Испаниядағы инклюзивті білім беру жүйесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

«Инклюзивті білім» туралы жалпы түсінік

Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру.

Инклюзив - сөзі латын тілінен аударғанда «өзімді қосқанда» ал, ағылшын тілінен аударғанда «араластырамын» деген мағынаны білдіреді.

Инклюзивті білім беру дегеніміз - балалардың жынысына, жас ерекшеліктеріне, географиялық тұратын жеріне, қимыл-қозғалыстық және ақыл-есінің жағдайына, әлеуметтік- экономикалық жағдайына қарамастан, сапалы білім алу және өздерінің потенциалдық дамыту мүмкіндігіне ие болу. Инклюзивті білім беру немесе «білім баршаға» бағдарламасы - барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді. Бұл бағдарлама БҰҰ-ның Бас Ассамблеясы мақұлдап, БҰҰ-ның Конвенциясында 2006 жылдың 13 желтоқсанында енгізілген болатын. Инклюзивті білім беру мәселесі шет елдерде 1970 жылдан бастау алады, ал 90 жылға қарай АҚШ пен Еуропа өздерінің білім беру саясатына осы бағдарламны толық енгізді. Ал, біздің елімізде инклюзивті білім беру жүйесінің дамуы ресми дерек Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілді. Инклюзивті білім жүйесін дамыту: 2015 жылға қарай мүмкіндігі шектеулі балаларды біріктіріп оқытудың модульдік бағдарламалары; мүмкіндігі шектеулі балалардыжалпы білім беретін ортада біріктіріп оқыту ережесі әзірленеді, түрлі кемістігі бар балалар үшін бірігу нысандары анықталады, ; 2020 жылға қарай мектептерде мүгедек балалар үшін қөтергіш жабдықтар, пандустар, санитарлық бөлмелерде арнайы құралдар орнату, тұтқалармен арнайы парталар, арнайы үстелдер және басқа да компенсаторлық құралдармен жарақтандыру арқылы «кедергісіз аймақтар» құрылады делінген. Сондай-ақ аталмыш бағдарламада мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытып- тәрбиелеуге тең қол жеткізу үшін жағдайлар жасалмақ. Бүгінгі таңда үйден оқып білім алатын мүмкіндігі шектеулі балалардың бірлі

-жарымы компьютерлік техникамен қамтамасыз етіліп отыр. Арнайы оқытуда компьютерлік технологияны қолданудың екі жұмыс істейтін міндеттің шешіміне байланысты:

Инклюзивті білім беру әлемдік тәжірибеде әрбір адамның құқықтар, еркіндіктер және ар- ождан теңдігінің ізгілікті құндылықтарын іс жүзінде жүзеге асыру мүмкіндігі берілген барлық, осындай балаларды оқытатындарға да, олармен бірге оқитындарға да, оларды отбасында тәрбиелеп отырғандарға да арналған игілік ретінде қабылданады және жүзеге асырылады.

Халықаралық құжаттардың тізілімі мен атаулары білім алуға тең құқықтар идеясын жақтаушылардың барлық адамдарға, балалар мен ересектерді қоса, арналған мәдени игілік және әлеуметтік құқық ретінде күш-жігерін көруге мүмкіндік береді, ол білім беруге деген әлеуметтік- мәдени тәсіл аясындағы білім беру инклюзиясының ғаламдық мәнмәтініне куә болады. Білім беру саласының жалпы, соның ішінде инклюзияның айрықша, тарихын және заманауи ахуалын көрсететін осы құжаттардың негізгілерін атап кетсек:

Адам құқықтарының жалпыға міндетті декларациясы (БҰҰ, 1948 ж. ) ;
Бала құқықтарының Декларациясы (БҰҰ, 1959 ж. ) ;
Білім беру Конвенция (Юнеско, 1960 ж. ) ;
Ақыл-есі кем Декларация (БҰҰ, 1971 ж. ) ;
Декларация (БҰҰ, 1975 ж. ) ;
(БҰҰ, 1989 ж. ) ;
, БҰҰ, (1993 ж. ) ;

Ерекше қажеттілігі бар тұлғалардың білім беру саласындағы қағидаттары, саясат және практикалық іс-әрекеттер жөніндегі Саламан декларациясы (Ерекше қажеттіліктері бар адамдарды оқыту туралы Бүкіл әлемдік конференциясы, Саламанка, Испания, 1994 ж. ) ;

Жүзеге асырудың Дакар Рамкасы. Жаппай білім беру: ортақ міндеттемелердің орындалуы (Дакар, Сенегал, 2000 ж) ;

Мүгедектердің құқықтары туралы Конвенция (БҰҰ, 2006 ж. ) .

Бүгінгі таңда инклюзивті білім беруді қолдау бағытында жалпы білім беретін мектептерде белгілі себептермен ақыл - ой дамуында ауытқуы бар немесе психикалық дамуы тежелген оқушылар білім алуда. Әр оқуышының білім алуда өз ерекшеліктері бар. Мәселен әр оқушының эмоционалдық және психикалық таным процестерінің дамуы деңгейі әр түрлі.

Десекте қазіргі таңда әр оқушыға жеке тұлға ретінде қарап, саналы тәрбие сапалы білім беру өмір талабы болып табылады. Осы ретте мектебімізде әрбір мүмкіндігі шектеулі оқушының даму деңгейі мен жас ерекшелігі ескеріліп білім берілуде.

Инклюзивті оқытуды даму мүмкіндігі шектеулі балалардың қалыпты дамыған балалармен бірге әлеуметтендіру және интеграция процестерін жеңілдету мақсатындағы жеңілдетілген оқыту жүйесі ретінде бағалайды. Мұндай білім негізінде барлық адамдарға тең қарым-қатынас, арнайы білім беруді қажет ететін балаларға арнайы жағдай жасау, жеке түзеу-дамыту бағдарламаларын іске асыру қажеттілігін қанағаттандыру қажет. Балалардың бір-біріне түсінушілікпен қарап, тең дәрежеде қарым-қатынас жасауына тікелей ұстаздың ықпалын қажет етеді. Сөйлеу, көру, есту, қимыл-қозғалыс аппаратында, сезімдік-ерік ортасында, оқуында, қарым-қатынасында, мінез- құлқында және басқа да бұзылыстары бар балаларды кіріктіру мақсатында кешенді психологиялық-педагогикалық көмек көрсете аларлықтай педагог кадрлар даярлығын арттыру қажеттілігі де жасырын емес. Бүгінгі таңда инклюзивті білім беруді қолдау бағытында жалпы білім беретін мектептерде ақыл-ой дамуында ауытқуы бар немесе психикалық дамуы тежелген оқушылар білім алуда. Әр оқуышының білім алуда өз ерекшеліктері бар. Мәселен, әр оқушының эмоционалдық және психикалық таным процестерінің даму деңгейі әртүрлі. Мұны кез-келген педагог дәл ажырата аларлықтай біліммен қаруланған ба? Дәл қазіргі жағдайда педагогикалық жоғары оқу орнын бітірген студент мектеп қабырғасында түрлі ауытқуы бар балалармен жұмыс жасауға қабілетті ме? деген сауалдар көкейде қордаланып тұр. Мемлекеттік жалпы білім беру стандарты негізінде білім алған болашақ кәсіби маман сол саланың бакалавры біліктілігін алады. Мектепке дейінгі ұйымдар мен орта мектепте қалыпты білім алушылармен жұмыс жасауға бейімделеді. Бірақ бұл ұстаздар түрлі ауытқуы бар балармен жұмыс жасауға машықтанбаған, қарым-қатынас типтерін меңгермеген. Сондықтан болашақ кәсіби маманның мүмкіншілігі шектеулі балалармен жұмыс жасай алуына мүмкіндік беретіндей инклюзивті білім берудің қарапайым түсініктерін қалыптастыру мақсатында барлық мамандық даярлау бағыттарындағы оқу жоспарларына «Инклюзивті білім» курсы енгізілуде.

Испаниядағы инклюзивті білім беру жүйесі

Әлемде денсаулық сақтау проблемаларына мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеу және олардың қоғам тарапынан төзімділікпен қабылдануына көбірек көңіл бөлінеді. Көптеген жылдар бойы қарапайым білім беру жүйесі балаларды және мүмкіндігі шектеулі адамдарға бөлді, олардың іс жүзінде білім алуға және олардың мүмкіндіктерін жүзеге асыруға мүмкіндіктері болмады, олар қалыпты балалар оқитын мекемелерге жіберілмеді. Бұл жағдайдың әділетсіздігі анық. Ерекше қажеттіліктері бар балалар басқа балалармен тең мүмкіндіктерге ие болуы керек. Осыған байланысты инклюзивті білім беруді ұйымдастыру қажеттілігі туындады, және ол қалыптастырылды.

Барлық тыңдаушылар үшін тең жағдайлар. Инклюзивті тәсіл білім беру үдерісіне толыққанды қатысу, қоғамды тарту, білім берудегі кемсітушілікті жою және мүгедектігі бар балаларды және олардың салауатты өмір салтын бірлесіп тәрбиелеу үшін жағдай жасау арқылы балалардың әртүрлі білім беру қажеттіліктерін түсінуді және осы қажеттіліктерге сәйкес қызмет көрсетуді қамтиды.

Тарихи талдау білім берудегі интеграцияның қазіргі заманғы формасы шетелде алғаш рет ХХ ғасырдың екінші жартысында ғана пайда болды. ХХ ғасырдың технологиялық және ақпараттық революциясы, 70-ші жылдардағы либералдық-демократиялық реформалармен қатар, жалпы және арнайы, гуманистік идеяларды, инновациялық теориялар мен технологияларды қоса алғанда, экономикалық өсуге, педагогикаға енуіне білім берудегі инклюзивті тәсілдің теориясы мен практикасыықпал етті. Оны жүзеге асырудың маңызды мәселелерінің бірі бұқарадағы мұғалімнің кәсіби қызметтің жаңа түріне және жаңа жауапкершілікке дайын еместігіне байланысты болды. Осындай жағдай ХХ ғасырдың екінші жартысында еуропалық елдер үшін білім беру саласындағы интеграциялық идеяларды жүзеге асыруға бет алған.

Испаниядағы инклюзивті білім 70 жылдан астам қолданыста келеді. 1940 жылы «Білім туралы» Заңында «арнайы білім» термині тұңғыш рет ресми түрде ресімделіп, 1975 жылы «Ұлттық арнайы білім беру институты» тәуелсіз мекеме құрылды. 1978 жылы испан Конституциясы атқарушы билік адамдарға ерекше назар аударуды қажет ететін физикалық, сенсорлық және психикалық аурулармен күресу, емдеу, оңалту және ықпалдастыру саясатын жүзеге асыратындығын белгілейді, сондай-ақ бұл адамдар Конституция барлық азаматтарға берілетін құқықтарын жүзеге асыра алады.

1994 жылы Испанияда (Саламанка) өткен ерекше қажеттіліктері бар адамдарға арналған Дүниежүзілік конференция жаһандық педагогикалық қоғамдастық үшін жарқын оқиға болды. «Инклюзия» термині педагогикаға енгізілді және инклюзивті білім беру принципі жарияланды.

Саламан декларациясы ерекше қажеттіліктері бар балаларды тәрбиелеу бойынша негізгі халықаралық құжаттардың бірі болды. Инклюзивтік білім беру саласындағы заңнамалық бастамаларды іске асырудың негізгі принциптерін қалыптастырады:

• Әрбір баланың білім алуға құқығы бар және қажетті білім деңгейін алуы керек;

• әрқайсысының ерекшеліктері, қызығушылықтары, қабілеттері және білім беру қажеттіліктері бар;

• осы ерекшеліктер мен қажеттіліктердің алуан түрлерін ескеретін білім беру бағдарламаларын әзірлеу қажет;

• Арнайы білім алу қажеттілігі бар адамдар жалпы білім беретін мектептерде білім алуға қол жеткізуі керек;

• білім беру мекемелері мүгедектігі бар балаларға олардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті жағдайлар жасауы тиіс;

• Осындай инклюзивті бағыттағы мектептерде кемсітушілікпен күресу, қоғамда қолайлы атмосфераны құру және барлығына білім беруде тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етудің ең тиімді құралы; олар балалардың көпшілігі үшін нақты білім беруді қамтамасыз етеді және білім беру жүйесінің тиімділігі мен пайдалылығын арттырады

Инклюзивтік білім берудің мақсаттары мен міндеттері - барлық балалардың денсаулығы мен мүмкіндіктері шектеулі балалардың тең қажеттіліктерге сәйкес білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін мектеп жұмысының құрылымын, жұмыс істеуін және мазмұнын айтарлықтай өзгерту мүмкіндігі. . Инклюзивтік мектепте барлық оқушылар өздерінің қажеттіліктері, қабілеттері мен тілектеріне сәйкес келетін білім алады.

Өткен ғасырдың 70-ші және 80-ші жылдарында Испанияда әлеуметтік, саяси және конституциялық заңнамалардағы өзгерістерге байланысты мүгедектерге арналған білім беру жүйесінде үлкен өзгерістер болған. 1978 жылғы Испания Конституциясының 49-бабында «билік мүгедектерді алдын-алу, емдеу, оңалту және біріктіру үшін жұмыс жасайды: физикалық, сенсорлық және ақыл-ойы бар және мамандарды жалпы білім беру үдерісіне тарту үшін бар күшін салады»

Сонымен қатар, мүгедектігі бар балаға қажетті білім мен дағдыларды алу үшін қарапайым жалпы білім беру мектептеріне біріктірілетін заңдар қабылданды. Осылайша, арнайы білім беру саласында орындардың өсуі ғана емес, сонымен бірге бағдарлама, мақсаттар мен міндеттер мүгедектігі бар әрбір баланың жасына бейімделу мүмкіндіктерін ескере отырып реттеледі.

Испаниялық заңнама 1985 жылғы 20 наурызда мүгедек балаларды жалпы білім беру үдерісіне енгізу туралы Корольдік қаулыны қабылдаудан бастап инклюзивті білімге қатысты үлкен қадам жасады. Осы сәттен бастап мүгедектігі бар балалардың қарапайым мектептер мен орталықтарға интеграциялануын күшейте бастайды, бірақ мүгедектігі бар балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдары мен арнайы білім беру мекемелері аурулардың ауырлық дәрежесін ескере отырып және қоғамға біріктіру мүмкін болмаса, өмір сүре береді.

Испаниядағы инклюзивтік білім оның барлық аспектілеріндегі өзгермелілікті үйрету идеясына негізделген. Инклюзивті білім беру жүйесі әрбір оқушыға бейімделуі керек деп саналады. Инклюзивті білім берудің маңызды аспектілерінің бірі - бұл студенттердің арнайы топта тәрбиелеуімен байланысты емес, бірақ ол барлық студенттердің, денсаулығының және мүгедектіктің дамуына әсер етеді. Мүгедектігі бар оқушы мұғалімдерден білім алуға, қолдау көрсетуге және көмек алуға тең мүмкіндіктер бар барлық адамдарға ұқсас болуы керек. Осы ережелерге сүйене отырып, Испанияда мұғалімдер педагогикалық құзыреттілік саласындағы мектептегі инклюзивті білім беруде, сондай-ақ ерекше қажеттіліктері бар балалар мен студенттердің жетістіктеріне қол жеткізуге мүмкіндік беретін мүмкіндіктер мен мүмкіндіктерді кеңейтуге қол жеткізді

Испанияда инклюзивті білім беру 334/1985 Роялти Декретімен жарияланды «Арнайы білім беру құрылғысы туралы», ал бұрынғы заңдар барлық азаматтардың білім алу құқығын тануымен шектелсе де, инклюзивті білім беру көздері испан жүйесін бірыңғай еуропалық білім беру жүйесіне біріктіруге қол жеткізеді.

1985 заңы жалпы білім беретін мектептерде барлық адамдар үшін, соның ішінде балалар мен жасөспірімдер үшін «білім беруде нақты қолдау көрсететін« ақыл-ойы және сенсорлық бұзылулары »барлығына ортақ үйлесімділік пен артықшылықтарға баса назар аударады. Тек кейбір үйлесімсіз өмір жағдайлары оларды жалпы білім беру жүйесіне қосу мүмкін болмағанда ғана арнайы мектептерге бару қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.