Аскорбин қышқылының синтезі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

2. 1 С витамині кездесетін тағамдар

2. 2 С авитаминозының белгілері

2. 3 Фармакокинетикасы

2. 4 Фармакодинамикасы

2. 5 Аскорбин қышқылының синтезі

3. Қорытынды

4. Пайдаланылған әдебиеттер

Аскорбин қышқылы (Свитамині) адам мен жануарлар организмдеріндегі тотығу-тотықсыздану процесттерін реттеп, организмнің түрлі ауруларға қарсы түру қабілетін күшейтетін, суда еритін витамин. Аскорбин қышқылы өсімдіктер мен кейбір жануарлар организмдерінде түзіледі. Витамин С коптеген өсімдіктерде, қымызда (бие сүтінде) көп болады. С витаминінің адам организмінде жетіспеуі құрқұлақ ауруына шалдықтырады. Сол сияқты аскорбин қышқылы бұлшық ет тарамдарының қайта қалыптасуына көмектеседі

L-Ascorbic acid.svg

Аскорбин қышқылы формуласы

Аскорбин қышқылы тез арада ұлтабар және ащы ішекте сіңеді. Енгізгеннен кейін 30 мин соң қан сарысуында аскорбин қышқылының мөлшері айтарлықтай жоғарылайды, оның тіндермен жақындасуы басталып, алдымен дегидроаскорбин қышқылына айналып, жасуша мембраналары арқылы энергия шығынысыз бойлау қабілетіне ие болады және жасушада тез қалпына келеді. Тінде аскорбин қышқылы жасуша ішінде, үш түрімен анықталады - аскорбин, дегидроаскорбин қышқылы және аскорбиген (байланысқан аскорбин қышқылы) . Мүше арасында реттелуі біркелкі емес: ол ішкі сөлініс бездерінде көп, әсіресе бүйрек үсті безінде, мида, бүйректе, бауырда, жүрек және қаңқа бұлшықеттерінде аз болады. Аскорбин қышқылы жартылай метаболизденеді және 90 % -ке дейін оксалат түрінде бүйрекпен бөлінеді, жартылай - бос күйде бөлінеді.

1907 жылы Хольст пен Фрейлих шошқаларын құрамында жас жаңа шыққан овощтары жоқ - диетикалық тағамдармен қо-ректендіру арқылы жоғарыда аталған ауыруды туғызып байқады.
1921 жылы Н. Бессонов капустаның шырынынан тотығу-тотықсыздандыру қасиетіне ие және цингадан қорғайтын препарат алды.
1927-1928 жылдары венгр оқымыстысы Сент-Дьердьи малдың бүйрек үсті безінен жаңа зат бөліп алып, оның күшті тотықсыздандырғыш қасиеті барлығын және химиялық табиғаты жағынан гексурон қышқылы екендігін анықтады. Бұл қосылыстың цинга ауруынан қорғайтындығын аша отырып, оны аскорбин қышқылы /С витамині/ деп атады. Свитамині /аскорбин қышқылы/. С витамині су мен метиль спиртінде жақсы, этиль спиртінде нашар еритін, ацетон мен эфирде ерімейтін ақ кристалды ұнтақ.

Химиялық жағынан С витамині - аскорбин қышқылы. Организмде бос аскорбин қышқылы қалпына келтірілген / аскорбин қышқылы/ және тотыққан /дигидроаскорбин қышқылы/ түрінде кездеседі.

ÐÐ°ÑÑÐ¸Ð½ÐºÐ¸ Ð¿Ð¾ Ð·Ð°Ð¿ÑÐ¾ÑÑ Ð²Ð¸ÑÐ°Ð¼Ð¸Ð½ Ñ

С витаминнің жануарлар организміндегі физиологиялық мәні өте үлкен. Клеткалардың тыныс алуына, белоктар мен қанттар алмасуына қатысу, организмнен улы заттарды шығару - аскорбин қышқылының негізгі биологиялық ролі. Аскорбин қышқылы дәнекер тканінің, коллаген мен хондрамукоид белоктарының бауырдағы гликогеннің пайда болуына, қарын шырынының бөлінуіне, тирозин қышқылының тотығуына, нуклеин қышқылдарының өзгеруіне қатысады.

С авитаминозының белгілері:

С витаминінің ұзақ уақыт жетіспегендігінен құрқұлақ ауруы пайда болады. Бұл авитаминоздың төрт белгісі бар : ішектің зақымдануы, ет пен теріге қан құйылу, буын мен сүйектердің өзгеруі және қанның азаюы. Бұл дәруменнің негізгі қайнар көзі - балғын және мерзімінде мұздатылған көкөністер, жемістер және жидектер. Бұлардың ішінде қырыққабат, құлпынай, аскөк, цитрусты жемістер, бидайдың көк өскіндері, кептірілген итмұрын және т. б. атауға болады. Оларды қосып жасайтын тағамдарды бумен пісірген жөн, сонда С дәрумені жақсы сақталады. Ал қайнатып пісіргенде аскорбин қышқылының 50-60 пайызы жойылады. Дәрумен көп ыдырамас үшін тағам құрамдарын қайнап тұрған, сәл тұз қосылған, қышқылданған суға салу қажет. Құрамында органикалық қышқылдары бар тағамдарда (борщ, қышқыл қырыққабат көжесі, тұздалған көкөністер, кисель түрлері) С дәрумені бірталай мөлшерде сақталады. Тұздалған қырыққабатты жуғанда аскорбин қышқылының жартысы шайылып кетеді. Асты кейінге қалдырып немесе қайтадан қыздырғанда С дәрумені толық ыдырайды.

Фармакокинетикасы

Ішке қабылдағаннан кейін аскорбин қышқылы асқазан-ішек жолынан жақсы сіңіріледі. Аскорбин қышқылының 25%-ға жуығы қан плазмасының ақуыздарымен байланысады. Қаннан барлық дерлік тіндерге және биологиялық сұйықтықтарға (соның ішінде плацентарлық бөгет арқылы және бала емізетін әйелдердің сүтіне) тез енеді. Дені сау адамдардың қан плазмасында аскорбин қышқылының концентрациясы 0, 8 - 1, 5 мг/100 мл құрайды. Лейкоциттердегі және тромбоциттердегі концентрациясы эритроциттердегіге және плазмадағыға қарағанда жоғары. Тапшылық жағдайларда лейкоциттердегі концентрациясы кештеу және өте баяу төмендейді және тапшылыққа баға беруде плазмадағы концентрацияға қарағанда өте жақсы белгі ретінде қарастырылады. Аскорбин қышқылы дегидроаскорбин қышқылының түзілуімен қайтымды түрде тотығады. Бір бөлігі аскорбат-2-сульфатты (белсенді емес) және қымыздық қышқылын түзе отырып метаболизденеді және несеппен бірге бөлініп шығады. Аскорбин қышқылының бөлініп шығуы витамин үшін 1, 5 мг/100 мл құрайтын бүйректік межемен бақыланады. Шамадан тыс көлемде қабылданған С витамині өзгермеген түрде несеппен жылдам шығарылады.

Аскорбин қышқылы организм тіндерінде жақсы таралады, плацентарлық бөгет арқылы және емшек сүтіне өтеді. Плазма ақуыздарымен байланысуы - 25%. Плазмадағы аскорбин қышқылының концентрациясы нормада шамамен 10-20 мкг/мл құрайды. Лейкоциттерге, тромбоциттерге, содан соң - барлық тіндерге жеңіл өтеді; анағұрлым жоғары концентрациясына безді ағзаларда, лейкоциттерде, бауырда және көз бұршағында жетеді; плацента арқылы өтеді. Аскорбин қышқылының концентрациясы эритроциттер мен плазмаға қарағанда лейкоциттер мен тромбоциттерде жоғары. Тапшылық жағдайында лейкоциттердегі концентрация кешірек әрі баяулау төмендейді және плазмадағы концентрацияға қарағанда тапшылықты бағалаудың ең жақсы критерийі болып табылады.

Көбіне бауырда дезоксиаскорбин және одан әрі қарай қымыздық-сірке қышқылына және аскорбат-2-сульфатқа метаболизденеді. Өзгермеген түрде және метаболиттер түрінде бүйрекпен, ішек арқылы, термен, емшек сүтімен шығарылады. Жоғары дозаларда тағайындағанда шығарылу жылдамдығы күрт күшейеді. Темекі тарту және этанол қолдану организмнің қорын кенет төмендете отырып, аскорбин қышқылының бұзылуын (белсенді емес метаболитке айналуы) жеделдетеді. Гемодиализде шығарылады.

Фармакодинамикасы

Аскорбин қышқылының құрамына кіретін диенольді тобы, жақсы тотықсыздандырғыш қасиетіне ие. Оның тотығу - тотықсыздану процессіне, көмірсулардың, белоктардың және липидтердің алмасуын реттеуге, қан ұю процессіне, стероидты гармондардың биосинтезінде, тіндердің қайта жаңғыруына

Өрік және Өрік шырынының құрамында каротин, кальций және В2 дәрумені; апельсин және оның шырынында С дәруменімен қатар түрлі минералдар және антиоксиданттық заттар болады. Дәрігерлердің кеңесін ескерсек аскорбин қышқылын күнделікті қолданып отырса асқазан ісік ауруын 50% -ға қысқартады екен. Сол сияқты аскорбин қышқылы адамда анемия, атеросклероз ауытқулары байқалғанда алдын алу үшін қолданылады. Қауындағы С дәрумені жүрек және онкологиялық ауруларының пайда болу қаупін тӛмендетуге маңызы зор.

Аскорбин қышқылы (С витамині) адам организмінде түзілмейді, тек аспен түседі. Фармакологиялық әсерлері: тәуліктік қажеттіліктен (90 мг) едәуір асып түсетін мөлшерде, гипо- және авитаминоз (цинга) симптомдарын жылдам қайтаруын қоспағанда, мүлдем дерлік әсер етпейді. Физиологиялық қызметтері: кейбір гидроксилдену және амидтену реакцияларының кофакторы болып табылады - электрондарды оларды қалпына келтіру эквивалентімен қамсыздандыру арқылы ферменттерге тасымалдайды. Гидроксипролин және гидроксилизин түзе отырып (коллагеннің пострансляциялық модификациясы) проколлагеннің пролинді және лизинді қалдықтарының гидроксилденуі, гидрокситриметиллизин түзу арқылы лизин бүйір тізбектерінің ақуыздарда тотықтануы (карнитин синтезі үдерісінде), фолий қышқылының фолин қышқылына дейін тотықтануы, бауыр микросомаларындағы дәрілік заттардың метаболизмі мен дофаминнің норадреналин түзу арқылы гидроксилдену реакцияларына қатысады. Окситоцин, антидиуретикалық гормон және холицистокинин процессингісіне қатысатын амидтеуші ферменттердің белсенділігін арттырады. Бүйрек үсті бездерінің стероидогенезіне қатысады. Тіндердегі негізгі рөлі - коллагеннің, протеогликандар мен тіс, сүйек және қылтамырлар эндотелийінің басқа органикалық компоненттерінің синтезіне қатысу.

Иммунологиялық реакцияларды реттейді (антидене синтезін, комплементтің, интерферонның С3-компонентін белсенділендіреді), фагоцитозға ықпал етеді, организмнің жұқпаларға қарсыласуын арттырады. Гистаминнің босап шығуын тежейді және деградациясын тездетеді, простагландиндер мен басқа да қабыну медиаторларының түзілуін бәсеңдетеді.

1. Кейінгі жылдары микробиологиялық зерттеулерде, сонымен қатар өнеркәсіпте микроорганизмдерді қолданудың жаңа әдістері табылуда. Микроорганизм ферменттерінің көмегімен органикалық заттардың молекуласындағы жеке бөліктерді өзгерту мүмкіндігі ашылды - микробиологиялық заттардың трансформациясы жүрді. Биосинтез және ашу процестерде ферменттердің көптеген мөлшері қатысатын болса, микробиологиялық трансформацияда тек белгілі бір фермент қана қатысады, ол тотығуды, декорбоксильденуді, метилденуді немесе басқа қандай да бір реакцияны катализдейді.

Қандай да бір заттың трансформациясын жүргізу үшін алдымен сәйкес микроорганизмнің культурасын трансформирленетін ерітіндінің көлемінен 5-10%-ке тең етіп көбейтеді. Заттың трансформациясы үшін ерітіндіні біріншіден, трансформирленетеін заттың максимальді мәнінн ерітуге болады (әдетте 10-25%) және екіншіден, культураның өсуіне қажетті қоректік тұздардың максимальді мөлешерін қолдану қажет, бірақ ол заттардың химиялық бөлінуін қиындатпау керек. Егер трансформирленетін зат суда ерімейтін болса, оны алдын-ала органикалық бейтарап еріткіште ерітіп алады, одан кейін интенсивті араластыру арқылы оны негізгі ортамен араластырады. Процесстің ұзақтығы әдетте 1-2 тәулік. Микробиологиялық трансформациядан кейін заттардың ерітіндіден химиялық бөлінуін жүреді.

Органикалық заттардың микробиологиялық трансформациясын келесі топтарға бөлуге болады.

1) тотығу реакциялары: активтендірілімеген көміртегінің гидроксильденуі, олефиндердің тотығуы, алкилді топтардың тотығуы, ароматты сақинаның микробиологиялық гидроксильденуі, ароматты қосылыстардың сақинаны бұза отырып тотығуы, май қышқылдарының fj-тотығуы, дегидрирлену, карбонильді топтардың карбонильдерге және карбоксиьлдерге, альдегидтердің карбоксильдерге, метилдердің карбоксильдерге және екіншілік карбонильді топтардың кетотоптарға тотығуы, циклді спирттердің дегидрогенизациясы, аминотпотардың нитротоптарға тоығуы, аминотоптардың гидроксильді топтарға тотығып алмасуы, тиоэфирлердің сульфоксидтер мен сульфондарға дейін тотығуы, N-оксидті топтарды енгізу, циклопарафиндердің циклокетондарға дейін тотығуы, тотығудың аралас типтері;

2) тотықсыздану реакциялары: альдегидтердің біріншілік спирттерге дейін тотықсыздануы, кетон және дикетондардың тотықсыздануы, қос байланыстардың гидрирленуі, нитротоптардың тотықсыздануы, біріншілік және екіншілік спирттердің тотықсыздануы, альдегидтердің меркатпоқосылыстарға трансформациясы, күкірт құрамды қосылыстардың тотығуы және т. б;

3) декарбоксильдену: соңғы металды топты түзу арқылы органикалық қышқылдардың декорбоксильденуі, карбон қышқылдарын түзу арқылы кетоқышқылдарыдң тотығып декарбоксильденуі, кетоқышқылдардың спирттерге тотықсызданып декарбоксильденуі, аминдерді және аминқышқылдарын түзу арқылы аминқышлықладрының декарбоксильденуі, моноаминқышқылдарының спирттерге және оксиқышқылдарға айналуы, декарбоксильденудің аралас типтері.

4) дезаминдену реакциялары: аминқышқылдарының карбон қышқылдарына, аминқышқылдардың кето және окси қышқылдарына, амидтердің спирттерге, аминдердің альдегидтер мен кетондарға, аминдердің сәйкес карбон қышқыолдарына дейін тотығып дезаминденуі, дезаминденудің аралас типтері;

5) гликозидтердің түзілуі, мысалы глюкозадан мальтозаның дрожжылар арқылы синтезделуі;

6) гидролиз: эфирлердің жуылуы, гликозидті байланыстың гидролизі, амидтердің гидролизі, ақуыздардың гидролизі және т. б. ;

7) метильдену реакциялары;

8) этерификация, соның ішінде фосфорилирлену және ацетилирлену;

9) дегидратация;

10) конденсация реакциялары;

11) аминирлену және амидтену;

12) диметоксильдену реакциялары;

13) нуклеотизация;

14) галогендену;

15) деметильдену;

16) ассиметризация;

17) рацемизация;

18) изомеризация.

Белгілі бір қосылыстардың берілген реакция типтерімен микробиологиялық трансформациясы үшін микроорганизм культураларын таңдау эмпирикалық жолмен жүзеге асады. Алайда қажетті трансформацияның жүзеге асуы үшін микроорганизмдердің белгілі бір топтарын да ұсынуға болады, мысалы, полиолдардың окситоптарының тотығуы үшін Acetobacter және Acetomonas культураларын қолдануға болады, аминотоптардың нитротоптарға тотығуы үшін Streptomyces, дезаминдену үшін-дрожжылар, стероидтардың гидроксильденуі үшін - саңырауқұлақтар және т. б қолдануға болады. Микробиологиялық трансформацияға арналған культуралардың арнайы альбомы болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.