ЕРЕСЕКТЕР ТОБЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ЛОГИКАЛЫҚ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІНІҢ ДАМУЫНА АРНАЛҒАН ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫҚ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Зерттеудің көкейкестілігі. Мектеп жасына дейінгі баланың ақыл ой тәрбиесі мен даму мәселесі мектепке дейінгі педагогиканың маңызды мәселелерінің бірі болып табылады. Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жолы-2050. Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Қазақстан халқына арналған жолдауында «Біздің болашаққа барар жолымыз қазақстандықтардың әлеуетін ашатын жаңа мүмкіндіктер жасауға байланысты. ХХІ ғасырдағы дамыған ел дегеніміз - белсенді, білімді және денсаулығы мықты азаматтар. Бұл үшін біз не істеуіміз керек? Біріншіден, барлық дамыған елдердің сапалы бірегей білім беру жүйесі бар. Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр. 2020 жылға қарай Қазақстандағы 3-6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі біліммен 100 пайыз қамту жоспарлануда. Сондықтан оларға заманауи бағдарламалар мен оқыту әдістемелерін, білікті мамандар ұсыну маңызды» [1] . Бұл бағдарламаны әзірлеудің өзектілігі сол, жастарымыздың білім деңгейін, қоғамның әлеуетін арттыру қажеттілігіне негізделген.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті «Білім беру стандартында» еліміздегі оқу-тәрбие жүйесін жетілдірумен байланысты алға қойған негізгі мақсат - «Қазақстандық азаматтық, ізгілік және жалпы адамзаттық құндылықтар идеяларының негізінде тәрбиеленушінің жеке тұлға ретіндегі сапалық қасиетін қалыптастыру» - көзделіп отыр [2] .

Қазақстан Республикасында болып жатқан әлеуметтік-экономикалық өзгерістер мен еліміздің білім беру саласының әлемдік білім кеңістігіне шығуы - білім беру саласында, соның ішінде мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға уақыт талабына сай өзгерістер енгізуді талап етіп отыр.

Қазіргі таңда адамзат қоғамына ғылыми жаңалықтар мен инновациялық технологиялар қаншалықты маңызды болса, мектеп жасына дейінгі баланы тәрбиелеу мен оқыту саласын да заман талабына сай, уақыт сұранысын қанағаттандыратын жаңа бағдарламалармен, технологиялармен қамтамасыз ететін [3] .

Ұлы ғалымдар, педагогтар Я. А. Коменский, Ж. Ж. Руссо, И. Ф. Петровский В. А. Кларина, Л. М. Дистервег, К. Д. Ушинскийдің оқыту арқылы балалардың ақыл-ой қабілеттерін дамытуға баса назар аударғаны тегін емес[4-8] .

Оқыту үдерісінде логикаға көңіл бөлген чех педагогы Я. А. Коменский балаларды ой тұжырым жасауға үйретіп оларды өмірмен байланыстыра білуге ары қарай логикалық ойлауын жетілдіру керектігін айтқан [4, 65] . Ол қандай пән болмасын ойлаудың формалары талдау, жіктеу және салыстыруға көп көңіл бөлген. Бұл көзқарастар ары қарай ұлы педагог К. Д. Ушинскийдің еңбектерінде көрініс тапты. «Баланың логикалық ойлау қабілетін дамыту - мектеп жасына дейінгі оқытудың басты мақсаты. Мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілетін дамыта оқытудың негізгі ерекшелігі - айнала қоршаған орта және табиғатты бақылау және көрнекі оқыту болу керек» - деп құнды пікір айтады [8, 89] .

Сондай-ақ мектепке дейінгі кезеңдегі мектепалды даярлық балаларын оқытуды зерттеуге өз үлесін қосқан ғалымдар: Л. А. Пеньевская, Е. И. Радина, П. Г. Саморукова, В. Я. Воронова, А. П. Усова, Гринявичене Н. Т. және т. б. [9-14] .

В. А. Сухомлинскийдің еңбектерінде мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлауын дамытудың негізгі жолы абстракциялық ойлауды ұйымдастыруға көп көңіл бөлген. Өйткені абстракциялық ойлау заттардың ерекшелігін, ұқсастықтарын және себептерін түсіндіреді - дейді. Балалардың ойлау қабілетін дамыту туралы психолог ғалымдардың И. Б. Шустова, Л. В. Занков, В. В. Давыдовтың және т. б. еңбектерінде көптеген пікірлер айтылған. Ойлауды дамытудың қажеттілігі туралы әдіскерлер С. А. Козловабаланың логикалық ойлауын дамыту туралы Б. Г. Ананьев, Ж. Пиаже, С. Л. Новосёловой, Э. Ж. Гингулис, И. С. Якиманская, Ю. А. Самарин, Р. С. Немовта пікірлер айтқан. [15-26] .

Кіші мектеп жасына дейінгі балалардың ойлауын дамыту туралы С. Л. Новоселова еңбектерінде ойлауды дамыту оқытумен тығыз байланысты екені айтылған [22, 327] .

Қазақстандық педагог ғалымдар мектепке дейінгі білім беру жөнінде Б. М. Қосанов, Б. С. Қуанова, Б. А. Тойлыбаев, С. А. Жолдасбекова, Т. И. Григорьева балалардың логикалық ойлау қабілетін дамыту туралы Д. Рахымбек, А. Сейдахметова, К. Ж. Бұзаубақова, Сатимбекова М. С., Қыдыршаев А., Айтмамбетова Б., Т. Иманбеков, Төтенаев Б. және т. б. еңбектерінде де құнды пікірлер айтылған [27-39] .

Балалардың логикалық ойын дамыту балабақшада оқытылатын білімдерді және олардың ғылыми мазмұнын меңгеру үдерісінде жүзеге асырылады.

А. Байтұрсынов ұғымдарды қалыптастыру үшін ойлау заңдарын, ережелерін дұрыс пайдалану керектігін айтады [40] .

Т. Тәжібаев «Адамның дүниетану үдерісі нақты қарапайым пайымдаудан бірте-бірте дерексіз ойлауға көшіп отырады» - дейді [41] .

Ж. Аймауытов жас буынның дұрыс ойлап, дұрыс сөйлеуіне ата-ана мен балалар бірден-бір жауапты деген құнды пікір айтады. Бұл пікірлер оқу-тәрбие үдерісіндегі озық ой-пікірлермен үндесіп жатқандығын байқауға болады. Қ. Жарықбаевтың еңбектерінде «Баланың логикалық ойлауын дамыту, ұғымдарын өсіру - науқандық жұмыс емес. Ол әрбір сабақ үстінде, барлық тәлім-тәрбие үдерісінің барысында ұдайы жүргізілетін жұмыс. Мұнда оқушылардың жас ерекшелігі де қатты ескеріледі» - делінген [42] .

Сонымен, ғылыми-педагогикалық, психологиялық, философиялық әдебиеттер мен зерттеу еңбектеріне және озық тәжірибелерге жасаған талдау авторлардың өздерінің зерттеу нысаналарына қарай педагогика ғылымына айтарлықтай үлес қосқанын, олардың зерттеу нәтижелерінің тәжірибеде қолданылып жүргенін, ал біздің қарастырып отырған зерттеу жұмысымыздың проблемасы бұл еңбектерде қарастырылмағанын дәлелдейді. Балабақшада оқу - тәрбие үдерісінде баланың логикалық ойын дамыту жұмыстарын ұйымдастыру жолдары мен оны іске асырудың теориялық негізделген әдістемесінің арнайы қарастырылмауы арасындағы қарама - қайшылық біздің тақырыпты «Ересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетінің дамуына компьютерлік ойындардың тигізетін әсері» деп таңдауымызға негіз болды.

Зерттеудің мақсаты: Мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілеті дамуының ғылыми-теориялық тұрғыдан негіздеу, баланың логикалық ойлауына компьютерлік ойынның әсерін анықтау.

Зерттеудің нысаны: мектеп жасына дейінгі ересектер тобының балалары.

Зерттеу пәні: Мектеп жасына дейінгі ересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетінің дамуына компьютерлік ойындардың әсерін анықтау жұмыстары.

Зерттеудің міндеттері:

- мектепке дейінгі ересектер тобы балаларының логикалық ойлауына қатысты психолого-педагогикалық әдебиеттерге талдау жасау;

- мектеп жасына дейінгі баланың ойлау қабілетін дамыту жолдарын анықтау;

- ересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетінің дамуына эксперименталдық зерттеу жұмысын жүргізу.

Зерттеудің әдіснамалық және теориялық негіздері: мектеп жасына дейінгі балалардың даму заңдылықтары туралы ілімдер, логикалық ойлау, ақыл-ойының өзара бірлігі жөніндегі қағидалар, баланың дамуы туралы теориялар, психологиядағы, педагогикадағы тұжырымдамалар мен бағдарламалар, соның ішінде компьютерлік ойындар баланың логикалық ойлауына әсері жайлы еңбектері құрайды.

Зерттеу әдістері: зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық, психологиялық әдістемелік әдебиеттерге талдау жасау; озат тәжірибелерді жинақтау, бақылау, әңгімелесу, талдау, педагогикалық эксперимент.

Зерттеу базасы: Алматы қаласының №15, №18 балалар бақшасы (2 ересектер тобының балалары: 25 бала эксперименталды топ; бақылау тобында 25 бала) Барлығы 50 бала қатысты.

Зерттеудің негізгі кезеңдері:

Бірінші кезеңде зерттеу тақырыбының көкейкестілігі, қарама-қайшылығы, мәселесі және мақсаты, міндеттері және зерттеу әдістері таңдалды.

Екінші кезеңде зерттеу тақырыбына сәйкес әдебиеттер тізімі дайындалып талдау, салыстыру жүргізілді және оның негізінде негізгі тұжырымдар дайындалды.

Үшінші кезеңде зерттеу мәселесі бойынша тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар жүргізіліп, оның тиімділігі дәлелденді. Зерттеу міндеттері бойынша қорытынды дайындалды.

Зерттеудің ғылыми болжамы: егер, мектепке дейінгілердің оқу іс-әрекетінде компьютерлік дамытушы ойындарды қолданса, логикалық ойлау қабілеті артады, қызығушылығы жоғары болып, бір орында отыру, зейін, қабылдау т. б. психологиялық қабілеттерін арттырады, өйткені компьютер қазіргі заманның талабына сай, интерактивті білім беру жүйесіне кіретін құрал болып табылады.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы. Зерттеу жұмысының нәтижелерін балабақша тәрбиешілері мен мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту маманығының оқытушылары, педагогтар, студенттер қолдануы мүмкін.

Диплом жұмысының құрылымы: Дипломдық жұмыс кіріспе, екі тарау, қорытынды, әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспе бөлімде зерттеудің көкейкестілігі, мақсаты, нысанасы, пәні, міндеттері, болжамы, әдіснамалық негіздері, әдістері мен негізгі кезеңдері беріледі, практикалық мәні, мазмұндалады.

«Мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілеті дамуының теориялық негіздері» атты бірінші тарауда зерттеудің ғылыми-теориялық негізі тұсында мектеп жасына дейінгі балалардың логикалық ойлау қабілетін анықтаған ғалымдар еңбектерін талдай отырып, балалардың ойлау ерекшеліктерін зерттеуге арналған ғылыми әдістемелік әдебиеттер талданды және дипломдық жұмыстың зерттеу тақырыбы, зерттеу жұмысының ғылыми аппараты анықталды.

«Ересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетінің дамуына арналған эксперименталдық зерттеу жұмысы» атты екінші тараудаересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетінің дамуына арналғанәдістеменің жүйесі талданып, тәжірибелік-эксперименттік сынақтан өткізіп, анықтау, қалыптастыру эксперименттерінен ұсынылған бағдарлама, педагогикалық шарттары өткізіліп, әдістемесінің тиімділігі дәлелденді. Мектепке дейінгі мекеме балаларының ойлау қабілеті, даму ерекшеліктері, зерттеу нәтижелері талданды, ересек тобындағы балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытатын компьютерлік ойындар топтамасы жүргізілді.

Қорытындыда зерттеу міндеттерін шешудегі нәтижелері тұжырымдалды. Компьютерлік ойындар негізінде мектеп жасына дейінгі балалардың ойлау қабілетінің дамуына жүргізілетін жұмыстарды ұйымдастыруды ғылыми тұрғыда негіздеу, баланың ойлау қабілетін дамыту жұмыстарын ұйымдастырудың ерекшеліктері, зерттеудің практикалық мәні мектеп жасына дейінгі балаларды компьютерлік ойындар арқылыойлау қабілетін дамытудың әдістемелері ұсынылды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімінде 70 әдебиеттер тізімі беріліп, баланың ойлау қабілетін дамыту жұмыстарын зерттеген, оның әдістемесін зерттеген еңбектер тізімі берілген.

1 МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ЛОГИКАЛЫҚ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІ ДАМУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Мектеп жасына дейінгі баланың ойлау қабілетін дамыту жолдары

Баланың логикалық ойлау қабілеті дегеніміз - қарапайым математикалық алғашқы ұғымдарын меңгертуден басталады десек қателеспейміз. Оны жүйелі түрде шыңдау тәрбиешінің басты міндеті.

Педагогика және психология зерттеулері бойынша балалық шақ - баланың жеке тұлға болып өзін - өзі сезінуінің алғашқы сатысы, демек адамгершілік қасиеттер, ақыл -ойы, логикалық және басқада қасиеттерін қалыптастырудың ең негізгі кезеңі болып табылады. Баланың ақыл -ойының дамуы тек белгілі бір білім көлеміне емес, танымдық іс-әрекет амалдары мен тәсілдерін игерумен бірге еске сақтау, ойлау, елестету, танымдық шығармашылық қабілеттерінің дамуын тұтас қамтиды. Бала дамуы үшін есте сақтауы мен ойлау қабілетінің мәні өте зор. Бұлардың бәрі қоршаған орта мен білім, білік дағдысының қалыптасуы, есте сақтау және ойлау қабілетімен тығыз байланысты. Баланың ойлау әрекетін ойдағыдай дамыту үшін, тиімді тәсілдер қолданып, арнайы жұмыстар жүргізу қажет. Ойлау үрдісі анализ, синтез, салыстыру, топтастыру жалпылау, тұжырымдау логикалық амалдарынан тұрады. Ойлаудың осы амалдарын қолдана алуынан балалардың оқу әрекетінің жемісі көрінеді. Бұл жөнінде М. Жұмабаев: «Ойлау - жанның өте бір қиын, терең ісі. Жас балаға ойлау тым ауыр. Сондықтан тәрбиеші баланың ойлауын өркендеткенде сақтықпен басқыштап істеу керек» -деген [43] .

Логикалық ойлауды дамыту туралы сөз етпес бұрын логика туралы қысқаша айтып кетейін. Логика (грек тілінен алынған logic -сөз, ой, ойлау, ақыл -ой) ойлаудың заңдылықтары мен түрлері туралы ғылым. Обьективтік пікірлерге негізделген процесс логикалық ойлау деп, ал дұрыс ойлаудың формалары мен заңдары туралы ғылым логика деп аталады. Ойлау аса күрделі психологиялық процесс. Бұлардың ішінде психология мен логиканың орны ерекше. Психология бірнеше жас ерекшеліктердің ойының пайда болу, даму, қалыптасу жолын, яғни жеке адамның ойлау ерекшелігі мен заңдылығын қарастырса логика -бүкіл адамзатқа ортақ ой-әрекет заңдары мен формаларын айқындайды, ол адам ойының нақты нәтижесі болып табылатын ұғым, пайым, дәлел сияқты ой формаларының табиғатын зерттейді. Ойлау ерекшелігін таным мен ой процесінің сатысы ретінде зерттеу ойлаудың білім мен тікелей байланысты екенін айқындайды [44] .

Баланың қажеттілігі мен қызығушылығын түсіне білу, балалардың ой - өрісін іс - қимылын жан - жақты дамыту тәрбиешінің басты міндеті.

Балалардың логикалық қабілетін дамытуда қарапайым математиканың алғашқы ұғымдарын ойын арқылы үйретудің заттары әр түрлі геометриялық пішіндерден құрастырудың, ауызша есеп шығарудың, көру арқылы салыстырудың, қиялдаудың жұмбақтар жаттаудың маңызы зор. Өйткені жасырын тұрған ойдың нені меңзеп тұрғанын ойлап табу баланың ми қыртысының жұмысын шыңдайды, логикалық ойлау сезімін қалыптастырады. Логикалық ойдың ерекшелігі қорытындылардың қисындылығы да олардың негізіне сай келуі. Логикалық ойлауға түскен құбылыс түсіндіріледі, себептері мен салдары қатесіз анықталады. Логикалық ойлауы дамыған бала шығармашылыққа, ойлана әрекет етуге, өзінің іс-әрекетін талдауға үйренеді.

Мектепке дейінгі білім беру үшін компьютерлік ойындар мультимедиалық интерактивтік оқытатын бағдарламалар болып табылады және баланың танымын, зияттық іс-әрекет тәсілдерін, қоршаған орта бейнесінің тұтастығын, құндылық бағыттарын және т. б. дамытуды қалыптастыруды қамтамасыз ететін баланың біртұтас ақпараттық білім беру ортасын жасауға бағытталған болады.

Балалар үшін ойын - бұл әлемді танудың және өзін-өзі дамытудың бір ғана тәсілі. Ойын - бұл танымдық іс-әрекет, ол оны қоршаған табиғат пен әлеуметтік ақиқат туралы баланың ойлануының өзіндік практикалық формасы болып табылады.

Мектеп жасына дейінгілердің мақсатқа бағытталған интеллектуалдық біліктіліктердің ақылдың дамуын зерттеуші Венгер, Поддьяков жұмыстарында көрсетіледі, олардың есептеуінше ақыл дамуының бір жолы ретінде біліктіліктің құрылымы әртүрлі заттардың түрін көрсеткіші және нақты заттардың байланысы мен қатынастарында көрініс табады. Оқытудың қазіргі заманғы концепциясының тұжырымдамасы бойынша, қарапайым біліктілікті меңгерудің негізі болып логикалық ойлауды дамыту және балаларды есептеуге ғана емес, ойлануға да үйрету болып табылады.

Ересектер тобындағы балалардың логикалық ойлау біліктілігін қалыптастыру үшін баланың күнделікті іс-әрекетінде ойын қызметінің түрлі формасын ұйымдастырған жөн. Ойын қызметі баланың байқалмаған интеллектуалдық қабілеттерін ашуға көмектеседі, олардың дамуына ақыл -ой жұмыстары, түрлі ситуацияларды балалар қызыға орындайды. Компьютерлік ойын түрлері және ойын ситуациялары арнайы жасалған.

Компьютердегі дидактикалық және оқытушы ойындарды қолдану біршама артықшылықтарды береді. Компьютерлік ойындардың басқа ойындардан айырмашылығы бар: ол ересектер тобындағы балаларға қызығушылық тудырады. Қимыл, дыбыс, дисплейдегі экран түсі ақпаратты қызығарлықтай етіп береді, сондай ақ жұмыстың жаңа түрі балада оқуға деген қызығушылығы артады. Компьютер арқылы баланың «әлеуметтік оқшаулануының» алдын алуға болады, сондай-ақ баланың интеллектуалдық мүмкіндігін анықтауға болады. Компьютерлік ойынның, басқа ойындардан айырмашылығы бала өзінің қиялын, ойынын, шығармашылығының динамикасын қалыпқа келтіре алады. Мұның барлығы баланы мектеп жасынан бастап нәтижелерін дұрыс бағалай білуге, қызметінің жүру барысын ойластыра алады, осының барлығы баланың логикалық ойлауының дамуының негізі болып табылады.

Мектепке дейінгі мекеме жұмысында компьютерлерді пайдалану мәселесі өзінің теориясын әлі құрған жоқ, ал практика эмпирикалық деңгейде ғана даму үстінде. Арнайы сабақтарда компьютерлерді пайдалану эксперименталды балабақшаларда ғана өткізілуде, онда компьютерлік ойын комплекстары мен өз әдістері, бағдарлама сериялары құрастырылуда.

Мектепке дейінгі ұйымдарда білім сапасын арттыру аса маңызды мәселе, ол үшін жалпы және негізгі жағдайларды жақсарту басты міндет болып табылады. Біріншіден, білім мен тәрбие беруге арналған дамытушы ортаны жабдықтау қажет десек, ол мектепке дейінгі кезеңнің өзіндік ерекшелігі мен құндылықтарын сақтайтын, баланың балалығына бағытталуы шарт. Екіншіден, тәрбие мекемесінің басшысы мен тәрбиеші педагогтар қауымы кәсіби шеберліктерін үнемі шыңдап, білімін жетілдіруге жүйелі көңіл бөліп, ұжымның шығармашылық бағыт-бағдарын айқындап, оны жүзеге асыруға белсенділікпен ат салысуға және жағымды психологиялық ахуалдың тұрақтануына ықпал ету қажет. Сондай-ақ, отбасының сұранысы мен талап-тілектерін қанағаттандыру және білім мен тәрбиенің балаға берілген үрдісі жайында ата-анамен үнемі бірлескен ынтымақты негізде жұмыс істеу де өте маңызды. Үшіншіден, балабақшада еңбек етуге толық жағдай жасалып, тәрбиелеу мен білім берудің технологияларын сауатты меңгеріп, жаңа педагогикалық әдіс-тәсілдер жүйесін кәсіби шеберлікпен игеріп, оны тәжірибеде пайдалануға шығармашылықпен үлес қосып отырса. Баланы тәрбиелеу, дамыту және білім беру мәселелерінде отбасы мен балабақша ұжымының бірлескен өзара тығыз байланыста болуы. Білім беру жүйесінің негізгі мақсаты - тұлғаны оқыту, тәрбиелеу, дамыту. Бұл мақсаттар өзара тығыз байланыста болғанда ғана нәтижелі болады. Баланы өмірге дайындау үшін дамытудың маңызы ерекше. Даму барысы: Зердесін, эмоциясы мен сезімдерін, күрт қиыншылықтарға төтеп бере алуын, өзіне-өзінің сенімділігін, өзін-өзі қабылдау, жақсы көруін дамыту, танымдық үрдісін, өзін-өзі алып жүре алуын, дербестігін дамыту, өзін-өзі көрсете алуына, өзін-өзі жетілдіруге ынтасын дамыту А. Едігенова бойынша баланың бүкіл өмір бойында оның даму үрдісі жүреді. Даму үрдісінде баланың таным белсенділігі арта түседі. алты жастағы балалар заттарды түсіне, түріне, көлеміне қарап ажырата бастап, олардың құрылысын, пайдалану тәсілдерін білгісі келеді. Күнделікті өмір барысында бала шындық дүниенің құбылыстары мен заттарын анықтай білуге, адам баласының жинақтаған бай тәжірибесін үйренуге талаптанады. Балалардың бір нәрсені құмартып білуге талаптануын таным ынтасы дейді. Балалар өте байқағыш, еліктегіш, әр нәрсеге үңіле қарайды, көп нәрселер оларды ойлантады. Балалар әдетте өзіне түсініксіз оқиғалардың, құбылыстардың сырын білуге құмартады. Күн сайын олардың алдында жаңа сұрақтар туады. Сол сұрақтың жауабын олар ересектерден күтеді, өйткені, олардың түсінігінше, ересектердің білмейтіні болмайды. Мұндай ерекше сұрақтар балалардың ақыл-ой еңбегімен шұғылданудағы ниетін, ықыласын сипаттайды. Сондықтан ересек адамдар бала сұрағын жауапсыз қалдырмауға тырысқан жөн. Себебі сұрағына жауап ала алмаған бала келешекте сұрақ қоюдан жасқаншақтайды және бұл баланы дүниені тануына кері әсер етуі әбден мүмкін [45] . В. С. Мухина бойынша мектеп жасына дейiнгi және бастауыш мектеп жасындағы балаларда мiнез-құлық мотивациясы: мiнез-құлықтың саналы регуляциясы күшейедi, мотивтер мен қажеттiлiктер көлемi ұлғаяды, рухани және материалды қажеттiлiктер сферасы кеңейедi, қарым-қатынасқа деген қажеттiлiк, жетiстiкке жету, басқарушылыққа қажеттiлiк сияқты әлеуметтiк қажеттiлiктер нығая түседi. Көп бiлу, басқалардан жоғары болу, өзi жасай алу сияқты қарапайым қажеттiлiктер пайда болады [46] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.