Microsoft Access деректер қорын басқару жүйесі мен Delphi программалау ортасының бағдарламаның құру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КIРIСПЕ 4
1 ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ЖОБАЛАУЫНЫҢ ЖАЛПЫ РЕТІ 6
1.1 Концептуалды жобалау 6
1.2 Деректер базасы теориясының даму тенденциялары 11
2 DELPHI ОРТАСЫ 14
2.1 Delphi – дің басты терезелері 14
2.2 Delphi компоненттері палитрасының беттері 19
2.3 Delphi компоненттері – визуалды жобалаудың негізі 19
3 ЖОБАЛЫҚ БӨЛІМ 23
3.1 ADO технологиясы 23
3.2 Delphi ортасында мәліметтер қорын құру 24
3.3 ADO негiздері 25
ҚОРЫТЫНДЫ 30
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 33
КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың тақырыбының актуалдылығы. Қазіргі кезеңде адам үшін,
қажетті мәліметті алу мақсатында, компьютерді қолдана отырып әр түрлі
мәліметтерді өңдеуді көздейтін компьютерлік білімділіктің өзекті мәселенің
бірі болып отырғаны белгілі.
Елімізде соңғы жылдары дүние жүзінің дамыған мемлекеттерінде кең
қолданылып жүрген бағдарламалау тілдеріне деген сұраныс артуда. Соған
байланысты осы тілді үйренуге талап қылған жастарымызды сол бағдарламалау
тілдерін қазақ тілінде оқып-білуі үшін солардың мектеп оқулықтарына
енбеген бағдарламалау жүйелерімен таныстырайық.
Бағдарламалаудың жалпы модульдік, обьектілі-бағдарланған және
құрылымдық сияқты негізгі әдістері бар. Ол әдістердің ішінен обьектілі-
бағдарланған түріне тоқталайық. Бұл әдіс обьектілі-бағдарланған визуалды
бағдарламалау тіліне негізделген. Мұндай бағдарламалау тілдеріне:
Smalltalk, C++, Actor, Iava және басқалар жатады. Соңғы жылдары дайындалған
бағдарламалар осы визуалды бағдарламалау тәрізді жүзеге асырылады.
Визуалды бағдарламалау ортасын пайдаланудың басты ерекшелігі, ол
бағдарламалық жобаны құру болып табылады.
Ондай жүйе қатарына: Visual Basic, Delphi, C++ Builder, Visual C++
және тағы басқалар енеді.
Осы жүйелер ішінен бағдарламалаушылар арасында жиі қолданылып жүрген
Delphi визуалды бағдарламалау жүйесінің 7.0 версиясын қарастыруға
кірісейік.
Мәліметтер қоры (МҚ) деп өзара байланысқан мәліметтердің
интеграцияланған жиынтығын айтады. Көбінесе мәлімет қорлары нақты бір
аумаққа, ұйымға немесе қолданбалы есептерге құрылады. Мәліметтер қорымен
жұмыс жасаудағы жеңілдету мақсатында мәліметтер қорын басқару жүйесі – МҚБЖ
(СУБД) автаматтандырылған жүйесі қолданылады. МҚБЖ өзінің құрылымында тек
қана мәліметтерді сақтап қоймай, сонымен қатар амал-әдістерді де сақтайды.
Ал олардың арқасында пайдаланушымен немесе басқа да программалық –
аппараттық кешендермен байланыс түзіледі. Қазіргі кезде дербес компьютерге
арналған МҚБЖ – ң ең танымал түрі – MS.Access. Мәліметтер қорының
бейкомпьютерлік, яғни өмірдегі мысалы- өзіміз күнделікті қолданатын “жұмыс
күнделігі” немесе “күнтізбе”- MS.Access осы “жұмыс күнделігі” мен
“күнтізбенің” компьютерлік аналогі. MS.Access жалпы мәліметтер қорын
басқаратын жүйе. Ол мәліметтерді сақтау, меузеу, кейбір жиі қолданылатын іс-
әрекеттерді, мысалы:есеп жүргізу, кіріс – шығыс есептеу, жоспарлау және
т.б. автоматтандыру үшін пайдаланылатын жүйесі. Access мәліметтерді енгізу
үшін әр түрлі қарапайым және ыңғайлы үлгілер құруға, деректерді өңдеуге
және күрделі қорытынды есепті қағазға басып шығаруға мүмкіндік береді. МҚ –
ң құрылымының негізін кестелер құрайды. Кесте баған және қатардан құрылса,
мәліметтер қоры құрылымы аймақтан және жазбадан тұрады.
Қойылғaн мaқcaты:
• Microsoft Access деректер қорын басқару жүйесі мен Delphi
программалау ортасының бағдарламаның құру;
Курстық жұмыcтың құрылымы: Жұмыc кіріcпеден, екі бөлімнен,
қорытындыдaн, пaйдaлaнғaн әдебиеттер тізімінен тұрaды.

1. ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ЖОБАЛАУЫНЫҢ ЖАЛПЫ РЕТІ

1. Концептуалды жобалау

  Реляциялық Деректер базасы моделi объектiнiң барлық ерекшелiктерiн
сипаттай алмайды. Ал, концептуальдық модельдер объектiнi толығырақ
сипаттайды.
Концептуальды деректер моделi екiге бөлiнедi:
Объектiге бейiмделген модель (объектно-ориентированная модель)-бұл
деректердi жазба түрiнде емес объектi тұрiнде суреттейтiн модель.
Семантикалық модель-бұл қатынастың мағынасын және категориясын
сипаттайтын модель.
Концептуальды деректер моделiнiң негiзгi элементтерi: объект және
қатынас.
Объектi дегенiмiз-тұтынушы қолданатын модельденетiн зат. Объектiге
мысал ретiнде адамдарды, үйдi, заводтарды, машиналарды және т.б. алуға
болады. Бұлардың барлығы нақты объектiге жатады.
Концептуальды объектiлерге компаниялар, мекемелер, құрылыстардың
жобалары, жұмыс операциялары жатады.
Мыс: Бiртектес заттарды сипаттау үшiн “объектiлiк жиын“ терминiнi
қолданамыз. Ал, оның 1 элементiн объектiлiк элемент деп атаймыз. Объектiлiк
жиынның аты үлкен әрiппен жазылады. (жекеше түрде). Кiшi әрiптермен оның
элементтерi жазылады.
Объектiлiк жиын дегенiмiз бiртектес элементтер жиыны.
Ал объектiнiң элементi дегенiмiз жиынның арнайы бiр элементi.
Екi объектiлiк жиынның элементiнiң байланысын қатынас деп атаймыз.
Концептуалды модель құру жолдары
  Мәліметтердің концептуалды моделі
ДБ жобалау нәтижесіндегі жүйені құру барысы, ақпарат жинақтау,
талдау процесі, қолданылу кезеңі жүйенің өмір сүру циклідеп аталады. Ол
процесс талап-тілекті анықтау, жүйені жобалау, тексеру, жүйе жұмысын
бағалау және қолдау жасап отыру қадамдарынан тұрады.
ДБ-ның өмір сүру циклі 6 кезеңнен тұрады:
1. Алдын-ала жоспарлау;
2. Жүзеге асырылу мүмкіндігін тексеру;
3. Талаптарды анықтау;
4. Концептуалды жобалау;
5. Жүзеге асыру;
6. Жұмысты бағалау және оған қолдау жасау.
Алдын-ала жоспарлау–ДБ-ның стратегиялық жоспарын құру процесі. Мұнда
пәндік облысқа сәйкес жобаланатын ДБ-ң қандай мақсатта құрылатыны, оған
қандай және қанша қолданбалы программалар пайдаланылатыны, қосымшалар мен
файлдар саны мен байланысы, қандай ДББЖ-сін қолдану тиімділігі анықталады.
Жүзеге асырылу мүмкіндігін тексеру кезеңінде қандай технологияларды
пайдаланған тиімді, мәселені шешу мүмкіндіктері қандай, ол технологиямен
жұмыс жүргізетін мамандар бар ма, ДБ-н құрудың шығыны қанша, түсетін пайда
көлемі шығынды жаба ала ма сияқты сұрақтарға жауап ізделінеді.
Талаптарды анықтау кезеңі ДБ мақсатын анықтау, оның пайдаланушыларының
міндеттері мен талап-тілектерін айқындау, техникалық және программалық
қамсыздандыру мәселелерін шешеді.
Жүзеге асыру кезеңінде жобаланған ДБ-н таңдалған ДББЖ-не енгізу, ДБ-н
құру, қолданбалы программаларды дайындау, және пайдаланушыларды ДБ-мен
жұмыс жасауға үйрету жұмыстары орындалады.
Бағалау – пайдаланушылар арасында ДБ туралы пікір жинау, бұл
жіберілген қателіктер мен кемшіліктерді анықтау және келешекте жетілдіру
барысында аталмыш қателерді жібермеу мақсатында жүргізіледі.
Жүйені қолдау – оны жетілдіру үшін қажетті программалар, қосымшалар,
мәліметтер элементтерін кірістіру жұмыстарын қамтиды.
Деректер базасын жабалауда алдымен негiзгi екi проблема шешiлуi
керек:
1) Деректер базасының моделiн қандай тәсiлмен өрнектегенде оның
(сипаттамасына) қайшылық келмейдi, тiптi ең қолайлы болатындай жолды қалай
табу керек. Бұл проблеманы Деректер базасын жобалаудың логикалық
проблемасы деп атайды.
2)   Деректер базасына қойылған сұраныстың тиiмдi орындалуын қандай
жолмен қамтамасыз етуге болатын, яғни арнайы Деректер базасын басқару
жүйелерi ерекшеленгiн ескере отырып, сыртқы жадыға деректердi қалай
орналастыруға болатынын табу керек болып табылады. Бұл проблеманы Деректер
базасын жобалаудың физикалық проблемасы деп аталады.
Реляциялық Деректер базасын жобалаудың проблемалары негiзделген
шешiмдердi қабылдаудан тұрады.
Олар:
- Деректер базасы қандай қатынастарын құру керек;
- бұл қатынастардың қандай атрибуттары болу керек
Деректер базасын жобалағанда тек кейбiр онша үлкен емес мекемелер
деректерiн толығымен бiр интегралдық Деректер базасына сыйғыза алады.
Деректер базасы администраторы мекеменiң қызметкерлерiнiң барлық ақпараттық
талаптарын қамтамасыз ете алмайды.
Сондықтан да iрi мекемелердiң ақпараттық жүйелерi ондаған Деректер
базасынан тұрады. (Мыс: бiр қалада бiрнеше көкөнiс қоймалары болады. Жеке
Деректер базасы қандайда бiр облысқа байланысты бiр немесе бiрнеше
қолданбалы есептердi шешуге қажеттi барлық деректердi бiрiктiредi. әдетте,
оны 1-шi қолданбалы Деректер базасы деп атайды, ал екiншi пәндік ДБдеп
аталады.
Инфологиялық мәліметтер моделi математикалық формулалармен,
кестелермен, графиктермен өрнектеледi. Деректер базасын жобалайтын мұндай
адамдарды инфологиялық модель құрушылар деп атайды.
1-сурет. Модель

Схемада көрсетiлген қалған модельдер компьютерге бейiмделеген
модельдер деп аталады.
Деректер базасының қатынастары арасындағы байланысты, байланыс
қуаттылығын көрсетуде ER-диаграммасы қолданылады. Бұл “объект-қатынас”
моделі деп аталады.
Деректер базасын басқару жүйесiнен керектi деректердi iздеп табу
сыртқы жадыдан физикалық модель арқылы табылады. Деректер базасын басқару
жүйесiнiң тiлiмен өрнектейтiн модель даталогиялық модель деп атайды.
Мысал қарастырайық.
Банкiнiң ағымдағы шоттары, жинақ шоттары және клиенттерi бар.

2-сурет. Мысалы

Банкiнiң объектiлерiнiң арасындағы қарапайым қатынастарды анықтау үшін
төмендегі мәселелерді шешу керек:
1. Бiзде қанша ағымдағы шот бар?
2. Қанша жинақ шоты бар?
3. Қанша клиент бар?
Бұл сұраққа жауапты осы объектiлiк жиындардың әрқайсысының
элементтерiнiң санын есептеп шығарып алуға болады. Мұнда файлдық жүйелерге
қарағанда ДБ-сы бұл сұрақтарды түсiнiктi қылып түсiндiредi.
Файлдық жүйеде ДБ-сын қамтамасыз ететiн файл аралық байланыс болмаған
кезде онда тек екi файл болуы мүмкiн. Оның бiреуi жинақ шотына арналған, ал
екiншiсi ағымдағы шотқа арналған. Осы файлдардың әр қайсысында клиент
туралы ақпараттар бiрнеше өрiстерге бөлiнiп жазылады. Ал қанша клиент бар
деген сұраққа жауап алу оңай емес. Себебi, осы файлдан клиент туралы
деректердi ажыратып алып, қайталаннған тұстарды алып тастау керек.
ДБ-сында клиенттер туралы деректер жеке сақталынады. Клиенттердiң
қайсысының ағымдағы және жинақ шоты бар деген сұраққа жауап iздейiк. Бұл
сұраққа тек қатынастарға қарап жауап беруге болады. Айталық, клиенттiң
ағымдағы шоты бар, егер объектiлiк жиынның кейбiр ағымдық шоты элементi
ағымдағы шоты бар клиентпен байланысты болса.

1.2. Деректер базасы теориясының даму тенденциялары

  Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелер тек жақсы техникалық
сипаттамаларды ғана қажет ететін ресурстар ғана емес, олар тиімді әрі
сауатты басқаруды да талап етеді. Деректер базасы жүйелері кез келген
ақпараттық жүйенің негізгі ядросы болып табылатындықтан олар негізгі
администрациялық мәселелер ортасында болады. Ақпараттық жүйені тиімді
басқару дегеніміз ондағы Деректер базасының дұрыс ұйымдастырылып,
басқарылуымен тікелей байланысты.
Алғашқы ДББЖ архитектурасы орталықтандырылған типті болатын. Бұл
жағдайда ДББЖ-ң өзі, ДБ және ДБ-мен жұмыс ұйымдастыратын қолданбалы
программалардың барлығы орталық компьютерге орналастрылып, жұмыс жасайтын.
Компьютерлік желіліердің дамуы мен кең таралуы ДБ-сын ұйымдастырудың жаңа
архитектуралық принциптерінің дамуына әкелді. Жергілікті желілердің кең
қолданылуы ресурстарды бөлу мүмкіндігін береді. Осыған орай жергілікті
желіде жұмыс станциялары мен серверлерді бөліп қарастырылады. Жұмыс
станциялары пайдаланушылардың қолданылуына арналған сәйкесті жергілікті
ресурстардан тұрады. Жергілікті желі сервері желі қажеттіліктері мен
функционалды қызметіне сәйкес ресурстарды қамтиды. Жергілікті желі сервері
жұмыс станцияларын және басқа да серверлерді ресурстармен (қызмет
көрсету) қамтамасыз етеді. Қандай да бір сұраныс беретін
компьютер клиент деп, ал пайдаланушыларға қызмет көрсететін
компьютер сервер деп аталады.
Серверге мыналар мысал бола алады:
• жергілікті желі арқылы сыртқы ортамен байланыс орнату қызметін
көрсететін телекоммуникация сервері;
• жұмыс станцияларында жүзеге асырылмайтын есептеулерді орындауға
мүмкіндік беретін есептеу сервері;
• басқа жұмыс станциялары мен серверлерге де пайдалануға беру мүмкіндігі
бар, сыртқы жадының кеңейтілген ресурстары бар дискілік сервер;
• барлық жұмыс станциялары үшін файлдардың сақталу орталығымен
байланысты қамтамасыз ететін файлдық сервер;
• жергілікті желіліерден сұраныстарды қабылдап, нәтижелерін қайтарып
отыратын Деректер базасы сервері.
Файлдық сервер архитектурасы. Файлдық сервер архитектурасы ДББЖ-ң
орталықтандырылған архитектурасын көп пайдаланушылық режимі бағытында
дамытуға мүмкіндік беретін негізгі бағыт болып саналады. Мұндай жүйесінде
ДББЖ бір мезетте бірнеше компьютерде орналасып, жұмыс жасай алады, ал ДБ
жекелеген файлдарда файлдық серверде орналасады. Пайдаланушы ДББЖ арқылы
файлдық сервердегі ДБ-на сұраныс жібере алады. Ал Файлдық сервер сұранысқа
сәйкес мәліметтер блогын жібереді.
         Бұл архитектураның кемшілігі болып жоғары желілік трафик
(желі бойымен бүтін файлдар жіберілуі жылдамдықты азайтады) және
мәліметтерді пайдалану қауіпсіздігінің төменгі деңгейде болуы саналады.
         MS Access-те файлдық сервер технологиясы бойынша ДБ-сын
бірлесе қолданудың екі негізгі варианты бар:
• Бүтін (толық) ДБ-сын Access-те бірлесе қолдану;
• Access-тің тек кестелерін ғана бірлесе қолдану.
Файлдық сервер архитектурасының кемшіліктері:
• Пайдаланушы өзінің деректер қоймасының Жергілікті көшірмесімен жұмыс
жасайды, ал ондағы мәліметтер кез келген кестеге сұраныс жасау арқылы
толтырылады. Сонымен қатар серверден мәліметтері өзгертілген қажетті
кестелер жіберіледі. Желіде мәліметтердің үлкен көлемі айналыста
болғандықтан желіге ауырлық түседі. Бұл ақпараттық жүйенің өнімділігі
мен жылдамдығын төмендетеді.
• Деректер қоймасының жаңа көшірмесі әр компьютерде бар болғандықтан,
ондағы пайдаланушының жасаған өзнерістері біршама уақыт басқа
пайдаланушыларға белгісіз болады. Деректер қоймасының көшірмесін үнемі
жаңартып және пайдаланушының жұмысымен синхрондап отыру керек.
• Деректер қоймасын басқару әр түрлі компьютерлерден жүргізіледі. Осыған
байланысты деректер қоймасының бүтіндігін сақтауға және енуді
басқаруды ұйымдастыру қиын.

3-сурет. Файл-сервер архитектурасының схемасы.

Деректер базасы репликациясы. Бір қосымшамен бірлесе жұмыс атқаратын,
бірақ жергілікті есептеу желісіне қосыла алмайтын пайдаланушылар үшін
Access ДБ репликациясын қолдануды ұсынады. Репликация деп ДБ-ның жалпы
базасының арнайы көшірмелерін атайды, бұл көшірмелермен пайдаланушылар бір
мезгілде әртүрлі компьютерлерде жұмыс ұйымдастыра алады. ДБ файлдарының
кәдімгі көшірмесінен ДБ репликациясының айырмашылығы мәліметтердегі
өзгерістерді синхрондау мүмкіндігінің бар болуында.
ДБ-н пайдаланушылар қолданып болғаннан кейін синхрондау процесі
жүргізіледі. Бір пайдаланушының өзгерткен мәліметтер ортақ репликадан да,
басқа да пайданаушылар қолданып отырған көшірмелерден де көрініс табады.
Синхрондау процесінде жаңартылған жазбалар мен репликациялар арасындағы
объектілер арасында алмасу жүргізіледі. Егер екі репликаның пайдаланушылары
бір ғана жазбаны әртүрлі етіп өзгертсе, онда репликаларды синхрондау
барысында конфликтілі кесте құрылады. Мұндай жазбаларды тексеріп,
сәйкесті өзгерістер енгізу керек. ДБ-да барлық объектілер
репликацияланбайды, кейбір объектілер жергілікті түрде ғана пайдаланылады.
Access программасында репликациялар Сервис-Репликация-Создать
дополнительную репликацию бұйрығы көмегімен құрылады. Ал синхрондау
Синхронизация бұйрығы көмегімен жүзеге асырылады. Сондай-ақ ДБ
репликациясын құру үшін Windows Портфелін де қолдануға болады.

2. DELPHI ОРТАСЫ

2.1. Delphi – дің басты терезелері

Delphi бағдарламасын жүктейік. Сонда экраннан оның төмендегі 4
терезесі көрінеді.
Осылардың тұтас созылып жатқаны – бас терезе. Сол жақтағысы –
обьектілер терезесі. Ол терезеде осы бағдарламаны құрайтын компоненттердің
қасиеттері беріледі. Ортасында бірінің үстіне бірі орналасқан екі терезе –
болашақ бағдарламаның Пішініформасы және бағдарламасы бар терезе тұр.
Пішін терезесі енді дайындалатын бағдарламаның визуалды көрінісі болып
табылады.
Дельфи-де бағдарлама дайындау үшін мына әрекеттерді орындау
жеткілікті:
1. Бас терезедегі үшбұрышты жасыл бағдаршаға маус нұсқағышын қойыңыз;
4-сурет. Бас терезе

2. Сол кезде Run(F9) көмексөзі көрінеді;
3. Осы батырманы басамыз (немесе F9 пернесін) ;
4. Міне дайын бағдарлама алдық.

Бағдарлама әдетте, C:\Program Files\Borland\Delphi7\ Projects
бумасында құрылады.
5-сурет. C:\Program Files\Borland\Delphi7\ Projects

Осы орыннан оны қажет орынға көшіруге болады. Жұмыс істеуге қолайлы
болуы үшін оның жарлығын жұмыс столына орналастырған ыңғайлы. Әзірше бос
терезеден тұратын бағдарлама құрылды. Дегенмен онда Windows-тың барлық
бағдарламасына тән: тақырып жолы, жүйелік меню, жиыру, жаймалау, жабу
батырмалары сияқты атрибуттар бар және бұл терезенің өлшемдерін өзгертуге
болады. Пішін-бағдарламаны жабайық.
Осы пішіннің пайдалы қасиеттерін қарастырайық:
1. Caption – тақырыптағы жазудың қасиетін анықтайды. Бізде бұл Form1
пішіні, ол Name қасиетімен сәйкес келеді. Обьектілер инспекторы арқылы
ол қасиетті қалауымызша ауыстыруға болады. Caption қасиетіне Алғашқы
бағдарлама деп жазайық.
2. Color – түсті білдіреді.
3. Width және Height – терезенің пикселмен берілген ені мен биіктігін
білдіреді. Маус арқылы Пішіннің жиектерін қозғап, өзгертуге болады. Ал
оның нақты өлшемін обьектілер инспекторы арқылы атқарған қолайлы.
4. Пішіннің экрандағы орны – Top және Left қасиеттері арқылы беріледі.
Олар пішіннің экранның сол жақ және жоғарғы шекарасынан қашықтығын
білдіреді. Егер Пішіннің қажетті өлшемі Delphi-дің басқару
элементтерін жауып тастаса, онда жинай салыңыз.
5. Position қасиеті арқылы Пішіннің қажетті орынға автоматты түрде
орналасуын реттеудің мынадай мүмкіндіктері бар:
- poDesigned мәнінде Пішін бағдарлама жобалаушы-сының
белгілеген орнынан көрінеді, ол үнсіз келісім бойынша

қойылған мән.
- poDesktopCenter және poScreenCenter мәндерінде Пішін
экранның немесе жұмыс столының ортасында
орналасады.
- poMainFormCenter мәні бойынша Пішін бас терезенің
ортасында көрінеді.
- poOwnerFormCenter мәні арқылы Пішін шақырылған
терезенің ортасынан пайда болады.
6. Сіз Пішіннің қалыпты түрде не ең кіші немесе ең үлкен өлшемде көрінуін
оның WindowsState қасиетінің – wsNormal, wsMinimized, wsMaximized
сәйкес мәндері бойынша бағдарламалауыңызға болады. Барлық терезенің
тақырыбында жиыру, жаймалау және жабу батырмалары бола бермейді.
7. Олардың болу не болмауын BorderIcons қасиеті арқылы басқарады. Ол үшін
обьектілер инспекторының сол жағында таңбасын ашатын – True, оны
жабатын – False мәндері бар. Ал Пішіннің biSystemMenu=False мәнінде
терезені ALT+F4 батырмаларының көмегімен жабу қажет.
8. Пішіннің шекараларын басқару қызметін BorderStyle қасиеті атқарады.
Оның:
- bsSizeable мәні – Пішіннің қалыпты түрін анықтайды;
- bsNone мәнінде Пішіннің шекарасы болмайды(тақырып
жолы да);
- bsSingle мәнінде Пішіннің шекарасы өзгере алмайды,
бірақ оны жиырып, жабуға болады.

Сонымен BorderIcons және BorderStyle қасиеттерін бірінен соң бірін
пайдаланып, мыс, мына сияқты өлшемдері өзгермейтін және жиырылмайтын әрі
жабылмайтын пішін алуымызға болады.
Енді жобамызды сақтаудың жайын қарастырайық. Егер біз жобаны алдынала
File – Save All (немесе тиісті батырмалар арқылы) меню командалары
бойынша арнайы дайындалған бумада сақтамасақ онда олар өздері бірден
С:\Program Files\Borland\Delphi7\Projects дискісіндегі орнына барып түседі
де, бәрі былығып кететін болады. Міне осыны ескере отырып, әуел бастан
ашылған терезеде жаңа бума құрған жөн. Жоба негізінен Project1 аты бар
файлда сақталады. Пішін оның жұмысын сипаттайтын- модульмен бірге жұмыс
істейді. Егер жобада модулдер бірнешеу болса, онда Delphi олардың әрқайсысы
үшін жеке файлдар құрып, оларды Unit1, Unit2 және т.с.с. атпен сақтауды
ұсынады. Мұнда жоба файлы үшін де, модулдер файлы үшін де өзіңнің
ойластырған атыңды қойғаның жөн.
Сонан соң File – Close All командасын орындайық. Файлды Open...
командасының көмегімен ашып көрейік. Мұнда модуль біздің Пішінмен бірге
ашылады, енді жұмыс жасауға кірісуге болады, бірақ бағдарламаны іске қосу
батырмасы екпінді болмайды. Сондықтан алдымен жобаның файлын ашу керек. Ол
үшін арнаулы меню командалары: File – Open Project.. (Ctrl+F11) және іске
қосу батырмасының нақ үстінде тиісті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.