Ақпараттық жүйелер. Ақпараттық жүйенің есептері
ДӘРІС №1
Дәріс тақырыбы: Ақпараттық жүйелер. Негізгі түсініктер
Дәріс мақсаты: Ақпараттық жүйелер. Жүйелер теориясының қосымша түсініктеріне шолу.
Жоспары:
1. Ақпараттық жүйелер.
2. Жүйелер теориясының жалпы түсініктері.
Есептеу техникаларын кеңінен қолданбай жəне əртүрлі бағытта ақпараттық жүйелерді құрусыз қазіргі кезеңдегі адам қызметінің əртүрлі аяларының дамуы мүмкін емес. Осындай жүйелерде ақпараттарды өңдеу дербес ғылыми-техникалық бағытқа айналды.
Жүйе ұғымын пайдалануға деген қажеттілік өте ертедегі уақыттан əртүрлі физикалық табиғат объектілері үшін пайда болды: сол кездің өзінде-ақ Аристотель, тұтастық (яғни, жүйе - авт.) - оны құраушы бөліктердің қосындысы ғана еместігіне назар аударды.
Нақтылай айтқанда, жүйе термині жəне онымен байланысты кешенді, жүйелік көзқарасты философтар, биологтар, психолог-тар, кибернетиктер, физиктер, математиктер, экономистер əртүрлі мамандықтардағы инженерлер зерттейді жəне солар ой елегінен өткізеді.
Жүйе ұғымын пайдалануға деген қажеттілік өте ертедегі уақыттан əртүрлі физикалық табиғат объектілері үшін пайда болды: сол кездің өзінде-ақ Аристотель, тұтастық (яғни, жүйе - авт.) - оны құраушы бөліктердің қосындысы ғана еместігіне назар аударды.
Нақтылай айтқанда, жүйе термині жəне онымен байланысты кешенді, жүйелік көзқарасты философтар, биологтар, психолог-тар, кибернетиктер, физиктер, математиктер, экономистер əртүрлі мамандықтардағы инженерлер зерттейді жəне солар ой елегінен өткізеді.
Математикада жүйе термині математикалық өрнектер неме-се ережелер жиынтығы - теңдеулер жүйесін, санау жүйесін, өлшемдер жүйесін жəне т.б. бейнелеу үшін пайдаланылады. Осы жағдайларда жиын немесе жиынтық терминдерін пайдалануға
Болады. Бірақ жүйелер ұғымы реттілік, тұтастық, белгілі бір заңдылықтардың болуын атап көрсетеді.
Қандай да бір формалардағы алғашқы анықтамаларда, жүйе - бұл элементтер жəне олардың арасындағы байланыстар (қатынас) екендігі туралы айтылады.
Мысалы, жүйелер теориясының негізін қалаушы Людвиг фон Берталан-фи жүйені өзара əрекеттесуші элементтер кешені немесе бір-бірімен жəне ортамен белгілі бір қатынастарда болатын элементтердің жиынтығы ретінде анықтады.
А. Холл жүйені заттар арасындағы жəне олардың белгілері арасындағы байланыстармен бірге заттар жиыны ретінде анықтайды. Қай термин - қатынас немесе байланыс, қолданысқа жақсы деген талас жүруде.
Философиялық сөздікте жүйе белгілі бір түрде бір-бірімен қатынастарда жəне байланыстарда болатын, кейбір тұтастық бірлікті құрайтын элементтер жиынтығы ретінде анықталады.
Кибернетиканың негізін қалаушылардың бірі У. Р. Эшби алғашқы болып зерттеуші мен зерттелетін жүйе арасындағы өзара əрекетті есепке алу қажеттілігін атап көрсетсе, соңғы уақыттарда жүйелер ұғымын анықтауда элементтермен, байланыстармен жəне олардың қасиеттерімен, мақсаттарымен қатар бақылаушы термині енгізіле бастады.
Жүйелердің құрылымы мен жұмыс істеуін сипаттайтын негізгі ұғымдарды қарастырамыз.
Элемент. Жүйенің ең қарапайым бөлінбейтін бөлігін элемент деп түсіну қабылданған. Осындай бөлік болып не саналады деген сұраққа біржақты жауап беру мүмкін емес жəне жүйе ретінде объектіні қарастыру мақсаттарына, оған деген көзқарасқа немесе оны зерттеу аспектісіне қатысты болады. Осылайша, элемент - бұл қойылған мақсатты жəне нақты есептерді шешу көзқарасы тұрғысынан жүйелердің бөліну шегі. Жүйені, мақсаттардың тұжырымдалуына жəне зерттеу үдерісінде оны нақтылауға қатысты əртүрлі тəсілдермен элементтерге бөлшектеуге болады.
Ішкі жүйе. Жүйе элементтерге бірден бөлінбеуі мүмкін, ол элементтерге қарағанда неғұрлым ірі компоненттер жəне сол мезілде, тұтас жүйеге қарағанда, неғұрлым дəл толық компоненттер болып көрінетін ішкі жүйелерге тізбекпен жүйелі бөлшектенеді. Жүйелердің ішкі жүйелерге бөліну мүмкіндігі, жүйенің жалпы мақсаттарына жетуге бағытталған ішкі мақсаттарды, салыстыр-малы тəуелсіз функцияларды орындауға қабілетті, өзара байла-нысты элементтердің жиынтықтарын бөлшектеумен байланысты болады.
Құрылым (stucture). Құрылым жүйедегі өзгерістер кезінде шамалы өзгеретін жəне жүйелер мен оның негізгі қасиеттерін қамтамасыз ететін элементтер мен олардың топтары арасындағы неғұрлым түбегейлі өзара қатынастарды көрсетеді. Құрылым - бұл элементтер мен олардың арасындағы байланыстардың жиынтығы.
Құрылымдарды көбінесе сатылы (иерархиялар) түрде береді.
Байланыс. Байланыс ұғымы элемент ұғымымен қатар жүйелердің кез келген анықтамасына кіреді жəне құрылымдардың жəне жүйелердің тұтастық қасиеттерінің пайда болуын жəне сақталуын қамтамасыз етеді. Нақты жүйелердегі байланыстар бір мезгілде бірнеше аталған белгілермен сипатталуы мүмкін.
Модель. Оның қасиеттерінің белгілі бір тобын бейнелейтін жүйелердің сипаттамасы жүйелердің моделі болып түсіндіріледі. Сипаттаманы тереңдету - модельдерді дəл толық сипаттау. Жүйелер моделін құру, жағдайлардың белгілі бір диапазонында оның тəртібін жорамалдауға мүмкіндік береді.
Ақпарат ұғымы. Ақпарат - қоршаған ортадан қабылданатын, қоршаған ортаға берілетін ақпараттық жүйенің ішінде сақталатын, мəліметтер жиынтығы.
Деректер - заттық ... жалғасы
Дәріс тақырыбы: Ақпараттық жүйелер. Негізгі түсініктер
Дәріс мақсаты: Ақпараттық жүйелер. Жүйелер теориясының қосымша түсініктеріне шолу.
Жоспары:
1. Ақпараттық жүйелер.
2. Жүйелер теориясының жалпы түсініктері.
Есептеу техникаларын кеңінен қолданбай жəне əртүрлі бағытта ақпараттық жүйелерді құрусыз қазіргі кезеңдегі адам қызметінің əртүрлі аяларының дамуы мүмкін емес. Осындай жүйелерде ақпараттарды өңдеу дербес ғылыми-техникалық бағытқа айналды.
Жүйе ұғымын пайдалануға деген қажеттілік өте ертедегі уақыттан əртүрлі физикалық табиғат объектілері үшін пайда болды: сол кездің өзінде-ақ Аристотель, тұтастық (яғни, жүйе - авт.) - оны құраушы бөліктердің қосындысы ғана еместігіне назар аударды.
Нақтылай айтқанда, жүйе термині жəне онымен байланысты кешенді, жүйелік көзқарасты философтар, биологтар, психолог-тар, кибернетиктер, физиктер, математиктер, экономистер əртүрлі мамандықтардағы инженерлер зерттейді жəне солар ой елегінен өткізеді.
Жүйе ұғымын пайдалануға деген қажеттілік өте ертедегі уақыттан əртүрлі физикалық табиғат объектілері үшін пайда болды: сол кездің өзінде-ақ Аристотель, тұтастық (яғни, жүйе - авт.) - оны құраушы бөліктердің қосындысы ғана еместігіне назар аударды.
Нақтылай айтқанда, жүйе термині жəне онымен байланысты кешенді, жүйелік көзқарасты философтар, биологтар, психолог-тар, кибернетиктер, физиктер, математиктер, экономистер əртүрлі мамандықтардағы инженерлер зерттейді жəне солар ой елегінен өткізеді.
Математикада жүйе термині математикалық өрнектер неме-се ережелер жиынтығы - теңдеулер жүйесін, санау жүйесін, өлшемдер жүйесін жəне т.б. бейнелеу үшін пайдаланылады. Осы жағдайларда жиын немесе жиынтық терминдерін пайдалануға
Болады. Бірақ жүйелер ұғымы реттілік, тұтастық, белгілі бір заңдылықтардың болуын атап көрсетеді.
Қандай да бір формалардағы алғашқы анықтамаларда, жүйе - бұл элементтер жəне олардың арасындағы байланыстар (қатынас) екендігі туралы айтылады.
Мысалы, жүйелер теориясының негізін қалаушы Людвиг фон Берталан-фи жүйені өзара əрекеттесуші элементтер кешені немесе бір-бірімен жəне ортамен белгілі бір қатынастарда болатын элементтердің жиынтығы ретінде анықтады.
А. Холл жүйені заттар арасындағы жəне олардың белгілері арасындағы байланыстармен бірге заттар жиыны ретінде анықтайды. Қай термин - қатынас немесе байланыс, қолданысқа жақсы деген талас жүруде.
Философиялық сөздікте жүйе белгілі бір түрде бір-бірімен қатынастарда жəне байланыстарда болатын, кейбір тұтастық бірлікті құрайтын элементтер жиынтығы ретінде анықталады.
Кибернетиканың негізін қалаушылардың бірі У. Р. Эшби алғашқы болып зерттеуші мен зерттелетін жүйе арасындағы өзара əрекетті есепке алу қажеттілігін атап көрсетсе, соңғы уақыттарда жүйелер ұғымын анықтауда элементтермен, байланыстармен жəне олардың қасиеттерімен, мақсаттарымен қатар бақылаушы термині енгізіле бастады.
Жүйелердің құрылымы мен жұмыс істеуін сипаттайтын негізгі ұғымдарды қарастырамыз.
Элемент. Жүйенің ең қарапайым бөлінбейтін бөлігін элемент деп түсіну қабылданған. Осындай бөлік болып не саналады деген сұраққа біржақты жауап беру мүмкін емес жəне жүйе ретінде объектіні қарастыру мақсаттарына, оған деген көзқарасқа немесе оны зерттеу аспектісіне қатысты болады. Осылайша, элемент - бұл қойылған мақсатты жəне нақты есептерді шешу көзқарасы тұрғысынан жүйелердің бөліну шегі. Жүйені, мақсаттардың тұжырымдалуына жəне зерттеу үдерісінде оны нақтылауға қатысты əртүрлі тəсілдермен элементтерге бөлшектеуге болады.
Ішкі жүйе. Жүйе элементтерге бірден бөлінбеуі мүмкін, ол элементтерге қарағанда неғұрлым ірі компоненттер жəне сол мезілде, тұтас жүйеге қарағанда, неғұрлым дəл толық компоненттер болып көрінетін ішкі жүйелерге тізбекпен жүйелі бөлшектенеді. Жүйелердің ішкі жүйелерге бөліну мүмкіндігі, жүйенің жалпы мақсаттарына жетуге бағытталған ішкі мақсаттарды, салыстыр-малы тəуелсіз функцияларды орындауға қабілетті, өзара байла-нысты элементтердің жиынтықтарын бөлшектеумен байланысты болады.
Құрылым (stucture). Құрылым жүйедегі өзгерістер кезінде шамалы өзгеретін жəне жүйелер мен оның негізгі қасиеттерін қамтамасыз ететін элементтер мен олардың топтары арасындағы неғұрлым түбегейлі өзара қатынастарды көрсетеді. Құрылым - бұл элементтер мен олардың арасындағы байланыстардың жиынтығы.
Құрылымдарды көбінесе сатылы (иерархиялар) түрде береді.
Байланыс. Байланыс ұғымы элемент ұғымымен қатар жүйелердің кез келген анықтамасына кіреді жəне құрылымдардың жəне жүйелердің тұтастық қасиеттерінің пайда болуын жəне сақталуын қамтамасыз етеді. Нақты жүйелердегі байланыстар бір мезгілде бірнеше аталған белгілермен сипатталуы мүмкін.
Модель. Оның қасиеттерінің белгілі бір тобын бейнелейтін жүйелердің сипаттамасы жүйелердің моделі болып түсіндіріледі. Сипаттаманы тереңдету - модельдерді дəл толық сипаттау. Жүйелер моделін құру, жағдайлардың белгілі бір диапазонында оның тəртібін жорамалдауға мүмкіндік береді.
Ақпарат ұғымы. Ақпарат - қоршаған ортадан қабылданатын, қоршаған ортаға берілетін ақпараттық жүйенің ішінде сақталатын, мəліметтер жиынтығы.
Деректер - заттық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz