БОКСШЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ДЕНЕ ДАЙЫНДЫҒЫНА АЙНАЛМА ЖАТТЫҒУЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

КІРІСПЕ . . .: 1.

4: БОКСШЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ДЕНЕ ДАЙЫНДЫҒЫНА АЙНАЛМА ЖАТТЫҒУЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . .

КІРІСПЕ . . .:

4: 1. 1 Боксшының функционалдық дене дайындығының негіздері . . .

КІРІСПЕ . . .:

4: 1. 2 Боксердың күштік-жылдамдық қасиетін дамыту жолдары . . .

КІРІСПЕ . . .:

4: 1. 3 Төзімділік және оны жетілдіру жолдары . . .

КІРІСПЕ . . .:

4: 1. 4 Боксшының функционалдық дене дайындығын арттырудың әдістемесі . . .

КІРІСПЕ . . .: 2.

4: БОКСШЫНЫҢ ДЕНЕ ДАЙЫНДЫҒЫНДА АЙНАЛМА ЖАТТЫҒУЛАРЫН ТӘЖІРИБЕЛІК-ЭСПЕРИМЕНТ ЖҰМЫСЫНДА СЫНАУ . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

4: 58

КІРІСПЕ . . .: ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

4: 61

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМШАЛАР . . .

4: 65

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМША А . . .

4: 65

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМША Ә . . .

4: 66

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМША Б . . .

4: 69

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМША В . . .

4: 70

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМША Г . . .

4: 71

КІРІСПЕ

Зерттеудің өзектілігі. Жасөспірім боксшылардың - күш жетілдіру дайындығы мүлтіксіз методикалық бағытта болу үшін жарыс қызметінің өзгешеліктерімен сәйкес болу керек. Ол үшін неғурлым келешегі бар техникалық қызмет түрін әр салмақ категориясындағы боксшыларға нәтижелі жылдамдық - күш жетілдіру дайындық бағдарламасын анықтап беруді ұсынады.

Жылдамдық - күш жетілдіру дайындық әдістеме бағытын таңдауда нәтижелі методикалық өңдеу кезінде жеке шабуыл арсеналы мен қорғану қызметін қолдана отырып белгілі бір спорттық нәтиже деңгейіне жеткен боксшының еңбегін ұмытпаған жөн.

Әр спортсменге комплекстік жаттығу таңдау кезінде көбінесе өзі жақсы көретін әдіс-тәсілдері мен ұқсас болуын ұсынады. Соған байланысты сол спортсменге дайындық жоспарын құрғанда, айла-тәсілдерін қолданғанда жылдамдық-күш жетілдіруде, көп жұмыс істейтін бұлшық ет топтарына ыңғайлайды.

Жасөспірім боксшылардың жылдамдық-күш жетілдіру сапасын арттыруда әртүрлі жаттықтыру әдісін жекеше нәтижеге жетуін қадағалауды ұсынады.

Боксшыларды дайындаудың қазіргі жүйесі жан - жақты шыныққан, жұмыс қабілеті жоғары боксшыларды талап етеді.

Бокстағы келесі мәселелердің бірі, жас боксшылардың жарыс алдындағы дайындық кезеңінде, спорттық шеберлігін жоғары деңгейге көтеретін тиімді жолдарды іздестіру.

Жас боксшылардың дайындық кезеңіндегі олардың дайындықтары туралы, сондай - ақ жалпы және арнайы дене дайындықтары көрсеткіштерінің ақпараттылығы туралы жұмыстар өте аз, тіпті жоқтың қасында деуге болады, сондықтан да бұл осы жұмыстың көкейкестілігін анықтайды.

Зерттеудің нысаны. 10-13 аралығындағы жас боксшылардың дене дайындығының әдістемелік негіздемелерімен қамтамасыз ету. Қазіргі таңдағы жаңа ғылымилық-әдістемелік тұрғыдан қарастырылған бағдарламаны оқу-жаттығу барысында қолдану, жас боксшылардың арнайы физикалық деңгейлерін жоғарылатуға мүмкіндік береді.

Зерттеудің мақсаты.

Жас боксшылардың арнайы физикалық дайындықтарын жетілдіру жолдарын көрсету. Қазіргі таңдағы жаңа ғылымилық-әдістемелік тұрғыдан қарастырылған бағдарламаны оқу-жаттығу барысында қолдану, жас боксшылардың арнайы физикалық деңгейлерін жоғарылатуға мүмкіндік береді.

Зерттеудің міндеттері:

Жас боксшылардың оқу-жаттығу барысында ерекшеліктеріне қатысты ғылыми, оқу-әдістемелік әдебиеттерді зерттеу және боксшылардың арнайы физикалық дайындығын жетілдірудің негізгі жолдарын талдау.
Жас боксшыларды дайындаудың арнайы физикалық дайындығының әдістемесін құрастыру.

Зерттеулердің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәні: Зерттеу барысында жас боксшыларды дайындағанда қолданылатын дене жаттығулар жүйесі әзірленіп ұсынылды.

Зерттеудің практикалық құндылығы:

Зерттеудің практикалық маңыздылығы жас боксшыларды айналма жаттығулары арқылы дене жаттығуларын арттыруды зертеу болып табылады. Зерттеу барысында алынған материалдарды сараптау Қ. Р. дене тәрбиесі және спорт саласындағы боксшыларды іріктеу орнын ғылыми- педагогикалық тұрғыдан негіздеуге мүмкіндік береді, білімді кеңейтеді.

- айналмалы дене жаттығулары арқылы оқушылардың дене және күш дайындығын жетілдіру;

- күш пен төзімділіктің беріктігі жақсы нәтиже беруінің спорт түріне сәйкестігі;

Зерттеу базасы. Балалар мен жасөспірімдердің спорт мектебі

Зерттеу объектісі: Жас боксшылар.

Зерттеу пәні: Жас боксшыларды бағдарлау және шынықтыру.

Зерттеу әдістері: зерттеу тақырыбы бойынша ғылыми және әдістемелік әдебиеттерді теориялық зерттеу, мамандардың тәжірибесін жинақтау әдістерін өткізу.

Дипломдық жұмыстың құрастырылу құрылысы: жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиет тізімдерінен тұрады.

Боксшының функционалдық дене дайындығына айналма жаттығуларды қолданудың теориялық негіздеріБоксшының функционалдық дене дайындығының негіздері

Жекпе-жек қабырғалары ұзындығы 5-тен 6 метрге дейін болатын және 4 қатар канатпен шектелген алаң - рингте өтеді. Жеңіс көп ұпай еншілеген боксшыға; нокаутпен ұтқанға; қарсыласы пәрменсіз болып жекпе-жекті жалғастыра алмағанда, дисквалификацияға ұшырағанда немесе жекпе-жектен бас тартқан жағдайларда беріледі. Бокста белден төмен, желкеден, арқадан ұруға, баспен ұруға және құлап жатқан қарсыласты ұруға тыйым салынады. Жекпе-жекке - ринг ішіндегі бір төреші, сыртындағы 3-5 төреші төрелік жүргізеді.

Салмақ дәрежелері

XIX және XX ғасыр басында салмақ дәрежелерді таптарға бөлу негізі қаланды. Негізгі себеп - ауыр боксшы әрқашан жеңілге қарағанда басымырақ болғандығы. Салмақ дәрежелерді таптарға бөлу АҚШ пен Англияда орын алған. Қазіргі кезде кәсіпқой бокста 17 түрлі салмақ дәрежесі бар. Бүкіләлемдік Бокс Кеңесі (ББК - WBC) енгізген салмақ дәрежелері:

cruiserweight («крейсер салмағы», бірінші ауыр салмақ) - 190 фунт (86, 2 кг, ақырында төменгі шегін 200 фунтқа немесе 90, 7 кг-ға дейін көтерген, кейде super cruiserweight - 195 фунт немесе 88, 5 кг салмақта да жекпе-жек өткізілген) ;

super middleweight («суперорташа» немесе екінші ауыр салмақ) - 168 фунт (76, 2 кг) ;

super welterweight (немесе light middleweight - екінші жартылайорташа немесе бірінші орта салмақ) - 154 фунт (69, 9 кг) ;

super bantamweight (немесе junior featherweight - екінші жеңіл немесе бірінші жартылайжеңіл салмақ) - 122 фунт (55, 3 кг) ;

super flyweight (немесе junior bantamweight - екінші ең жеңіл немесе бірінші жеңіл салмақ) - 116 фунт (52, 6 кг) ;

light flyweight (немесе junior flyweight - бірінші ең жеңіл салмақ) - 108 фунт (49, 9 кг) ;

strawweight (немесе minimumweight - ең аз салмақ) - 105 фунт (47, 6 кг)

Әуесқой бокста басқа жүйе істейді, соған сәйкес боксшылар 11 түрлі салмақ дәрежесіне бөлінеді (ресми түрде кг-мен белгіленгендіктен бұл жердегі аттары шартты түрде берілген) :

аса ауыр салмақ (91 кг-нан жоғары) ;

бірінші ауыр салмақ (91 кг) ;

жартылай ауыр салмақ (81 кг) ;

екінші орташа салмақ (75 кг) ;

бірінші орта салмақ (69 кг) ;

жартылайорта салмақ (64 кг) ;

жеңіл салмақ (60 кг) ;

жартылайжеңіл салмақ (57 кг) ;

жеңілірек салмақ (54 кг) ;

ең жеңіл салмақ (51 кг) ;

ең аз салмақ (48 кг) .

Соққылар түрлері

Бокстағы негізгі соққылар түріне:

тура соққылар (джеб, кросс) ;

жанынан соққы (хук, свинг) ;

төменнен соққы (апперкот) - жатады.

«Дене қуатының қасиеті», «қозғалыс қасиеті» деген терминдер, ұғымдарарнайы оқу кітаптарында бір мағынада пайдаланылады. Олар адамның қозғалыс мүмкіншілігінің әрекетті жағын көрсетеді. Дене қуаты қасиеттеріадам қозғалғанда, дене қуатын көрсеткісі келгенде пайда болады. Адам жайтыныштық күйде болғанда біз білмейміз ол қаншалықты күшті, жылдам немесетөзімді екенін. Ол қозғалып аспа темірде тартылса қаншалықты күшті екенін, кеңістікте бір уақыт аралығында жылдам қозғалса жылдам екенін, қарқыныназайтпай үзақ жүгіре алса төзімді екені көрінеді. Яғни, дене қуаты қасиеттеріадам денесінде белгілі бір деңгейде сақталып тұрады. Ол қозғалған кезде, денеқуаты деңгейін көрсеткісі келген кезде біз білеміз ол адамның қаншалықтыкүшті, жылдам, төзімді екенін. Спортшы дене жаттығуларын тұрақты орындауарқылы дене қуаты қасиеттері деңгейін жоғарылата алады. Ол солжоғарылатқан деңгейде адам денесінде, санасында сақталып тұрады. Әринеспортшы әрекет жасап, ол дене қуаты қасиеттерін тұрақты деңгейде ұстапотырмаса ол қасиеттер төмендейді, егер тұрақты өмір бойы жүйеліжаттықтырулар арқылы шұғылданып отырса жаттығу техникасы секілді денеқуаты қасиеттері де адам денесінде, санасында сақталып тұрады. Адамның денесінде, санасында белгілі бір деңгейде сақталыптұрып, ол қозғалғанда, әрекет жасағанда пайда болатын қасиеттерді денеқуаты қасиеттері дейміз [1, 36б. ] .

Ол қасиеттер міндетті түрде адам сол дене қуаты қасиеттерінің деңгейінкөрсеткісі келіп әрекет жасағанда толық деңгейде көрінеді. Мысалы, спортшыкүш деңгейін көрсеткісі келіп ауыр штанга көтерді, аспа темірде көп тартылды, жылдамдық деңгейін көрсеткісі келіп 30 метрге тез жүгірді, төзімділік деңгейінкөрсеткісі келіп 3 шақырымға жүгіріп аз, жақсы уақыт көрсетті т. с. с.

Осы дене қуаты қасиеттерінің деңгейін көтеру, дамыту, тәрбиелеу арқылы ғана біз дене тәрбиесі мен спортта жақсы нәтижеге жетеміз. Мысалы,

волейбол ойынындағы маңызды техника тәсілі «шабуыл соққысын» орындау,

жоғары көтерілген допты соғу үшін, спортшының секірген кездегі қолы тордың үстінен ең аз дегенде 20-30 сантиметр жоғары шығу керек. Ол үшін міндетті түрде аяқтың секіру, серпін жасау күшін дамыту керек болады. Сондықтанда біз дене тәрбиесі мен спорт тәжірибесінде қозғалыс техникасын үйретумен қатар дене қуаты қасиеттерін дамытуы қажет. Дене тәрбиесі мұғалімі, спорт түрлерінің жаттықтырушылары, сауықтыру дене тәрбиесімен, қолданбалы дене тәрбиесімен айналысатын мамандар, спорт нұсқаушылары дене қуаты қасиеттерін дамыту, тәрбиелеу амалдарын, әдістерін, әдістемелерін, әдістемелерді жас ерекшеліктеріне байланыстыруды жақсы білуі, іс-тәжірибеде қолдана білуі керек.

Жүйелі түрде дұрыс ұйымдастырылған жаттығулар боксшылардың шеберлігінің тез жетілуіне әсер етеді. Боксшы осындай жаттығуларға неғұрлым ертерек - жастайынан дағдыланса, ол соғұрлым нәтижелі болады. Мысалы, бокспен жүйелі жаттығуларды 10-11 жасынан бастағандар 18-19 жасында жақсы нәтижелерге жетіп жүр.

Біздің елімізде күреспен, бокспен, тағы басқа спорт түрлерімен он жастан бастап айналысуға болады. Бұл жастағы балалардың денесі сәмбі талдай иілгіш кез-келген жағдайда қимылдар жасай алады. Бірақ жаттығулар жүйелі түрде ұйымдастырылғанда ғана жақсы нәтижелерге қол жетеді.

Бокс секциясының алғашқы жұмыстары оған қатысушыларды топтастырудан, бастарын біріктіруден басталады. Жаттығу үстінде кездесетін қиыншылықтар мен спорттық құрал-жабдықтарын қалай пайдалану қажеттігі, киімдер, тазалық сақтау, өзін-өзі ұстау шарттары алғашқы бас қосуларда мұқият түсіндіріледі. Спортшылар шешінетін бөлмені, жуынатын жерді, әжетхананы, жаттығуға қажетті құрал-жабдықтарды дұрыс пайдалану - тәртіптің бір белгісі. Залдың ішінде қалай жүруді түсіндіру, сапқа тұратын орынды, жаттығу кестесін белгілеу, тағы басқалары алғашқы күндері мұқият тәптіштеп айтылады. Мұның өзі секция мүшелерін белгілі бір жаттығу жүйесіне дағдыландырады.

Кейде жаттығу залының есігін жасөспірім ашады. Жаттықтырушы «ә» дегеннен оның бетін қайтарып, дөрекі сөйлемей, әлгі талапкердің талпынысы болса, оны қуаттап шәкірттерінің арасына қосуға тиіс Әдетте, секцияға келгендердің дене бітімі, күші, ықыласы әр түрлі болады. Мұны есепке алып, ер баланың ерекшелігін ескерген жөн. Уақыт өте келе әлгі өзгешеліктер байқалмай кетеді.

Боксшылар жан-жақты дайындықтан өтуге тиіс. Ол баскетбол, волейбол, теңбіл допты жақсы ойнай, ұршықша үйірсе, тамаша жүзіп, конькиді, шаңғыны жақсы тепсе, зіл батпан қара тасты көтергенде қабырғасы қайыспаса құба-құп. Боксшы сегіз қырлы, бір сырлы болса, мұратына жеткені.

Бокстың әдіс-айлаларын меңгерудің әдістемелік жолдары мынадай:

1. Әрбір әдіс-айла жүйелі түрде үйретіліп, пысықталып, бойда жақсы қалыптасуға тиіс.

2. Әрбір әдіс-айла үйретілген кезде оны меңгерудің жолдары мұқият түсіндіріледі. Шабуыл жасаған кезде қарсыласыңның қандай қарсы әдіс қолдану мүмкіндігі бары да ескеріліп, үйретіледі.

3. Әдіс-айлалар қолданған кезде жаттықтырушы қателіктерді тез байқап, оны дер кезінде түзетіп отыруға тиіс. Әр қимылдың түпкі нәтижесі негізгі баға болып табылады. Спортшылардың дене құрылысына, күшіне, шапшаңдығына байланысты әрбір әдістің орындалуында кейбір ерекшеліктер кездеседі. Мұндай әдістерге қоса қолданылатын қарсы әдістер де бірге үйретіледі.

Боксшыға тек қана оқулықта көрсетілген қағиданы бұлжытпай орындау аз. Спорт жұлдызы атану үшін әр әдіс-айланы іскерлікпен дамыта алатындай бойда ерекше қасиет керек. Мұндай спортшы қарсыластары үшін әрқашанда қауіпті. Мысалы, былғары қолғаптың атақты жұлдыздарының бірі Серік Қонақбаевтың боксты әсем өнер дәрежесіне көтергені сонша, бокстың «майын ішкен» мамандардың өзі оған таңқалып, «бокс профессоры»деп ат қойды.

Үлкен спортпен айналысуға бел буған адам әрқашан еңбек күнін таңертең бойжазудан бастауға міндетті. Адамның денесі сергіп, бүкіл организмі оянып, тезірек жұмыс қалпына келуге әсер етеді. Ол дағдыға айналып уақытты қадірлей білуге үйретеді.

Адамның күнделікті гигиенасының өзі таңертеңгі әрекеттерден басталады. Тұрған бойда бөлменің ауасын тазарту үшін желдеткішті ашу керек, сонан кейін төсек-орыныңды мүқияттап жинап, дене-шынықтыру жасап, жақсылап жуыну қажет. Әсіресе тісті тазалаудың жалпы гигиенада маңызы зор.

Таңертеңгі денешынықтыруды араға уақыт салып, жиі-жиі өзгертіп отыру қажет. Біркелкі жаттығулар адамды жалықтырып кетеді. Бұл кешендерді құрастыруда да ең бірінші ақылшы жаттықтырушы болмақ. Сондықтан онымен ақылдасып, білмегенді сұраудың айыбы жоқ.

Былғары қолғаптың жас шебері күнделікті киімге де мән беруі керек. Жеңіл, ыңғайлы әрі жылы спорт киімдері адамды сымбатты әрі әдемі етіп көрсетеді.

Әрбір жаттықтырушы өзінің шәкіртінің әзірлігінің жан-жақты болғандығын, жаттығу кезеңінің барлық жолында оған ерекше кеңіл бөлінуін қамтамасыз етуге міндетті. Спортшының шеберлік деңгейі өскен сайын оның жан-жақты әзірлігі де ерекшеленуге тиіс.

Боксшының бойындағы күш, шыдамдылық, шапшаңдық, ептілік сияқты тағы да басқа толып жатқан қасиеттер ерекше орын алады.

Егер боксшы рингте жүргенде тепе-теңдік қалпын жақсы ұстай алмаса, оны жақсы шебер деп айтуға болмайды. Жанталасқан шайқас кезінде бойында мұндай қасиеті жоқ спортшы жеңіл-желпі соққының өзінен құлап қалады. Сондықтан соққылар алмасу, жұптасып жаттығулар өткізу кезінде мұндай қасиет бірте-бірте дамиды. Сонымен бірге оны арнайы жаттығулар арқылы дамытуға болады. Мысалы, гимнастикалық, акробатикалық жаттығулар спортшының тепе-теңдік қалпын жақсы ұстауына ерекше әсер етеді.

Жұптасып жаттығу кезінде әрбір қимылдың, қорғаныстың спортшының шабуыл жасауына қолайлы жағдай туғызуын байқау қажет. Егер қорғаныс кезінде тепе-теңдік қалпы дұрыс сақталмаса дененің салмағы түскен аяқ ебедейсіз басылса, онда жақсы қорғанып, қарсы шабуылға шығуға да мүмкіндік төмендейді. Мұндайда қас-қағым ғана сәтке кешігу қарсыластың жағдайын жақсартады, ол жекпе-жектің тізгінін қолына алып кетеді.

Боксшының тепе-теңдік қалпын жақсы ұстауы оның ептілігіне тікелей байланысты. Бұл екеуінің арасындағы байланысты бірі-бірінсіз көзге елестету қиын. Епті болу деген сөз - тез қимылдау, шапшаң қозғалу, сонымен бірге қарсыластың ойын, көздеген мақсатын сезіну. Спорттың түріне байланысты шапшаңдықты дамыту үшін кәсіби жаттығуларға қоса арнайы жаттығулар да бар. Бұған көбінесе қысқа қашықтықтарға жүгіру, секіру, тағы да басқа жаттығулар тобы жатады.

Дегенмен, әр спорт түрінің өзіндік жаттығулары бар. Бокста да солай. Бұл - алдымен шабуыл мен қорғаныс кезіндегі соққыларды алға, артқа, оң қапталға, сол қапталға қозғалуды қамтамасыз ететін жаттығулар. Мұнда кеңістікте дененің тұрған қалпын өзгертіп, орын ауыстырып тұруға тура келеді. Бұлай болмайынша, шебер спортшы атанудың өзі қиын.

Ептілікке дағдыландырудың басқа да жолдары бар. Мысалы:

а) Волейбол, баскетбол, қол добын лақтыру, түрлі бұрылыстар жасау, қолайсыз жағдайдан допты қағып алу.

ә) Қабырғаға тақалып тұрып, бір немесе бірнеше қарсыласыңның сені көздеп лақтырған доптарына тигізбей, жалтарып кету.

б) Жұптасып алып, бір-бірін кеудеден, қолдан, іштен алма-кезек итерісу.

в) Гимнастикалық бөренеге шығып, тепе-теңдік қалпын сақтау үшін арнайы жаттығуларды орындау.

Рингке көтеріліп қарсыласыңмен байқау жекпе-жегін өткізу. Мысалы, бірінші спортшы алыстан төте соққы жасайды, екінші спортшы кейін шегініп, әлгі соққыдан қорғанады да, қарсы шабуыл жасайды. Бұл қимылдар келесі сәтте басқаша өзгереді, бірақ жаттығу жекпе-жектерінде жаттығу кездеріндегідей қатты соққылар жасалмайды. Мұндай жаттығулар арқылы тек қана шапшаңдық, ептілік дамып қоймайды, спортшының батылдығы артады, реакциясы күшейеді. Осындай жаттығу кезінде бір-бірлерін алдап үйрену, яғни жалған қимыл жасау да өте пайдалы.

Егер осы қасиеттерді дамытпаса техниканы да, тактиканы да шебер меңгеру қиын. Ал бұл қасиеттер меңгерілмей шеберлік шыңына жету мумкін емес.

Әр спортшының өз ауаны болуы керек. Бұл жаттығу, жарыс кезіндегіөз қарқыны деген сөз. Кейбіреулер жекпе-жектерді өте жоғары қарқында өткізеді, басқалары орташа қарқын ұстайды кейбіреулерінікі баяу, тек қана мықты дәл соққыларға негізделген. Бірақ бұл кейде қарсыласыңның өзгешелігіне, өзіңніңжарыс кезіндегіұстамдылық жағдайыңа көп байланысты. Мысалы, сол жарысқа дайындық барысында бірнеше килограмм салмақ қостың немесе сәл-пәл тұмауратып, ауырып қалдың делік. Бұл, сөз жоқ, спортшы организмінің қалпына тікелей әсер етеді.

Шыдамдылық рингте танылады. Мысалы, оның әрқайсысы үш раундтан тұрады. Бойжазу жасалып дене қызған соң жоғарғы қарқында үш раунд өтеді, содан кейін төрт-бес минөттік еркін жекпе-жек. Тағы да екі минөттен үш раунд сосын сәл үзіліс бұл кезде демалуға ия болмаса қыздырынып жәй жүруге болады. Содан соң үш раунд снарядтармен жұмыс істеу, өз көлеңкеңмен ұрысу, жіппен секіру, тағы басқалары тоқтаусыз жалғаса береді Бір сағатқа жуық уақытқа созылатын мұндай арнайы жаттығуларды дайындығы әжептәуір спортшылар болмаса көтере қоюдың өзі оңай емес.

Адамды жақсы шынықтыратын - өзімізді қоршаған орта, табиғат анамыз, оның күні мен суы, ауасы. Бұлардың барлығы қатар жүріп, бірін-бірі толықтырып отырған жағдайда ғана дене қоршаған ортаға жақсы бейімделе алады. Кейбір адамдардың таза ауаға шығуға мүмкіншілігі жоқ. Күнге қыздырынып, суға шомылып, далада шешініп жүруге уақыты жетпейді. Мұндай жағдайда еңбек ететін, жататын, жұмыс істейтін бөлменің өзі де жарап жатыр. Тұратын бөлмені желдетіп, ауасын тазартып, белуарға дейін шешініп тастап, біраз жүрудің өзі де организмнің шынығуына әжептәуір сеп болады. Ауамен шынығуды 15-20 градус жылылықтан бастап бірте-бірте салқындата беру қажет. Күн сайын осылайша шынығуды бір сағатқа дейін ұзарту керек. Осылайша шыныққан адамдарға ешқандай жыл мезгілі әсер етпейді. Ал шынықпаған адамдар ауа райы құбылмалы кездері жаттығуға бірден қалыптаса алмайды.

Сумен шынығу ауа ваннасын қабылдағаннан гөрі тиімдірек. Сондықтан мұны қашан жасауға болатынын жақсы білген абзал. Күн сайын таңертеңгілік тыныс жолдарына су жүгіртіп, ауызды сумен шайғанның өзі адамды біраз сергітіп тастайды. Егер таңертең бойжазбадан кейін душ қабылдап отырса ше? Онда адамдар бірден ширап көңілденіп кетеді, душтан кейін денені орамалмен ысқылау терінің қан айналымын жақсартып, бойды бірден ширатады. Егер әркім күн сайын осылайша душ қабылдап, судың температурасын бірте-бірте төмендетіп отырса, бойы бұған үйреніп, салқын сумен жуынғанда тері тітіркенбейді.

Жаз айларындағы өзен-көлдерге шомылу түрлі спорт ойындарымен қатар жүрсе, тіпті жақсы. Жағажайдағы құмның үстінде футбол, волейбол, теннис, бадминтон ойнау әрі шынықтырады, әрі жақсы тынықтырады.

Спортшыға қажетті гигиеналық талаптардың бірі - ұйқының бірқалыпты, тыныш әрі жеткілікті болуы. Ұйқы кезінде дене тыңаяды, шаршаған бұлшық еттер, жүйке қалпына келеді. Ұйқының ұзақтығы адамның жасына әрі қызмет бабына байланысты, бірақ қандай жаста немесе жағдайда болмасын жақсы ұйықтау үшін кешкіасты үйқыға жатардан бір жарым-екі сағат бұрын ішіп, үйқының алдында таза ауада жарты сағаттай қыдыру керек. Төсек-орынды тым жұмсақ салмай, кеуде қуысының дұрыс қалыптасуы үшін жастықты онша биіктетпеген мақұл. Көрпеқаптар мен ақжаймаларды ай сайын алмастырып отыру керек.

Жүйелі түрде дұрыс ұйымдастырылған жаттығулар боксшылардың шеберлігінің тез жетілуіне. Біздің елімізде күреспен, бокспен, тағы басқа спорт түрлерімен он Бокс секциясының алғашқы жұмыстары оған қатысушыларды топтастырудан, бастарын біріктіруден. Кейде жаттығу залының есігін жасөспірім ашады. Жаттықтырушы «ә» дегеннен Боксшылар жан-жақты дайындықтан өтуге тиіс. Ол баскетбол, волейбол, теңбіл Бокстың әдіс-айлаларын меңгерудің әдістемелік жолдары мынадай:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.