Ампулалардағы, флакондардағы, шприц-тюбиктердегі шаншуға арналған ерітінділерді стерильдеу тәсілдері. Стерильдеу тәртібін бақылау. Герметикалығын тексеру

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКДЕМИЯСЫ

Дәрілер технологиясы кафедрасы

Тақырыбы: Ампулалардағы, флакондардағы, шприц-тюбиктердегі шаншуға арналған ерітінділерді стерильдеу тәсілдері. Стерильдеу тәртібін бақылау. Герметикалығын тексеру.

Орындаған: Карбекова А.

Тобы: 502 «Б»-ФК

Қабылдаған: Сейітова Ж. Д.

Жоспар:

Кіріспе

Стерильділік.

Негізгі бөлім

Стерильдеу тәсілдері.
Стерильдеу кезінде қолданылатын қондырғылар.
Герметикалығын тексеру.

Қорытынды

Стерильдеу(лат. sterilis) - бұл стерильденетін заттардың қасиеттері обьекттегі тіршілікке икемді барлық микроорганизмдер мен олардың спораларын толық жою немесе олардан тазарту болып табылады.

Стерилизация дегеніміз - бұл аспаптарда, таңу материалдарында микроағзалар мен олардың спораларын толық жою болып табылады. Науқасты күту және емдеу кезінде қолданылатын кез-келген заттар толық стерилизацияланбаса басқа адамдарға ауру жұқтыра алады. Жеткіліксіз стерилизацияланған аспаптарды қолдану сарысу, гепатит, ЖИТС, стафилококк және басқа инфекцияларды дамыта алады.

Біздің елімізде « Медицинаға белгіленген өнімдерін дезинфекциялау және стерилизациялау тараулық стандарты енгізілді. Осы стандартпен дезинфекциялау мен стерилизациялаудың әдістері, дәрілері мен тәртіптері белгіленді. Қазіргі емдеу мекемелерінде орталықтандырылған залалсыздандыру бөлімшелері ( ОЗБ ) ұйымдастырылды. Олардың негізгі мақсаты медициналық құралдарды залалсыздандырып, алдын -ала тазарту. ОЗБ-ның құрылымы 2 блоктан тұрады. Біріншісі залалсызданған, екіншісі залалсызданбаған блок. Залалсызданбаған блокта залалсыздандыру алдындағы тазартуды, залалсыздандыруға арналған материалдарды қораптау және бу стерилизаторларын, құрғақ ауа-шкафтарын дайындау жүргізіледі. Ал залалсызданған блокқа стерильденген материалды түсіреді. ОЗБ-да ашық түрде медициналық өнімдерді залалсыздандыруға болмайды. Ашық түрде құрғақ ауа шкафында залалсыздандыруға болады.

Мысалы вирусты гепатитпен ауырған науқастарға процедуралық кабинетте барлық шприцтер мен инелерден бөлек алдын-ала залалсыздандырылған шприцтер мен инелер беріледі. Процедуралық кабинетте бөлімшедегі вирусты гепатитпен ауырған науқастардың тізімі болуы керек.

Майлы шприцтер мен инелерге крафт-пакеттер немесе екі қабатты бөз орағыштар арналады. Майлы ерітінділерді енгізуге арналған шприцтерді басқа шприцтермен араластырмайды. ОЗБ-ға залалсыздандыруға тапсырғанда процедуралық мейірбике майлы шприцтері бар орағыштарды белгілейді, себебі олар бөлек салынады.

Медициналық құралдарды стерильдеу алдында тазарту жұмыстары жүргізіледі. Яғни тазарту арқылы стерильдейтін заттарды ақуыздан, май қалдықтарынан, тағы басқа ластардан қолмен немесе механикалық әдістермен тазартады. Қолмен тазарту келесі ретпен жасалады:

Қанмен ластанған аспаптарды 0. 14% натрий олеатының ерітіндісіне 22С температурада 60 минутқа салу керек.
Су ағымымен 0, 5 минут жақсылап шайады.
« Биолот» жуғыш затына 15 минутқа батырады.
0, 5 минут сумен жуады.
Ағымды және дистильденген сумен 3 минут шайады.
Ыстық ауалы стерилизаторда 80-85С-та кептіреді.

Тазартып болғаннан кейін стерильдеу алдында тазарту сапасын бақылау жүргізіледі. Медициналық аспаптарды, шприцтерді, инелерді және басқа заттарды стерильдеудің алдындағы тазарту сапасын бақылау сынамалар қою арқылы жасалады. Қан қалдықтарын анықтау үшін амидопириндік және азопириндік сынама қойылады. Жуғыш заттардың қалдықтарын фенолфталеиндік сынамамен анықтайды.

Амидопириндік сынама - 5% амидопиринннің спирттік ерітіндісін 30% сірке қышқылының 3% сутектің асқын тотығымен бірдей мөлшерде араластырады. Реактивті шприцтің поршенімен цилиндріне тиген қанның көмегімен тамызады, осылайша инеге алады. Егер залалсыздандыру алдында өңдеудің барлық кезеңдерінен кейін қан ғана қалса, тез арада реактив көкшіл-жасыл түске боялады. 2 минуттан кейін пайда болған боялу есептелмейді.

Азопириндік сынама - азопирам реактиві мен 3%-тік сутегі тотығының біркелкі мөлшерін араластыра отырып дайындалады. Одан кейін тексеру үшін қанды даққа 2-3 тамшы тамызамыз. Егер 1 минуттан аспай күлгін түс пайда болса, кейін қызғылт түске ауысса ректив қолдануға жарайды. Егер 1 минуттың ішінде боялу байқалмаса реактивті пайдалануға болмайды.

Фенолфталейндік сынаманы жүргізу әдістемесі.

Бұл тексерістің көмегімен шприцтердің жуып-шайылғанын анықтауға болады. Жуылған шприцтердің бөлшектерін 1% спиртті фенолфталейн ерітіндісінде суланған мақтамен сүртеді. Жуу ерітіндісінің қалдығында 30 секунд ішінде көкшіл-күлгін түс пайда болады.

Стерильдеудің физикалық және химиялық тәсілдері болады.

Физикалық тәсілдерге қыздырып стерильдеу, жоғары жиілікті токтармен стерильдеу, ультракүлгін және радиациялық сәулелермен стерильдеу, ультрадыбысты стерильдеу және стерильді фильтрлеу жатады.

Медицинада ең кең қолданылатын тәсіл - бумен немесе құрғақ ыстықпен қыздырып стерильдеу. Қыздырып стрильдеу микробтық клеткаларды пирогенетикалық ыдырату, ақуыздардың қайтымсыз каогуляциясы немесе микроорганизмдердің ферменттік системаларын бұзуға негізделген.

Ауамен стерильдеу.

Бұл тәсілмен стерильдеу құрғақ ыстық ауамен ауа стерилизаторында (кептіргіштерде) 180-200 С температурада жүзеге асырылады. Стерильдеудің нәтижелілігі температура мен мерзімге байланысты. Ауамен стерильдеу термиялық төзімді ұнтақ дәрілерді, минеральды және өсімдік майларын, ланолин, вазелин, балауыз, металдан, шыныдан, фарфордан жасалған бұйымдар үшін қолданылады.

Дәрілік заттардың ерітінділерін кептіргіш шкафтарда стерильдеуге болмайды, себебі, температурасы 100-120 С ауа нашар жылу өткізгіштігіне байланысты ерітінділердің стерильдеу температурасына дейін тез қызуын қамтамасыз етпейді. Мысалы, көлемі 200 мл натрий хлориді ерітіндісін температурасы 120 С кептіргіш шкафқа салғанда, бір сағаттан кейін осы ерітінді 60 С-қа дейін ғана қызады. Температурасы жоғары ыстық ауа дәрілік заттардың ыдырауын және құтылардың (флакондардың) ішіндегі және сыртындағы қысым айырмашылығы нәтижесінде құтылардың жарылып кетуін тудыруы мүмкін.

Бумен стерильдеу .

Бұл тәсіл жоғары температура мен ылғалды үйлестіріп қолдануға негізделген. Осы жағдайда белоктардың коагуляциясы 56 С температурада басталады. Фармацевтік өндірісте сенімді, тез және экономикалық тиімді 120 С температурада қаныққан су буымен қысым көмегімен стерильдеу тәсілі қолданылады. Бұл жағдайда тек вегетативті емес, споралық микроорганизмдер де өледі. Стерильдеу мерзімі препараттың физико-химиялық қасиеттеріне және ерітіндінің көлеміне байланысты 30 миунттан аспайды.

Қысым әсері бойынша бумен стерильдеу бумен жұмыс істейтін стерилизатор-автоклавтарда жүргізіледі. Бұл үшін АП-7, АП-18 типті стерилизатор кеңінен қолданылады. Стерилизатордың екі есігі бар, біреуінен стерильденетін өнімді салады да, , екіншісінен өнімді шығарып алады. Стерилизатордың корпусы қатаң бумен қыздырылады. Стерильдеуші камераға ауаны ығыстыру үшін өткір бу жіберіледі. Стерильдеу уақыты манометр бойынша тиісті қысым көрсетілген мерзімнен бастап саналады. Стерилизаторлар автоматты бақылау қондырғысымен жабдықталған, олардың көмегімен бақылау таспасында қысым мен уақыт үздіксіз жазылып отырады. Сонымен бірге, камераның 4 бұрышына (жеріне) стерильдеу алдында максимальды термометрлер қойылады және олардың көрсеткіштері жазылып алынады. МФ ХІ басылымы стерильдеу режимін бақылау үшін балқу температуралары белгілі заттар қолдануды ұсынады, мысалы, бензой қышқылы 122-124 С, сахароза - 180 С.

Тұрақсыз(аққыш) бумен стерильдеу.

Бұл тәсіл бойынша стерильдеу 100 С температурада қаныққан су буымен жүргізіледі. Тұрақсыз бу тек вегетативті микроорганизмдерді жою үшін ғана қолданылады, споралық микроорганизмдер үшін бұл тәсіл жарамсыз болады. Бұл тәсіл қазіргі кезде қолданылмайды.

Тиндализация(бөлшектеп стерильдеу) .

Тұрақтылығы төмен заттардың ерітінділерін суда 60-65 С температурада 1 сағат бойына 5 рет немесе 70-80 С температурада 3 рет әр 24 сағат сайын қайталай отырып, қыздырады. Қыздыру аралығы 25-37С температураны қалыпты ұстап отырады, бұл споралардың өсіп шығуына қолайлы жағдай болады.

Ерітіндідегі споралардың өсіп шығуы және келесі рет қыздырғанда жойылуына 3-5 рет қыздыру жеткілікті. Бірақ бұл тәсіл өте ұзақ.

Ультракүлгін сәулемен стерильдеу .

УФ- сәуле вегетативті және споралық микроорганизмдерді жоятын күшті стерильдеуші фактор. Ультракүлгін радиация көзге көрінбейтін, қысқа толқынды толқынның ұзындығы 300нм-ден кем күн сәулесінің бөлшегі. УФ-радиация микробты клеткалардың ферментті системалардың фотохимиялық ыдырауын тудырады, клетканың протоплазмасына улы органикалық асқын тотықтар түзе әсер етеді деп жорамалданады. Толқын ұзындығы 254-257 нм сәулелердің стерильдеу қабілеті өте жоғары болады. Мұнда сәлеленудің дозасы мен уақытының үлкен маңызы бар. Вегетативті клеткалар УФ-сәулеге, спораларға қарағанда, өте сезімтал келеді. Споралық микроорганизмдерді жою үшін, вегетативті микроорганизмдерді жоюға қажетті дозадан 10 есе артық сәуле дозасы керек.

Фармацевтік өндірісте УФ- сәулесі ретінде арнайы БУВ лампалары қолданылады. Олар ауаны, дистилденген суды құбыр арқылы жібергенде, косымша материалдарды стерильдеу үшін қолданылады.

Радиациялық стерильдеу.

Радиациялық сәулемен стерильдеу өте жоғары тиімді тәсіл, ол соңғы кезде медициналық өнімдерді стерильдеу үшін кеңінен қолданылып жүр. Дәрілік заттарды - тұзды инфузиялық ертінділерді, көз пленкаларын және т. б. -радиациялық стерильдеу мүмкіндігі зерттеліп отыр.

Радиациялық стерильдеу үшін СО60 СО137 изотоптарының гамма сәулелері және линиялық жылдамдатқыштардың жылдам электрондары қолданылады. Зерттеулер нәтижесінде стерильдеу үшін 2. 5 микрорадий дозасы жеткілікті екені анықталып отыр.

Қазіргі кезде радиациялық тәсілмен бір рет қолданылатын заттар - гигроскоптық мақта, байлау материалдары, пластмассалық бұйымдар, биологиялық және бактериалдық преапарттар, антибиотиктер стерильденіп жүр.

Фильтрлеп стерильдеу.

Қыздыру және радиациялық сәуле арқылы стерильдеуге төзімсіз дәрілік заттардың ерітінділерін стерильдеуші фильтрлер арқылы стерильдеуге болады. Бұл үшін ұсақ тесікті фильтрлер арқылы фильтрлеп стерильдеу қолданылады.

Стерильдеудің басқа тәсілдерін қолдану кезінде микроорганизмдер тек тіршілік әрекетін жоғалтатын болса, стерильдеуші фильтрлеу кезінде олар ертіндіден толық шығарылып тасталады, сөйтіп ерітіндінің стерильдігі мен апирогендігін қамтамасыз етеді.

Стерильдеудің химиялық тәсілдері.

Резинадан, полимерлі материалдан, шыныдан, коррозияға төзімсіз металдардан жасалынған бұйымдар үшін газдармен және ертітінділермен стерильдеудің химиялық тәсілдері қолданылады. Химиялық стерилизация химиялық заттарды қолдану көмегімен жүргізіледі. Бұл үшін жиі консерванттар пайдаланылады: нипагин, нипазол, хлорбутанолгидрат, трикрезол, фенол, фенилэтил спирті және т. б.

Газдық стерильдеу .

Бұл тәсіл төзімсіз заттар үшін қолданылады. Стерильденетін заттар газ өткізетін пластмассалы орауышқа салынады. Герметикалық камераға этилен тотығы мен көміртегі тотығының 9:1 қатынасында дайындалған қоспасын жібереді. Стерильдеу мерзімі 4-6 сағат, температурасы 43-45 С . Стерильденгеннен соң этилен оксидін стерильді ауа немесе азотпен 14 күн бойына үрлеп шығарады немесе вакуумдайды. Этиленоксид хлор иондарымен улы зат 2-хлорэтан - түзе әрекеттеседі, судың қатысуында-гликоль түзеді. Сондықтан, қолданар алдында мүмкін болар химиялық әрекеттесу мұқият зерттелуы қажет.

Сонымен, қыздыруға төзімді ерітінділермен толтырылған ампулаларды стерильдеу автоклавтарда 110-120 С температурада жүргізіледі. Қыздыруға төзімсіз заттардың ерітінділерін стерильдеу тиндализациялаумен жүргізіледі. Жеңіл ыдырайтын заттардың ерітінділерін қатаң асептикалық жағдайда немесе фильтрлеп стерильдеу немесе консерванттар қосу арқылы дайындайды.

Стерильдеп болған соң әлі ыстық ампулаларды метилен көгі қосылған салқын суға батырып, олардың дәнекерлеу сапасын бақылайды. Ампулалар салқындағанда, олардағы қысым төмендейді, ал олардың қабырғаларында жарықтары болса, онда боялған су оның ішіне еніп кетеді. Сонан соң ампулаларды ыстық сумен душтың астында жуады.

Өте ұсақ жарықтарды анықтау үшін бұл операцияны АП-18М стерилизаторында жүргізеді. Оның камерасына стерильдеп болған соң метилен көгі немесе басқа бояудың ерітіндісін құяды да, камерада қысымның артық мөлшерін тудырады. Осы жағдайда қысым айырмашылығы біршама көп болады және бақылау сезімтал болады. Сонан соң бояғыш ерітіндіні камерадан төгіп және ампулалардың жарамсыздарын бөліп алып тастайды.

Стерилизаторлар

Стерилизаторлар - медициналық құралдарды стерилизациялау мен дезинфекциялауға арналған арнайы аппараттар. Ең кеңінен таралған стерилизаторлар ГП стерилизаторы . ГП-10, ГП-20, ГП-40 стерилизаторлары көлемінің үлкендігімен ерекшеленеді. ГП стерилизаторы медициналық құралдарды ауалы стерилизациялауға емдеу-профилактикалық мекемелерде, дәріханаларда, ғылыми-зерттеу орталықтарында қолданылады. ГП стерилизаторларын қолданудың ыңғайлылығы тек жоғары сапасында ғана емес, сонымен қатар стерилизациялау уақыты, температурасы, режимі дисплейде көрсетіліп тұруымен ерекшеленеді.

ГП стерилизаторларында қауіпсіздік жағдайлары да ескерілген, яғни апатты жағдайлар кезінде жұмыс істеуші қызметкерді қорғайтын екі қабатты қабатпен қапталған. Сондай ақ стерилизатор қызған жағдайда автоматты түрде токтан өшіріледі. Жалпы алғанда ГП стерилизаторының артықшылықтары өте көп: жоғары сапалы, қолдануға ыңғайлы және бағасы салыстырмалы түрде қымбат емес болып келеді.

ГПД стерилизаторы.

ГПД стерилизаторы әр-түрлі медициналық құралдарды, материалдарды ыстық бумен стерилизациялауға арналған. Коррозиялық процестерден берік қорғалған. Жоғарыда айтылған ГП стерилизаторынан ерекшелігі камерасы екі түрлі есікпен жабдықталған, яғни осы есіктер арқылы стерилизатор таза және стерильді зонаға бөлінген.

ГПД-400-2 стерилизаторы.

Бұл стерилизатор уақыт, қысым, температура сияқты мәліметтерді өзі белгілеу қасиетіне ие. Стерилизациялау камерасының көлемі 400 шаршы дм., яғни бұл стерилизаторға 6 үлкен немесе 12 кіші қорапшаларды орналастыруға болады.

ГПД-560-2 стерилизаторы.

Бұл стерилизатордың стерилизациялау камерасының көлемі 560 шаршы дм. Стерилизаторға 9 үлкен немесе 18 кіші қорапшалар орналастыруға болады.

Булы стерилизатор ГК-100-5.

Стерилизатордың бұл түрі горизонтальді дөңгелек камерамен жабдықталған. Шыныдан, резинадан, металдан жасалған құралдарды стерильдеуге арналған. Ереже бойынша стерильдеуге арналған уақыт 10-20 минут.

Булы стерилизатор ВК.

Будың көмегімен хирургиялық құралдарды, таңу материалдарын стерильдеуге арналған. Стерилизациялық камерадағы будың қысымы автоматты түрде реттеліп отырады.

Герметикалығы тексерілген ампулаларды жуып, кептіріп болған соң бракеражға жібереді.

Шыны сапасын бағалау кезінде оның химиялық және термиялық төзімділігін (беріктігін) анықтайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.