Жеке кәсіпкерлік түрлері
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1.1 Жеке кәсіпкерлік ұғымы,түрлері
1.2 Жеке кәсіпкерлік субьектілері,олардыі құқықтары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Републикасының Преиденті Н. Назарбаев 2006 жылғы қаңтардың 31-інде Жеке кәсіпкерлік туралы Заңға қол койды.
Бұған дейінгі Жек кәсіпкерплікті қорғау және қолдау туралы 1992 жылғы 4 шілдеде, Шағынкәсіпкерлікті мемлекеттік туралыөмірге келді жылғы 19- маусымда қабылданған заңдардың күші жойылып, мүлдем жаңа тұрпатты .Жеке кәсіпкерлік - жеке кәсіпкерліктің бір түрі ретінде пайда табуға бағытталған, азаматтың өзінің меншігіне негізделген және азаматтың өз тәуекелімен жүзеге асырылатын азаматтың бастамашылық қызметі.Кәсіпкерлікте еңбектік жалдау шарты бойынша жұмыстар жатпайды. Жекекәсіпкерліктің субъектілері болып заңды тұлғаны құрмай - ақ кәсіпкерлікқызметпен айналысатын жеке тұлғалар танылады. Жеке кәсіпкерлік түрлеріжеке тұлғалық кәсіпкер және ортақ кәсіпкерлік болып бөлінеді.
Жеке кәсіпкер дегеніміз заңды тұлға жасамай және заңды тұлғаның қатысуынсыз жеке кәсіпкерлікпен айналысатын жеке тұлға. Жеке кәсіпкерліктің түрлеріне дербес кәсіпкерлік және біріккен кәсіпкерлік жатады.
Дербес кәсіпкерлік иелігіндегі мүлікке хұқы бар бір азаматпен жасалады, сонымен қатар мүлікті пайдалану мен билеудің басқа хұқықтары бар.
Біріккен Кәсіпкерлік жалпылық иелігіндегі мүлік хұқықтарына ие бірнеше азаматтың бірлесуісен құрылады, сонымен қатар мүлікті бірігіп пайдалану мен бірігіп билеу хұқына ие азаматтар. Жеке кәсіпкерлік мүліктік жауапкершілік негізінде құрылады.
Жеке кәсіпкер заңды тұлғаға қарағанда салықты аз мөлшерде төлейді. Ол өзі үшін және қатысушылар үшін жинақтық зейнетақы қорына төлем төлеп тұруы тиіс.
Салық мөлшері кәсіпкер жұмыс істейтін салық режимімен анықталады. Патент негізінде құрылған қызметте кәсіпкер кірісі 3 проценттік табысқа негізделеді. Жеңілдік декларациясы негізіндегі кәсіпкер кірісі 3-7 проценке дейін оның сомасына байланысты бөлінеді.
Жеке кәсіпкердің бухгалтерлік есебі патент пен жеңілдік декларациясын қолданатын болса, заңды тұлғаның бухгалтерлік есебінен жеңіл болып келеді. Патентепен жұмыс кезінде ол мүлде болмайды. Бұл артықшылық жеке кәсіпкердің бухгалтерлік есепті бухгалтер жалдамай-ақ өзі жүргізуіне мүмкіндік береді. Жеңілдік декларациясын қолдану заңды тұлғаға да болады, бірақ көп жағдайда бухгалтер жалдауды қажет етеді.
Жеке кәсіпкер заңды тұлғамен қайта құрыла алмайды, мысалы ЖШС бола алмайды.
Жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге шығын өте аз.
Мемлекеттік тіркеуден кейін жеке кәсіпкер ретінде мөр мен белгінің дайындалуына төлеуіңіз керек, егер оны қажетсіз деп санасаңыз 1000 теңге төлейсіз.
Жеке кәсіпкердің мынадай құқықтары бар:
oo мемлекеттік кәсіпорындардың және басқадай меншік түрлеріне негізделген кәсіпорындардың мүліктерін толық немесе жартылай иемдену;
oo шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметіне өз мүлкімен қатысу;
oo келісімшарт негізінде жұмыскерлерді жалдау және жұмыстан босату;
oo еңбекақы нысандарын, жүйесін, мөлшерін өздерінше белгілеу;
oo шаруашылық қызметтің бағдарламасын қалыптастыру;
oo жабдықтаушылар мен тұтынушыларды таңдау;
oo бағалар мен тарифтерді белгілеу;
oo таза пайданы пайдалану;
oo сыртқы экономикалық қатынастарда болу, т.б.
Жеке тұлғалық кәсіпкерлік - бір азаматпен жүзеге асырылады; ортақ кәсіпкерлік - адамның тобымен жүзеге асырылады.
Ортақ кәсіпкерлік нысандары болып мыналар табылады:
- ерлі - зайыптылардың кәсіпкерлігі;
- отбасылық кәсіпкерлік (шаруа қожалығы немесе жекешелендірілген тұрғын
үйге ортақ меншікке негізделген );
- жай серіктестік ( ортақ үлестік меншік негізінде).
Жеке тұлғалық кәсіпкерлікті - некеде тұратын азаматтар жұзеге асырса, егер
ерінің немесе зайыбының келісімісіз өзі құрған болса, онда ері немесезайыбының келісімі талап етілмейді. Отбасылық кәсіпкерлікті жүзеге асырукезінде басқада тұрғын меншік иесінің келісімімен куәландырылуы қажет.
Жеке кәсіпкерлікпен айналысу құқығы жеке тұлғалардың салық органдарында тіркелген сәттен бастап туындап және айқын сипатқа ие болады. Міндетті мемлекеттік тіркеуге келесі шарттарға сәйкес жеке кәсіпкерлер жатады: 1-ші тұрақты негізде жалданбалы жұмысшылар еңбегі пайдаланылады; 2-ші жеке тұлғалардың олар үшін бекітілген жиынтық жылдық табыс мөлшері, кәсіпкерлік қызметті иеленуге мүмкіндік берсе. Заңдарға сәйкес аударылған жиынтық жылдық табыстарды кәсіпкерлік қызметтен иеленсе міндетті мемлекеттік тіркеледі. Мемлекеттік тіркеу арқылы куәлік азаматтардың жеке кәсіпкерлікпен айналысатын тұлғалық амалы болып табылады. Лицензиялауға тиіс қызмет түрлеріне лицензия бергені үшін алым алынады.
Жеке кәсіпкерлік - азаматтардың өзінің (жеке кәсіпкерлік) немесе мемлекеттік емес заңды тұлғалардың (заңды тұлғалардың кәсіпкерлігі) меншігіне негізделген және адамның тәуекелі мен мүліктік жауапкершілігіне
алынып жүзеге асырылатын, азаматтардың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың табыс табуына бағытталған бастамашылық қызмет болып
табылады. Жеке кәсіпкердің меншігіне қол сұғуға болмайды және ол заңмен қорғалады. Жеке кәсіпкердің шаруашылық жүргізу субьектілердің қызметін
тоқтата тұру және оны күштеп тарату сот шешімімен ғана жүргізіледі. ҚР-сы жеке кәсіпкерлікті қорғау жөніндегі қатынастары азаматтық заңның нормаларымен қолданылады.
Жеке меншік кәсіпкерлік субъектіне қатысты жағдайлар: жеке кәсіпкерлік субъекттері, микро - бизнес субъектері, шағын кәсіпкерлік субъекттері, орта кәсіпкерлік субъекттері және ірі бизнес субъекттері. Жеке кәсіпкерлік субъектісі дегеніміз - заңды тұлғалардың қатысуынсыз жеке кәсіпкерлікпен шұғылданатын жеке тұлғалар. Жеке кәсіпкерлік жалғыз адам болуы немесе біріккен адамдар болуы да мүмкін. Жеке меншік кәсіпкерлікте жеке адамның өз - өзінің жеке мүлкімен жауап береді. Ал біріккен кәсіпкерлік бірнеше адамдардың өз мүлкі арқылы жауапкершілігімен бірігіп кәсіпкерлікпен шұғылдануы. ҚР жеке кәсіпкерлік түрлерін схема түрінде көрсетуге болады: Жеке кәсіпкерлік түрлері: Жеке - жеке азаматтар өз меншігіндегі мүлік негізінде жауап береді Біріккен - ерлі зайыпты адамдардың бірге меншігіндегі пайдаланатын мүлкі негізінде отбасы кәсіпкерлігі: тұрғын үйге біріккен меншігі шаруа қожалығын бірігіп ашу негізінде Жай серіктестік, әрқайсысының өз меншігінен үлесін қосу арқылы Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің ішінде ең көп тараған түрі жеке кәсіпкерлік болып табылады. Бизнестің бұл түрімен айналысу арзан, әрі қарапайым, себебі: - біріншіден, құрылтайшылық құжаттар дайындау қажет емес; - екіншіден, егер әріптестер анықталмаса, жұмысты өз бетімен бастауына немесе патент алуына болады; - үшінші, мемлекеттік тіркеу және басқа мөр, бухгалтерлік есебін дайындау айтарлықтай күрделі емес; - төртінші, I, II, III топтағы мүгедектер мен оралмандар (азаматтығын алғанша) ұйымдастырған шаруа қожалықтары мемлекеттік тіркеуден тегін өтеді. Жеке кәсіпкерлікті тіркеу тәртібі: кәсіпкерлікте талон алғандар және кәсіпкерлік ісі 910 күннен аспайтын жеке тұлғалардан басқа жеке кәсіпкерлердің барлығы мемлекеттік тіркеуден өтуі тиіс; салыө органдарындағы тіркеу кәсіпкердің өзі келіп хабарланғаннан кейін, өзі тұрақты тұратын жерінде ғана жүзеге асады; мемлекеттік тіркеу дегеніміз жеке кәсіпкер ретінде есепке алып, мемлекеттік тіркеу туралы куәлік беру; мемлекеттік тіркеу барлық қажетті құжаттар ұсынылған күші жүзеге асырылады. Салық комитетіне мынандай құжаттар дайындау қажет: белгіленген формаға сай өтініш толтыру керек; аты - жөні, туған жылы, төлқұжат немесе жеке куәлігіндегі мәліметтер, тұратын жері, егер бар болса кәсіпорынның тұрған жері; мемлекеттік тіркеуден өткені үшін төлеген төлемі туралы түбіртек (4 есептік көрсеткіш көлемінде). Мемлекеттік тіркеу куәлігі шексіз мерзімге беріледі. Мемлекеттік тіркеу аяқталды деп есептелгеннен кейін кәсіпкерлік қызметке қажетіне қарай лицензия беріліп, өз жұмысын бастай береді. Жеңілдетілген салық ҚР Салық кодексі ережелерінде қаралып, белгіленеді. Жеңілдетілген салық арнайы өтініш бергеннен (табысы туралы) кейін белгіленеді. Шағын бизнес субъектісі салық төлеудегі жеңілдіктердің біреуін ғана таңдай алады: жалпы ережелер; бір рет пайдаланылатын талон бойынша; патентке негізделген арнайы ережелер; жеңілдетілген декларация негізіндегі арнайы салық ережелері.
Жеке кәсіпкерлікті құқықтық реттеу шектерi
Жеке кәсіпкерлік Қазақстан Республикасының ... жалғасы
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1.1 Жеке кәсіпкерлік ұғымы,түрлері
1.2 Жеке кәсіпкерлік субьектілері,олардыі құқықтары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Републикасының Преиденті Н. Назарбаев 2006 жылғы қаңтардың 31-інде Жеке кәсіпкерлік туралы Заңға қол койды.
Бұған дейінгі Жек кәсіпкерплікті қорғау және қолдау туралы 1992 жылғы 4 шілдеде, Шағынкәсіпкерлікті мемлекеттік туралыөмірге келді жылғы 19- маусымда қабылданған заңдардың күші жойылып, мүлдем жаңа тұрпатты .Жеке кәсіпкерлік - жеке кәсіпкерліктің бір түрі ретінде пайда табуға бағытталған, азаматтың өзінің меншігіне негізделген және азаматтың өз тәуекелімен жүзеге асырылатын азаматтың бастамашылық қызметі.Кәсіпкерлікте еңбектік жалдау шарты бойынша жұмыстар жатпайды. Жекекәсіпкерліктің субъектілері болып заңды тұлғаны құрмай - ақ кәсіпкерлікқызметпен айналысатын жеке тұлғалар танылады. Жеке кәсіпкерлік түрлеріжеке тұлғалық кәсіпкер және ортақ кәсіпкерлік болып бөлінеді.
Жеке кәсіпкер дегеніміз заңды тұлға жасамай және заңды тұлғаның қатысуынсыз жеке кәсіпкерлікпен айналысатын жеке тұлға. Жеке кәсіпкерліктің түрлеріне дербес кәсіпкерлік және біріккен кәсіпкерлік жатады.
Дербес кәсіпкерлік иелігіндегі мүлікке хұқы бар бір азаматпен жасалады, сонымен қатар мүлікті пайдалану мен билеудің басқа хұқықтары бар.
Біріккен Кәсіпкерлік жалпылық иелігіндегі мүлік хұқықтарына ие бірнеше азаматтың бірлесуісен құрылады, сонымен қатар мүлікті бірігіп пайдалану мен бірігіп билеу хұқына ие азаматтар. Жеке кәсіпкерлік мүліктік жауапкершілік негізінде құрылады.
Жеке кәсіпкер заңды тұлғаға қарағанда салықты аз мөлшерде төлейді. Ол өзі үшін және қатысушылар үшін жинақтық зейнетақы қорына төлем төлеп тұруы тиіс.
Салық мөлшері кәсіпкер жұмыс істейтін салық режимімен анықталады. Патент негізінде құрылған қызметте кәсіпкер кірісі 3 проценттік табысқа негізделеді. Жеңілдік декларациясы негізіндегі кәсіпкер кірісі 3-7 проценке дейін оның сомасына байланысты бөлінеді.
Жеке кәсіпкердің бухгалтерлік есебі патент пен жеңілдік декларациясын қолданатын болса, заңды тұлғаның бухгалтерлік есебінен жеңіл болып келеді. Патентепен жұмыс кезінде ол мүлде болмайды. Бұл артықшылық жеке кәсіпкердің бухгалтерлік есепті бухгалтер жалдамай-ақ өзі жүргізуіне мүмкіндік береді. Жеңілдік декларациясын қолдану заңды тұлғаға да болады, бірақ көп жағдайда бухгалтер жалдауды қажет етеді.
Жеке кәсіпкер заңды тұлғамен қайта құрыла алмайды, мысалы ЖШС бола алмайды.
Жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге шығын өте аз.
Мемлекеттік тіркеуден кейін жеке кәсіпкер ретінде мөр мен белгінің дайындалуына төлеуіңіз керек, егер оны қажетсіз деп санасаңыз 1000 теңге төлейсіз.
Жеке кәсіпкердің мынадай құқықтары бар:
oo мемлекеттік кәсіпорындардың және басқадай меншік түрлеріне негізделген кәсіпорындардың мүліктерін толық немесе жартылай иемдену;
oo шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметіне өз мүлкімен қатысу;
oo келісімшарт негізінде жұмыскерлерді жалдау және жұмыстан босату;
oo еңбекақы нысандарын, жүйесін, мөлшерін өздерінше белгілеу;
oo шаруашылық қызметтің бағдарламасын қалыптастыру;
oo жабдықтаушылар мен тұтынушыларды таңдау;
oo бағалар мен тарифтерді белгілеу;
oo таза пайданы пайдалану;
oo сыртқы экономикалық қатынастарда болу, т.б.
Жеке тұлғалық кәсіпкерлік - бір азаматпен жүзеге асырылады; ортақ кәсіпкерлік - адамның тобымен жүзеге асырылады.
Ортақ кәсіпкерлік нысандары болып мыналар табылады:
- ерлі - зайыптылардың кәсіпкерлігі;
- отбасылық кәсіпкерлік (шаруа қожалығы немесе жекешелендірілген тұрғын
үйге ортақ меншікке негізделген );
- жай серіктестік ( ортақ үлестік меншік негізінде).
Жеке тұлғалық кәсіпкерлікті - некеде тұратын азаматтар жұзеге асырса, егер
ерінің немесе зайыбының келісімісіз өзі құрған болса, онда ері немесезайыбының келісімі талап етілмейді. Отбасылық кәсіпкерлікті жүзеге асырукезінде басқада тұрғын меншік иесінің келісімімен куәландырылуы қажет.
Жеке кәсіпкерлікпен айналысу құқығы жеке тұлғалардың салық органдарында тіркелген сәттен бастап туындап және айқын сипатқа ие болады. Міндетті мемлекеттік тіркеуге келесі шарттарға сәйкес жеке кәсіпкерлер жатады: 1-ші тұрақты негізде жалданбалы жұмысшылар еңбегі пайдаланылады; 2-ші жеке тұлғалардың олар үшін бекітілген жиынтық жылдық табыс мөлшері, кәсіпкерлік қызметті иеленуге мүмкіндік берсе. Заңдарға сәйкес аударылған жиынтық жылдық табыстарды кәсіпкерлік қызметтен иеленсе міндетті мемлекеттік тіркеледі. Мемлекеттік тіркеу арқылы куәлік азаматтардың жеке кәсіпкерлікпен айналысатын тұлғалық амалы болып табылады. Лицензиялауға тиіс қызмет түрлеріне лицензия бергені үшін алым алынады.
Жеке кәсіпкерлік - азаматтардың өзінің (жеке кәсіпкерлік) немесе мемлекеттік емес заңды тұлғалардың (заңды тұлғалардың кәсіпкерлігі) меншігіне негізделген және адамның тәуекелі мен мүліктік жауапкершілігіне
алынып жүзеге асырылатын, азаматтардың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың табыс табуына бағытталған бастамашылық қызмет болып
табылады. Жеке кәсіпкердің меншігіне қол сұғуға болмайды және ол заңмен қорғалады. Жеке кәсіпкердің шаруашылық жүргізу субьектілердің қызметін
тоқтата тұру және оны күштеп тарату сот шешімімен ғана жүргізіледі. ҚР-сы жеке кәсіпкерлікті қорғау жөніндегі қатынастары азаматтық заңның нормаларымен қолданылады.
Жеке меншік кәсіпкерлік субъектіне қатысты жағдайлар: жеке кәсіпкерлік субъекттері, микро - бизнес субъектері, шағын кәсіпкерлік субъекттері, орта кәсіпкерлік субъекттері және ірі бизнес субъекттері. Жеке кәсіпкерлік субъектісі дегеніміз - заңды тұлғалардың қатысуынсыз жеке кәсіпкерлікпен шұғылданатын жеке тұлғалар. Жеке кәсіпкерлік жалғыз адам болуы немесе біріккен адамдар болуы да мүмкін. Жеке меншік кәсіпкерлікте жеке адамның өз - өзінің жеке мүлкімен жауап береді. Ал біріккен кәсіпкерлік бірнеше адамдардың өз мүлкі арқылы жауапкершілігімен бірігіп кәсіпкерлікпен шұғылдануы. ҚР жеке кәсіпкерлік түрлерін схема түрінде көрсетуге болады: Жеке кәсіпкерлік түрлері: Жеке - жеке азаматтар өз меншігіндегі мүлік негізінде жауап береді Біріккен - ерлі зайыпты адамдардың бірге меншігіндегі пайдаланатын мүлкі негізінде отбасы кәсіпкерлігі: тұрғын үйге біріккен меншігі шаруа қожалығын бірігіп ашу негізінде Жай серіктестік, әрқайсысының өз меншігінен үлесін қосу арқылы Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің ішінде ең көп тараған түрі жеке кәсіпкерлік болып табылады. Бизнестің бұл түрімен айналысу арзан, әрі қарапайым, себебі: - біріншіден, құрылтайшылық құжаттар дайындау қажет емес; - екіншіден, егер әріптестер анықталмаса, жұмысты өз бетімен бастауына немесе патент алуына болады; - үшінші, мемлекеттік тіркеу және басқа мөр, бухгалтерлік есебін дайындау айтарлықтай күрделі емес; - төртінші, I, II, III топтағы мүгедектер мен оралмандар (азаматтығын алғанша) ұйымдастырған шаруа қожалықтары мемлекеттік тіркеуден тегін өтеді. Жеке кәсіпкерлікті тіркеу тәртібі: кәсіпкерлікте талон алғандар және кәсіпкерлік ісі 910 күннен аспайтын жеке тұлғалардан басқа жеке кәсіпкерлердің барлығы мемлекеттік тіркеуден өтуі тиіс; салыө органдарындағы тіркеу кәсіпкердің өзі келіп хабарланғаннан кейін, өзі тұрақты тұратын жерінде ғана жүзеге асады; мемлекеттік тіркеу дегеніміз жеке кәсіпкер ретінде есепке алып, мемлекеттік тіркеу туралы куәлік беру; мемлекеттік тіркеу барлық қажетті құжаттар ұсынылған күші жүзеге асырылады. Салық комитетіне мынандай құжаттар дайындау қажет: белгіленген формаға сай өтініш толтыру керек; аты - жөні, туған жылы, төлқұжат немесе жеке куәлігіндегі мәліметтер, тұратын жері, егер бар болса кәсіпорынның тұрған жері; мемлекеттік тіркеуден өткені үшін төлеген төлемі туралы түбіртек (4 есептік көрсеткіш көлемінде). Мемлекеттік тіркеу куәлігі шексіз мерзімге беріледі. Мемлекеттік тіркеу аяқталды деп есептелгеннен кейін кәсіпкерлік қызметке қажетіне қарай лицензия беріліп, өз жұмысын бастай береді. Жеңілдетілген салық ҚР Салық кодексі ережелерінде қаралып, белгіленеді. Жеңілдетілген салық арнайы өтініш бергеннен (табысы туралы) кейін белгіленеді. Шағын бизнес субъектісі салық төлеудегі жеңілдіктердің біреуін ғана таңдай алады: жалпы ережелер; бір рет пайдаланылатын талон бойынша; патентке негізделген арнайы ережелер; жеңілдетілген декларация негізіндегі арнайы салық ережелері.
Жеке кәсіпкерлікті құқықтық реттеу шектерi
Жеке кәсіпкерлік Қазақстан Республикасының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz