Ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 40 бет
Таңдаулыға:

Ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар

КІРІСПЕ

Бүгінде адамның тұрмысы өзгерді. Мәдениеттің дамуына байланысты адам ағаш материалын өңдеу тәсілдерін жетілдіре түсті. Ағаш табиғатта өте жиі кездесетін өсімдіктердің бірі болғандықтан, адам өміріне тигізетін пайдасы көп, алар орны да бөлек. Басқа шикізаттарға қарағанда әр түрлі мүліктер жасауға да өте қолайлы, тез өңделетін жұмсақ, жас күйінде былқылдақ, июге, тоқуға, ойып шабуға келгенде теңдесі жоқ материал.

Қазақстанда объективті түрде алғанда ағаш діңімен жұмыс жасау өнеркәсібі үшін шикізат базасы жоқ, дәстүрлі түрде қажетті сүректің 70%-на дейін сырттан әкелінеді. Алайда, Қазақстанның ағаштың діңімен жұмыс жасайтын кәсіпорындарында өндірістің өсуі өткізу нарықтарының кеңейтілуі есебінен, сондай-ақ өнімнің өзіндік құнының азаюы жаңа технологияларды енгізу есебінен болды.

Қазақстанда ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарды жасауды дамыту үшін отандық тауарларды сыртқы нарықтарға ілгерілетудің салалық бағдарламасын әзірлеу және инвестициялық шығындарды оңтайландыру үшін еркін индустриялық-өндірістік аймақтар, қосылған құн тізбегі бойынша белсенді кооперация құру қажет.

Қазіргі кезде қандай дүкенге барсаңызда ағаштан жасалған сувенирлік бұйымдар, суреттер көздің жауын алып тұрады. Ал, ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар одан әрі бұйымдарды ерекшелендіріп, көркейтіп тұрады. Ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар сыйлыққа беруге таптырмас бұйым болып табылады. Ағаш діңінен жасалатын қабырғалық суреттерді және де сувенирлік бұйымдар естелік ретінде ұзақ мерзімге төзімді. Сонымен қатар, оларды үйдің кез келген жеріне іліп немесе сувенир есебінде қойып, әрі ұсақ-түйек керек заттарды қойып қоюға да болады. Ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар ағаштің сыртқы қабығымен-ақ өзіндік ерекшелігі артық көрініп тұрады. Сондықтан, ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарды үйде, жұмыс орнында, мейрамхана, дүкенде яғни, қандай жерде болмасын қабырғаға ілініп тұрса, не сувенирлік бұйым ретінде үстел, жиһаздарда тұрса, тек қана әсемдік бұйым ғана емес, керекті құтыша ретінде де қолдануға болады. Сонымен, ағаш діңінен көптеген әсемдік бұйымдар жасауға болады.

Табиғатта өңдеу тәсілдерінің бәріне дерлік көнетін ағаш сияқты материал жоқ деуге болады. Ағашты тек қана кесуге, сүргілеуге, аралауға және желімдеуге, бұрғылауға, жоңғылауға, жону мен күйдіруге ғана емес, сондай-ақ баспақтауға, қалыптауға, жылулық және химиялық өңдеуге де болады. Ұсақталған және арнаулы құрамдарға араластырылған ағашты металды құйған сияқты құюға да болады. Ағаштың мамықтай жеңіл болуы, бытыра сияқты тұтануы мүмкін. Алайда оны жанбайтын, қорғасын сияқты ауыр және қоспа болат сияқты қатты етуге болады. Материал ретіндегі ағаштың сапасы оны өңдеу және әрлеу барысында, сондай-ақ дайын бұйымдардан көрінеді.

Өңдеу тәсілдері өте көп, олардың көпшілігін адамзат бұдан мыңдаған бұрын білген жәнее қолданған. Тіпті ағашқа суретті отпен емес, күшті қышқылдармен күйдіріп салу сияқты әдіс бұдан жүздеген жыл бұрын белгілі болған.

Қазіргі заман техникасы белгілі бір дәрежеде механикаландырылған және олар өңдеудің алуан түрлі технологиясын жетілдіруге мүмкіндік береді. Алайда бастапқы материал өзінің физикалық - механикалық қасиеттері бойынша өзгермей қалып отырғандықтан, өңдеу жұмыстарының адамзат жасап шығарған тәсілдерін түбірімен өзгертуге техниканың мүмкіндігі жете қойған жоқ. Ал, қазіргі таңда қолмен өңделген арқылы жасалған бұйымдар өте жоғары бағаланады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты: ағаш діңінен алынатын әсемдік бұйымдар жасау.

Дипломдық жұмыстың міндеттері:

- тақырыпқа байланысты ғылыми әдебиеттерге талдау жасау;

- ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарға сараптама жасау;

- ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдардың технологиялық картасын құру;

- ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарды жасаудың экономикалық есебін құрастыру.

Зерттеу нысаны: ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдарды жасау үрдісі.

Зерттеу пәні: ағаш діңінен жасалатын әсемдік бұйымдар.

Зерттеу болжамы: ағаш діңінен әсемдік бұйымдарды жасаудың қарапайым әдістерін қолдансақ, технология сабағында шығармашылық жобаның нысаны ретінде қолдануға болады.

Дипломдық жұмыстың нәтижесі: ағаш діңінен жасалған әсемдік бұйымдар.

Дипломдық жұмыстың әдістемесі: ғылыми әдебиеттерді талдау, сараптама жасау, синтез және анализ.

1. Ағаш діңін өңдеудің теориялық мәліметтері

1. 1 Ағаш діңінен алынатын материалдарды қолдану ерекшеліктері

Ағаш - қатты бағаны бар, сабақтары мен тамырлары сүректеніп біткен, өте жақсы жетілген діңі бар, биіктігі 2 метрден кем болмайтын көп жылдық өсімдіктер. Ағаш - табиғаттың тамаша туындысы. Ағаш көп өскен жерді халық орман, тоғай деп атаған. Тоғай ертеде адамның негізгі тұрақ жайы болған. Алғашқы адамдар ағашты тіршілігіне қажет материал ретінде пайдаланған. Мысалы, олар аң аулауға қажет құрал - саймандарды аша таяқ, үшкір (ағаш, найза, қада, жебе тағы басқа) ағаштан жасады.

Ағаш негізінен 3 бөліктен тұрады: тамыры, ұшар басы, діңі (1- сурет) . Ағаш діңінен көптеген материалдардың кесінділері өңделеді. Ағаштың барлық бөліктері өндірісте пайдаланылады: бұтақтарынан лак, шайыр, жібек, киноүлдір, тамырынан медициналық тұнбалар алынады. Діңді дөңгелек түрінде - бағана, кемелердің діңгегіне, көпірлерге, сондай-ақ кесілме материалдар өндірісі үшін де пайдаланылады.

1- сурет. Ағаш бөлігі

Ағаштың құрылысы ағаш басқа өсімдіктер секілді бірнеше бөліктерден-жер астындағы түбірі мен тамырларынан және жер бетіндегі діңі бұтақтарынан тұрады.

Ағаш бұтақтары ағаштың ең жоғарғы бөлігінде орналасып, жапырақпен жалғасады. Ағаштың ішкі құрылысын жақсы білу үшін ағаштың діңін көлденең кесіп, микроскоппен қарағанда ғана түсініп толық мағлұмат алуға болады.

Ағаштың діңі - ағаштың ең негізгі бөлігі. Сондықтан ағаш өңдеу жұмысының барлық процестерінде пайдаланылады. Ағаштың жоғарғы жіңішке басын бөлікке бөлсе, төменгі жуан түбіріне жуық бөлігін екінші бөлікке жатқызады. Ағаш сабағы «дің» деп аталады. Дің негізгі, өте құнды сүрек беретін құрылым. Діңнің қабығы, сүрегі және нашар білінетін өзегі болады. Діңнің сыртқы бөлігі қабық деп аталады, ол ағаш және бұта тұқымдарын табиғаттың қолайсыз жағдайларынан қорғайды және ағаштың сыртқы әлпетін көрсетеді.

Ағаштың түбірі - тамырдың жалғасы, ағашты құлатпай тік ұстап тұру үшін және дің мен жапырақтарға жерден су мен минералды қоректік заттар, көмірқышқыл газын беру қызметін атқарады.

Ағаш діңінің диаметрі - ағаштың өркендеуінің көрсеткіші, өсіп тұрған ағаштар діңінің диаметрі көбінесе түбірінен тамыр мойнынан 1, 3 метр биіктікте өлшенеді («дене деңгейінде»), есепті биікте бірнеше бірінші реттегі бұтақтары бар ағаш үшін, бір ағаш болып көрінгеніне қарамастан, әр қайсысы бөлек саналады.

Ағаш құрылысы . Ағаштардың барлық түрінің құрылысы бірдей. Ағаш құрылысы 2-суретте көрсетілген.

2-сурет. Ағаштың құрылысы: 1) өзегі, 2) өзек сәулелері, 3) ядро, 4) тығындық қабық, 5) тін қабық, 6) шел қабық, 7) камбий, 8) жылдық сақиналар.

Ағаштың өзегі - ағаштың негізі, ядросы. Ағаштың өзегі әрқашанда ағаш діңінің орталығында орналасып, түрлі қоңырау болып келеді, өзі бос борпылдақ тіннен құралады. Діңнің нақ ортасында өзек орналасқан. Өзекке шайырлар, крахмал, қант және тағы басқа жинақталады. Өзектен қабыққа қарай өзектік сәулелер тарамдалады.

Өзек сәулесі - ағаштың көлденең қимасынан жіңішке, бозарған сызықша ретінде көрінеді. Олардың бойымен көлденең бағытта зат алмасу процесі жүреді. Бұл сәулелердің бойымен өзек жеңіл жарылады. Бұл сәулелер сүректің кебуі арқылы пайда болады.

Ағаштың ядросы. Сүректің орталық бөлігінің бояуына, түсіне қарап, егер қоңырқай болса онда ядролық деп, ал қалған сыртқы ақшылдау бөлігін ядросыз деп екіге бөледі. Ядролық текті ағаштарға қарағай, шырша, жөке, шаған, қарағаш, терек және тал жатады. Ядросыз ағаштардың сүрегі ақшыл болады. Оларға: қайың, қандыағаш, үйеңкі ағаштары жатады.

Жылдық сақиналар. Ағаш діңінің көлденең кесіндісінен оның жылдық сақиналарын көруге болады. Жылдық сақиналар өзекті айнала орналасқан, олар арқылы жасын анықтауға оңтүстік пен солтүстікті бағдарлауға болады.

Камбий. Сүрек пен тіннің астында камбий (латынның «айырбас» сөзінен) орналасқан, ол өзінен жасушалар бөлу арқылы өзінің ішкі жағына сүрек, ал сыртқы жағына тін қабатын құрайды.

Камбий қызметі - ағаштың ішкі жағынан-жаңа қалың қабат, сыртқы жағынан-жұқа флоэма қабатын қалдыру. Осы қызметі арқылы ағаш діңі жылжан-жылға жуандай түседі.

Флоэманың тор тәріздес түтікшелері арқылы жапырақтардағы органикалық қосылыстар-көмірсулар төмен қарай, ағаштың басты бөліктеріне тасымалданады. Флоэма камбийдің сырт жағынан орналасқан.

Ағаштың қабығы - сыртқы қабат ретінде оны қоршаған ортаның әсерінен сақтайды. Ағаштың қабығы. Тығындық және тін қабаттары қабықты құрайды. Олардың астында сүректің жылдық сақиналары орналасады.

Ағаштың қабығы - олардың ең сыртқы қабаты ағашты аурулардан, шаң-тозаңнан, ауада кездесетін басқа да өзгеріс әсерлерден сақтап, қорғайды. Қабықтың өзі төз және тін болып екі бөлікке бөлінеді. Ағаштың қабығы астындағы қатты қабаттағы түтікшелер арқылы су мен минералдық заттар тамыр арқылы топырақтан келеді.

Сүрек. Ағаш сүрегі ағаш діңінің негізгі бөлігін құрайды, ағаш діңі осы сүректің өсу көлеміне байланысты, сүрек әр түрлі жасушалардан тұрады. Сүрек ағаш түріне байланысты түрлі көлемді және формалы созылған жіңішке жасушалардан тұрады. Ағаштың құрылымын діңнің көлденең кесіндісінен бақылауға болады.

Сүректе ағзалық заттарды жинақтайтын және қорға жинайтын негізгі ұлпалар өте аз. Оның есесіне өлі жасушалы өткізгіш ұлпалар 90-95%-ға дейін жетеді. Сүрек діңнің, сабақтар мен бұтақтардың негізгі массасын құрастырады. Оның физикалық (түрі, жылтырлығы, кебуі, ісінуі, қабықтануы, тығыздығы, жапырақтануы, тағы басқа) және механикалық (қысқанға төзімділігі, созылуы, қозғалуы, жарамсыздығы, бұралуы, иілуі, жабысқақтығы, қаттылығы тағы басқа) қасиеттерімен шаруашылық мағынасы және халық шаруашылығында қолдануы кеңінен байланысты [1] .

Ағаштың қасиеттері:

Ағаштан әсем, жақсы бұйымдар тағы басқа тұрмыс қажеттілігіне керекті заттар жасап шығару үшін, оның өсу процесінен бастап, кесіп, кептіріп, дайындау жұмыстарын және де физикалық, механикалық негіздерімен қоса, табиғи биологиялық процестерін білу қажет. Барлық ағаш түрінің өзіне тән түрлі физикалық (табиғи) және механикалық қасиеттері болады. Осыған сәйкес жұмысқа қажетті материал таңдау үшін ағаш сүрегінің қасиеттерін білу керек.

Ағаштың физикалық қасиеттеріне қоршаған ортаның сүрекпен оның құрамын өзгертпей өзара әсер етуінен пайда болатын қасиеттері жатады. Бұл қасиеттері сүректің сыртқы түрін қарау, өлшеу, өлшемдерін алу, кептіру, арқылы анықталады.

Ағаштың физикалық қасиеттеріне: түрі-түсі, сүрегі, сақинасы, ылғалдылығы, қаттылығы, жылтырлығы, ағаштың кесіндісіндегі табиғи суреті (текстурасы), жұмсақтығы, ылғалдылығы жатады.

Ағаштың түрі-түсі - оның жасы мен қоршаған ортасына байланысты. Жас ағаштың түсі ескі ағашқа қарағанда ақшылдау болады. Ағаштың қабығы түссе, оның түсі тез қарайып, ескіре бастайды. Жиһаз өндірісінде ағаштың түсі өте маңызды. Осы қасиетін қолөнерші шеберлер жиһаз, ыдыс-аяқ және тағы басқа заттар жасағанда ескеріп пайдаланады. Ағаштың түрі оның климаттық және қандай жерде өскеніне, жасына байланысты өзгеріп отырады. Жас ағаш әрқашан ақшыл болады. Әр ағаштың өзінің жеке - дара түрі-түсі, өзіне тән иісі болып, табиғатта ақшыл түрден бастап қызыл, қара түрлерге дейін кездеседі. Көктерек, қайың, жөке ақ болса, алма, емен қоңыр сұрғылт түсті келеді. Осы ағаштардың өздерін бояулар, морилкалар арқылы басқа түстерге өзгертуге мектеп шеберханасында толық мүмкіндік бар.

Ағаштың жылтырлығы оның тығыздығы, өзегінің өлшемі, өзек сәулесінің жиілігіне, санына, көлемі мен орналасуына байланысты. Ағаштың жылтырлығы әбден кепкен, айнадай болып тазарғанда көрінеді. Бұл құбылыс таза ысқыланып жасалған заттарға жарық сәулесі түскен кезде жақсы байқалады. Жылтырауық қасиеттері ағаштың негізгі тегі мен қаттылығына да байланысты. Шамшат, үйеңкі, емен ағаштары жылтырлығымен ерекшеленеді, ал көктерек, жөке, терек сүрегі күңгірт түсті болып келеді. Емен, шамшат, шаған ағаштарынан жасалған бұйымдар өте әдемі және жылтар болады, лак, басқа да жылтырататын заттар ағаштың осы айтылған қасиеттерін күшейте түседі.

Ағаштың табиғи суреті (текстурасы) . Ағаштың түріне және діңнің қабаттар мен талшықтарына қатысты аралау бағытына байланысты болады. Ағаштың діңін тақтай етіп тілгенде, оның жылдық сақиналарынан тік (вертикаль) сызықтар (тік не ирек) секілді суреттер пайда болады. Осы суретті текстура деп атайды. Әдемі текстура алуда ағашты кесу бағытының маңызы зор. Неғүрлым әдемі текстура, әдетте, діңнің бойымен өзектен біршама қашықтық алып аралағанда пайда болады. Ағаштың текстурасы әдемі жиһаз жасауда, бөлмені әрлеуде қолданылады.

«Текстура» термині латын тілінен аударғанда «құрылыс» деген мағынаны білдіреді. Ағаштың қылқан жапырақты және жапырақты түрлері бар. Қылқан жапырақты ағаш жұмсақ, шайырлы, сондықтан да шайырға тән иісі бар, оңай өңделеді. Жапырақты ағаш түрінде шайыр жоқ. Олардың текстурасы әр алуан болады. Емен, шамшат, үйеңкі, алмұрт тағы басқа ағаш діңдерін ұзына бойы тілгенде, олардың текстуралары әсем көрінеді, әрі мықты болады [Қосымша А] .

Ағаштың табиғи сүрегі - ағаштың бұл қасиеті оны арамен ұзынынан кескеннен кейін кептіріп, тазалап, ысқылап, май жаққан кездерде өте жақсы көрінеді, оған ерекше бір көркемдік мән береді. Бұл сүректің бәрі жылдық сақиналардың сәл көлбеу кесілуінен ерекше әдемілене түседі. Ағаштың жылдық сақиналары бірдей болмай қисық жасалған заттың өң-түсі өрнек оюсыз-ақ ерекше құлпырып тұрады. Қылқан жапырақты, жұмсақ ағаштардың кесінділерінің табиғи сүректері өте қарапайым, ал жалпақ жапырақты ағаштардың табиғи сүректері күрделі және қайталанбас таңбалармен берілгендігін байқауға болады.

Ағаштың ылғалдылығы (дымқылдығы) - ағаштағы ылғал мөлшеріне байланысты. Жаңа кесілген ағашта ылғал көп болады. Мұндай ағаштарды өңдеу қиын әрі тез шіриді. Одан жасалған бұйымдар өздерінің көлемі мен пішінін өзгертіп, жарылып кетуі ықтимал. Сондықтан да өңдеу үшін жақсы кептірілген ағаштар қолданылады. Ағаштың бұл қасиеті - ағаштарды ойып, кесіп үйге, үй құрылыстарына есік, терезе, ыдыс-аяқ жасағанда қатты ескеріледі. Жаңа кесілген жас ағашта ылғал көп болғандықтан, толық кепкенше пайдаға аспайды. Әбден шегіне жетіп кепкен абсолюттік ағашты тек лабораториялық жағдайда ғана алуға болады.

Ағаштар ылғалдылығына байланысты бірнеше топқа бөлінеді: далада кепкен, үй температурасында, лабораторияда кепкен ағаш. Мектеп шеберханасында жұмыс істеу үшін еңбек жұмыстарына дайындалу қажет. Ол үшін жаз айларында мектеп ауласында ашық жерлерден астында көлеңкесі бар, жан-жағынан жел соғатындай етіп, көлеңке шатыр жасап, ағаштарды соның астына кептіріп алыңдар, соның өзінде ағашта 12-18% ылғалдық қалады. Ағашты кептіріп жұмысқа дайындаған кездің өзінде ылғалдығы тез азаймайды. Жаңа кескен емен ағашында 50-70% ылғалдылық болса, бұл 6 айдан кейін 43%, 12 айдан кейін 39%, ал 18 айдан кейін 25-22%-ға жетеді. Ыдыс-аяқ, ер-тұрман, үй жиһаздарын жасауға арналған ағаштарды кептіргенде, жарылып кетпес үшін көлденең басына балшық болмаса сиырдың жас қиын жағып, не қағаз желімдеп қойған жөн. Тез кебетін ағаштарға шамшат, қайың, алма, орташа кебетіндерге шырша, балқарағай жатады.

Ағаштың ісінуі - су, ылғал тиген кезде көлемін ұлғайтуы, оның ісінуі болады. Ағаштарды дұрыс сақтамағандықтан, дұрыс кептірмегендіктен олардың бойындағы ылғал әр түрлі кебеді. Жылуға жақын жеріндегі ылғал тез кебеді де, ал жылудан қашығырақ жағы кейінірек кебеді, осының салдарынан ағаш жарылып кетеді, іске жарамыз болып қалады. Тез кепкенде, не су тигенде ағаштар өздерінің сыртқы және ішкі түрлерін өзгертеді. Балалар, ағашпен жұмыс істер алдында әрқашанда ағаштарыңды мұқият тексеріп алғандарың жөн. Түзу, жарылмай кепкен ағаш жұмыстың сапасын арттырады. Жасаған бұйымдардың да әдемі болып шығуы осыған байланысты және кейін кеуіп, сынын өзгертпейді.

Ағаштың негізгі механикалық қасиеттеріне: беріктік, қаттылық, шыдамдылық, морт сынғыштық, иілгіштік, былқылдақтық жатады. Ағаштың механикалық қасиеттері жан-жақты, олар өздеріне әсер еткен әртүрлі күштерге қарсы тұра алады.

Ағаштың беріктігі күш түскенде бұзылмауы оның төзу мүмкіндігіне, ағаш тұқымына, тығыздығына, ылғалдылығына, жүктемелерге қирамай шыдауына байланысты болады. Ағаштардың балта, шаппашоттың не басқа күштердің әсерінен ортасынан қаққа айырылуы, болмаса жаңқаға айналуы - беріктіктің белгісі.

Ағаштың қаттылығы оған аса қатты денелердің енуіне қарсы тұру мүмкіндігімен сипатталады.

Қаттылық пен беріктік өзара тығыз байланысты. Ағаш неғұрлым кепкен сайын соғұрлым қатып, беріктене түседі. Қаттылық пен беріктік 3 топқа бөлінеді.

1) Жұмсақ ағаштардың беріктігі, қаттылығы аз (540 кг\м ³ ) . Олар: қарағай, шырша, көктерек, тал, қара терек, балқарағай, жөке.

2) Беріктігі, қаттылығы орташа ағаштар (550-740 кг\м ³ ) . Олар: балқарағай, қайың, шегіршін, алмұрт, шаған, алма, емен.

3) Өте берік, қатты ағаштар (750 кг\м ³ ) . Олар: аққараған, акация, самшит, қызыл граб.

Ағаштың тығыздығы. Ағаштың ішкі бөлігінде бос кеңістіктер бар. Егер бос жерлерді нығыздаса, біртектес қуыссыз қабат пайда болар еді. Ол ағаштың тығыздығын көрсетеді. Тығыз ағаштар (шамшат, үйеңкі, алмұрт) өте берік және жақсы өңделеді [2] .

Ағаш діңін өңдеу технологиясы.

Әбден піскен ағаш діңінің кесіндісінің бояулары біркелкі және орталық өзегінде ылғал аз болады. Сонымен қатар, ағаштың өсіп жетілгенін анықтау үшін, олардың ядросын, өзегін, түрін, жылдық сақинасын жақсы білу қажет. Сонда бұндай ағаштың өңдеу процестеріне дайын екенін білеміз. Ағаш діңін дайындауды жарамды ағашты таңдау, оның діңінің жетілуін анықтау жұмыстарынан бастайды. Ағаш діңін дайындауды әртүрлі мамандар жүргізеді.

Ағаш діңінің жетілуін таксаторлар (латынның «бағалау» сөзінен шыққан) анықтайды. Ағаштарды аралап жығушылар құлатады, трелшілер тракторлармен сүйрейді. Қуатты тракторлардың көмегімен бұтақ кесетін машиналарға сүйреп жеткізіледі.

Бұталаушылар бұтақтары мен шырпыларынан тазалайды. Бұталанып, өңделген материалдар бойлай тілінуге келіп түседі. Онда механикалық құрылғы- бөрене тасығыш арқылы беріледі. Бөренелер арнаулы машиналар-ағаш кескіш жақтауда кесіледі. Жақтаудың ортасында тік жағдайда кесуші аспап-ара бекітілген.

Дайындалған ағаш діңі текшелеп (штабельдеп) жиналады. Ауа жүріп, ағаш кебуі үшін қатарлар арасына қуыстар қалдырады. Сондықтан мұндай көлемді қоймалық текше метр деп атайды. «Штабель» сөзі неміс тілінде «жинастыру орны» деген мағынаны білдіреді.

Ағаштың кемшіліктері (1-кесте) :

Діңгек пішінінің кемшіліктері. Діңгек мөлшерінің (қисықтығы, сопақтығы, өскіндер және тағы басқа) әрқилы ауытқуларды қамтиды. Ағаш құрылымынң кемшіліктері. Талшықтардың әртүрлі себептермен бағытынан ауытқуы. Оған: талшықтардың еңістілігі, қисаюы, қос өзектілігі, бұрамалығы, қуыстылығы, қосөзектілігі, өгей бұтақ, қатпарлығы, бүйірінің кебулігі жатады.

1-кесте

Ағаш діңінің кемшіліктері

№

Ағаш кемшіліктері

Суреті

№: 1

Ағаш кемшіліктері: Бұтақтар. Олар ағаш діңінің шыбық түбірінен өсіп шығады. Түрі мен әрқилы өсуіне қарай дөңгелек, овалды, қырлы, бұталанған, өскінді болады.

Суреті:

№: 2

Ағаш кемшіліктері: Жарықтар. Ағаштың шамадан тыс кебуі және аяздан, ағаш қыртысының тегіс жабылмауынан болады.

Суреті:

№: 3

Ағаш кемшіліктері: Талшықтардың әртүрлі себептермен бағытынан ауытқуы.

Суреті:

№: 4

Ағаш кемшіліктері: Қосөзектілік

Суреті:

№: 5

Ағаш кемшіліктері: Өгей бұтақ

Суреті:

Саңырауқұлақтың зақымдауы. Саңырауқұлақ ағаштың түсін өзгертеді және оның беріктігін техникалық тұрғыдан жарамсыз етеді.

Биологиялық зақымдар (құрт түсуі) . Саңылаулар және жәндіктер, құстардың тіршілігі нәтижесінде пайда болатын жолдар түрінде көрінеді.

Қисайғыштығы. Материалды тілу, кептіру немесе сақтау кезінде пішінінің өзгеруі түрінде пайда болады. Ағаштың қисайғыштығы өңдеу жұмысын қиындатады, оны пайдаға жарату үшін жарамсыз етеді [3] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.