Қазақстан Республикасында Еуронормаға өту мәселесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Л. Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРИТЕТІ

Сәулет-құрылыс факультеті

Ғимараттар мен Имараттарды жобалау кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Қазақстан Республикасында Еуронормаға өту мәселесі

Орындаған: РПЗС-41 тобының студенті

Кумарова Д. Ж.

Қабылдаған: Тулебекова А. С.

Астана 2017

Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлімі:

Қазақстан Республикасында Еуронормаға өту мәселесі.
Қазақстан Республикасында техникалық реттеу жүйесін реформалаудың мақсаты мен міндеті
Артықшылықтары мен кемшіліктері
Қазақстандағы құрылыс нарығында Еуронорманы енгізуге байланысты бәсекелестік
СНиП немесе Еуронорма
Қазақстанды Еуронормаға құрылыс кешенінің дайындауы

Қорытынды

Қазақстан мамандарымен жасалған Еуропалық нормаларды түбегейлі талдау олардың жобалаудың отандық нормаларымен ұқсастығы мен айырмашылығын кӛрсетеді. Бұл, сӛзсіз, жобалаудың нәтижесінде де байқалады.

2010 жылы Қазақстанда реформалаудың 1-нші кезеңі басталды. Соның аясында құрылыстық техникалық регламент «Ғимараттар мен үймереттердің, құрылыс материалдары мен бұйымдарының қауіпсіздігіне арналған талаптар», Еврокодқа ұқсас, ұлттық қосымшалары мен қолдану нұсқамасы бар қазақстандық құрылыс нормалары, Еврокодтарда қолданылатын терминдерге арналған терминологиялық-түсініктеме сӛздік құрастырылды. Барлық айтылмыш жұмыстарға отандық және шетел ұйымдарынан жақсы пікірлер берілді.

Еврокод енгізу алдағы технологиялар мен инновацияларды пайдалануды қамтамасыз етуге және де Қазақстан территориясында инвестициялық жобаларды жүзеге асыру кезіндегі техникалық кедергілерді жоюға мүмкіндік береді. Еврокодпен қатар ӛтпелі кезеңде қазақстандық нормативтер де қолданылады.

Қазақстанда Евронормаларды енгізудің негізгі мақсаты - біздің құрылыс секторының техникалық реттеудің еуропалық жүйесіне бірігуі және еліміздің территориясында шетел инвесторларының қызметіне тигізетін кедергілерді жою. Реформа негізі (бұған үш компонент тиесілі: нормативтік база, тексеру және бақылау жүйесі, сәйкестігін бағалау жүйесі) - Еврокодтарға ұқсас жаңа құрылыс нормаларына (CH PK EN) біртіндеп ӛту. Солармен қатар (2015 жылға дейін) отандық нормалар мен ережелер қолданыста болады.

Евронормалар мен Евростандарт енгізуіне орай бұрын біз естімеген және елестете алмаған жаңа құрылыс материалдар, технологиялар, құрылғылар пайда болады. Осыған байланысты қолданыстағы ҚНжЕ-ге

өзгертулер енгізу және құрылысшыларға, жобалаушыларға табысты жұмыс жасауға мүмкіндік беретін жаңа құжаттар қабылдау қажеттілігі туындайды. Біздің ортақ міндетіміз - барлық жағдайларда қауіпсіз нысандарды тұрғызу және соңғы нәтижесіне бағытталатын техникалық реттеу. Сол уақытта Евронормалар мен Евростандарттарды енгізу барысында рұқсат етілген құжаттардың кӛп мӛлшерде болуы «белсенді» түрде кедергі тудыратынына назар аудару керек: әр түрлі мемлекеттік органдармен ӛз алдына қабылдануынан басқа, заңнамалық базаның ӛзінде 1200-і жазылған. Инвесторлар мен олардың серіктестері қосымша және де кӛп жағдайда керек емес «келісімдік» шараларсыз Қазақстан экономикасының игілігіне еңбек етуі үшін бұл санды қысқарту керек.

Әрине, ұлттық ерекшеліктерге бейімделген еуропалық стандарттарға икемделе отырып, отандық ӛндірушілердің ынтасын (мысалы, құрылыс материалдарының, сонымен қатар Еуропалық жобалау ұйымдары бәсекелес болатын жобалау және зерттеуші ұйымдардың ынтасын) ұмытпаған жӛн.

2010 жылы Үкімет Қаулысымен № 89/106 Еуропалық директивасының орнатуын есепке ала отырып ҚР Техникалық регламенті «Ғимараттар мен үймереттердің, құрылыс материалдары мен бұйымдарының қауіпсіздігіне арналған талаптар» бекітілген. Ӛтпелі кезеңде пайдалану нұсқаулары мен ұлттық қосымшалары бар құрылыс нормалары CH PK EN (0-9) дайындалды. Оған алдағы анықтауларды талап ететін параметрлер мен қағидалар (сейсмикалық, табиғи-климаттық шарттардың және т. б. ) жатады.

РГП мамандары жаңа ҚН (СН) конструкцияларды жобалау барысында тапсырыс беруші және пайдаланушы ұйымдар, құрылыс ұйымдарын ӛндірушілер, жобалаушылар мен мердігер (подрядчик) арасында бірыңғай түсіну, механикалық қарсыласу, орнықтылық пен өртке төзімділік

талаптарына жауап беретін жобалаудың ортақ критерийлері мен тәсілдерін

қамтамасыз етуге мүмкіндік беретініне сенімді. Олар жергілікті талаптарды есепке ала отырып, шетел инвесторлары мен дайындығы бар отандық компанияларға ғимараттың жобалауы мен құрылысын бастауға мүмкіндік береді.

2011 жылы түсіндірмесі, есептеу үлгісі және басқа да түрлі деңгейде талданған мәліметтері бар құрал ретіндегі нормативті-техникалық құжаттар дайындау жоспарланды.

Алдағы жылдарда тек қана CH PK EN нормаларын тәжірибеде пайдалану емес, басқа да құрылыс саласындағы техникалық реттеу жүйесін құрайтын инженерлік жүйелер, тексеру және бақылау, бағалау мен сәйкестігін растауды іске асыру үшін «Базис-А» корпорациясының күшімен Астана қаласында тұрғын үйлерді жобалау мен тұрғызудың сынамалы жобасы орындалады. Техникалық реттеу жүйесінің реформасы ЕурАзЭО-ның барлық қатысушыларына маңызды. Еуропалық нормаларды Кеден одағы мемлекеттерінің территориясында қолдану жӛнінде бірталай мәслихаттар жүргізілді.

ТМД елдерінің экономикалық интеграциясының объективтік қажеттілігі, сонымен қатар, Еуропа елдерімен ынтымақтастығын дамыту және ДСҰ-ға кіру Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Дәріс Басылым: бірінші Ф ЕНУ 703-13-15. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы. Бірінші басылым бойынша бастамалар КО пен ЕврАзЭО үшін құрылыстағы техникалық ережелердің ортақ нормативтік алаңын құру мен қатар жүретін құрылыс саласын техникалық реттеуінің ескірген, тиімсіз жүйесін кешенді түрде реформалау сұранысын тудырады. Сарапшылардың айтуынша, бұл шетелдік озық технологиялар мен инновациялардың пайдаланылуын қамтамасыз етіп, нормативтік негізді жетілдіріп, шетелдік инвестициялық жобаларды іске асыруда техникалық

тосқауылдарды жоюға мүмкіндік береді.

CH PK EN құрылыс алаңындағы практикалық қолданысын «істеп ӛтеу» тақырыбы, техреттеу мен құрылыс саласының индустриалды-инновациялық дамуынан басқа, Астана қ. 2011 ж. ӛткен I Республикалық конференция барысында елдің жоғары оқу орындарындағы еврокод пен евронормаға кӛшуге байланысты жаңа жүйедегі оқу-білім үдерісін ұйымдастыру мәселелері кӛтерілді.

Қазақстан Республикасындағы техникалық реттеу жүйесін реформалаудың мақсаты мен тапсырмалары:

1. Қазақстан Республикасындағы құрылыс конструкцияларын (еврокодтарды) жобалау саласында ЕО стандарттарын енгізу мәселелері.

2. Евронормалар мен евростандарттарға кӛшкендегі ресурс және энергия үнемдеу мәселелерін шешу.

3. Материалтану және ЕО елдеріндегі құрылыс бұйымдары мен конструкцияларын ӛндіру технологиялары.

4. Құрылыс объектілерінің зиялылығын арттыру бойынша құрылыстық индустрияның даму тұжарамдамасы.

5. ЕО пен ТМД елдерінің жобалау нормаларын салыстырмалы талданылуы. .

6. ЕО елдеріндегі техникалық реттеудің қазіргі жағдайы.

7. Құрылыстағы еуропалық нормативтік негіз.

8. Құрылыс ӛнімдері мен Еврокодтар директивалары.

9. Қазақстан Республикасы мен Еуроодақ стандарттарын үйлестіру мәселелері.

10. Еврокод пен евростандарттардың теориялық және тәжірибелік негіздері.

11. Еуроодақ елдеріндегі құрылыс материалдары мен бұйымдарды сынау стандарттары.

12. Еуроодақ елдеріндегі техникалық реттеу.

13. ҚР-ға Евронорма мен евростандарттардың енгізілуіне байланысты отандық құрылыс материалдары мен бұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселелері.

14. Еврокодтар бойынша темір бетон конструкцияларының жобалануы.

15. Қазақстан экономикасының құрылыстық секторының еуропалық техникалық реттеу жүйесіне интегрциялану мәселелері.

Еуронормға қарсылардың қарсы аргументтері, еуропалық құрылыс ӛнімдерінің қазақстандық нарықтағы жергілікті ӛндіпушілерге тиер әсерінде болып табылады. Олардың пікірінше, құрылыс қымбаттайды, және СНиПах негізінде қолданыстағы нормативтік-құқықтық база, нашар емес, тіпті жақсы Еврокодекстан жақсы болады. Сонымен қатар, соңғы үш онжылдықтар Еуропа бойы, егер асығар болсақ, ЕВРОКОДЕКСты енгізу үшін дайындау жалғасуда, және Еврокодексы Еуропада әзірленді. Егер ЕВРОКОДЕКСты қазақстандық даму бюджеттеріне бӛліну неге бола алмайды, неге ол туралы күмәніміз бар, оны пайдалануға беру оңай болама ма? Дегенмен, әрине, ЕВРОКОДЕКСқа байланысты ережелердің жиынтығын дамыту тәртібін (артықшылығы) ойлану үшін ЕВРОКОДЕКСЫ жақтастары дабар; ТМД елдерінде жинақталған әзірлемелер, инвестициялық саясат нұсқауларды пайдаланады.

Инвесторлар, тапсырыс берушілер, мердігерлер, құрылыс материалдары өндірушілер, дизайнерлер, жүйе иесінің, инспекторлар, сарапшылар, студенттер, оқытушылар - техникалық реттеу, барлық пәндерді «қайтадан жүктеу» реформасы. Ғимараттар мен құрылыстар - техникалық реттеу нысандарына соңғы талаптарына сай! 2Қазақстан халқына Жолдауында Euronorm енгізуге байланысты Қазақстандағы құрылыс нарығында. Конкурс «әлемнің бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің Қазақстанның стратегиясы» Еуропалық Одақпен ынтымақтастықты

дамытуға бағытталған: «Қазақстан ЕС- мен ынтымақтастыққа мүдделі,

үлкен қамту береді . Біз озық технологиялар мен білімді біздің елімізге тарту үшін, біздің еуропалық серіктестерімізді, инвестициялық қызмет үшін қолайлы жағдайлар, ірі халықаралық жобаларды жүзеге асыруды жасау керек. Конкурсқа отандық ӛндірушілерді қорғау үшін себептер туындайтын құрылыс тамырын техникалық реттеу, сол немесе ӛзге аясында технологиялық артта және ӛнеркәсіп сақтауға ықпал ету үшін отандық тауарлар мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін жақсарту арқылы халықаралық нарықтарға Қазақстанның шығу стратегиясын қайшы келеді. Отандық ӛнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін тұрақты жұмыс болмаса құрылыс ӛнімдер мен қызметтердің еуропалық жеткізушілер Қазақстан нарығындағы жергілікті ӛндірушілерді ығыстыруы туралы алаңдаушылық болады. Бұған мысал, Литва мен Латвия цемент нарығының шамамен 40% және 20% цемент ӛнеркәсібінде тәжірибесі Беларусь Республикасы бақылайды.

Беларусь цемент елеулі проблемалар, ЕС-ның жаңа мүшесі мемлекеттер цементті 14 еуропалық стандарттарға енгізу ретінде нарықтық дамуын сақтайды. Қысқа мерзімде Беларусь ғалымдары мен сарапшылары бұл мәселені шешу үшін, кӛп жергiлiктi жағдайлар мен қолданыстағы инженерлік практикаға терминология, оның ішінде еуропалық стандарттарды, ғылыми- зерттеуді, талдау, бейімделу, аудару бойынша үлкен жұмыстар атқарылды. Барлық қиындықтарға қарамастан, цемент және сынақ әдісі Еуропалық стандарттарын енгізу бойынша жұмыстар сәтті болды және тез аяқталды. Цемент, еуропалық стандарттарға ӛндірген, Ресей және басқа да ТМД елдерінің нарығында сәтті сатылуда, сондай-ақ ішкі нарықта сатыла бастады. Осылайша, еркін сауда ұзақ мерзімді экономикалық пайда қысқа мерзімді залал басым.

СНиП немесе Евронорма? Бұл жерде біз құрылымдардың есептеу

байланысты СНиП бӛлігінде туралы ғана айтып отырғанымызды ескеру

тиіс. Шығарындылар сыныпта кейін ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігін реттейтін ережелер бүкіл жиынтығына әсер етпейді, және механикалық және ішінара ӛрт қауіпсіздігіне ғана қатысты. Бірақ басқа 4 негізгі талаптарды реттейтін ережелердің негізгі бөлігі осында қарастырылмайды. Өздеріңіз білетіндей, бүгін республиканың құрылыс индустрия кешені Құрылыстың ереже (СНиП) ие. Бұл, алайда, көптеген қазіргі заманғы материалдар мен инновацияларды қамтиды емес, қолданыстағы құрылыс нормаларының орташа жасы 25-30 жыл екенін атап ӛткен жӛн. Тиісінше, сондай-ақ кӛптеген сарапшылар бүгін құрылыс нормаларын қолдану міндетті, құрылыс бизнестің күрт дамуын тежейді деп санайды. Құрылыс нормалары бойынша сыни кӛзқарас болса, онда ол ЕВРОКОДЕКСЫ қарағанда осы ережелер, өзара байланысты жүйесін құрайды және өте текті құжаттардың жоқ екенін көрсетеді. Салыстырмалы жүйелер конструкцияларын сенімділігін қамтамасыз ету кӛзқарасы түбегейлі әр түрлі болып келеді. Жеткілікті деңгейде EN 1990 негізгі құжат сенімділігін тағайындалған болса, ГОСТ 27781 «Құрылыс құрылымдары мен қорлар сенімділігі» бар құрылыстарды жобалау кӛзделген. Сонымен қатар, ГОСТ 27751 түрлі құрылыстарды жобалау ортақ сенімділік стандартталған кӛрсеткіштерді белгілемейді. EN 1990 Еврокодын енгізу жағдайды ӛзгертеді. Бұл құжатта бірінші рет нормаланған сенімділігі, мемлекеттер сәйкестігін тексеру ықтималдығы орындалуын қамтамасыз етеді. Бұл түбегейлі жобалау философиясын өзгертеді және ЕС өзгеше емес, құрылыс алаңдарында сенімділігін қамтамасыз ету үшін бірыңғай тәсілді пайдалануға мүмкіндік береді. Басқаша айтқанда, қандай материалдар әзірленген және құрылыстың шығарылатыны қайда екеніне қарамастан, олардың сенімділік деңгейі сол болады. Жаңа материалдар мен технологиялардың қарқынды дамуы, сондай-ақ есептеу әдістері тіпті

косметикалық өгерістер мен толықтыруларды енгізуі түрі қолданыстағы

құрылыс нормаларын құтқара алмайды. Әсіресе ЕВРОКОДЕКСты бар ескере, үйлестіру мәселелері түзетуді орындау әрекеттері, EN 1990 еуропалық стандартта іргелі бағалау болмаған, қайшы нәтижелерге әкелуі мүмкін.

ҚНжЕ-лерге негізделінген нормативтік базаны сақтау қажеттілігін Еуразиялық континенттің климаттық және ӛзге де табиғи ерекшеліктеріне негіздейді, алайда Еурокодтар бұл ерекшеліктерді ескеруге мүмкіндік беріп қана қоймай, мәжбүрлейді! Бұдан басқа, әр ел ӛзіне қол жетімді қауіпсіздік деңгейін орнатады. Айта кетсек, Еурокодпен бекітіліп ұсынылған мәндер имараттардың 75 жылдан кем емес уақытқа қызмет етуін қарастырған. 1984 жылғы ҚНжЕ-лер тек 27 жылға қарастырған. Бұл дегеніміз, ҚНжЕ бойынша жобаланған құралымдар 27 жыл пайдаланылғаннан кейін қызметі тоқтатылуы мүмкін. Бұл тоқталыстардың статистикасы кӛбеюде. Табиғатты алдай алмайсың: егер бастапқыда нормаларда тӛменгі сенімділік қарастырылса, кейіннен имараттардың қызмет ету мерзімі қысқа болады. Қазақстанның экономикалық мүмкіндіктерін ескерсек, имараттың қызмет етуінің орташа мерзімі 50 жылды қабылдай алады.

Тәжірибелер көрсеткендей, әр жаңа істі бастаудағы секілді, Еурокодтарды енгізу олардың әлеуетті пайдаланушыларының белгілі кедергілерімен түйінделген. Жобалаушылардың алда болатын нормативтік база, жобалау әдістері және нысанды жүзеге асырудағы ӛзгерістері үшін қорқып қауіптенуі негізсіз. Еурокодтар жобалау, статикалық есептеу жүргізу және материалдар кедергісінің ережелерінің логикасын ӛзгертпейді. Мәселе қазіргі кезеңде посткеңестік кеңістікте құрылыс ғылымындағы жаңа білімдердің жинақталуы белгілі себептерге байланысты кенет тежеліп қалып, сол екі арадағы батыс елдерінің ғылымы

мен жаңартулары біраз алға кетіп қалуында болып тұр. Ал жаһандану үрдісінде дамыған елдермен ынтымақтастықта болуды қалап қана қоймаймыз, әрі олармен ынтымақтастыққа душармыз, сонымен қатар, олардың инвестициясын тарттыруды қалаймыз. Егер соңғы 30 жылда ҚНжЕ ӛте сирек және айтарлықтай жаңалықтарсыз жаңартылған болса, Еурокодтарда ең озық, әрі маңдай алды ғылыми және тәжірибелік жетістіктерді сіңіріп алуға талпыныс жасалынды. Еурокодтар жобалауда қолайсыздық пен қанағатсыздықтар келтірмей, құрылысқа сапалы ӛзгерістер енгізуге мүмкіндік береді. Бұның салдары Еуроодақ елдерінің жоғарғы нарықтық мобильділігі мен экономикалық жетістіктері болып табылады. Мұнда кӛп жағдайда тӛмен сапаға, материалдың кӛлемділігіне және апаттық жағдайға әкелетін кейбір мамандардың консерватизмі мен ҚНжЕ-ге деген бұлжымастығы отандық құрылысқа жаңалықтар енгізуге және ілгері басуына мүмкіндік туғызбайды. Еурокод бұл кемшіліктерден арылуға мүмкіндік береді, себебі оларда ғимарат пен құралымдарды қазіргі заманғы деңгейде жобалауға мүмкіндік беретін жағдайлар қарастырылған. Оппоненттердің еуронормалар бойынша жобалау құрылыстың қымбаттап, материалдар шығынының кӛбеюіне әкеледі деген аргументтері негізделмеген, себебі олар жеке коэффициенттердің жаңа жүйесімен жасалған кедергілер немесе жүктемелердің жаңа есептік мәндерінің талдауында құрылған. Сонымен бірге, мысалы, әсерлердің үйлесімділігін құрастыру ережелері және үйлесімділік үшін жеке коэффициенттердің сәйкес мәндері ескерілмейді. Еуропалық нормативтік құжаттарда жобаланған құралымдардың ұзақ мерзімділігіне қатаң талаптар қояды. Бұл талаптарды орындау жоғары сапалы материалдар мен бұйымдарды қолдануды қамтамасыз етеді. Мысалы, кірпіш қалауда кӛлденең тігістерді арматуралау еуропалық нормаларға сәйкес тотталмайтын болаттан орындалуы қажет. Сөзсіз, бұл құрылыстың белгілі мӛлшерде

қымбаттауына әкеледі. Алайда, еуронормалар бойынша жобаланған құралымдардың сенімділік деңгейі жоғарырақ, ол жөндеу жұмыстарының аралығын ұзартады, яғни пайдалану шығындарын азайтады, ал бұл факт еуропалық нормативтік құжаттарды енгізуге қарсыласушылармен ескерілмейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.