Қазақстандық банктердің маркетингтік стратегияларының бәсекелестігі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

: 1

КІРІСПЕ. . .: БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ . . .

5: 7

: 1. 1

КІРІСПЕ. . .: Банктік маркетингтің түсінігі, мәні мен функциялары . . .

5: 7

: 1. 2

КІРІСПЕ. . .: Банктік маркетингтің ерекшеліктері . . .

5: 18

КІРІСПЕ. . .:

: 2

КІРІСПЕ. . .: «ЦЕНТР КРЕДИТ БАНКІ» АҚ СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАНКТІК МАРКЕТИНГІСІ МЕН ДАМУ СТРАТЕГИЯСЫ . . .

5: 23

: 2. 1

КІРІСПЕ. . .: «ЦентрКредит Банкі» АҚ экономикалық сипаттамасы және оның нарықтағы алатын орны . . .

5: 23

: 2. 2

КІРІСПЕ. . .: «ЦентрКредит Банкі» АҚ банктік маркетингісі мен даму стратегиясы . . .

5: 33

КІРІСПЕ. . .:

: 3

КІРІСПЕ. . .: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ДАМУЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ . . .

5: 41

: 3. 1

КІРІСПЕ. . .: Қазақстандық коммерциялық банктердің қызметіндегі маркетингтің дамуы және оны жетілдіру жолдары . . .

5: 41

: 3. 2

КІРІСПЕ. . .: Қазақстандық банктердің маркетингтік стратегияларының бәсекелестігі . . .

5: 52

КІРІСПЕ. . .:

КІРІСПЕ. . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

5: 59

КІРІСПЕ. . .:

КІРІСПЕ. . .: ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

5: 61

КІРІСПЕ. . .: ҚОСЫМШАЛАР . . .

5: 63

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Тауарлар мен қызметтерді сату - нарықта жұмыс істейтін кез-келген кәсіпорын қызметінің маңызды сатысы. Банк ісі, кәсіпкерліктің бір түрі ретінде одан айрықшаланбайды. Банк басқармасының саясаты мен оның барлық қызметкерлерінің мақсаты - клиенттерді тарту, өз қызметтерін өткізу саласының кеңеюі, нарықты жаулап алу және де, әрине, алатын табысты ұлғайту. Бұл мақсатқа жету үшін банктік маркетинг құралдарын пайдаланады.

Банктер басында маркетингті, клиенттерді сұранысын зерттеу, оларды ынталандыру және тарту құралы ретінде ғана қарастырған, тек ХХ ғасырдың 80-жылдары ғана, коммерциялық банктерді басқарудың негізі болған маркетинг тұжырымы қалыптасты. Банктер жеке маркетинг қызметтеріне, ақпаратты жинау және өңдеу жүйелеріне ие болды, маркетинг бағдарламаларын жасайды және бақылайды.

Маркетингтік стратегия банктің бағдарын өзінің өніміне емес, клиентураның шынайы қажеттілігіне негіздейді. Сондықтан, маркетинг нарықты мұқият зерттеу, банк қызметтерінің өзгермелі талғамдары, икемділіктері мен артықшылықтарын сараптауды білдіреді. Банк қызметкері қаржы өнімдерінің сатушысы болады, және де бұл 20-30 жыл бұрынғы жағдайға қарағанда елеулі қадам болып табылады.

Қызметтер саласында банктер, маркетингке әуекомпанияларынан кейін екінші болып жүгінді және басында маркетингтің жеке бөліктерін белсенді пайдаланды, кейін маркетинг тұжырымын да, стратегиялық жоспарлауды да игере бастады.

Бұл келесі факторларға байланысты болды:

Банктердің шетел нарықтарына кіруі және олардың жерглікті банктермен бәсекелестгі; банктік бәсекелестіктің жаһандануы;
Барлық елдерде дерлік, банктерге бәсекелестік туғызатын көптеген банктік емес мекемелердің пайда болуы;
Банктердің көрсететін қызметтері саласының кеңеюі;
Заманауи техника негізінде ақпараттық технологиялар мен коммуникация құралдарының дамуы, және оның нәтижесі ретінде - қаржы-несиелік институттардың аймақтық және ұлтық қызмет ету аясының кеңеюі;
Банктің ішіндегі жүйедегі және де банктер мен банктік емес институттардың арасындағы, құралдарды тарту және несиелік қызметтер көрсету саласындағы бәсекелестіктің дамуы;
Мемлекеттік реттеуге байланысты банктік қызметтер нарығындағы бағалық бәсекелестіктің шеутелуі, және де пайыздың белгілі бір мөлшерінен төмен банк пайда ала алмайтындығымен, банк өнімі сапасын басқару және нарықта өнімді тарату мәселелері шығады.

Қазақстанда банк қызметтері саласындағы маркетингтің дамуы қатаң жағдайларда жүзеге асырылды. Қазақстанда қалыптасқан саяси және экономикалық жағдай мемекеттік қаржыландыру едәуір қысқарады және коммерциялық құрылым арқылы қаржыландыру өсе бастайды. Осы жағдайда банктердің маркетинг мәселелеріне деген назары күшее бастайды. Тәжірибенің болмауынан, тәжірибеден өткен әдістемелік талдамаларының, кәсіби мамандардың болмауынан, әр банк сынау мен қателктер тәсілімен, маркетингті басқару сияқты күрделі қызмет саласын игере бастады.

Жұмыстың мақсаты -банктік маркетингтің ерекшеліктерін анықтау және оның меншікті өнімдері мен қызметтерін жасау және дамытудағы рөлін ашып көрсету.

Жұмыстың міндеттері:

- Банктік маркетингтік түсінігін, мәні мен функцияларын анықтау;

- Банктік маркетингтік ерекшеліктерін көрсету;

- Банктік қызметтер нарығын талдау және оны маркетинг тұрғысынан сегменттеу;

- Банктік маркетинг стратегиясы түсінігін зертеу;

- Банктік маркетинг саласындағы заманауи үрдстерді талдау;

- Қазақстандық банктік маркетингтің дамуын зерттеу;

-Қазақстан нарығындағы банктік маркетингтң дамуы мәселелерін айқындау және оның болашағын болжау.

Бітіру жұмысының зерттеу пәні - банктік маркетинг және оның меншікті өнімдері мен қызметтерін жасау және дамытудағы рөлі.

Бітіру жұмысының обектісі - банктік маркетинг және банктік өнімдер.

Ақпараттық база. Бітіру жұмысын жазу барысында оқу әдебиеттері, статистикалық жинақтар, кезеңдік шығарылымдар, ақынтамалық жүйелер, банктердің ресми сайттарындағы мәліметтер пайдаланылды.

Жұмыстың әдістемелік негізі. Банктік маркетинг түсінігі, оның мәні мен функциялары, оның ерекшеліктері мәселелері Алексунин В. А., Искакова З. Д, Виноградова Т. Н., Жуков Е. Ф., Севрук В. Т. сияқты ғалымдардың жұмыстарында кең қарастырылған.

«ЦентрКредит Банкі» АҚ туралы ақпарат негізінен, Банктің ресми сайтында, Банктің 2016 жылғы Қаржылық есебінде, ақпараттық банктік портал: «Первый Банковский! - Banker. kz» сайтында, Қазақстан Ұлттық Банкінің ресми сайтында, «ЦентрКредит Банкінің» 2016-2020 жылғы даму стратегиясында толығымен көрініс тапқан.

Қазастандағы банктік маркетингтің дамуы мәселесі келесі авторлардың жұмыстарында қарастырылған: Абдрахманова Г. Т., Нурсеитова Р. А., Биктеубаева А. С., Маженова Б., Базарова С. К., Набиев Е. Н., Салауатова Д. М., Алибекова Ф. Р., Лисак Б. И. Сонымен қатар, бұл мәселе туралы ақпаратты «Қазақстан Ұлттық Статистика агенттігінің» сайтынан, Қазақстан Ұлтық Банкінің жылдық есептерінен, Рейтингтік РФЦА агенттігінің сайтынан, Барлық Қазақстан банкілерінің ресми сайттарынан, Эксперт Қазақстан сияқты журналдардан алуға болады.

Бітіру жұмысының құрылымы: жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

1. БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Банктік маркетингтің түсінігі, мәні мен функциялары

Банк ісіндегі маркетинг XX ғ. 70ж. бастап қолданыла бастады. Мұның себебі бәсекелестік.

1. 70 ж. көптеген американдық банктер европа және азия нарықтарына енді және керісінше. Банк индустриясын орталықтандыру тенденциясы байқалды. АҚШ банктерін негізге алған аталған ел банктері өзге де елдер мен құрлықтарға еніп, жергілікті банктермен бәсекелес болды. Пайда болған банктер капитал жасап қана қоймай жаңа банктік қызметтерін клиенттер сұранысын қанағаттандырудың жаңа бағыттарын ойлап тапты.

2. Салымдардың дәстүрлі жүйесін көшіретін капиталдардың жаңа нарықтары ашылды. 70 ж. банк депозиттерінің көп пайызы өзге банк құралдарынан құралды. Алғашқыда еуропалықтар Лондонда орналасты, кейіннен аталған капитал рыноктары әлемнің негізгі қаржы орталықтарына жинақталды.

3. АҚШ банктерінің енуіне жауап ретінде еуропалықтар ескі әлем банктері өзінше құрылып, АҚШ-тың ішкі рыногында бәсекелестікке қол жеткізді.

4. Банктік индустрия АҚШ заңнамасы тыйымына қарамастан, көптеген елдерде диверсификацияны бастап та кетті. Бұл аралық сақтандыру мен кепілдік операциялар, кепілдеме мен компьютер қызметтерін қозғамағаннан пайда болды. Осының нәтижесінде 70 жж. аяғында бәсекелестік қысымы әсерінен коммерциялық несие мен өзге де ақылы операциялар көлемі төмендегеніне қарамастан банктер өз қызметтерін кеңейту мүмкіндігіне ие болды. Аталған қызметтер көп мәнге ие бола бастады.

5. Банк индустриясына технология көп әсер ете бастады. Әсіресе бұл қағаз ағымы мен операциялар құны көп жеке тұлғаларға қызмет көрсету саласына қатысты еді. Ол көлемді басқару үшін банктер пластикалық карточкалар, ЭЕМ кассалық автоматтарын одан соң автоматикалық касса машиналарын енгізуге тырысты. Сөйтіп көптеген мекемелер автоматтандырылды да, қызмет көрсетудің жаңа түрі пайда болды.

6. Жекелеген тұлғаларға қызмет көрсету саласында да бәсекелестік күшейе бастады. Жинақ және ссудалық банктер жүзеге асырған салымшылар ақшасын тиімді ету коммерциялық банктермен бәсекелестікке алып келді. Сөйтіп 70 ж. аяғына таман банктік индустрия бәсекелестікке анағұрлым қабілетті атанды. Қаржы институттары арасындағы дәстүрлі ерекшеліктер тез арада өшірілді. Бәсекелестердің көбі ұлттық шекарадан тыс кетіп, әлемдік масштабта әрекет ете бастады. Жаңа технологиялар мен альтернативті қызметтердің пайда болуы банктердің дәстүрлі әдістері үшін аса қауіпті болатын.

80 ж. банк индустриясындағы өзгерістер мүлдем көп болды. Бұл кезеңде мынадай тенденциялар байқалды:

І. Жеке тұлғаларға қызмет көрсету ісінде.

Мысалы, «Lynch» брокерлік үйі компьютерлік жүйелерді қолдана отырып, қолма-қол ақшаны басқарудың өзіндік жүйесін енгізген, соған сәйкес ақша нарығындағы салымдар бойынша тиімді ссудалық пайыз 20 мың доллар және одан астам. Одан басқа бұл фирма есепшоттағы ақша соммасына негіздеп VISA карточкалары мен чек кітапшасы иелеріне автоматты түрде займ беруді енгізген. Осы типті операциялардағы сәттілік банктің жауапты қадам жасап, ақша нарығы көрсеткіштеріне сүйене отырып, ағымдағы есепшоттар бойынша пайыздар ұсынды. Бірақ басқа компаниялар өз клиенттері үшін жаңа қызмет түрлерін ендіру үстінде еді. Нәтижесінде коммерциялық бактердің депозиттік базасы қысқарды.

Ақпаратты қағаз жүзінде өңдеуге негізделген жүйелерді алмастыру жүзеге асырылып жатыр.

70-80 жж. банктер жұмысы тұтынушылық қызмет құнын төмендетуге бағытталған, бұл банк ісінің максималды автоматтандырылуына алып келді. Адам еңбегін машинамен алмастыру жедел дамытылып келеді, өйткені ақпарат тасушы жаңа технологиялық жүйелер құны төмендеп барады, ал есепшілер мен өзге қызметкерлерге шығын қсіп барады.

Ақша тартудағы секілді несие беруде де бәсекелестік байқалды. 80 жж. өз клиенттеріне қаржылық қызметтер көрсететін банктер мен өзге де қаржылық институттар арасындағы бәсекелестік ұлғайды. Жеке тұлғаларға қызмет көрсетуші аталған сегменттерге банктерден өзге де ұйымдар кіре бастады. Оған American Express, Sears&Roebuc секілді қаржылық институттармен байланысқа түскен кепілдемелік ұйымдар толық қатысты.

Мұндай бәсекелестік өзге де көптеген елдерде байқалды. Ұлыбританияда қосымша сақтандыру компаниялары, құрылыс қоғамдары, шетелдік банктер мен сауда фирмалары арасында болды. Германияда банктің дәстүрлі әрекетіне несие карточкаларының кештетіп енгізілуі әсер етті, бұл карточка қолданатын сауда фирмалары, әртүрлі компаниялар, жинақ және шетелдік банктердің депозт базасы үшін күресуіне мүмкіндік берді. Жапонияда коммерциялық банктер әрекетіне кепілдемелік компаниялар мен пошта қауіп төндірді.

ІІ. Өндіріске қызмет көрсететін банк ісінде мынаны атап көрсету керек:

1. Бәсекелестің күшеюі. Банктердің күресі 10жыл жалғасты. 70 ж. американдық халықаралық банктер орнына Париж Ұлттық Банкі, Неміс Банкі, Жалпы Банк, Лиондық несие секілді еуропалық банктер келді. 70 ж. дейін негізгі бәсекелес банктер қатарына «Жапониялық индустриялды банкі», «Токио банкі» және т. б. мүлдем кірмейтін. Аталған банктер күшті әрі бәсекеге қабілетті, ұлттық шекара аясынан шыққан соң Жапонияның халықаралық аренадағы жағдайын бекітіп берді. 80 ж. ортасына таман әлемнің 10 жетекші банкінің құрамына 5 жапон банкі кірді. Бұдан өзге жақын болашақта әлемдік банк ісіне «Бразилия Банкі», Hong Kong және Shanghai және Парсы шығанағы мемлекеттерінің банктері келмек.

Бәсекелестік банктермен шектелмейтіндігін айта кетейік. Банктік емес институттар - қаржы-несиелік, сауда, сақтандыру, және өзге де компаниялар тарапынан бәсеке жоғарылап барады. Ірілері корпоративті нарықтан өз орындарын алды және бұл тенденция жалғаса түсетін секілді.

2. Жүйелік қызметтерді дамыту. Клиенттер көңілін табу үшін ірі банктер өз әлімдік жүйелері мен байланыстарын, ақпаратты компьютерлік өңдеу мүмкіндіктерін қолданады. Банктер қолма-қол ақшаны басқару жүйесі мен әртүрлі ақпаратты өңдеу қызметтерін ұсына бастады.

Бәсекелестіктің күшеюі мен өзгерістердің көп болуы әсерінен көптеген банктер стратегиялық жоспарлауға көңіл бөліп, бәсекелестікте жеңіп шығу не сыртқы қауіптен құтқарылу үшін ақша құралдарын тиімді пайдалануға тырысуда. Осымен бір мезетте маркетинг банктік жоспарлаудың маңызды элементі болып табылды.

Сөйтіп 80 ж. бәсекелестік орта банктердің дәстүрлі әдістерден бас тартып, басқару шеберлігі, маркетинг концепциясына көшуіне ұйытқы болды. Сауда-өндірістік сферада дүниеге келген маркетинг көп уақытқа дейін қаржы нарығының құрылуы мен дамуына өз орнын таппай келді. Бірақ бұл жағдай көпке созылмады, бәсекелестігі күн санап артып келе жатқан банктер өз әрекеттерінде маркетингті кеңінен қолданып жүрген сауда-өндірістік компаниялар тәжірибесіне жүгінуге мәжбір болды. Қаржы нарығының ерекшеліктеріне байланысты банктік маркетинг өзіндік мінездемелерге ие болып, маркетинг ғылымының бір саласына айналды.

Қазіргі кезде халық шаруашылығын тұрақтандыру мен даму негізі саналып отырған нарықтық қатынастарға көшу үшін алдымен қаржыны ретке келтіріп, банктік жүйені қайта құрылымдау керек. Осыған байланысты қаржы нарығының құрылуы мен дамуы - объективті процесс. Бұл процесс қаншалықты сәтті жүріп жатыр, нарықтың экономикаға көшудегі жаңа банктік жүйе рөлі қандай екендігі банк сферасындағы маркетингтің дамуы, әртүрлі банктер, банктер мен клиенттер арасындағы байланыстар, пайыздық саясат пен банктің өзге де әрекеттерімен байланысты.

Банк ісінің коммерциялануы, банктер санының өсуі маркетингтің негізгі элементтерін қаржы нарығына тездеп ендіруді талап етті. Бірақ маркетинг сауда-өндірістік компаниялар арқылы танылған. Батыс елдерінен бір ерекшелік- біздің елімізде нарыққа бір мезетте барлық құрылымдар мен сфералардың көшуімен сипатталады. Бұл банк ісі активизациясын ғана емес, нарыққа бағытталған жаңа банктік жүйені құруды жеделдететін маркетинг мәнін арттыра түседі [1, 360 б. ] .

Маркетинг - бұл экономика, социология және басқару арасындағы ғылым. Нарықтың экономикаға кез келген кәсіпкерлік нарыққа шығарумен, барлық процестерді білумен және өнімдерді алға жылжытумен аяқталды. Егер дамыған елдерде маркетинг жарты ғасырдан аса бұрын өнеркәсіпте тарау алса, оның соңын ала, 40 - жылдай бұрын маркетинг ірі банктер аясында қолдауға ие болады. Қазақстандағы нарықтың экономиканың дамуы мен прогресі жағдайында банк маркетингі мен оның ерекшеліктерін үйрену - бұл қажеттілік және банктік менеджменттің ажырамас бөлігі болып саналады.

Банктік меркетинг толығымен маркетингтің жалпы қағидаларына негізделеді, алуан түрлі қызметтерді орындайды, «маркетинг» жалпы түсінігінің құрамды бөлігі мен буынын білдіреді. Маркетинг - бұл өндіріспен және бәсекелестік ескере отырып тауарларды тұтынушыға жеткізумен байланысты кәсыпкерлік қызметтің түрі, кәсіпорындар қызметін ұйымдастыру мен басқару жүйесі.

Банктік маркетингтің ерекше саласы, клиентердің нақты қажеттіліктерін ескере отырып, банк өнімдерінің неғұрлым пайдалы нарықтарын іздеу және пайдалануға бағытталған коммерциялық, сол сияқты барлық басқа банктердің қызмет түрлері қарау керек.

Шетелдердегі, сол сияқты біздің еліміздегі қазіргі заманғы банктердегі маркетинг алдыға қойылған мақсаттарды орындаудағы өз стратегиясы мен философиясының, иделогиясы мен саясатының жиынтығын білдіреді.

Маркетингтік қызмет көрсетілетін қызметтеріне активті және әлеуметтік сұранысты зерттеу мен талдаудан басталады. Маркетингтік қызмет жүйесі олардың өнімдеріне (банктік қызметтерге) сұраныс болуының арасында ғана өмір сүреді. Банк өз шығындарының деңгейіне қатысты олардың бағасын алдын ала белгілей отырып, қызметтердің дайын қоржынымен нарыққа шығып және пайда алады.

Соңғы уақыттарда барлық елдердегі ірі коммерциялық банктердің басым көпшілік саны клиеттерге кешенді қызмет көрсетуге көшуде. Бұл банктердің несие-есеп айырысу және кассалық қызмет көрсетуден тысқары өз клиенттеріне өзге де тұтастай қызмет түрлерін көрсететіндігін білдіреді.

Кешенді қызмет көрсету тәжірибесі бізге де толық түрде қолдануға қолайлы екендігін көрсетіп отыр, сондықтан да отандық коммерциялық банктердің оны қолдауы, депозиттер мен жаңа салымшыларды тартудағы олардың бәсекеге төтеп беру қабілеттілігін артыратын сөзсіз. Бұл бәсекелестік күресте клиеттерге көрсететін қызметінің ауқымын тұрақты түрде кеңейтіп отыратын, олардың құнын төмендететін, несие-есеп айырысу және кассалық қызмет көрсету сапасын жақсарта түсетін, несие беру кезінде қандай да бір жеңілдіктер жасайтын клиенттерге әртүрі кеңестер беретін банк қана төтеп беріп, жеңіп шыға алатын болды, ондай болған жағдайда банктің несие ресурстарының көлемі күрт қысқарып, оның құрлымы, одан көзделетіндей, бухгалтерлік баланстың өтімдігі нашарлауы мүмкін. Ақыр соңында, мұндай банк банкротқа ұшырайды.

Сөйтіп, коммерциялық банктердің нарықта жаңа қызмет түрлерін табысты түрде алдыға жылжытуы, банктердің нарыққа кешенді талдау жасауға және маркетинг теориясы мен практикасын қолдану негізінде оны қайта өңдеуге көшуімен ғана мүмкін болады.

Мынаны атап өту көзделеді, маркетингті енгізу кірістіліктің өсуіне, тәуекелдің төмендеуіне әкелмейді және әкеле алмайды. Аталмыш екі көрсеткіш банк капиталын басқаруға, актив пен пассив теңестіруге қатысты банк қызметінің нарықтағы дамушы процесінің тепе-теңдігін ұстап тұру тетігі болып саналады.

Банктік маркетинг - бұл сол аумақтағы клиенттер қажетсінетін барлық көрсетілетін қызметтердің түрлерін, қызмет сапасына қойылатын талаптарды банктің жақсы білуі. Банктік маркетинг нақты және әлеуетті клиенттердің анықтауға бағытталған [2, 179 б. ] .

Банктік маркетинг пен нақты қоғамдық-саяси және экономикалық ахуалдарға қатысты оның қызметі туралы жалпы түсінікті келесі суреттен алуға болады.

Банктік маркетинг - бұл нақты саяси - қоғамдық және эконоикалық ахуалдарға қатысты оныңқызметінің сыртқы және ішкісаясаты, стратегиясы мен тактикасы

Банк қызметін әзірлеу; игеру; алға жылжыту

Өмір сүруші әлеуетті клиенттердің қажеттіліктерін, талап - және т. б.

тілектерін және

құндылық-

тарын анықтау

Клиенттердің басым топтарын анықтау, қажетіліктерін, талап-тілектерін және құндылықтарын анықтау

Жарнамалық қолдау

Жеңілдік есебінен бағаны төмендету

Өнімнің сапасы мен сенімділігі

Өнімді пайдалануға жеткізу кезіндегі қызметтер

Тезарада жеткізу және сенімділік

Сурет 1 - Банктік маркетингтің қатынастары

Ескертпе - Автор берілген дерек көзі негізінде құрастырды [2, 191 б. ] .

Банктік маркетинг - капитал нарығында жалпы және жеке секторында, яғни банктік сфера, несиелік жүйеде, құнды қағаздар нарығында болатын процестерді есепке алу және зерттеуді көрсететін банкті басқару жүйесі. Банктік маркетингтің негізгі міндеті капитал нарығында болып жатқан процестерді талдаудан тұрады, яғни тікелей несие қаржы институтының әрекеті сферасында, әсіресе банктік секторда, бастапқы екінші, биржадан тыс құнды қағаздар нарығында. Бұл банк басшысына ең алдымен банктік қызметті кеңейтуге және сәйкес кірісті көбейтуге бағытталған икемді шешімдерді қабылдау үшін қажет.

Банктік маркетингтің мақсаты-капитал нарығының талаптарына икемделуге қажетті жағдайлар жасау, нарықты зерттеу бойынша шаралар жүйесін өңдеу, бәсекелестік қабілет пен кірісті жоғарлату.

Біздің экономикалық әдебиеттерде «банктік өнім» термині нарықтық экономикасына өту процесінде пайда болды. Банктік өнімге банктің барлық жүзеге асыратын қызметері мен операциялары жатады.

Банк әртүрлі операциялар мен қызметтерді жүзеге асыратыны белгілі. «Қазақстан Республикасындағы банктер мен банк ісі туралы» заңында банк әрекетіне «банк операцияларын жүзеге асыру сонымен қатар баптарда көрсетілген қызметтерді жүзеге асыру» деп анықтама береді. «Ресей Федерациясындағы банктер мен банк ісі туралы» заңында «банк әрекеті-банк операциялары мен өзге де әрекетерді жүзеге асыру» деп анықтама береді. Аталған екі ұғымға да көптеген мінездемелер беріледі. В. Ф. Гарбузовтың басшылығымен шығарылған «Финансово-Кредитный словорь» сөздігінде банк операцияларына мынадай түсініктеме беріледі: банк операциялары-ақша құралдарын тарту мен орналастыру, шығару мен қолданыстан алу, есептеу жүргізу және т. б., банктік операциялары. Бұл мәселеге жете түсіну үшін, алдымен «банк» ұғымын қарастырайық.

«Банк» - заңды және жеке тұлғалар ақшаларының ағымымен байланысты және сол ақша құралдарына қызмет көрсететін экономикалық институт [3] .

Банк өзге қаржы делдалдардан несімен ерекшеленеді? Біріншіден банктерге қарыз міндеттерін екі жақты алмасу тән: олар жеке қарыз міндеттерін орналастырып, осы негізде мобилизацияға ұшыраған құралдарды қарыздық міндеттемелерге апарады және құнды қағаздарды да дәл осылай орналастырады. Екіншіден, банктер заңды және жеке тұлғалар қарыздарын қабылдар алады. Үшіншіден банктер мемлекеттер, өндерістер, халық арасында ақша құралдарының таратылуына дәнекер болып, электронды ақшалар мен пластикалық карточкаларды шығарады. Банк қызметі өндіріске тікелей қатыспайтын капитал көмегімен жаңа қызметтерді жасап шығаруда жатыр. Яғни банктер өндіруші мен тұтынушы арасындағы делдал болып, екі жақты айырбасқа қатысады. Мұны келесі суреттен көруге болады:

Бос ақша Несие

құралдары

Тұтынушы Банк Өндіруші

Несие Несиені өтеу

Сурет 2 - Тауарлар мен қызметтер

Ескертпе - автор берілген дерек көзі негізінде құрастырды [4, 375 б. ] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.