерделеніп, молекула мен атомдық
құрылымдар туралы физикалық және химиялық концепциялар қарастырылады.
Адамның табиғат тудырған саналы жан екендігі айқындалады, оның дамуына
ортаның, еңбектің әсері сипаттанынып, жердегі тірі мен өлі табиғатты
сақтауда жауапкершілік туралы сөз болады. Ғылымдағы техникалық жаңалықтар
жаңа технологиялар мен құрал-жабдықтар талданады. Пәннің соңғы
тақырыптарында ғылымның болашағы даму бағыттары белгіленеді. Осы ретпен
пәнді баяндау арқылы студенттерге Әлемнің біртұтастығы, табиғаттың
фундаменталь заңдары, материя бірлігі және олардың даму заңдылықтарының
ортақтығы туралы көзқарас қалыптастырылады.
Қазіргі жаратылыстану концепциялары пәнін білу үшін экология және
мектеп бағдарламасындағы физика, химия, биология, география пәндерінен
алған білімдері қажет.
Қазіргі жаратылыстану концепцияларын оқып меңгерген болашақ
мамандар мынадай жағдайларды түсінулері қажет: адам қаншалықты саналы
болғанмен ол табиғаттың бөлінбес бір бөлігі; табиғаттағы барлық
объектілер бір-біріне байланысты ұйымдасқан, күрделі құрылымдар болып
табылады; материя құрылымының макро- микро- және мега дүние деңгейлерінің
өзгеше өз заңдылықтары болғанмен, бір-бірімен тығыз байланыста өмір
сүреді; ядродағы протондар мен нейтрондар кварктардан құралады. Кварктар
қазіргі кезеңдегі ең кіші зат бөлшегі; күшті, әлсіз, электромагниттік
және гравитациялық әсерлесулер Әлемдегі барлық объектілердің құрылысы,
қозғалысы және дамуы үшін қажет; Әлем өздігінше өмір сүріп, дамушы.
Ондағы материялар, жүйелер біртіндеп күрделі құрылымдарды түзей отырып,
өздігінше реттеле дамиды; химия ғылымдары қасиеттері алдын ала
белгіленген заттарды синтездеп, бағалы өнімдердің технологияларын
анықтайды, энергияның жаңа түрлерін іздестіріп, жаңа отын көздерін табу
жолында зерттеулер жүргізеді; синергетика ғылымы жүйелердің өз беттерінше
ұйымдасып күрделену мен реттелуін зерттейді; жүйе даму деңгейлерінде екі
мүмкін бағыттардан тек көздейсоқ біреуін тандайды; кездейсоқтық эволюция
механизмінің бар сипаттамасы болып саналады; тіршілік жер бетінде
физикалық және химиялық жағдайларда ғана пайда болады; неосфера құрылымын
үйлесімді түрде пайдалану адамзат өмірінің дамуында негізгі мәселе; ХХI
ғасырда ғылым табиғат пен адам қоғамдастығының сәйкестігіне, процестерді
саналы түрде зерттеуге бағытталады. Ғаламдық мәселелерді шешуге
гуманизмдік принциптері пайдалануы тиіс.
Қазіргі кездегі ғылымның нақты отаны Ежелгі Греция болып
табылады.. Ғылымның іргетасы - математиканы, астрономияны, механиканы,
оптиканы, биологияны, медицинаны гректер қалаған. Грек астрономдары мен
математиктері тұңғыш рет ғылыми болжам мен дедуктивтік дәлелдеуді
қолданған.
Математиканың теориялық білімінің салыстырмалы түрде дамыған
үлгілелері антикалық полистер контекстінде алғаш рет пайда болып,
қарастырылды. Бір пікірдің екіншісінің алдындағы артықшылығы
дәлеледемелер арқылы анықталды. Негізделген білімнің пікірден артықшылығы
антикалық философияда өзінің дамуын одан әрі жалғастырды. Антикалық
ғылымда әдістерге, ақиқаттың дамуына ерекше көңіл бөлінді.
Тұңғыш рет диалектиканың әдіс ретінде қабылдауға қадам жасалды.
Математика саласында негізделген және дәлелденген білімнің идеалын
қолдану білімді баяндаудың жаңа принциптерін бекітті. Грек
математикасында білімді теория түрінде баяндау үстем болды: берілді
-дәлелдеу керек - дәлелі. Антикалық философтар математиканың дамуының
теориялық жолына өтуге қажетті құралдарды өңдеп, математикалық білімдерді
дәлелдеулер әдісін қолданулар арқылы жүйелендірудің алуан түрлі қадамдары
қабылданды. Фалес, пифагоршылар, Платон. Бұл процесс Евклидтің дамыған
геометриясының теориялық жүйесінің құрылуымен аяқталды.
Атомдық ілімнің негізін салушы ежелгі грек философы-материалисі
Демокритке б.з.д. 460-370 жж. мынадай қанатты сөздер тән: Мен үшін бәр
ғылыми ділелдемелер табу бүкіл Парсы патшалағын меңгеруден гөрі
маңыздырақ.
Дәлелдеу-математиканың іргетасы, онсыз математиканың дамуы мүмкін
емес.
Математикадағы рационалдық ойлаудың тұңғыш өкілі Фалес б.з.д.
6258-548 жж. болып есептеледі. Фалес - мемлекеттік қайраткер, инженер,
астроном, философ, математик. Белгілі американ математигі мен ғылым
тарихшысы Д.Я. Стройк қазіргі математиканың шығу тегін зерттей келіп,
былай деді: Аңыз бойынша, грек математикасының атасы милет көпесі Фалес
болып есептеледі. Ол алтыншы ғасырдың бірінші жартысында Вавилон мен
Египетте болған. Ол қаншалықты аты аңызға айналған фигура болғанымен
толық шындық ашылған жоқ. Ол қазіргі математиканың негізін ғана салушы
емес, сонымен бірге бүкіл қазіргі ғылым мен философияның негізін салушы
болып есептеледі.
Алғашқы кезде гректер математикамен шұғылданды. Олардың алдында
бір ғана мақсат тұрды. Әлемдегі адамның орны қандай? Математика Хаостан
тәртіп табуға, идеяларды логикалық бір ізге келтіруге, негізгі
принциптерді табцуға ұмтылды. Математика бүкіл ғылымдардың ішінде
телоиялық түде болды. Фалестің геометрия саласындағы білімі жан-жақты
болды. Оған геометриялық құрылымның мынандай негізгі қасиеттері белгілі
болды: диаметр шеңберді тең екіге бөледі.
Ежелгі грек математикасы біртіндеп дамыды, бірнеше мектептерге
бөлінді. Солардың бірі Пифагордың мектебі болып табылды. Пифагор
Самосский б,з,д, 580-500жж. - ежелгі грек математигі. Милетке жақын
Самос аралында дүниеге келген. Фалестің шәкірті. Пифагордың ілімі
бойынша, сандар заттардың мәні болып табылады. Математикалық
абстракциялар әлемде белгілі бір тәртіп орната отырып, жасырын жетекшілік
етіп отырады. Сандар-бүкіл тіршіліктің бастамасы, дүние туралы түсініктің
кілті.
Пифагор мектебінің ұраны: Дүниенің барлығы сандардан тұрады.
Пифагоршылардың ілімінде ерекше орынды 1,2,3,4 сандары алды. Осы
сандардың қосындысы 1+2+3+4=10 текрактис деп аталды. Аңыз бойынша,
пифагоршылардың анты: Текрактистің атынан жан дүниеммен ант етемін.
Мәңгі гілденіп тұратын табиғаттың қайнар көзі мен тамыры сонда жатыр.
Тетрактиске кіретін сандардың қосындысы онға тең. Сондықтан он саны
идеалды сан болып табылдаы және әлемді бейнелеп көрсетеді.
Пифагордың ең жоғарғы жетістігі - гипотенузаның квадраты
катеттердің квадартының қосындысына тең деп аталатын атақты теоремасы,
кейіннен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz