Заңдылық құқықтық мемлекеттегі қоғам өмірінің жағдайы ретінде

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Курыстық жұмыс тақырыбы: Заңдылық құқықтық мемлекеттегі қоғам өмірінің жағдайы ретінде.
Заң ғылымында заңдылық үшін қасиетте көрінетін құбылыс ретіндегі көзқарас қалыптасты қағида, әдіс және қоғамдық қатынастарға қатысушылардың және оның нәтижесінің құқық нормаларының заңдарында көрсетілген.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Құқықтық ғылымда заңды жауапкершілікті екі жағдайда қарау белгіленген:
- жағымды (болашағы бар) заңды жауапкершілік, адамның өз міндетін орындамағаны жауапкершілігі және субъектінің сезімділікпен белсенді құқықтық әрекеті;
- өткенге шолу жасайтын жауапкершілік - жауапкершілікті дәстүрлі түсініп, оның жасалған құқықбұзудың нәтижесі ретіндегі екенін білу.
Курстық жұмыстың міндеті: заңды жауапкершілікті дәстүрлі түсіну бұл шын мәніндегі не мүмкін болатын, заң нормаларының санкциясымен белгіленген мемлекеттік мәжбүрлеу шарасын, құқықбұзуды жасағаны үшін қолдану кінәліге соған байланысты, жекелік жазалау (ұйымдастырушылық-физикалық) не мүліктік сипаттағы жаза қолдану.
Курстық жұмыстың мақсаты: курстық жұмысты талдау барысында заңдылық және оның қағидалары, құқықтық тәртіптің ұғымы,түсінігі, түрлері, мазмұнымен танысып, қазіргі қоғамдағы құқықтық тәртіптің орнын қарастыру.
Дерек көзі: 2013жылы Алматы баспасынан шыққан Д.А. Булгакованың Мемлекет және құқық теориясы оқулығын пайдаландым.
Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспе, негізгі екі бөлім, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер мен қосымшалардан тұрады.

І.ЗАҢДЫЛЫҚ ЗАҢИ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ

Заңдылық түсінігі мен мәні

Заңдылық - қоғамдық қатынастардың барлық қатысушыларының құқық нормаларын қатаң түрде сақтауы.
Заңдылық үшін екі жақ тән: - мазмұнды жағы- бұл құқықтық, әділ, ғылыми негізделген заңдардың болуы; формальды жағы - бұл оларды орындау, орындамау ең кемшіліксіз заңдардың болуының өзі де жеткіліксіз.
Заңдылықтың субъектілері болып қоғамдық қатынастардың барлық қатысушылары табылады, нақты айтқанда: мемлекет және оның органдары; қоғамдық және басқа да ұйымдар; еңбек ұжымдары; лауазымды тұлғалар; азаматтар. Заңдылықтың объектісі болып заңды міндетті тұлғалардың жүріс-тұрысы, олардың санасы, еркі мен әрекеттері табылады.[1; 5б]
Заңдылықтың қағидалары - бұл заңдылықтың мазмұнын ашатын негізгі идеялар, бастамалар.
Оларға мыналар жатады:
1) заң үстемдігі - барлық нормативтік және жеке құқықтық актілердің заңға бағыныстылығын білдіреді;
2) заңдылықтың тұтастығы - нормативтік актілерді түсіну мен қолдану елдің бүкіл аумағында бірдей болуы тиіс дегенді білдіреді;
3) заңдылықтың мақсатқа сәйкестігі - құқық шығармашылық және құқықты жүзеге асыру қызметінің қоғамның мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін ең дұрыс түрлерін қатаң түрде заңдардың шегінде таңдау қажеттігін,заңдылық пен мақсатқа сәйкестілікті қарама-қарсы қоюды болдырмауды білдіреді, яғни, мақсатқа сәйкестілікті себеп қылып заңды бұзуға жол берілмейді;
4) заңдылықтың шынайылығы - құқықтық ережелердің барлық қызмет түрлерінде іс жүзінде орындалуына жетуді және оларды кез-келген түрде бұзу міндетті түрде жауапкершілікті көздейтінін білдіреді. [2; 88-89б]
Көпшілік биліктің қалыптасу кезінде пайда болуы және алғашқы құқықтық ескерткіштердің көрінуінде, заңдылық қазіргі мемлекеттің бір анықтаушылық белгісінің біріне айналды.
Заңдылық - құқықтық өмірдің субъектілерімен заң нормаларын бұлжытпай іске асырудағы қатаң талаптары.
Заңдылықтың белгілеріне мыналарды көрсетуге болады:
:: жалпылығы сонда көрінеді, егер барлық, кім болсын құқық нормасының шегінде болып міндетті түрде оларды орындаса ғана көрінеді, ешкімнің одан ауытқуы мүмкін емес, жекеленген азаматпен мемлекеттің өзімен және оның өкілімен;
:: мұндағы атап айтатынымыз, әрекеттердің өзінікі емес тек сол әрекеттер қағидалары.
Заң ғылымында заңдылық үшін қасиетте көрінетін құбылыс ретіндегі көзқарас қалыптасты қағида, әдіс және қоғамдық қатынастарға қатысушылардың және оның нәтижесінің құқық нормаларының заңдарында көрсетілген, соларға негізделген нормативтік өкілдердің және құқықтың басқа қайнар көздерінің тәртіп режиміне сәйкестігі:
:: заңдылық қағида ретінде заңдарда бекітіледі және барлық субъектілердің әрекетінде негізделген идеяны өмір сүру идеясы ретінде жарияланады;
:: әдіс ретінде - қандай болмасын құқық, субъектілерінің тәртіп жолдары заңдылық талаптарына сай келеді, олардың қылықтарының негізі болады;
:: ерекше режим ретінде саяси, экономикалық, моральдық және басқадай өмір жағдайлары, онда кедергісіз құқықты адал ниетпен міндеттілікті іс жүзіне асыруы мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдарының әрекеттері, қағидалар болып табылады.
Заңдылықтың қағидаларына бірнеше негізделмеген идеяларды жатқызуға болады, олар мемлекет пен жеке адамның қарым - қатынасының өмір сүруін үйлесімді қамтамасыз етеді:
:: заңдардың жоғарылығы, басқа барлық құқықтық актілерге қарағанда, міндетті түрде заңдар ережелеріне сай болуы қажет, соларды орындау
үшін қабылданады және қолданылады;
:: заңдар міндетті түрде бойына жалпы адамдық идеалдарды және бағалылықты сіңіруі қажет;
:: заңдар конституцияда бекітілген және адамның бостандығы мен заңды мүдделерін сонымен қатар, кепілденген солардың қорғалуын міндетті түрде көрсетіп қорғауын қамтамасыз етеді;
:: заңдардың жалпығы, бірдейлігі, оларды түсінудің аумақтығы, олардың әрекеттерін қолданудың біртұтастығы ретінде;
:: барлық құқық субъектілерінің кепілденген заңдарын қорғау бірдей мүмкіншілік, егер құқықбұзушылық кезде олардың құқығына және бостандығына заңды мүдделеріне қол сұғылса;
:: заңдылық пен мақсатқа сәйкестікті бірін-біріне қарсы қоюды болдырмау;
:: болдырмау және құқықбұзумен белсенді күрес;
:: заңдардың орындалуын тиімді ұйымдастыру, тексеру және қадағалау.
Құқықтық ғылымда заңды жауапкершілікті екі жағдайда қарау белгіленген:
:: жағымды (болашағы бар) заңды жауапкершілік, адамның өз міндетін орындамағаны жауапкершілігі және субъектінің сезімділікпен белсенді құқықтық әрекеті;
:: өткенге шолу жасайтын жауапкершілік - жауапкершілікті дәстүрлі түсініп, оның жасалған құқықбұзудың нәтижесі ретіндегі екенін білу.[2; 46-47б]
Сонымен, заңды жауапкершілікті дәстүрлі түсіну бұл шын мәніндегі не мүмкін болатын, заң нормаларының санкциясымен белгіленген мемлекеттік мәжбүрлеу шарасын, құқықбұзуды жасағаны үшін қолдану кінәліге соған байланысты, жекелік жазалау (ұйымдастырушылық-физикалық) не мүліктік сипаттағы жаза қолдану.
Заңды жауапкершіліктің белгілі шекарасы бар, оны мынадан көруге болады:
:: оны қолданудағы арнайы негіздемесіне жататындарға, кінәланған, қоғамға қауіпті және құқыққа қарсы әрекеттерінің болуы, заңдылық қағидасын сақтау негізінде беліленген процессуалдық тәртіппен дәлелденген, болмай қалмайтын және жекеленген;
:: еркін таңдау (еркін бостандығы) адамды құқыққа қарсы жасаған әрекеті үшін, зиянды жауапқа тартудағы негізгі жағдай ретінде. Бұл жағдайға жататын субъектідегі бар, алғашқы құқыққа сай және құқыққа қарсы жолдарының арасындағы пайда болған құқықтық жағдайды шешудегі таңдау мүмкіндігі;
:: мемлекеттік мәжбүрлеумен тікелей байланыс, мынадан көрінеді, яғни заңды жауапкершілік мемлекетпен белгіленеді және құқыққа қарсы әрекет жасағаны үшін кінәлі адамға ықпал етуші әрекетке жатады;
:: ерекше іс жүргізушілік тәртіппен оның жүктелуі және іс жүзіне асырылуы.
Заңды жауапкершіліктің ең көп тарағаны оның құқықтық реттеу пәнінің белгісіне байланысты түрлерге бөлінуі (құқық салалары бойынша).
Конституциялық жауапкершілік институттарының болуы оның ерекше мақсатына байланысты қамтамасыз етілген, оған жататындар былай аталады: тікелей әрекеттегі конституцияның үстемдігін қамтамасыз ету, әрекеттегі конституцияны қорғау, конституциялық құқықтық тәртіпті және заңдылықты орнына келтіру, адалдық жазасы. Жалпы тәртіп бойынша, конституциялық жауапкершілік нормаларының өз санкциясы жоқ, құқықтың басқа саласына сілтеме жасайды, өз жағынан олар оның жағдайын нақтылап анық түрде жауапкершіліктің түрін және шарасын бекітеді. [2;29б]

1.2 Заңдылықтың қағидалары, заңи кепілдері, заңдылықты сақтау және оны
қамтамасыз ету

Заңдылықтың кепілденуі - бұл заңдар мен заңға сәйкес актілердің орындалуын, азаматтардың құқықтарының, қоғам мен мемлекеттің мүдделерінің ешбір кедергісіз жүзеге асырылуын қамтамасыз ететін құралдар мен жағдайлар. Заңдылықтың кепілденуінің келесі түрлерін бөліп қарастырады:
1) әлеуметтік - экономикалық - бұл қоғамның экономикалық дамуының дәрежесі, оның жағдайының деңгейі, меншік нысандарының алуан түрлілігі, экономикалық бостандық және т.б.;
2) саяси - бұл конституциялық құрылымның қоғамның саяси жүйесінің демократиялылығының дәрежесі, саяси плюрализм, көппартиялық, биліктің тармақтарға бөлінуі және т.б.;
3) ұйымдастырушылық - бұл заңдар мен заңға сәйкес актілердің орындалуын бақылайтын арнайы органдардың (прокуратура, сот, полиция және т.б.) қызметі;
4) қоғамдық - бұл заңнаманы бұзумен күресу мақсатында қолданылатын алдын алу және басқа да шараларының мемлекетте қалыптасқан кешені;
5) идеологиялық - бұл құқықтық сананың дамуының, азаматтар арасында заң білімдерінің таралуының, заң талаптарын орындаудың дәрежесі, қоғамдағы адамгершілік тәрбиелеудің деңгейі;
6) арнайы-заңды - бұл құқықтық талаптарды бұзудың алдын алу, болдырмау және қудалау мақсатында қолданыстағы заңнамада бекітілген тәсілдер мен құралдар. [2;21б]

1.3 Заңды іс жүргізу және заңды тәжірибе түсінігі мен мазмұны

Мемлекеттік аппараттың жақсы, сапалы қызмет атқаруы үшін қоғамның барлық саласында қатаң тәртіп болу қажет. Оны әр мемлекет өздерінің заңдары, қаулылары, ережелері, нұсқаулары арқылы реттеп, тиісті тәртіп қалыптастырып отырады. Мысалы, халықтың өкілдік органдарының жұмыс регламенті,мемлекеттік органдардың қызметінің ережелері, жалпы халықтық сайлау жүргізу ережелері, мұрагерлік мәселелерін шешу ережелері т.б. нұсқау құжаттар. Осы нормативтік актілер, нұсқауларға сәйкес әр мемлекеттік аппарат өз жүйесіндегі органдардың қызметінің жоспарын, бағдарламасын жасап отырады. Сол арқылы әкімшілік, мемлекеттік тәртіпті үнемі бақылауға алып, сапасын жақсартуға мүмкіншілік жасап отырады.
Мемлекеттік аппараттың қызметтері санқырлы болады. Оның жеңіл және күрделі түрлері болады. Мысалы, азаматтық актілер беру, (адамның тууы, өлуі, үйленуі туралы құжаттар), нотариалдық кеңседе әртүрлі құжаттар растап-бекіту т.б. Бұл қызметтер жеңіл іс-әрекеттер. Ал, азаматтық, қылмыстық құқықтағы істерді жан-жақты объективтік тұрғыдан тексеру, ол істерді сотта қарап, әділетті үкім немесе шешім шығару өте күрделі процесс. Сондықтан мемлекет күрделі қызметтер мен істер туралы арнаулы ережелер, кодекстер, заңдар қабылдап отырады. Мысалы, азаматтық-іс жүргізу және қылмыстық іс жүргізу кодекстері. Мемлекеттік аппараттың қызметтерінің жеңіл-ауыр, күрделі түрлеріне қарамай, бәрі де іс-әрекетпен дұрыс, сапалы шешілуі қажет. Егерде мемлекеттік орган қате жіберіп, істі сапалы қарауды қамтамасыз етпесе, онда тиісті мемлекеттің органы іске араласып, заңдылықты, құқықтық тәртіпті реттеуге және кінәлі лауазымды тұлғаларды жауапқа тартуға міндетті.
Заңды қызметтердің іс-әрекеттердің атқаруының мемлекеттің бекіткен заңды нысандары болады, оны бұлжытпай орындау барлық органның, лауазымды тұлғаның міндеті. Бұл міндеттерді орындауға барлық азаматтар, ұйымдар, ұжымдар, партиялар тиісті, сапалы үлес қосулары өте қажет. Себебі қоғамдағы заңдылықты және оның қағидаларын, құқықтық тәртіпті тұрақты, сапалы іс жүргізуге айналдыру барлық жеке және заңды тұлғалардың міндеті.
Мемлекеттік органдардың қызметінің заңды нысандары екі топқа бөлінеді:
1) қоғамдық ұйымдардың, партиялардың құқықтық іс-әрекеттері;
2) сол іс-әрекеттер нысаны және заңды құжаттар нысаны деп атайды.
Заңды іс жүргізу дегеніміз - қоғамдағы барлық заңды іс-әрекеттерді нормативтік актілер арқылы реттеп, басқарудың нысандарының топтасқан түрі. Заңды іс жүргізу бірнеше кезеңдерге бөлініп, әр кезеңнің өзіне тән іс-әрекеттері болады.
Заңды іс жүргізудің объективтік басталу негіздері, себептері болады. Мысалы, барлық кодекстерде, ережелерде, заңдарда кіріспе бөлімі болады.
Онда сол нормативтік құқықтық актілердің мақсаты, мазмұны, нысандары көрсетіледі.
Заңды іс жүргізу әр қоғамның іс-әрекеттерінің екі бағытын біріктіреді:
1) құқықтық (процедураларды) дәстүрлерді; заң шығару, жалпы халықтық сайлау жүргізу, қызметке тағайындау, босату т.б. дәстүрлерді іс-әрекеттерді; 2) соттағы іс жүргізуі арқылы қоғамда мемлекеттің сот билігі орындалып жатады;
Сотағы іс жүргізу төрт түрге бөлінеді: азаматтық іс жүргізу, қылмыстық іс жүргізу, әкімшілік іс жүргізу, және т.б.
Қоғамның объективтік даму процесінде тәжірибенің атқаратын қызметі өте зор. Онсыз қоғамның прогрестік жолмен дамуы мүмкін емес. Адам қоғамының салаларына сәйкес тәжірибе қалыптасады. Сол көп салалы тәжірибенің күрделі бағыты заң тәжірибесі.
Заң тәжірибесі қоғамның барлық саласына әсер етіп оның даму процесін шапшаңдатады немесе бәсеңдетеді.
Сонымен, заң тәжірибесінің қоғамның құқық жүйесінде атқаратын қызметі өте күрделі, көп салалы.
Қоғамдағы барлық нормативтік құқықтық актілерді қолдануда, іске асыруда орындалуында көптеген жақсы-жақсы тәжірибелер қалыптасады,сонымен бірге кемшіліктер де анықталып жатады.Өмірде оларды сараптап,кемшіліктерді түзеп,жақсы тәжірибелерді пайдалану заңды процесс.Сөйтіп заңға тәуелді актілерді шығару,қабылдау,бекіту жұмыстарын жақсартып,құқықтық нормалардың сапасын жақсартып отырады.Бұл істің маңызы өте зор.
Заңды тәжірибелердің түрлері: заңды, заңға тәуелді актілерді шығарудағы тәжірибе; нормативтік актілерді қолданудағы тәжірибе; нормативтік актілерді іске асырудағы, орындалуындағы тәжірибе; заңдылықты, құқықтық тәртіпті реттеудегі, бақылаудағы тәжірибе;
Субъектілеріне сәйкес заңды тәжірибенің түрлері: парламенттік тәжірибе,соттың тәжірибесі,нотариалдық органның тәжірибесі және т.б.
Заңды тәжірибенің маңызы: қоғамның экономикалық, саяси, әлеуметтік, экологиялық, демографиялық, рухани, мәдени т.б. жұмыстарын жақсартуға зор әсер етеді.
Норманы шығару, қолдану, түсіндіру, қорғау жұмыстарының сапасын жақсартуға үлес қосады.
Норманың нақты жағдайға тигізетін әсеріне қарай заңды тәжірибенің екі түрі болады: тіркелу - куәландыру - субъектілердің өзара қатынасын мемлекеттік органның тіркеп, куәландыруы (көбінесе бұл жұмысты нотариалдық органдар жүргізіледі). Екінші түрі - реттеп бейімдеу - қоғамдағы қатынастарды бір орталықтан,өлкелік нормативтік және жекелік реттеу, басқару.
Нормативтік актінің уақытына сәйкес тәжірибенің функциясы төртке бөлінеді: түпкілікті,уақытша,негізгі,арнаулы.
Қоғамның диалектикалық даму процесіне сәйкес құқықтық нормаларда өзгеріп, ескеріп жаңарып, дамып жатады. Бұл өте күрделі процесс.
Бұл қоғамның объективтік даму процесі арқылы қатынастардың сан алуан өзгеріп,ескеріп,жаңарып,дамып жатуынан жаңа қатынас қалыптасып оны реттейтін,басқаратын жаңа құжаттың болмауы. Өйткені қоғамның дамуы қатынастарды дамытады.
Қатынастардың дамуы құқықты дамытады. Құқықтың дамуы нормативтік актілерді салаға, жүйеге бөліп дамытады. Міне осы даму процесіне қоғамдағы қатынастардың бір саласында құжат жедел шықпай, құқықтың дамуында кемшіліктер қалыптаса бастайды.
Бұл мәселе мемлекеттің нормативтік актілер шығаратын органдарының бақылауында болады. Мұндай кемшіліктер ешқашан тоқтамайды. Өйткені қоғам бір орында тұрмайды. Бір кемшілікті бүгін жойсаң, ертең екінші кемшілік өмірге келеді. [3;58б]

Сондықтан нормативтік құқықтық актілерді шығаратын органдардың қызметкерлері өте сауатты, білімді, тәжірибелі болулары керек. Сонда ғана олар өмірдің даму процесіне сәйкес нормативтік актілерді дамытып ,жаңартып отырады.
Құқықтың дамуындағы кемшіліктер объективтік процесс. Сол объективтік кемшіліктер субъективтік қателікке айналуына жол бермеу керек. Егерде ол субъективтік қателікке айналса,онда ешкімге кешірім жасауға болмайды. Барлық күшті, мүмкіншілікті сол субъективтік қателікті тезірек жоюға бағыштау керек.
Өмірде құқықтың дамуындағы кемшіліктерді білу, байқау өте қиынға соғады. Оны тек заң мамандары, заң ұйымдары, көп тәжірибелі мамандар ғана байқай алады. Олар осы бағытта өздерінің жұмысын ешқашан тоқтатпайды. Егерде кемшілік байқалса, оны жан - жақты ғылыми тексерістен өткізулері керек.
Мемлекеттің нормативтік актілерді шығаратын органдары жаңа жобамен танысып,мына сұрақтарға толық жауап алу керек: қандай кемістікті жоюға керектігі; кемістікке сәйкес жаңа норманың шеңберін, мазмұнын анықтау; жаңа норманы орындау бағытын анықтау; оны орындайтын жауапты адамдарды белгілеу.
Жаңа норманы тек тиісті мемлекеттің органы қабылдайды. Кемшілікті жоюдағы норманың заңды күші жай нормалармен бірдей.
Дүниежүзілік тәжірибеге сәйкес егерде бір істі қарап,шешуге тиісті нақты норма болмаса,оны ұқсастық жолмен қарауға рұқсат беріледі. Құқықтағы кемшілікті жойып,жаңа норма қабылдау үшін көп уақыт керек.
Ұқсастықтың екі түрі болады: заңды ұқсастық және құқықтық ұқсастық.
Заңды ұқсастық - мәселені ұқсас заңға, ұқсас нормаға сүйене отырып шешу.
Құқықтық ұқсастық - мәселені құқықтық саясатқа сүйене отырып шешу.
Дамыған елдердің құқығы да өте жақсы дамиды. Сондықтан бұл елдерде аналогияны өте сирек қолданады.Біздің мемлекетте ұқсастық жолмен мәселені шешу көп деуге болады. Себебі нарықты экономикаға әлі толық көшіп болғанымыз жоқ. Құқық өте жақсы дамыған жоқ,нормативтік актілердің кемшіліктері жеткілікті.

ІІ.ҚҰҚЫҚТЫҚ ТӘРТІП ЖӘНЕ ОНЫҢ ЗАҢДЫЛЫҚПЕН
АРАҚАТЫНАСЫ

2.1 Құқықтық тәртіптің түсінігі және мәні

Құқықтық тәртіп - бұл субъектілердің құқықтық мінез-құлығымен сипатталатын қоғамдық қатынастар жүйесі; бұл әлеуметтік байланыстардың реттелу жағдайы, заңдылықтың шынайы қоғамдық қатынастарға айналуының нәтижесі.
Құқықтық тәртіптің ерекшеліктері:
а) ол құқық нормаларында жоспарланған;
ә) осы нормаларды жүзеге асырудың нәтижесінде туындайды;
б) мемлекетпен қамтамасыз етіледі;
в) қоғамдық қатынастардың ұйымдастырылуына жағдай жасайды;
г) заңдылықтың нәтижесі болып табылады.
Заңдылық пен құқықтық тәртіптің арақатынасы мыналардан көрінеді.
1)құқықтық тәртіп құқықтық тәртіптің мақсаты болып табылады; құқықтық тәртіпке жету үшін заңдар мен басқа да нормативтік-құқықтық актілер қабылданады, заңнаманы жетілдіру жүзеге асырылады, заңдылықты нығайтуға байланысты шаралар қолданылады;
2)құқықтық реттеуді жетілдіру мен заңдылықты қамтамасыз етуден басқа тәсілдермен құқықтық тәртіпке жету мүмкін емес;
3) заңдылықты нығайту құқықтық тәртіпті нығайтуға алып келеді;
4)құқықтық тәртіптің нақты мазмұны заңдылықтың мазмұнына байланысты болады.
Заң нормаларын сақтау талабы бәріне ортақ деген сөз. Мемлекет бекіткен тәртіптен ешкім де бас тарта алмайды,сондай- ақ мемлекет те тұлғаның заң бекіткен құқықтарын қамтамасыз ету және қорғаудан бас тарта алмайды. Жалпыға ортақтық заңның үстемдігінің маңызды нышаны ретінде мемлекет пен оның азаматтарына бірдей қатысты болып табылады. Мемлекет азамат алдында,ал азамат мемлекет алдында жауапты деген сөз. Жалпыға ортақтықтың барлық мемлекеттік органдары, қоғамдық, шаруашылық ұйымдар мен азаматтардың қызмет аясының негізгі, жалпы қағидасы болып табылады.

2.2 Құқықтық тәртіп қызметтері

Құқықтық тәртіп - ол құқықпен реттелінетін, қоғамдық қатынастың тәртібі, құқықтық қатынас мүшелерінің субъективті құқықтарының іске асуы мен заңды міндеттерінің орындалуы мемлекетпен кепілденеді, заңдылықтың іске асуы, құқыққа сай заңды мінез-құлық қамтамасыз етіледі. Өз кезегінде демократия, оның қалыпты дамуы - құқықтық тәртіп пен заңдылықтың өмір сүруінің қажетті объективті және субъективті шарты, әлеуметтік-саяси негізі. Демократиясыз, шынайы заңдылық, мықты құқықтық тәртіп туралы сөз болуы мүмкін емес. Демократия толық дамыған болса, қазіргі қоғамның ең жоғарғы сатысында көрініс алу, яғни құқықтық мемлекетке жылжу айқын болған сайын, заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету шарты қолайлы болады.
Ал, басқа жағынан қарастырғанда, заңдылық пен құқықтық тәртіп халық билігін бекіту мен ары қаратай даму үшін, өркениетті азаматтық қоғамның қалыптасуы мен құрылуы үшін, күшті демократиялық құқықтық мемлекет үшін қажет.
Құқықтық тәртіп демократияның маңызды институттарын бекітеді, заңнама және заңдылық азаматтарға кең демократиялық құқықтар мен бостандықтарға кепілдік береді, оларды нақты пайдалану азаматтарды мемлекеттік барлық істерде басқаруда қатысуға қамтамасыз етеді.
Саяси режим ретінде демократия өзінен-өзі нық құқықтық тәртіп пен заңдылықты талап етеді, құқықтық сана мен құқықтық мәдениеттің жоғарғы деңгейін тәрбиелейді, елдегі қатаң заңдылық пен жоғарғы саяси-құқықтық саналылық, нық енгізілген құқықтық мәдениеттің өмір сүруі, қоғамның саяси ұйымының демократизациялығы туралы өзінен-өзі жақсы күәландырады.
Демократизация жаңа құқықтар мен бостандықтарды қосымша заңнама тіркеу арқылы, бар заңи рұқсат ету мен мүмкіндіктерді жүзеге асыру кепілдіктерін нығайту арқылы да, құқықтарды іске асыру механизмінің өзі ар-қылы және сәйкес заңи міндеттерді орындау арқылы да жүруі мүмкін. Басқаша айтқанда, конституцияда және басқа да нормативті құқықтық актілерде бекітілген азаматтар мен ұйымдардың құқықтық мәртебесін қамтамасыз ету.
Демократиялық қоғамда құқықтық тәртіпті тағайындау мыналарды реттеуді қажет етеді:
а) әрбірінің алдында айқын мінез-құлық бағдарламасын қоя, мемлекеттік істерге азаматтарды қатыстыру мен қатысуы;
ә) құрамдас өзіндік буындар мен олардың өзара әрекеттері көзқарасы жағынан демократияның жүйесі, механизмі;
б) демократияның негізгі институттары (азаматтардың құқықтары мен бостандықтары, сайлау жүйесі, заңдылық және т.б.);
в) демократияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.