Қаланы жылумен қамтамасыз ету қызметінің ақпараттық жүйесін құру. Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу ішкі жүйесі



Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:   
Қаланы жылумен қамтамасыз ету қызметінің ақпараттық жүйесін құру. Жылу
тұтынуды пәтер бойынша есепке алу ішкі жүйесі

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

5В070300 – Ақпараттық жүйелер

Алматы

КІРІСПЕ

Әлемдегі барлық ақпарат ағындары өте көп. Сол себепті әрбір мекемеде,
ол шағын немесе үлкен болуына қарамастан, мәліметтер басқару мәселесі
туындайды, өз кезегінде ол жұмыстың тиімділігін қамтамасыз етеді. Кейбір
мекемелер ол үшін үлкен шкафтар, құжат салатын мұқабалар пайдаланса, ал
басқа мекемелер өз жұмысының тиімділігін арттыру үшін компьютерлік
әдістерді қолданады – ол мәліметтер қоры, ондай жұмысты ұйымдастыру үлкен
мәліметтер көлемін оңтайлы сақтап жүйелеуге мүмкіндік береді. Мәліметтер
қорысыз қазіргі күні қаржы, өнеркәсіп, сауда т.б. мекемелердің жұмысын
елестету мүмкін емес. Егер мәліметтер қоры болмаса, онда ол мекемелерді
ақпарат ағыны басып кетер еді.
Ол деректер әкімшілерінің, техникалық мамандардың, деректер
операторларының, геофизиктердің, геологтардың және инженерлердің
талаптарына сәйкес бапқа келеді. Қалалар мен ірі қоныстанған мекендер
ғимараттары мен үймереттерінің инженерлік жүйелері жылумен қамтамасыз
етіледі. Жылумен қамту халық шаруашылығының негізгі бір саласы, ол күрделі
инженерлік құрылымдар болып саналады. Жылумен қамту жүйесінің жылу көзі
ретінде жылу электр орталығы жəне қазандық болады, осыған байланысты жылу
энергиясын өндірудің араластырылған жəне бөлек тəсілдерін айырады. Егер
жылумен қамту ЖЭО-нан болса, жылу мен электр энергиялары араластырылған
тəсілімен өндіріледі, ал жылумен қамту орталықтандырылған болып саналады.
Оның арқасында деректерді жедел талдауға және шешімдерді барынша тиімдірек
қабылдауға  тамаша икемделген орта қамтамасыз етіледі.
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы Төртінші
өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері.
Индустрияландыру 4.0 жаңа технологиялық қалыптың барлық мүмкіндіктерін
пайдалана отырып, Сандық Қазақстан бағдарламасында мейлінше инновациялық
сипатқа ие болуға тиіс. Кәсіпорындарымызды жаңғыртуға және цифрландыруға
бағытталған, өнімнің экспортқа шығуын көздейтін жаңа құралдарды әзірлеп,
сыннан өткізу қажет. Бұлар, бірінші кезекте, технологиялардың трансфертін
ынталандыруға тиіс. Еліміздің бірнеше өнеркәсіптік кәсіпорнын цифрландыру
жөніндегі пилоттық жобаны іске асырып, бұл тәжірибені кеңінен тарату керек.
Цифрлық және басқа да инновациялық шешімдерді әзірлеушілердің өз экожүйесін
дамытуы аса маңызды мәселеге айналып келеді [1].
Коммуналдық - тұрмыстық жəне технологиялық тұтынушылардың мұқтаждықтары
үшін жылу энергиясының көздері қазандықтар (жылу өндіргіш қондырғылар)
болып табылады. Жылутасымалдағыш жылу желілерінің беретін құбыры арқылы
ғимараттардың жылыту, желдету жəне ыстық сумен қамту жүйелеріне беріледі,
ал қайтатын құбыры арқылы су тұтынушылардан қазандыққа қайта оралады.
Өндірілген жылудың ең көп мөлшері ғимараттар мен үймереттердің жылыту
жүйелеріне пайдаланады. Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-қосымша
құру технологиялары – өнімділігі жоғары және ауқымданатын серверлік
бөлімінің және клиенттік бөлік пен пайдаланушылық интерфейсті құру үшін
ыңғайлы құралдардың есебінен, кез-келген күрделілік деңгейіндегі веб-
қосымшаны іске асыруға мүмкіндік береді.
Интернет желісі әлемдік коммуникационды инфраструктураның маңызды
бөлшегі болып табылады. Интернеттің дамығаны соншалық, қалтаңызда ұялы
телефон немесе қалталы компьютер болса, желіге еш қиындықсыз еніп,
ғаламторды шарлай бересіз. Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-қосымша
құру орнын біртіндеп интернет желісі басып келеді. Жоғарыда көрсетілгендер
тек қана жиі қолданылатындар болып табылады. Бұдан басқа қолданушы өз
таңдауына қарай көптеген аталмаған бағыттарды қарастыра алады.
Бүгінгі Қазақстандағы интернет қолданылуының бағыты әртүрлі:
жаңалықтар, білім, қарым-қатынас жасау, электронды коммерция, қоғамдық
қызмет, қайырымдылық шарасы т.б. Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-
қосымша құру бұл дүниенін кішкентай моделі. Бұрынғы кезде Web-қосымшаны бір
адам — IТ - технологиясында асаған болса, қазіргі кезде Web-қосымшасын
құру бірнеше адам жасайды. Олар Web-қосымша құру, программист, бизнес-
кеңесші, маркетинг бойынша басқарушы, менеджер.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-қосымша құру жарнамалаған сон
оған қатысу деңгейі оның беттерінде орналастырылған ақпараттың
қажеттілігімен, жаңалығымен және көкейтестілігімен анықталады.  Компания
деректеріне қол жеткізу үшін Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-
қосымша құру сақтау үшін ол жердегі ақпаратты әрдайым жаңартып туру керек
[2].
Интернеттің жүйесіндегі мүмкінділіктері оқу процесін желінің кез келген
қолданушысына жылдам және қол жетімді болып табылады. Өндірілген жылудың
әрбір деңгейінде қолданушының қойылған мақсатына байланысты бұл
мүмкіндіктер әр түрлі нәтижелер береді. Бұл мүмкіндіктер адамдардың
географиялық жағдай орындарына, материалдық және білім деңгейіне қарамастан
оларға қажетті көлем мен ендікте білім алу шарттарын ұйымдастырады.
IТ қолдану бойынша мемлекеттік органдардың қызметінің тиімділігін және
электрондық форматтағы мемлекеттік қызметтерді көрсетудің сапасын бағалауды
жүргізу үшін әдістемелік және құқықтық негіздерді жасау.
Интернет желісін қолданып пайдаланушылармен бірге жұмыс істеуді
ұйымдастыру есептерін шешудің техникалық, коммуникациялық, программалық
әдістер кешені.
Web-қосымша құру – үшінші тұлғаларға электрондық ақпараттық
ресурстарын, ақпараттық жүйелерін және ақпараттық-коммуникациялық жүйелерін
дамыту, әзірлеу, енгізу, сүйемелдеу және жүйелік-техникалық қызмет көрсету
бойынша функцияларын толығымен және ішінара беру, виртуалдандыру – түрлі
есептеулерге арналған есептеу ресурстарының жиынтығын немесе олардың 
логикалық бірлестігін ұсыну процесі, коммуникациялық желісін дамыту.
Қалалар мен ірі қоныстанған мекендер ғимараттары мен үймереттерінің
инженерлік жүйелері жылумен қамтамасыз етіледі. Жылумен қамту халық
шаруашылығының негізгі бір саласы, ол күрделі инженерлік құрылымдар болып
саналады.
Осыған байланысты, таңдалған дипломдық жобаның басты мақсаты – қаланы
жылумен қамтамасыз ету қызметінің ақпараттық жүйесін құру. Жылу тұтынуды
пәтер бойынша есепке алу ішкі жүйесі.
Жоғарыдағы мақсаттарға сай келесі міндеттер қойылады:
– пәндік облыстың қызметін зерттеу және ондағы ақпараттық
процесстерді қарастыру;
– деректер қоры, оны басқару жүйелері және түсінігі, деректер қорын
басқарудағы бағдарламалық жүйелер мүмкiншiлiктерiн анықтау;
– Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу ішкі жүйесі ақпаратын
есепке алу және оны дипломдық жоба құру кезінде қолдану;
– web-қосымша құру барысында UML арқылы жобалау сатыларын анықтау.
Осыған орай, дипломдық жобаның негізгі бағыты – Жезқазған қаласының
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны Ақционерлік қоғамға қаланы жылумен
қамтамасыз ету қызметінің ақпараттық жүйесін құру. ақпараттық жүйесін
Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу ішкі жүйесі. Сонымен қатар
жұмыстың барысында Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорның web-қосымша құру
концепциясы зерттеу болып табылады. Электронды Web-қосымша құру қойылатын
осынау талаптар әрбір жекелеген жағдайда компанияның деректеріне қол
жеткізуді қамтамамыз ету.
1 ТАЛДАУ БӨЛІМІ

1.1 Пәндік аймақты сипаттау

Жезқазған қаласының Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ –
Қазақстандағы ірі компаниясы, коммуналдық - тұрмыстық жəне технологиялық
тұтынушылардың мұқтаждықтары үшін жылу энергиясының көздерін қамтамасыз
етеді.
Қалалар мен қоныстанған елді мекендердің жылумен қамту жүйелері үш
сатыдан: жылу энергиясын дайындаудан, тасымалдаудан жəне пайдаланудан
тұрады. Жылу көзінде дайындалған жылу энергиясы (жылутасымалдағыш) жылу
желілерінің құбырлары арқылы тұрғын жəне қоғамдық ғимараттардың жылу
пайдаланатын инженерлік жүйелеріне жəне өндірістік кəсіпорындарының
технологиялық қажеттіліктеріне тасымалданады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ портфелінде бағдарламалық-
аппараттық қамтамасыз ету және 1000 астам қызметтері мен шешімдері бар.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ қызметтері сатып алынған
шешімдерді тиімді пайдалануға көмек көрсетеді. Жылу және сумен жабдықтау
кәсіпорны АҚ компаниясының Орталық Апаттық бөлімінің ұйымдық құрылымы
сурет 1 көрсетілген.

Сурет 1. Жезқазған қаласының Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ
Орталық Апаттық бөлімінің ұйымдық құрылымы
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны Жезқазған қаласын, және ЖЭО-3 ішуге
жарамды сумен қамтамасыз етеді және жылуды қадағалайды, Жезқазған қаласының
және Жезқазған науаларын тазалайды және қабылдайды. Нарығында ақпараттық
технологиялар көшбасшыларларының бірі болып табылады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ қалыпты лицензияларды сатып
алу арқылы аппараттық және бағдарламалық жеткізуді ұсынады.
Инженерлік жүйелер ретінде жылыту, желдету, ауа баптау жəне ыстық сумен
қамту жүйелері қарастырылады, олар пайдаланатын жылутасымалдағыш шығыны -
жылу жүктемелері деп саналады.
Су құбыры және канализация бөлімшесі – Жезқазған қаласының Жылу және
сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының жұмысымен байланысты
бағдарламалық қамтамасыздандыруды өңдейді жобалауға бағытталға сонымен
қатар канализацияны жөндеп қызметтер көрсетіледі.
Инженер жұмыс бағыттары:
– канализацияның негізгі көрсеткіштерін және басқа есептердiң
шешiмiнiң алгоритмдарын талдаудың негiзiнде алгоритмның
орындауын мүмкiндiк және есептеушi техниканың қаржысын
тиiсiнше қойылған есеп, олардыңның тестеуi және талқылау
өткiзедi қамтамасыз ететiн бағдарлама өндейдi;
– ақпарат өңдеуiнiң барлық кезеңдерi бойымен есептiң
шешiмiнiң технологиясын өндейдi;
– алгоритмдар және мәлiметтердiң құрылымдарының жазбасы үшiн
бағдарлама жасау тiлiнiң таңдауын жүзеге асырады, деректер
базасың жобалайды;
– анықтайтын мәлiметтi, есептеушi техниканың қаржысымен
жататын өңдеуге, оныңның көлемдерi, құрылымды, макеттер және
енгiзудiң сұлбасы, өңдеу, сақтау және қорытынды, оныңның
бақылауының әдiстерi;
– талқылауға бағдарламаларының әзiрлеуi бойымен жұмысты
орындайды және талқылау өткiзедi;
– олардың функционалдық тағайындауына бағдарламалардың
сәйкестiгiнiң өте толық тексеру қамтамасыз ететiн бақылау
мысалдардың мәлiметтерiн көлем және мазмұнды анықтайды;
– келiсiм бағдарламалардың iске қосуы және қойылған
есептердiң жағдай анықталатын бастапқы мәлiметтердi енгiзудi
жүзеге асырады;
– мәлiметтердiң демалыстарын талдауды игерiлген негiз
тiлiндегi программасының түзетуiн өткiзедi;
– бағдарламалармен жұмыс бойымен нұсқау өндейдi, қажеттi
техникалық құжаттаманы ресiмдейдi;
– даяр программалық өнiмдердiң қолдануының мүмкiндiгiн
анықтайды;
– бағдарламалар және программалық құралдардың енуiн бақылап
отыруды жүзеге асырады;
– бағдарламалардың дұрыстықтың автоматты тексеруiн жүйесi,
бiр үлгiдегi және үйреншiктi программалық қаржыларды өндеп
енгiзедi, информация өңдеуiнiң технологиясын құрайды;
– бiр iзге салу және есептеуiш процестердi типтелу арналған
жұмысты орындайды;
– тiзiмдемелер және үйреншiктi программалардың
картотекаларының жасауында, құжаттардың пiшiндерiн
әзiрлеуге, жататын машина өңдеуiнде, есептеушi техника
қолдану облысын кеңейтуге мүмкiндiк беретiн бағдарламалардың
жобалауында араласады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясы техникалық шешімдер
жиынтығы болып табылатын инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру жөніндегі
қызметтерді ұсынады:
Кез-келген су тазалау ғимаратының жобалық өнімділігі ішуге жарамды
судың 650 мың м3тәулікті құрайды. 2018 жылы №1, № 2 сорғы станциялары
жаңартылды. Толығымен сорғы және электрлік жабдықтар ауыстырылды, № 3 сорғы
станциясының алаңындағы аванкамераларды және орналастырушы камераларды
жөндеу орындалды.  негізі ретінде аппараттық қамтамасыз ету болып табылады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ кез келген күрделі деңгейдегі
кәсіпорын инфрақұрылымының негізін құру үшін қажетті құралдарына ие болады.
Бұл шешімдер кешенді тәсілдер арқылы ақұрылымын құрылуындағы сапалы
қызмет көрсету арқасында шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.
Кешенді жобалар аясында бұл компания шешімдердің толық циклін жүзеге
асырады, сонын ішінде құжаттамаларды зерттеу және өңдеу, аппараттық
қамтамасыз етуді жобалау және іске асыру, техникалық қолдау.
Сараптамалық қызметтер:
– ақпараттық қауіпсіздік аудиті;
– қосымшалар мен инфрақұрылымды қауіпсіздікті талдау,
– ақпараттық қауіпсіздікт құралдарын дәл баптау;
– техникалық арналар арқылы ақпаратты жайылып кетуінен
сақтау;
– қауіпсіздікті басқару;
– қауіпсіздіктің стратегиясын жобалау және өңдеу;
– қауіпсіздік тәуекелдерді басқару процесін құру;
– қауіпсіздіктің ішкі аудит процесін құру;
– қосымшаларды қауіпсіз өңдеу процесін құру;
– техникалық қызмет көрсету.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясы техникалық қолдау,
судың эпидемиологиялық қауіпсіздігі суды зарарсыздандыру және физико-
химиялық тазалау кіретін кешенді іс-шаралармен қол жеткізіледі. Суды
зарарсыздандыру сұйық хлормен жүзеге асырылады, зарарсыздандыру үрдісінде
адамның ағзалары үшін зиянды микроағзалар жойылады. Физико-химиялық өңдеу
аса тиімді коагулянт-оксихлор алюминийімен іске асырылады. Мұндай суды
өңдеу технологиясы кепілденген сапалылығымен халыққа су беруді қамтамасыз
етеді. Санитарлық-химиялық, микробиологиялық және паразитологиялық
көрсеткіштер бойынша су сапалылығын бақылау тәулік бойы өндіріледі. сияқты
қызметтерді ұсынады және кадрлармен қамтамасыз ету қызметін жүзеге асырады
Тапсырыс берушінің бүкіл инфрақұрылымына қызмет көрсету. Қазақстан
бойынша онлайн режимінде бірыңғай қолдау қызметі. Телефон немесе
электрондық пошта арқылы, интернет арқылы тәулік бойы қолдау қажетті сайт
арқылы.
Оңтайлы техникалық қолдау:
– телефонды немесе электрондық пошта арқылы техникалық мәселелерді
қабылдау және шешу үшін арнайы қызмет көрсету;
– Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ веб-сайтындағы
техникалық қолдауға қол жеткізуін қамтамасыз ету;
– қолдайтын бағдарлама туралы толық ақпарат беру.
Түрлі өндірушілердің жабдықтарын қолдау. Периферийлі құрылғылардың
техникалық қолдауы. Оргтехниканың үзіліссіз қызмет көрсетуін қамтамасыз ету
мақсатында, оның кез-келген күрделі деңгейдегі жөндеу жұмыстары мен
жоспарлы-алдын алу, ескерту жұмыстарының кешені. Жылу және сумен жабдықтау
кәсіпорны АҚ -тің негізгі артықшылықтарына мультивендорлы техникалық
қолдау көрсетуі және өндірушіге қолайлы жағдайлармен жұмыс жасауы болып
табылады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ техникалық қолдауда
бағдарламалық қамтамасыз ету бойынша барлық үздік өндірушілердің өнімдерін
пайдаланады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ жүйесі әкімшілігінің барлық
процестермен көмектеседі және шешу үшін құрылған. Бүгінгі ұшпа бизнес
әлемде, кәсіпорындар АТ-инфрақұрылымын масштабтау және басқару жүйесіндегі
елеулі қиындықтарға тап. Қызмет саласындағы серіктестік арқылы өсу және
үздіксіз жетілдіру: Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ
инфрақұрылымдық қызмет басқару үшін ең маңызды принциптерін
қанағаттандырады.
АТ инфрақұрылымын және қосымшалардың жоғары болуын қамтамасыз ету үшін
бағытталған. Біздің қызмет көрсету моделі. Ұйымдардың түрлі қажеттіліктерін
қанағаттандыру үшін, біз-сайтында екі бөлмеден тыс ретінде қызмет
көрсетумен икемді тәсілді қолдандық.
Қызмет көрсету менеджменті алдындағы мақсат-қызметкерлердің кәсіби
даярлығын жетілдіру, олардың кәсіби деңгейін жоғарылату, мансапты өсіру.
Барлық қызметкерлер кәсіби шеберлігінің жетілдіру мәнің жеке дамуы және
фирманың тиімді жұмысы үшін маңызды екенін түсінгені жақсы. Жұмыс
кәсіптілігі тұтынушы алдында фирманың оң беделін қалыптастырып, ал ол өз
кезегінде өскелең табыс, жаксы атаққа әкеледі.
Қызмет көрсету қызметінде тұтынушыларға қызмет көрсету процесінің
бағдарламалау ерекшеліктері өте маңызды. Бұл бағытта басшылар мен фирма
қызметкерлері өз жұмысының келесі жайттарына көңіл аударуы қажет:
- тұтынушымен байланыс жасайтын қызметкерлердің конструктивтік жеке
психологиялық қасиеттерін тарату;
- қызмет көрсетуді жалпы алғанда оң психологиялық бағытқа бұру керек;
- тұтынушылар су сапасы қасиеттерін көрсету үшін жағдай тұғызу.
Тұтынушылармен байланысатын персоналды әбден мұқият іріктеу қажет.
Қызметкердің психологиялық ерекшеліктері оның еңбегінің сипаты мен
операцияларына сай келу керек. Кем дегенде, қызметкердің психологиясы және
еңбек сипаты арасында қатты сәйкессіздікті болдыртпау, мысалы баяу
қызметкерге жылдамдықты талап ететін жұмысты артпау, қажет.
Кәсіпорын компьютерді және басқа да құралқы жабдықтарды сервистік
қызмет көрсетеді. Жөңдеу құжаттары екі тарапта жүзеге асырылады, тапсырыс
беруші және кәсіпорын басшысы арасында. Акт толтырылып, яғни онда
компьютердің сериндік нөмері, қай жері бұзылғаны туралы құжат толтырылып,
оған менеджермен клиент қол қояды. Кез келген тапсырыстарды жөндеу қызмет
көрсету жағдайын бағалаған кезде өнім мен қызмет көрсетудің сапасы мәселесі
ең негізгі болып есептеледі. Қызмет көрсету сапасы дегеніміз - сервис
өнімінің пайдалы қасиеттерінің кешені ұлтына және әлемдік стандарттарға
сәйкес қойылған талаптар деңгейінде жеке және қоғамдық тұтынуды
қанағаттандыру. Қызмет көрсету пайдалы қасиеттері тұтынушының сұранысы мен
қажеттілігі жауап беретін объективті мнездемесі сонымен қатар нормативті
құқықтық талаптары жатады. 
Егерде тым жөңдеуге келмейтін жағдай орын алғанда, компьютер ең алғаш
өткізілген күйде иесіне қайтарылады. Ол да құжат жүзінде іске асады.
Жөңдеуден өткен техниканы акт құжатымен тексерістен өткізіп иесіне
қайтарылады.
Қарағанды қаласының ішуге жарамды суы Жылу және сумен жабдықтау
кәсіпорны АҚ зертханасымен ғана емес, облыстың, қаланың, ауданның
санитарлық-эпидемиологиялық қызметтерімен де бақыланады.                   
         
Суды тазалау ғимараттарынан тұрғындарға берілетін ішуге жарамды судың
сапалылығы тұрақты жақсы. Су бірнеше рет тексерістер арқылы өтеді және
санитарлық нормаларға сәйкес келеді.
Ішуге жарамды су сапалылығы туралы 46 химиялық көрсеткіштер арқылы
анықталатын толық химиялық саралау бойынша талдайды. Иіс, түстілік, лай,
қаттылық, өлшенген заттар сияқты химиялық көрсеткіштер негізінде
тұтынушыларға берілетін су Санитарлық ереженің барлық талаптарына сәйкес
келеді.
2017 жылдан бастап Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ су
құбырының сорғыны басқылау сорғы станцияларын жетілдіруді белсенді
жүргізуде.   Сорғыны басқылау сорғы станциялары көп қабатты тұрғын үйлерге
су беру үшін арналған (9 және одан көп қабаттар). Жетілдіру кезінде
сорғылауды ажырату ретінде құбылысты шығару кезінде желідегі тұрақты
қысымды, көп қабатты үйлердегі тұтынушыларға тәулік бойы үзіліссіз су
беруді қамтамасыз ететін жиілік реттеумен Grundfos сорғы жүйесі
орнатылады. 2017 жылы 84 (98%) сорғыны басқылау су құбырының станциялары
Grundfos фирмасының заманауи жабдықтарымен орнатылған.
2018 жылдан бастап қаланың су құбыры желілерінде тұрақты қысымды қолдау
үшін DOROT фирмасының (Израиль өндірісі) редукциялық қақпақтары
орнатылады.  DOROT қақпақтары қоректендірудің сыртқы көздеріне мұқтаж емес,
автономиялы, қақпақтарды реттеу гидравликалық басқаруды
ұсынады.  Редукциялық қақпақ су шығындарының кіруінде немесе өзгеруінде
қысым өзгерісінен өзгермейтін тәуелсіз қалатын шығуда алдын-ала берілген
қысымды қолдайды.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ қызметкерді жеке еңбек
шартының талаптарына сәйкес еңбек міндеттерін орындауға міндетті уақыт -
жұмыс уақыты болып есептеледі. Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы аптасына 40
– күніне 8 сағаттан аспауы тиіс жеке еңбек шарттарында тараптардың келісімі
бойынша жұмыс уақытының ұзақтығы 40 сағаттан аз болуы мүмкін.
Жұмыс істеу жұмыс уақытының ұзақтығын қысқартуға құқық беретін
өндірістің цехтардың кәсіптер мен қызметтердің тізімі, сондай-ақ еңбек
жағдайлары зиянды және ауыр қауіпті жұмыстардың тізбесін еңбек жөніндегі
өкілетті орган белгілейді.
Кесімді еңбек ақы түрі белгіленген жұмысшы қызметкерлерге түнгі
уақыттағы істеген жұмыстары үшін тарифтік кестеде белгіленген еңбек ақысына
қосымша төлем 50% мөлшерінде төленеді.
Еңбек жағдайлары өте зиянды және өте қауіпті кезде мерзімінен тыс
жұмыстарға тиым салынады. Жұмыс беруші кәсіпорын қызметкерлердің сол жұмыс
берушіден нақты жұмыс істеген жұмыс уақытының есебін жүзеге асыруға тиіс.
Өндіріс жағдайлары бойынша қызметкерлердің белгілі бір санаты үшін
белгіленген апта сайынғы жұмыс уақытының сақталуы мүмкін емес, үздіксіз
жұмыс істейтін ұйымдарда, жекелеген өндірістік цехтарда, учаскелерде
бөлімшелерде және кейбір жұмыс түріндегі есепті кезең ішінде жұмыс
уақытының ұзақтығы аптасына заңда белгіленген қалыпты жұмыс сағаттары
мерзімнен аспауға тиісті жағдайларда жұмыс уақытының жиынтық есебін
жүргізуге жол беріледі. Жиынтық есеп жағдайында жұмыс уақытының күн сайынғы
немесе апта сайынғы ұзақтығы жұмыс күні немесе жұмыс аптасы сағаттарының
нормасынан артық немесе кеш болуы мүмкін.
Есепті кезең ішіндегі жұмыс уақыты сағаттарының жиынтық осы кезеңдегі
сағаттардың нормасына тең болуы мүмкін.
Жұмыс уақытының жиынтық есебін жасаған кезде қызметкерлердің осы санаты
үшін белгіленген орташа жұмыс күні мен жұмыс аптасының ұзақтығы сақталуға
тиісті шектелі кезең есепті кезең болып танылады. Жұмыс уақытының жиынтық
есебін қолдану тәртібі жұмыс берушінің актілерімен айқындалады және ұжымдық
шартпен белгіленеді. Күнделікті жұмыс ішінде қызметкерге демалу және
тамақтану үшін жинақтап алғанда ұзақтығы 1 сағаттан кем болмайтын үзіліс
берілуге тиіс. Бұл үзіліс жұмыс уақытына енгізілмейді және қызметкер оны өз
қалауы бойынша пайдаланады. Үзіліс беру уақытымен оның ұзақтығы жұмыс
берушінің актілерінде жеке еңбек және ұжымдық шарттарда белгіленеді.
Өндіріс жағдайлары бойынша үзіліс беру мүмкін емес жұмыстарда жұмыс беруші
қызметкерге жұмыс уақытында демалумен тамақтану мүмкіндігін қамтамасыз
етуге міндеттенеді. Мұндай жұмыстардың тізбесі демалу және тамақтану
тәртібімен, орны жұмыс берушінің актілерінде белгіленеді. Жылдың суық
мезгілінде ашық далада жылу бермейтін жабық үй-жайларда жұмыс істейтін жүк
тиеу, түсіру жұмыстарымен айналысатын қызметкерге жылыну және демалу үшін
арнайы үзілістер беріледі. Арнаулы үзілістер жұмыс уақытына қосылады.
Егер жылумен қамту ЖЭО-нан болса, жылу мен электр энергиялары
араластырылған тəсілімен өндіріледі, ал жылумен қамту орталықтандырылған
болып саналады. Орталықтандырылған жылумен қамту жүйесінде
жылутасымалдағыштың температурасы 150оС. Жылумен қамтуды орталықтандыруы
отынды үнемдеуден басқада еңбек өнімділігін көтеруге себепкер бола отырып,
өндіріс мəдениетін де көтеруде маңызды орын алады. Бұл жағдай отын ысырабын
20÷25%-ға қысқартады.
Коммуналдық - тұрмыстық жəне технологиялық тұтынушылардың мұқтаждықтары
үшін жылу энергиясының көздері қазандықтар (жылу өндіргіш қондырғылар)
болып табылады. Жылу тасымалдағыш жылу желілерінің беретін құбыры арқылы
ғимараттардың жылыту, желдету жəне ыстық сумен қамту жүйелеріне беріледі,
ал қайтатын құбыры арқылы су тұтынушылардан қазандыққа қайта оралады.
Өндірілген жылудың ең көп мөлшері ғимараттар мен үймереттердің жылыту
жүйелеріне пайдаланады.
Жылыту жүйесінің жылу жүктемесін анықтау үшін қарастырылатын қалалар
немесе ірі қоныстанған мекендердің ең суық бес күндіктің ауа температурасы
қабылданады, ол сыртқы ауаның есепті температурасы (t'o) деп аталады.
Жылыту жүйесінің жұмыс басталуы немесе тоқтатылуы сыртқы ауа 4
температурасына (+8оС) байланысты, сондықтан (+8оС÷ t'o) температуралар
аралығы жылытылатын мерзім деп саналады. Ыстық сумен қамту жүйесінде жылу
жүктемесі пайдаланатын адамдар санына байланысты үздіксіз өзгеріп тұрады.
Тұтынушылардың жылу жүктемелерін тұрақты ұстап тұру үшін жылу
желілерінің гидравликалық тəртібі автоматты түрде реттеледі. Жылу
желілерінің құрамына жылу құбырлары, температуралық ұзартуларды
қабылдайытын теңелткіштер, жылжымалы жəне жылжымайтын тіреулер, арнайы
камералар мен павильондарда орналастырылған өлшеуші, реттеуші жəне қорғаушы
жабдықтар, сорғыш бекеттері, аудандық жылу пунктері (АЖП) жəне жергілікті
жылу пунктері (ЖЖП) кіреді.
Орталықтандырылған жылумен қамтуда жылу желілерінің ұзындығы ондаған
шаршы метрлерді құрайды, орташа жұмыс атқаратын радиусы 15÷30 км, ал бас
магистраль құбырларының диаметрі 1400 мм-ге жетеді. Жылу құбырларын жер
астында өткізбейтін, жартылай өткізілетін каналдар мен коллекторларда жəне
каналсыз салады.
Жылу құбырлары бойынша жылутасмалдағыштың қозғалуы кезінде жылу
жоғалуын азайту үшін оларды жылумен оқшалауды қарастырады. Жылумен қамтудың
гидравликалық жəне жылулық тəртіптерін басқару үшін, оны автоматтандырады,
ал жылу жүктемесі тұтынушылардың талаптарына сəйкес реттеледі.
Жылу жіберуді қойылатын талапқа сəйкес ұстап тұру үшін жылу көздерінде
орталық сапалы реттеу қолданылады. Жылумен қамтудың жоғары сапасына орталық
реттеуді ғана пайдалануға болмайды, сондықтан жылу орындары мен
тұтынушыларда қосымша жергілікті реттеу жəне автоматтандырылған реттеуіштер
қолданылады.

1.2 Объектіні басқару әрекет етуші жүйесін автоматтандыруды

Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының Орталық Апаттық
бөлімінің - қызметкерлерің жұмыс уакытын есепке алу және бакылау акпараттык
жүйесін құру және жүйесінде қызмет көрсету – бұл қызметкердің жумысын
қадағалау көрсетушінің арасындағы тікелей байланыс, тұтынушының қалауын
орындаудағы қызмет көрсетушінің өз қызметі. Қызмет және Қызметкерлер
терминдері бірдей мағынасында олардың жұмысқа келген және кеткен уаұытын
қадағалау. Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының Орталық
Апаттық бөлімінде қызметкерлерің жұмыс уакытын есепке алынбаған. Егер ол
есепке алынса қызметкерлердің жұмыс уақытында бар болуын қадағалау ынғайлы
болар еді.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының жүйесінде
қызмет көрсету сапасы – бұл дұрыс көрсетілген қызметтер. Екі концепция
қолданысқа енеді: қызметтер тек клиенттердің қажеттілігін қамтамсыз етіп
қана қоймай (техникалық аспект), сонымен қатар барлық жүйе клиентті
қамтамасыз етіп және жайлылық тудырып, персоналдың арасындағы жақсы
қатынасқа негізделе отырып құрылуы керек.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының компьютер -
техника жүйесінде қызмет көрсету центріндегі бағдарламаға тоқтала кетсем.
Жөңдеуге әкелген жабдықты клиент өтініш толтырып,оның ішін инженер қарап,
қандай ақау бар екенін жазып қабылдап, оны екі экземплярды қағазға шығарып
біреуін клиентке,екінші бөлігін өзінде қалдырады.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының бағдарламалық
жабдығы өте жоғары деңгейде қамтамасыз етілген. Жылу және сумен жабдықтау
кәсіпорны АҚ компаниясының 1С Кәсіпорын 8.3, Service Center, АПРО-
Биллинг және т.б. бағдарламалар қолданылады. Мұнда келген жабдықтарды
қабылдау терезесі. Файл батырмасын басу арқылы келген жабдықты
тіркеп,қандай жөңдеу жұмысын жасаймыз.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ компаниясының бухгалтерлік
есеп компоненті кәсіпорынның шаруашылық қызметін қамтиды, ол сурет 2
көрсетілген. Бұл шоттар жоспарын операциялармен проводкаларды және
бухгалтерлік қорытнды есептіқамтамсыз етеді.жинақтамалы шоттар бойынша көп
өлшемді және көп деңгейлі есеп жүргізуге мүмкіндік береді.

Сурет 2. 1С Кәсіпорын 8.3 бағдарламасы ортасы

1С Кәсіпорын 8.3 1С жүйесі қарапайым да күрделі бухгалтелік есеп
программасы болып саналады, ол әр түрлі меншік формасында және әр түрлі
қызмет саласындағы кәсіпорындарда қолдануы мүмкін. Жүйенің жұмысы мынандай
үш компонентке негізделіп жасалған. Оперативті Бухгалтерлік есеп
Есептеу компаненті. Есептің қалған бөліктерінде, мысалы валюталық есеп,
қосалқы шоттар және басқалары оның қосымша бөлігі болып табылады, кейде
олар пайдаланбауы да мүмкін. Есеп ақшалай да, заттай да жүргізіледі. Көп
өлшемді талдамалы есеп қорытындыларын әртүрлі бөліктерде алуға мүмкіндік
береді. Құжаттарды жүргізу кезінде бухгалтер проводкаларды қолмен немесе
автоматты түрде енгізе алады.
1С Кәсіпорын 8.3 жүйенің негізгі мүмкіндіктері:
−  банк және касса есебі;
−  негізгі құралдар және материалдық емес активтердің есебі;
−  тауарлар есебі,өнімді өндіру және қызмет көрсету;
−  валюталық операциялар есебі;
−  ұйымдар мен алашақтармен, берешектермен, есеп беруші тұлғалармен
өзара есеп айырысу есебі;
− еңбекақы бойынша есеп айырысу;
−  бюджетпен есеп айырысу;
−  есептің басқа бөлігі.
Service Center – компьютерді немесе басқада техниканы жөңдеу қызмет
көрсету орталығының бағдарламасының жабдықтарды қабылдап тіркеу терезесін
тересезін 3-суретте көрсетілген.

Сурет 3. ServiceCenter бағдарлама терезесі

АПРО-Биллинг – коммуналдық мекемелерде қызмет көрсетуге арналған
бағдарлама көрсету бағдарлама терезесін 4-суретте көрсетілген.
АПРО-Биллинг бағдарламасында көрсетілген жөңдеу орталықтарының
бағдарламасы осындай. Бұл бағдарламалар менің ойымша тиімсіз деп ойлаймын.
Себебі, бағдарлама терезесі қарапайым қолданушыға пайдалануға қиындық
туғызады,т ек орыс тілінде және де барлық мәліметтер толық қамтылмаған.
Іс-тәжірибеден өткен Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ
жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің сервистік қызмет көрсетуде
пайдаланылатын бағдарламасы- АПРО-Биллинг. АПРО-Биллинг бағдарламасы-
жұмыс топтарының бірлескен қызметінің автоматтандыруына себепші.

Сурет 4. АПРО-Биллинг бағдарлама терезесі
Бұл бағдарлама ең алғаш рет Ресей мемлекетінде пайда болған. Жөңдеуге
әкелген компьютер, ноутбук т.б техникаларды осы бағдарлама арқылы тізімге
енгізіп, қызметтің түрін белгілеп оны жөңдеуге жібереді.
АПРО-Биллинг жүйесі барлық Европада қолданылады барлық Acer сервис
орталықтары арқылы орнатылған. Әр мемлекетте өзінің қайтарылмалы емес
қосалқы бөлшектері бар.
АПРО-Биллинг бағдарламалық кешені мыналарға мүмкіндік береді:
1. Клиенттердің бөлімшелері, КСК және т. Б. Бөлуге мүмкіндігі бар
абоненттерді тоқсан сайын тіркеу;
2. Коммуналдық қызметтердің әртүрлі түрлері үшін бір уақытта зарядтауды
жүзеге асырыңыз (соның ішінде:
маусымдық);
3. Тарифке, жеке және ортақ есепке алу құрылғысына сәйкес есептеу
жүргізіңіз;
4. Есептеу аспаптарын орнатуға берілген қарыздарды есепке алуды
жүргізеді;
5. Есептегіштердің тексеру кезеңін қадағалау;
6. Жәрдемақы алатын және тұрғын үй жәрдемақысы алатын адамдар туралы
жазбаларды сақтаңыз;
7. Талаптардың жазбаларын сақтаңыз;
8. Басқа жүйелермен интеграциялау үшін деректерді импорттау және
экспорттау. Іс-тәжірибеден өткен Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны
Ескертпе: АПРО-Биллинг бағдарламасы проксиді іске қоспасада жұмыс істей
алады. АПРО-Биллинг жұмыс істемеген жағдайда ғана проксиді қосады. Жөңдеуге
әкелген жабдық туралы ақпартты толтыру терезесі, жабдықтардың парт нөмерін
еңгіземіз, енгізу экраны келесі 5 суретте көрсетілген.

Сурет 5. АПРО-Биллинг қолданушыларды тіркеу терезесі
АПРО-Биллинг жүйесі барлық Европада қолданылады барлық Acer сервис
орталықтары арқылы орнатылған. Әр мемлекетте өзінің қайтарылмалы емес
қосалқы бөлшектері бар.
АҚ жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің сервистік қызмет көрсетуде
пайдаланылатын бағдарламасы - АПРО-Биллинг. АПРО-Биллинг бағдарламасы-
жұмыс топтарының бірлескен қызметінің автоматтандыруына себепші. Бұл
бағдарлама ең алғаш рет АПРО-Биллинг мемлекетінде пайда болған. Жөңдеуге
әкелген компьютер, ноутбук т.б техникаларды осы бағдарлама арқылы тізімге
енгізіп, қызметтің түрін белгілеп оны жөңдеуге жібереді.
АПРО-Биллинг бағдарлама жүйесі келесі тапсырмаларды шешеді 5 сурете.
- жөңдеу жабдықтарын қабылдау;
- клиентке қызмет көрсету;
- талон шығару;
- акт толтыру;
- клиентпен келісімшарт толтыру;
- тапсырыс қабылдау;
- тапсырысты жою.
Проксиді орнату. Прокси Серверді орнату үшін, “ АПРО-Биллинг ” ссылка
батырмасын шертініз, Exit туймешігінң астында. Пайдаланушы АПРО-Биллинг
Name ұяшығына аты мен яғни логинын, password паролін теру арқылы АПРО-
Биллинг бағдарламасына кіреді 6 суретте берілген.

Сурет 6. АПРО-Биллинг қолданушылар туралы ақпарат
Мұндағы,барлық батырмаларды атап шықсам:
- New Part # - тапсырыс берілген қосалқы бөлшектердің парт нөмері;
- Description–тапсырыс берілген қосалқы бөлшектердің сипаттамасы; Бинокля
белгішесін басу арқылы толтырылады;
- Failure Code–ақаулық коды. Егер тапсырыс берлілген қосалқы бөлшектерді
сиппатауын көрсеткен кезде хабары “Part Details not Found” пайда болады,
ұяшықтарды келесі қатар бойынша толтыру керек;
- Defective Part;
- Description;
- Failure Code;
- New Part;
- Description ақауы бар қосалқы бөлшектердің сипаттамасын көшіру;
- “No local Stock”белгісін қойыңыз және сақтаңыз “Save”.

Сурет 7. АПРО-Биллинг қолданушылар квитанция беру

Егер клиент жөңдеуден бастартқан жағдайда немесе тапсырыс дұрыс
жүргізілмегенде, АПРО-Биллинг қолданушылар квитанция беру 7 суретте
берілген міндетті түрде қосалқы бөлшектерге тапсырысты жою керек. Егер жою
тапсырысты берген күні орын алса.РО нөмері әзірге
қалыптастырылмаса,тапсрысты жоюыңызға болады,жай ғана жою арқылы,
“Repair”ға дұрыс емес белгісін қою арқылы.
Егер IT-жүйесінде қызмет көрсету қалыптастырылып қойсада онда
тапсырысты жою парталы жүргізіледі. Осыдан кейін қосалқы бөлшек жүргізілуі
қажет және жөңдеу кодын еңгізіңіз. Келесі терезеде тапсырысты жою
терезесін.
Мұндағы, компания кызметкерлерің жұмыс уакытын есепке алу және бакылау
акпараттык жүйесін құру қызмет көрсету жұсыкерді жұмысқа қабылдау,
кызметкерлерің жұмыс уакытын есепке алу және бакылау акпараттык жүйесін
құру, export-шығу батырмасы.
Жылу және сумен жабдықтау кәсіпорны АҚ жауапкершілігі шектеулі
серіктестігінің ақпаратты басқарудағы кемшіліктеріне келетін болсақ
- қазақ тілінің болмауы;
- ақпаратты схемалардың жасалмауы;
- қолмен өңдеуге арналған құжаттың шамадан тыс үлкен көлемі;
- бірдей көрсеткіштердің түрлі құжаттарда қайталануы;
- құжаттың үлкен көлемімен жұмыс істеу мамандардың негізгі жұмысын
орындауына кедергі болуы.
Аталған кемшіліктерді жою үшін, мен өзімнің қазақ тілінде, түсінікті
жазылған, барлық ақпараттар қамтылған, PhP бағдарламасы арқылы
орындалады.
Ақпарат ағымдарының схемасы ақпараттың қозғалыс маршруттарын сипаттайды.
Осындай схемаларды талдау нәтижесінде басқару жүйесін толығымен
жетілдірудің іс-шараларын жасап шығаруға болады. Ақпараттың көлемін анықтау
және оны бөлшектеп талдау мүмкіндіктерін беретін ақпараттық ағымдардың
схемалары қайталанатын және қолданылмайтын ақпаратты жоюды ақпаратты тиімді
түрде сипаттау және жіктеуді қамсыздандырады. Сонымен қатар ақпараттың
басқару деңгейлеріне сәйкес өзара байланыс қозғалысын қарастырған жөн.
Басқару шешімін қабылдау үшін қандай көрсеткіштің қажет немесе қажет
еместігін анықтау қажет. Орындаушының әрқайсысына оның қолданатын ақпараты
ғана келіп тұруы тиіс.
Кәсіпорын мен оның жұмыскерлерді аса қауіп компания кызметкерлерің
жұмыс уакытын есепке алу және бакылау акпараттык жүйесін құру қызмет
көрсету жұсыкерді қызмет көрсету жағдайларға тоқталайық:
– техникалык құрал таза жаңа үнемі іске дайын болуы керек;
– техниканы жөңдеу және физикалық жағдайлары қызмет көрсету
барысында (принтерді, ноутбукті және б.д. техниканы);
– жұмыскерлерге көрсету барысында техниканың сапалы жөңделуі
қызметі;
– жұмыскерлерге біліктілігінің жоғарылығы.
Функционалды қасиет қызмет көрсету компания кызметкерлерің жұмыс
уакытын есепке алу және бакылау акпараттык жүйесін құру қызмет көрсету
жұсыкерді қызмет көрсетудің соңғы қортындысын шығара алмайды, оның
тұтынушылық қасиетін ескеру қажет. Компания кызметкерлерің жұмыс уакытын
есепке алу және бакылау акпараттык жүйесін құру қызмет көрсету жұсыкерді -
жүйесінде қызмет көрсету мен қызметтің кез келген түрі өндірістік және
тұтынушылық сапасының мінездемесінен тұрады
Кәсіпорынды басқарудың ұйымдық құрылымын қарастыра отырып:ұйымның
сыртқы ортамен, ұйымның бөлімдері, ұйымның адаммен өзара әрекет ету деңгейі
ескеріледі.
Әкімшілдік-жоспарлы экономика кезеңінде отандық ғалымдар маркетингті
өнімді мөлшерден көп өндіріп, оны өткізумен ғана айналысатын капиталистік
қоғамға ғана тән экономикалық категория ретінде қарастырған.
Порталдар Web-қосымшаларға қол жетімдіктің қарапайым, бірыңғай орны
ретінде қызмет етеді. Бірақ ол ғана емес – бірлескен жұмыс пен іс
жүргізудің қауіпсіздігін, іздеуін, ұйымдастырылуын қамтамасыз ету үшін
секілді қосымша және аса маңызды функцияларды ұсынады. 
Портал ақпараттық толымдылық пен қосымшаларға интеграцияланған қол
жетімдіктен, сондай-ақ ұжымдық жұмыс үшін біріздендірілген жұмыс
кеңістігінен тұрады. Шынымен де, порталдар келесі ұрпақ үшін барлық
клиенттік құрылғыларға Web арқылы электрондық бизнес қосымшаларына қол
жетімдікті қамтамасыз ететін жұмыс орны ретінде болып отыр. Портал үшін
толық функционалды шешім уақытына және орнына тәуелсіз, сондай-ақ
ақпараттық қауіпсіздігін кепілдей отырып тапсырмаларын орындау үшін қажетті
барлық нәрсеге ыңғайлы қол жетімдікті ұсынуы тиіс.
Web-жүйенің пайдаланушы бөлігі мемлекеттік құрылым қызметшілері мен
халыққа әр түрлі ақпарат пен сервистерді ұсыну үшін арналған. 

2 ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ

2.1 Есептің қойылымы

Құрастырылатын ақпараттық жүйе Қаланы жылумен қамтамасыз ету
қызметінің ақпараттық жүйесін құру. Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке
алу ішкі жүйесі, қажетті Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу web-
қосымшасын құру құрубағытталған ақпараттық портал құрылуын негіздейді.
Берілген жұмыста келесі мәселелерді шешу қажет:
– Web-қосымшані қолданушы (администратор, бухгалтер, менеджер,
оператор және т.б.) құрылымын жасау;
– таңдалған бағдарламалық құралды дәлелдеу;
– тиімді, ыңғайлы қолданушылық интерфейс құру;
– қосымшаның серверлік және клиенттік бөлімінің модульдер кешенін құру,
сонымен қатар құрамында:
1) интерфейстік модуль;
2) білімді бақылау модулі;
3) трансакцияны өңдеу модулі;
4) авторизация және санкциялық қатынау модулі;
5) сақталынатын Web- ресурстар құрылымы;
6) қолданушы модулінің құрылымы;
Жалпы жасалынатын Web-қосымша әртүрлі бағдарламалық-аппараттық
платформаларда қолдануға дайын болу керек. Қосымша қолданушы үшін
қажет көмектен және қызмет көрсетуден тұру керек. Қолданушы интерфейсі және
дизайн қазіргі заманғы талаптарға сәйкес болу керек.
Ақпараттық порталды құрмастан бұрын келесілерді анықтап алу қажет Web-
қосымшаны жасақтау жұмысын бірнеше кезеңден турады:
– жоспарлау;
– элементтерді жасақтау;
– бағдарламау;
– тестілеу;
– жариялау;
– жарнамалау;
– бақылау.
Жоспарлау кезеңінде төменгі мәселелер шешілуі керек:
1) сайттың орны;
2) сайттың аудиториясы кімдер;
3) қандай ақпарат жарияланады;
4) қолданушылармен қарым-қатынас қандай түрде ұйымдастырылады.
Элементтерді жасақтау кезеңінде сайттың программалық өнім түрінде
жүзеге асырылуы қарастырылады:
1) навигациялық құрылымын жасау;
2) беттің дизайнын жасау;
3) бетті толтыру үшін мәтіндік және бейне ақпаратты әзірлеу.
Сондықтан сайттың дизайны бірнеше талаптарға жауап беруі керек: Web
интерфейсі компанияның имиджін ерекшелеп көрсететін стильді болу керек. Web-
қосымша команияның фирмалық стилімен үндесуі керек. Web интерфейсі
қолданушыға қолайлылық сезімін тудыру қажет, бетте мәтіннің дұрыс құрылуы,
суреттердің ыңғайлы орналасуы және ойластырылған түстердің үйлесімділігі
осыған септеседі. Web интерфейсі қолданушы сайтта басқару элементтері мен
навигацияны іздетпегені дұрыс – мәзір анық та түсінікті болу керек. Web
интерфейсі сайтта жарнамаланатын тауар, қызмет көрсету және ақпаратқа сәйке
болу қажет. Web интерфейсі жеңіл, яғни сайт беттері ұзақ жүктелмеу керек.
Веб дизайнда анимация жиі қолданылады. Олар ұзақ жүктеліп, қолданушының
сіздің сайтынызбен жұмысын қиындатады. Әрине, анимацияланған суреттер
статикалық суреттеге қарағанда көбірек көңіл аудартады, оларды мақсатпен
және үнемді қолданса нұр үстіне нұр.
Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу web-қосымшасын құру АҚ – бұл
сайт жобасының бір бөлігі ғана. Жалпы сайтқа техникалық тапсырма қойылады.
Онда web дизайнға негізгі талаптар, беттегі басты элементтердің орналасу
схемасы құрылады. Осыдан кейін техникалық тапсырма дизайнерге беріледі,
онымен бірігіп дизайн концепциясы жасалынып бекітіледі. Бұл негізгі беттің
дизайны, ол барлық сайтқа бірдей стиль береді. Сайттың web интерфейсі
жобалау мен іске асыру бірнеше күннен бірнеше жұмаға созылуы мүмкін.
Қазіргі таңда web интерфейсі креативті, ерекше болу талабы қойылады. Себебі
онда, жоғарыда көрсетілгендей өнер, маркетинг, технологиялар қиылысады.
Негізгі бетке флеш-ролик, компанияның соңғы жаңалықтарын, логотипті сурет,
бөлімдердің қысқаша сипаттамасын орналастыруға болады.
Web қосымшалар визуалды қабылдау үлкен рөл атқарады. Экранның әртүрлі
жерінде орналасқан элементтер ақпаратты көру және психологиялық қабылдауға
әртүрлі әсер етеді. Экранның сол жақ жоғарғы бөлігінде көп қолданушыға
таныс логотип орналасады. Ал жаңа бастаған фирмалар логотипін оң жақ
жоғарғы бөлікте орналастырса, қолданушы оны тез және оңай жаттайды. Беттің
жоғары жағының web дизайнын фотосурет, басқа графикалық суреттермен
безендіру керек. Web интерфейсі құрғанда кейбір нәрселерге назар аудару
қажет.
Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу web-қосымшасын құруалдында
тышқан сілтемесін жақындатқанда көмекші сөз шыққан дұрыс. Бұл қолданушының
сайтпен жұмыс жасауын едәуір оңайлатады. Гиперсілтемелер жалпы мәтіннен
ерекшеленіп, анық бейнелену тиіс. Ал шрифт өзгере алатын болу керек. Бұл
мониторларының өлшемі әртүрлі болатын қолданушыларға арналған. Тышқанды
қолданбайтын қолданушылар үшін табуляция клавиштерінің көмегімен бетте
логикалық тәсілмен қозғалатын арнайы бағдарлама орнатуға болады. Бұл web
дизайнын сапасын арттыра түседі. Тауарды жарнамалайтын сайттарда тауар
бағасын суреттердің астына, ал адрес, сандық ақпараттарды беттің төменгі оң
жағына орналастырғаны жөн. Баннер төменгі сол жақта орналасса үлкен
танымалдыққа ие болады.
Web интерфейсі тартымды да пайдалы болу үшін оны құру кезінде оған
қандай тапсырма жүктелетінін, осы облыстағы бәсекелес сайттарды зерттеу,
клиенттің жұмыс стилі, қандай мақсатты аудиторияға арналғанын білу
міндетті. Графиканы құру және оптимизациялау – күрделі жұмыс. Web-бетті
графика құрмай-ақ шрифт, скрипт, стиль кестесі (CSS) көмегімен көрнекі етіп
жасауға болады. Алайда құжаттың нәтижесіне көптеген факторлар әсер етеді:
браузер терезесінің көлемі, үнсіздік бойынша алынған шрифт, түсі және аты.
Сонымен қатар, кей скрипт пен стилдер барлық браузерлермен ұстана бермейді.

Кіріс және шығыс ақпараттарының сипаттамасы. Жобадағы тапсырыс қабылдау
нәтижесінің және тапсырмалар нәтижелерінің тізімі шығыс ақпараттар болып
табылады. Электрондық сөре арқылы кәсіпорын қолданушылары негізгі ақпаратқа
қол жеткізуге мүмкіндігі болады. Шығыс ақпараттарының мәлімдемелері және
тізімдері кестелерінде қарастырылды кесте 1.
Шығыс мәлімет: - Тұтынушылар тізімі ақпаратың қалыптастырады.
Компания деректеріне қол жеткізу үшін Web интерфейс жүйесінде негізгі
ақпарат ретінде:
Форма В010
Тұтынушылар тізімі
ТариАты – Берілген IDМекен жайы Телефон Тұлға түрі
фтіңжөні
аяқт
алу
күні
1 2 3 4 5 6
1 В010 Құжат Бір күнде Қажет кезде Бухгалтерия,
бірнешрет Қаржылық бөлім

Реквизитті құрам бойынша шығыс құжаттарының тізбесі кесте 1 және 2
көрсетілген.
Кесте 2
Шығыс хабарламалар реквизиттерінің тізімі мен жазылуы
№ Реквизит атауы Шартты Реквизит Ақпарат Ақпарт
пп белгілер өлшемі көздері көзінің
идентифика
торы
1 2 3 4 5
1 Тарифтің аяқталу id 9(10) құжат В010
күні
2 кесте жалғасы
2 Аты – жөні fio А(50) құжат В010
3 Берілген id id 9(10) құжат В010
4 Мекен жайы id 9(10) құжат В010
5 Телефон Pone 9(10) құжат В010
6 Тұлға түрі San 9(10) құжат В010
7 Email Email X(50) құжат В010
8 Тұтынушылар саны Sum X(50) құжат В010
9 Квадратура саны KB 9(8) құжат В010
10 Тариф D X(50) құжат В010
11 Тұтынушы тіркеу Data 9(8) құжат В010
күні

Жылу тұтынуды пәтер бойынша есепке алу web-қосымшасын құру есебін
шешу нәтижесінде сақталған ақпарат массивтері біріктіріледі: MDT - тауар
айналымы массиві.
Сақталатын ақпарттың реквизиттік құрамының тізімі және жазылуы кесте 3
көрсетілген.

Кесте 3
Сақталатын ақпарт реквизиттерінің тізімі мен жазылуы
№ Реквизит атауы Шартты Реквизит Ақпарат Ақпарат
пп белгілер өлшемі көздері көзінің
идентифика
торы
1 2 3 4 5 6
Берілген id id 9(10) құжат В010
Аты – жөні fio А(50) құжат В010
Email Email X(50) құжат В010
Телефон San 9(10) құжат В010
Тұтынушылар саны Sum X(50) құжат В010
Квадратура саны KB 9(8) құжат В010

Кіріс ақпарат анықтамалардаң, тауар сатылымының негізгі ақпаратынан
алынады.
Тапсырмалар кешенiнiң маңызы қажеттi нәтижелi ақпараттарды – есеп
беретiн тұлғалармен есеп айырысулардың анализiн жасауға мүмкiндiк беретiн
кіріс формаларын алу мен сәйкесiнше тиiстi шешiм қабылдауда.
Берiлген тапсырманы орындаудың жиiлiгi мен ұзақтығы уақыт пен бюджет
кірістеріне өтiнiштердiң түсу жиiлiгiне байланысты.
Берiлген тапсырмалар кешенiн орындауды автоматтандыру тапсырманы
орындау мерзiмiн қысқартуға, есептеулердiң қиындықтарын жеңiлдетуге,
мәлiметтердiң дұрыстығы мен дәлдiгiн жоғарылатуға және есептеулердiң
жеделдетiлуiне мүмкiндiк бередi.
Кiретiн ақпарат ақпараттық жүйенiң кез келген тапсырмасын орындауда
маңызды орын алады.
Кiретiн ақпараттың есептерiне мыналар жатады:
- қолданушының туралы ақпарат;
- жеткізу;
- себет.
Кiретiн ақпараттардың тiзiмi мен құрылымының сипаттамасы 4-кестеде
көрсетiлген. Қолданушының туралы ақпарат негізгі қажетті өрістер
келтiрiлген.

Кесте 4
Кiретiн ақпараттардың тiзiмi мен құрылымының сипаттамасы
Аталуы Идентифика-тКөрсетiлу Түсу жиiлiгi Ақпарат көзi
оры формасы
1 2 3 4 5
Тұтынушы KLIENT құжат Операцияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Тұрғын үй
Сорапты станциялардың құрылымы және жабдықталуы
«Жасыл» құрылыс дамуының болашағы
АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ
Муниципалды құрылымдардың ресурстарын (қала, облыс, аудан, ауыл мысалында) ұтымды пайдалану
Қаланың рекреациялық инфрақұрылымы
Аймақтың әлеуметтік-экономикалық ахуалының анализі. Орал қаласы экономикасының анализі
Рудный индустриялық институты
Кәсіпорынның энергетикалық балансына шығындарды жіктеу
Тұрғын үйді басқару және туындайтын мәселелер бұлар
Пәндер