Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі әлеуметтік саясаттың негізі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 49 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАРЫ

КІРІСПЕ . . . 4

1 ХАЛыҚТы әлеуметтік қОРҒАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛыҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Әлеуметтік қорғаудың түсінігі, құрылымы, қағидалары мен қызметі . . . 8

1. 2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі әлеуметтік саясаттың негізі . . . 14

Халықты әлеуметтік қорғаудың шетелдік модельдері . . . 20

2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСыНДАҒы ХАЛыҚТы әлеуметтік қОРҒАУ ЖҮЙЕСІ

2. 1 Қазақстан Республикасындағы халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің қазіргі жағдайы . . . 27

2. 2 Қазақстан Республикасындағы халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі әлеуметтік сараптама ерекшеліктері . . . 32

2. 3 Қазақстан Республикасындағы жергілікті басқару органдарымен көрсетілетін әлеуметтік көмек пен төленетін негізгі әлеуметтік төлемдер түрлері . . . 36

3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСыНыҢ ХАЛыҚТы әлеуметтік қОРҒАУ ЖҮЙЕСІНІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ және ОЛАРДЫ жетілдіру бағыттары

3. 1 Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі мәселелері . . . 43

3. 2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің әлеуметтік-экономикалық тиімділігін жетілдіру жолдары . . . 47

3. 3 Мемлекеттің халықты қолдаудағы қайырымдылық іс-әрекеттері . . . 54

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 61

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 64

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасының Конституциясының бірінші бабында, біздің мемлекетіміздің ең қымбат құндылығы - адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары екені көрсетілген. Экономиканы реформалау шарттарында адамның құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету мәселесі неғұрлым өткір тұрды. Олардың арасында әлеуметтік құқықтар ерекше орын алды. Адам құқықтарын мемлекет тарапынан қорғау сұрақтары тіпті өткірлей түсті. Құқықтарды тікелей қозғайтын көптеген құбылыстар мемлекеттік әсер ету және құқықтық реттеу аясынан тыс болып шығады. Әлеуметтік диференциялаудың өсуі және басқа да құбылыстар азаматтардың әлеуметтік құқықтарын қауып астына қояды. Адам мен мемлекет арасындағы өзара қатынаста айқындық жоқ, бұл да жағдайды тереңдетеді. Біздің мемлекетіміздің әлеуметтік бағытындағы Конституцияда бекітілген, онда мемлекет аз қамтылған халықты әлеуметтік қорғауды өзіне алады, сонымен қатар тұлғаның тең және әділ мүмкіндіктерімен қамтамасыз етілуін міндеттенеді. Қазақстанда жүргізіліп жатқан түбегейлі экономикалық және саяси реформалар қоғамда терең өзгерістер туғызды. Алғашқы кезде әлеуметтік шиеленістер қалыптасты. Осындай жағдайда халықты әлеуметтік жағынан қорғаудың тиімді жүйесін жасау қажеттілігі туындады. Жалпы адамзаттық құндылықтар ең өзекті әлеуметтік мәселелердің біріне айналып, жеке дербес өзгешеліктерінің көрінуі ерекшелене бастады. Қазақстан Республикасы азаматтарының әрбір топтары мен мемлекеттік дәрежеде қызмет көрсетудің негіздерін дүниежүзілік озат тәжірибе тұрғысындағы саяси-әлеуметтік маңызы бар өзекті мәселеге айналды.

Дипломдық жұмыстың мақсаты. Қазақстан Республикасының халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің мазмұнын ашу, негізгі мәселелерін талдау. Халықтың әлеуметтік жағдайын жақсарту жолдарын қарастыру.

Дипломдық жұмыстың міндеттері:

халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің теориялық негіздері;
Қазақстан республикасындағы халықты әлеуметтік қорғау жүйесі;
Қазақстан республикасының халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің мәселелері және оларды жетілдіру бағыттары.

Зерттеудің обьектісі. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі.

Зерттеу пәні . Халықтың аз қамтылған топтарына әлеуметтік қолдаудағы қайырымдылық, іс-әрекеттің мазмұны, мәні мен мәселелері, оларды шешу жолдары.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Батыс әлеуметтанушылардан әлеуметтік қорғау мәселесін зерттеуге Э. Дюркгейм, О. Конт, П. Лафарг, К. Маркс, А. Маслоу, П. Сорокин, Г. Спенсер секілді ғалымдар үлес қосқан. Әлеуметтік мемлекеттің құрылымын, мәселесін М. Вебер, Р. Дарендорф, Ш. Монтескье, Д. Норт, К. Поппер, Л. Фуко, С. Холланд және т. б. шетелдік ғалымдар қарастырды.

Қазақстандық бірқатар саясаттанушы ғалымдардың еңбектерінде әлеуметтік қорғау жүйесінің мәселелерін, табиғатын, құрылымы мен қызметін, жүзеге асырылу механизмдеріне талдау жасалынған. Мұндай ғылыми зерттеулердің қатарына А. Абдрахманованың, Н. Аитовтың, М. Ахметованың, Р. Әбсаттаровтың, Р. Жарқынбаеваның, Л. Зайниеваның, А. Каримовтың, Н. Мұстафаевтың, А. Мұқажанованың, Н. Нығматулиннің, Қ. Нұғманованың, И. Тасмағанбетовтың, М. Тәтімовтің және т. б. саясаттанушылардың еңбектері табылады.

Зерттеудің әдістері. Оқып-талдау, сипаттау, салыстыру, қорыту, сараптау, бақылау, әңгіме әдістері.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен тәжірибелік маңыздылығы.

Қазақстанда жүргізіліп жатқан түбегейлі экономикалық және саяси реформалар қоғамда терең өзгерістер туғызды. Алғашқы кезде әлеуметтік шиеленістер қалыптасты. Осындай жағдайда халықты әлеуметтік жағынан қорғаудың тиімді жүйесін жасау қажеттілігі туындады. Жалпы адамзаттық құндылықтар ең өзекті әлеуметтік мәселелердің біріне айналып, жеке дербес өзгешеліктерінің көрінуі ерекшелене бастады. Қазақстан Республикасы азаматтарының әрбір топтары мен мемлекеттік дәрежеде қызмет көрсетудің негіздерін дүниежүзілік озат тәжірибе тұрғысындағы саяси-әлеуметтік маңызы бар мәселеге айналды. Әлеуметтік жұмыстың қазіргі мәселелері экономикалық, саяси, рухани өмірдің бұзылуы, халықтың үлкен бөлігінің өмір сүру деңгейінің төмендеуі, қоғамның әлеуметтік топтарға бөлінуі жағдайында жүргізіліп жатыр. Бұл жолда біріншіден, үкімет, ғалымдар біздің еліміздің ертеректегі әлеуметтік жұмыстағы тәжірибесін жинақтаса, екіншіден, халықты әлеуметтік жағынан қорғау мәселелеріне көңіл бөлуге тырысты.

Әлеуметтік қызмет - бұл әлеуметтік өлшем жүйесі, сонымен бірге мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдасқан құрылымдардың халыққа әлеуметтік қызмет көрсету және олардың өміріндегі қиын жағдайларына көмек көрсету, азаматтардың ауыр жағдайларды жеңіп өздерін жігерлендіруіне ұмтылдыру. Әлеуметтік қызмет көрсету қазіргі кезде мемлекеттік жүйенің халыққа әлеуметтік қызмет көрсетудің ажырамас бөлігі, әлеуметтік саланың нағыз бір жетекші дамыған қозғалыстың компоненті. Қазіргі әлеуметтік қызмет көрсетудің құрылған жүйесі - бұл қоғамның әлеуметтік маңызды саласы, миллиондаған адамдардың көшпелі кезеңіндегі қиындықтарын әр түрлі әлеуметтік-адамгершілік қызмет тәсілдерімен бейімделуге бағытталған, әлеуметтік оңалдыру немесе жекелеген адамдарды, отбасыны кіріс жиынтықтары қиын, ауыр жағдайларға тап болған адамдарға көмектесу.

Әлеуметтік сферада қабылданған негізгі заңдар: «Халықты жұмыспен қамту туралы » Заңы(1991), «Семей ядролық полигонында зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы» Заңы (1992), «Арал өңіріндегі экологиялық апаттардан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы» Заңы (1992), «Мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Заңы (1991), «Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы» Заңы (2002), « Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын қорғау туралы» Заңы(1997) т. б. Халықты әлеуметттік қорғаудың ең басты құқықтық базасы - Ата-Заңымыз. Қазақстан Республикасының 2030 стратегиясында әлеуметік саясаттың негізгі бағыттары айқын көрсетілген. Әлеуметтік саясат еліміздің экономикалық реформаларының толыққанды жүзеге асырылунда маңызды рөл атқарады.

Сонымен, жоғарыда, көрсетілгендей азаматтарға әлеуметтік қорғау мен көмек көрсету мемлекеттің әлеуметтік саясатының қорғау мен көмек көрсету бағыт-бағдарын көрсетіп, қоғамның әлеуметтік даму дәрежесін оңтайландырады да әлеуметтік қорғауды қажет ететін тұлғалар мен топтардың құқықтық база негіздерінде мүддесін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік кепіл жүйесі болып табылады.

Зерттеудің тәжірибелік базасы . Халықты әлеуметтік қорғау мәселелерiн шешу мақсатында көптеген қайырымдылық қорлары жұмыс iстейдi. Ол қорларды атқарып жатқан қызметi мен алдына қойған мақсат, мiндеттерiне қарай төмендегiше топтастыруға болады.

1. Балалар қайырымдылық қорлары:

- Республикалық ''Бөбек'' балалар қайырымдылық қоры;

- Елiмiздiң облыс орталықтары мен iрi қалаларда ашылған балалар қайырымдылық қорлары.

2. Мүгедектерге қайырымдылық көмек қорлары:

- Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау Жалпы ұлттық қайырымдылық қоры;

- Республикалық “Бибi-Ана” мүгедек әйелдер қоры.

3. Рухани қорлар:

- “Шапағат” қоғамдық қайырымдылық қоры;

- ''Иман'' қайырымдылық қоры;

- ''Қазығұрт'' қайырымдылық қоры.

4. Халықаралық қайырымдылық қорлар:

- “Сорос-Қазақстан” қоғамдық қайырымдылық қоры;

- Халықаралық американ қайырымдылық корпусы.

5. Тұрмысы төмен азаматтарға қайырымдылық көмек қорлары:

- Тұрмысы төмен азаматтарды қолдау жөнiндегi жалпы ұлттық қор.

Зерттеу жұмысының құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспе бөлімінде зерттеудің ғылыми аппараты, тақырыптық өзектілігі, зерттелу жайы, зерттеу мақсаты, міндеттері, әдіснамалық негізі, зерттеу әдісі, ғылыми болжамы, зерттеу нәтижелерінің дәлелдігі, оның тәжірибеге енгізілуі тұжырымдалады.

Бірінші бөлімде - әлеуметтік қорғаудың жалпы түсінігі, құрылымы, қағидалары сипатталған. Халықтың аз қамтылған топтарын әлеуметтік қорғау және қолдау мәселелері талқыланып, әлеуметтік қорғаудың шетелдік модельдері қарастырылған.

Екінші бөлімде - Қазақстан Республикасындағы халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің қазіргі жағдайы туралы мәліметтер берілген, әлеуметтік сараптама ерекшеліктері мен жергілікті басқару органдарымен көрсетілетін әлеуметтік көмек пен төленетін негізгі әлеуметтік төлемдер түрлері қарастырылған.

Үшінші бөлімде - халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің мәселелері, жетілдіру бағыттары, халықты қолдаудағы қайырымдылық іс-шаралары талқыланған.

Қорытынды бөлімінде - әлеуметтік қызметтің белгіленген мақсатқа жете алмауының себептері айқындалып, әлеуметтік қорғау жүйесінің іс-әрекеттердің тиімді жолдары қарастырылды. Қазақстан Республикасы әлеуметтік мемлекет деген тұжырым жасалды.

ХАЛыҚТы әлеуметтік қОРҒАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛыҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Әлеуметтік қорғаудың түсінігі, құрылымы, қағидалары мен қызметі.

Жеке тұлға, топтар мен қауымдастықтардың құқығы мен бас бостандығы әлеуметтік салада қорғау еліміздегі әлеуметтік саясат әлеуметтік сфераның кез-келген бағытын айқындап, мазмұны мен басқаруы, жетілдіру мен функцияларын анықтауды қамтамасыздандыруға негізделген, өйткені әлеуметтік саясат басқа да саясат түрлерінің шоғырланған нүктесі десек, онда әлеуметтік саясат мемлекет тарапынан іске асырылады. Қазақстан қазіргі жағдайда өтпелі мемлекет типіне жатады. Ол мемлекетіміздің негізгі институттары, органдары мен ұйымдары арасында әлеуметтік салада әр түрлі қайшылықтар кездесіп қалатын. Политологтардың тұжырымына сүйенсек, жалпы саясат экономиканың концентрацияланған көрінісі десек, онда әлеуметтік саясат өзіндік ерекшелігі мен шоғырлану арқылы әлеуметтік сфераға байланысты жүйелерді толық жинақтап өз бойына сіңірген.

Отандық және жақын, алыс ғалымдар зерттеулерінде мемлекеттің әлеуметтік саясатын жүргізу екі блок бағытта қарастырылып жүр.

Әлеуметтік жұмыстың негізгі бағыттарын ескере отырып оларды тиімді жүзеге асыру, әлеуметтік диагностика, профилактика, адаптация, тұлғаға әлеуметтік қорғау т. б.

Әлеуметтік жұмыста әлеуметтік қорғауды қажет ететін негізгі объектілеріне бағыттау, кемтарлар мен мүгедектер, көп балалы отбасылар мен жалғыз басты аналар, жетім балалар мен өмір сүру қоржыны төмен отбасылар, Ұлы Отан Соғысы ардагерлері мен жалғыз басты қарттар т. б . жатады.

Бұл әлеуметтік жұмыстың бағыттары өзара тығыз байланыста қарастырылып, мемлекеттің тікелей және жанама түрде, бұл әлеуметтік қорғауды қажет ететін топтарына әлеуметтік-экономикалық көмек беру арқылы олардың тұрмысын, дәрігерлік, құқықтық мүдделерін қорғап әр түрлі қиындықтарды шешіп отыруына қамқорлық жасайды. Ескеретін факт, мемлекеттің әлеуметтік саясаты әр түрлі өлшемде алынатыны - экономикалық-ұйымдастырушылық, экологиялық, тұлғалық т. б. Осы көрсеткіштерді негізге ала отырып мемлекеттің жүргізіп отырған әлеуметтік саясатының сандық және сапалық сипатын объективті түрде айқындауға болады. Әрине, ең басты көрсеткіштер ретінде мемлекетіміздегі әлеуметтік әділеттіліктің әлеуметтік қорғау мен қызмет көрсету барысында қатаң сақталынуы, әр түрлі топтар мен тұлғалардың нақтылы қажеттіліктерін өтеу, әлеуметтік қажетсінетін топтарға уақтылы көмек беріп отыру т. б. [17]

Халықты мемлекет тарапынан әлеуметтік қорғаудың ірге тасы, әрине, құқықтық базасы, халықаралық және отандық заңдар мен заң актілері, жергілікті әкімшіліктердің шешімдері, нұсқаулары мен ұсыныстары. Демек, республикамызда азаматтарымызды әлеуметтік қорғаудың ең басты құқықтық базасы - Ата-Заңымыз болып табылады. Сондықтан да әрбір әлеуметтік қызметкер өз жұмысы барысында мұқтаж тұлғалар мен топтардың әлеуметтік мәселелерін шешу барысында, сол азамат мүддесін қанағаттандыруға мемлекеттік саясат негізінде құрастырылған құқықтық, ведомствал ық құжаттарды әлеуметтік көмек беру, құқықтық қорғау мен қызмет көрсету сфераларының негізгі принциптері қамтылған, айталық азаматтардың құқығын қатаң сақтау, әлеуметтік жұмыстың сабақтастығы, әлеуметтік жұмыстың әрбір мұқтаж тұлғаның жеке мүддесін қанағаттандыру, басқару әкімшілік органдардың жауапкершілігі т. б .

Сонымен, мемлекеттің әлеуметтік саясаты мен ол жүргізетін әлеуметтік жұмыс сферасы бір-бірімен тығыз байланыста. Өйткені, мемлекеттің әлеуметтік саясаты әлеуметтік жұмыстың күре тамыры, бағыттаушысы. Әрине, саясат әлеуметтік жұмысқа қарағанда тұрақты қалыптасқан жүйе, ал әлеуметтік жұмыс мазмұны, формалары, құралдары, әдістері мейлінше бай, өзгермелі де әр түрлі, бірақ әлеуметтік саясат барысында негізгі мақсаттар мен міндеттерді шешетін процесс.

Мұнда, ең алдымен халықтың әр түрлі топтарын әлеумлеттік қорғау саласындағы жұмыс екі аспектіде қарастырылатынын айту керек. Әлеуметтік жұмыс кәсіптік іс-әрекетінің түрі ретінде тіршіліктің қиындығына кездескен тұлғаларды қолдап, қорғау міндетін атқару барысында олардың әлеуметтік мүдделерін шешеді.

Екіншіден, бұл процестің нәтижелі іске асырылуы әр елде, әр кезеңде ұқсас әдіс, құрал, тәсілдерімен жүргізілгенімен әр түрлі сипатта болуы. Айталық, Қазақстандағы өтпелі кезең қиыншылықтары республикадағы әлеуметтік көмек пен қорғауға мұқтаж азаматтармен жұмыс жүргізуді материалдық база мүмкіндіктерімен шеше отырып іске асырады.

Сонымен, жоғарыда, көрсетілгендей азаматтарға әлеуметтік қорғау мен көмек көрсету мемлекеттің әлеуметтік саясатының бағыт-бағдарын көрсетіп, қоғамның әлеуметтік даму дәрежесін оңтайландырады да әлеуметтік қорғауды қажет ететін тұлғалар мен топтардың құқықтық база негіздерінде мүддесін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік кепіл жүйесі болып табылады.

Себебі, кез-келген іс-әрекеттің өзіндік ерекшеліктері, сипаты оның мақсаты мен беретін нәтижесіне тікелей байланысты. Егер іс-әрекетті жүмыс жүйесінің жиынтығы деп түсінсек, сол жүйе әлеуметтік жұмыста әрбір тұлғаға көмек пен қызмет көрсету барысында олардың әлеуметтік қорғалуында қамтамасыздандыру керек. Сондықтан да әлеуметтік қорғаудың ғылыми-құқықтық құрылымы ықпал ететін элементтері мен өзіндік функциялары бар. Зерттеулерде бұл іс-әрекеттер жүйесін кешенді жүйе ретінде қарастырып жүр. Бұл кешенді жүйе құрылымын бір-біріне тығыз қатынасты компоненттермен тұжырымдайды. [1]

Сонда, әлеуметтік қорғау субъектісінен басталған элементтер жұмыстың мазмұны, басқару мен мақсат, құрал, функцияларының объектіге дейінгі іс-әрекеттену жолын қамтыған.

Мемлекеттің әлеуметтік саясатының мәнін түсінуде, әлеуметтік топтардың мүдделері мен қажеттіліктері, олардың қоғамдағы орны мен тікелей байланыстығы туралы қоғамдық ғылымдар жинақтаған қорытындылар шешуші роль атқарады. Әлеуметтік қызмет - әлеуемттік қатынас саласында адамдарға кәсіби көмек көрсету үшін құрылған құрылым. Әлеуметтік қызмет - бұл әлеуметтік өлшем жүйесі, сонымен бірге мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдасқан құрылымдардың халыққа әлеуметтік қызмет көрсету және олардың өмірлеріндегі қиын жағдайларына көмек көрсету, азаматтардың ауыр жағдайды жеңіп өздерін жігерлендіруіне ұмтылдыру. Әлеуметтік қызметтің жұмысы болып әлеуметтік қызмет көрсету болып табылады, әлеумет қызметтер бір-бірімен арасында және ақырында клиентерге әлеуметтік қызмет көрсетуге қол жеткізу.

Әлеуметтік қызмет көрсету қазіргі кезде мемлекеттік жүйенің халыққа әлеуметтік қызмет көрсетудің ажырамас бөлігі, әлеуметтік саланың нағыз бір жетекші дамыған қозғалысының компоненті. Қазіргі әлеуметтік қызмет көрсетудің құрылған жүйесі - бұл қоғамның әлеуметтік маңызды саласы, миллиондаған адамдардың көшпелі кезеңдегі қиындықтарын әр түрлі әлеуметтік-адамгершілік қызмет тәсілдерімен, бейімделуге бағытталған, әлеуметтік оңалту немесе жекелеген адамдарды, отбасыларды кіріс жиынтықтары белгілі қиын, ауыр жағдайға тап болған адамдарға көмектесу. Әлеуметтік қызмет көрсету әлеуми-экономикалық қолдау, әлеуметтік-тұрмыстық, медициналық-әлеуметтік, психологиялық-педагогтық, құқылық қызмет көрсету, қиын, ауыр жағдайларға тап болған жекелеген адамдар мен отбасыларды оңалтумен олардың әлеуметтік бейімделуін жүзеге асыру деп түсіндіріледі. [45]

Р. Баркердің әлеуметтік жұмыс сөздігінде әлеуметтік қызмет көрсету өздеріне-өздері қажет қызмет көрсете алмайтын, біреудің көмегін қажет ететін адамдардың қажеттілігінің орындалуына, олардың дұрыс жетілуіне нақты әлеуметтік қызмет көрсету делінген.

Ресей федерациясының заңында “әлеуметтік қызмет көрсету аталған азаматтардың қажеттілігіне әлеуметтік қызмет көрсету”. Әлеуметтік қызмет көрсету әлеуметтік қызмет көрсету жиынтықтарын құрайды, жасы келген адамдар мен мүгедектер үйде не болмаса мекемелерде қандай меншік түрінде болмасын әлеуметтік қызмет көрсету.

Қазақстан Республикасында әлеуметтік қызмет жұмыстарын реттеп отыру үшін негізгі болып, заңнама - нормативті актілер табылады:

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министрлігінің 1993 жылғы 17-қарашадағы № 57 “Жалғыз басты қариялар мен еңбекке жарнамсыз азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету бөлімшелерінің ережесін бекіту туралы” бұйрығы.

“Жалпы типтегі мүгедектер мен қариялардың интернат - үйлерінің Ережесі туралы” еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министрлігі 1997 жылы 13-тамызда бекіткен бұйрығы.

“Психо-неврологиялық интернаттық Ережесі туралы” еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министрлігі бекіткен 1997 жылы 23-тамыздағы бұйрығы. Әлеуметтік қызмет көрсету мынандай принциптерге негізделеді: атаулы, өз еркілік, адамгершілік, приоритеттілік қиын жағдайға тап болған кәмелетке толмағандарға кәрі адамдар мен мүгедектерге қызмет көрсету құпияны жарияламау, аурудың алдын-алу бағыты: адам мен азаматтың құқығын сақтау; әлеуметтік қызмет көрсету тәртібінің барлық түрлерін ұстану.

Әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінің әр түрлі айтылып, әр түрлі көрінуіне қарамай олардың бәрін де екі топқа бөлуге болады жалпы профилді және арнаулы.

Жалпы профилдіге жататындар болып, белгіленген аумақтағы-әкімшілік (шағын аудан, кент және т. б. ) бірлікпен тұрғындарға қызмет көрсету үшін ашылған мекемелер жатады.

Халықтың тұратын жеріне жақын жерге орналасқанда олар көмек қажет көмек сұраған адамдарға бірінші әлеуметтік қолдау көрсетеді.

Қазіргі кезде жалпы профилді әлеуметтік қызмет көрсететін болып, қасында үйде әлеуметтік қызмет көрсететін, шұғыл түрле әлеуметтік көмекке келетін бөлімшелері бар еңбек және халыққа әлеуметтік көмек көрсету бөлімдері табылады.

Арнаулыларға жатын болып халықтың анықталған бөлігіне қызмет көрсететін (кәрі адамдарға, жалғыз бастыларға, мүгедектерге, көшіп қонғандарға) мекемелер табылады немесе құқықтық, психологиялы-педагогтық, медициналық сияқты қызмет көрсететіндер жатады. Оларға жататындар:

-кәмелетке толмағандар үшін әлеуметтік оңалту орталықтары;

-ата-аналарының қамқорынсыз қалған балаларға көмек көрсету орталығы;

-балалар мен жасөспірімдерге арналған әлеуметтік приюттер;

-үйде әлеуметтік қызмет көрсету орталықтары;

-қариялар үшін арнайы үйлер;

-әлеуметтік қызмет көрсету стационарлық мекемелер.

Әлеуметтік қызмет көрсетуде стационарлы мекемелердің маңызы зор: мүгедектер мен қарияларға арналған интернат үйлері, психо-неврологиялық интернаттар, балалар үйі мен дамуы артта қалған балалар үйі және т. б.

Әлеуметтік қызметтің негізі әлеуметтік жүйе ретінде түр құрылымын түсіну, әлеуметтік қызмет көрсетудің түр мен тәсілдерін анықтау, халыққа жекелеген мекеме құрылымдарында әлеуметтік қызмет көрсету; аумақтық және ведомстволық элемент жүйлерімен әлеуметтік қызмет; әлеуметтік қызмет көрсетуді ұйымдастыру; әлеуметтік қызмет көрсетуде ресурстық қамтамасыз ету. [47]

Айтылған жүйелік және әлеуметтік қызмет көрсету элементтерін тұрақтылық, нақтылық, сапалы айқындылық, халықты тиімді әлеуметтік қолдауға бағытталған. Сондықтан да әлеуметтік қызмет көрсетудің мәні мекемелердің халыққа әлеуметтік қызмет көрсетуі, нақты аталған әлеуметтік қызмет әр түрлі субъектілердің әлеуметтік жұмыстары. Әлеуметтік қызмет құру мәселесі аумақтық сонымен бірге ведомствалық позициядан қаралу керек. Әр түрлі министерствпен ведомоствалардың әлеуметтік қызметі аумақтық әлеуметтік сеттің ажырамас бөлігі болады. Бұндай аймақтық бүгін жиі болып саналмайды. Халыққа әлеуметтік қызмет көрсетудің мекемесі екі әкімшілік бағынышта болады және көп қаржыландыру көрсету көздері болады. Алайда тәжірибе жүйелік әлеуметтік қызмет төңірегінде бөлек ведомствалар барын айта алады: денсаулық сақтау, білім беру, МВД, халықты жұмыспен қамту және т. б.

Қазіргі заманда мүдделі болып ресми құжаттар мен әр түрлі министрліктер мен ведомоствол ардың әлеуметтік қызметке бар қатысы бар мәселелер бойынша болады. Оларды сарапатау әлеуметтік қызметті дамыту мен ұйымдастыруда екі ерекшелік барын көрсетеді. [2]

Әлеуметтік қызметті халықтың жекелеген санаттарына - жастарға, балаларға, әйелдерге, отбасыларға және т. б. сет құру қажеттілігіне талпынысқа негізделу. Әлеуметтік қызмет көрсету жүйесі қызметінің екі тобы бар:

-қызмет-жұмыстарының негізгісі (профилактикалық, әлеуметтік-оңалту, бейімделу, қорғап-күзету, әлеуметтік қамқорлық) ;

-мәдени-адамгершілік қызметтері (жеке тұлға ретінде адамгершілік) .

Бұндай тәжірибелік жүзеге асыру әлеуметтік қызмет көрсетудің барлық элементтерімен түр деңгейлерімен тығыз байланысты. Әлеуметтік қызмет көрсетудің қызметтері макро және микро деңгейлерімен әлеуметтік қызмет көрсетудің негізінде көрінеді. Әлеуметтік қызметтің негіздері олардың мақсаттық бағыттарына, қызмет саласы мен әрине әлеуметтік қызметтің клиенттерінің контингент спецификасы байланысты бөлінеді. Әлеуметтік жұмыстың мақсаты - бір адамға немесе отбасындағы барлық адамдарға, әдеттегі жағдайды жасау туралы көмек көрсету. Әлеуметтік қызметкерлер адамдарға төмендсгі жағдайларды бастарынан өткерген кезде керек болады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.