Қазақ фольклористикасы - Сәкен Сейфуллин

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

РЕФЕРАТ
БІРІШНІ КУРС СТУДЕНТІНІҢ СЕМИНАРЫ пәні бойынша
Тақырыбы: СӘКЕН СЕЙФУЛЛИН

Орындаған: Бултекова Аружан
- - - 1 курс білімгері
Факультет :Технологиялық
Мамандық: Метрология
Тексерген оқытушы: Бейсембекова Алия
Бағасы:
201 ж.

Тараз 2018ж

Жоспары:
Кіріспе ... ... ... ...
1. Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы ... ..
1.1. Қазақ әдебиетінің негізін салушы ... ..
1.2. Бейнесі əр адамның жүрегінде ... ..
2. Сәкен Сейфуллиннің шығармаларындағы тарихи сөздер ... ..
2.1 Сәкен шығармалыры туралы қысқаша мағлұмат, сол шығармаларында кездесетін тарихи сөздер ... ..
Қорытынды ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... .

КІРІСПЕ

ХХ ғасырдығы қазақтың жаңа əдебиеті негізін салушылардың бірі Сəкен Сейфуллин аз ғана ғұмырында өлшемейтін мол мəдени мұра қалдырды. Қазақ əдеибетінің барлық жанрында тамаша туынылар берген жаңашыл жазушы қаламынан туған шығармалар халық өмірінің ең көркем образдар арқылы, терең иделяар айтып, эстетикалық игіліктер жасады.
Ұлттық əдебиетке төңкерістік мазмұн жаңа нысан асқан идея əкелген жазушы туындылары халқымыздың рухани қазынасын қорландыра түсті.
Сəкен Сейфуллин кеңестік дəуірде туған қазақ əдебиетінің тұңғыш қаламгері болып, поэзия, проза, драматургия сияқты жанрлармен əдебиетіміздің басқа саласында да көрнекті қызметтер атқарды.
Сəкеннің ерлік күреске толы өмірі мен шығармашылық еңбектері біздің əдебиетіміздің идеялық қалыптасуы кезіндегі орасан қызметімен бірге, оның профессионалдық жағынан өсуіне, ер жетуіне зор үлес қосты. Ол қазақ əдебиетін барлық жанр жағынан ілгерілетіп, жаңа дəуір талаптары негізінде үлкен жаңалықтар жасады.
Мұның бəрі Сəкенді қазақ əдебиетінің негізін салушы деп айтуға дəлел.
Қазақ əдебиетінің негізін салушы, тамаша ақын жəне көрнекті қоғам қайраткері Сəкен Сейфуллиннің есімі халық арасына кең жайылған. Ол - қазақ ақындарының ішінде бірінші рет революцияны, сол арқылы тарихи кезеңдерді ашық бейнеледі.
Сəкен сол кездегі халықтың тұрмысын, хал - жағдайын жырлаушылардың бірі ретінде саналады.

1. Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы

1.1. Қазақ әдебиетінің негізін салушы

Сəкен Сейфуллин 1894 жылы бұрынғы Ақмола облысы, Ақмола уезі, Нілді болысының бірінші ауылында (қазіргі Жезқазған облысы, Жаңа - арқа ауданы) туған.
Сарыарқаның сағымды даласы, мөлдір сулары, толқыған Нұры, Есіл өзендерінің бойы, алыстан көщ тартқан Аба, Өр тауларының бауыры - болашақ ақынның балалық шағы өткен, жаз жайлау рақатын көріп, алтыбақан теуіп, ақсүйек ойнаған, қыстың боранды ұзақ түндерінде қиял - ғажайып ерлік оқиғаларға толы батырлар жырын естіп, мың түрлі сырмен адам жүрегін елжіретін əн мен күй тыңдаған, айт пен тойдың қызығын көріп, айтыс пен бəйгені қызықтаған алтын айтыс пен бəйгені қызықтаған алтын бесік ыстық ұясы.
Табиғаттан дарынды жаратылған мөлдір қара көз, толқынды шашты, қырмұрын, қайратты ұлдарын Сейфолла мен Жамал азан айтып қойған Сəдуақас деген есімнің орнына еркелетіп Сəкен атап кеткен.
Сөзге шешен, домбырашыл, саясатшы, аңшы Сейфолланың көп істері, əрекет қимылы, мінез қалыбы болашақ ақынның өр, қайсар, əділ болып өсуіне əсер етеді. Ерлікті білмейтін орынсыз күлкіге, жылауға жоқ тұрыштайдай бала шешесі Жамалдың ертегілерін тыңдаудан жалықпайтын. Ауыл молдасынан тілін сындырып, арабша хат танып, қисса - хиқаяны өзі үйренемін деп Нілді заводына (орыс тілін үйренуге, орысша оқуға) жіберіледі. Қараңғылықтың қаймағы бұзылмаған алыс ауылдан келген Сəкенге мектеп есігі осылай ашылып еді. Одан кейін Ақмоладағы бастауыш приход мектебінде, үш кластық қалалық училищесінде, Омбыдағы мұғалімдер семинариясында оқыды.
Революцияның от - жалынына ертерек орналасқан Сəкен Ақмола (қазіргі Астана) аймағында Совет Өкіметін орнату ісіне белсене араласты.

1.2. Бейнесі əр адамның жүрегінде.

Қазақ əдебиетінде ақын тұңғыш рет лирикаға, азаматтық революциялық əуен берді, қазақ поэмасын лиро - эпостық үлгілерімен байытты, проза мен драматургияда, сын мен əдебиеттану ғылымы саласында да революцияшыл жаңа шығармалар туғызды.
Сөйтіп, қазатың жаңа дəуіріндегі революцияшыл əдебиеттің көрнекті қайраткері болды.
Осы көптеген шығармаларымен Сəкен Сейфулиннің атағы шықты.
Ол өзінің өткірлігімен, шын өмірді айқын сипаттауымен (реализм) халық жүрегін жаулап алып, революция рухын алып келуші болды. Ақынның шығармашылық өсуі, ең алдымен оның поэзиясында анық көрінеді.
Ақын туған халқының бүгінгі тағдырына ойлана қарайды, надандық пен ескі феодалдық əдет - ғұрып заңдары езіп, тоздыра бастаған қараңғы қауымның күн көрінісіне налиды, оның келешегі туралы ойлайды.
Бұл 1988 жылдың ақпанның 22-ші жұлдызында Ақмола қаласында ашылған С.Сейфуллин атындағы мемлекеттік мұражай:

2.Сәкен Сейфуллиннің шығармаларындағы тарихи сөздер
2.1 Сәкен шығармалыры туралы қысқаша мағлұмат, сол шығармаларында кездесетін тарихи сөздер
Поэзия саласындағы алғашқы қадамын Сəкен 1914 жылы шыққан Өткен күндер атты өлеңдер жинағынан бастаған. Кел, жігіттер, Жас қазақ марсельезасы, Жұмыскерлерге, Жолдастар саяи лирикаларын Асау тұлпар мен Экспресс жинақтарына ұластырып, атақты Советстан поэмасымен өз поэзиясының жаңашыл сырын əбден айқындады.
Қазақ совет əдебиетінің идеялық - творчестволық қалыптассуының жарқын бейнесі - Көкшетау поэмасы. Бұл поэма Сəкеннің əдебиетке қосқан зор үлесін еселей түсті. Жаңа заманды бейнелеген Социалстан поэмасы, азамат ақынның əлеуметтік күрделі мəселелерд і жасқанбай жырлап, Кезеңнің қайшылық - қиындықтарын батыл айтып берген. Қызыл ат поэмасы қазақ поэзиясының 30- жылдарындағы үлкен табысы болды. Əкенің поэзия саласына қосқан үлесімен бірге, оның қазақ прозасын өркендетуге қосқан үлесі де қомақты.
Ол 1917 жылы Жұбату атты əңгімесін жазды. Тар жол, тайғақ кешу романында Сəкен патшаның қазақ жастарынан солдат алу туралы жарлығын пайдаланып, болыс - билердің параға құныққаның, онсыз да жүдеу елді ашық танығанын айтады. Оның бұл еңбегінде көптеген тарихи сөздер кездеседі. Бұл сөздер арқылы ақын сол жылдардағы, жалпылай алғанда сол кезеңнің барлық көрінісін айқын суреттейді, осы сөздер арқылы бізге сол заманның қиыншылықтарын, зомбылықтарын ашып көрсетеді.
Сəкен драматургия саласында да еңбек етті. Бақыт жолында атты пьесасында жарқын болашақты аңсаған қазақ жастарының ой - арманың, тілек - мақсатын бейнеледі.
Сəкен өз шығармалары арқылы қазақ əдебиетіне тұңғыш рет революциялық рух кіргізді.
Оның өлең, поэмаларында өзі өмір сүрген заманның асқақ образы жасалады.
Өткен күндер жинағына кірген өлеңдер сол кездегі қазақ өмірінің əр түрлі жақтарын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.