Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің конструкциялық ерекшелігі



Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:   
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты
Жаратылыстану - математика факультеті
Физика - математика және жалпы техникалық пәндер кафедрасы

Бүркітбаева Айзауре Қоныратбайқызы

Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің конструкциялық ерекшелігі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В012000 Кәсіптік оқыту

Қостанай, 2016
Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .
1 Жиналмалы жиһаздардың шығу тарихы 5
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..
1.1 Жиһаздарды топтастыру 5
негіздері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
...
1.2 Жиһаздарды даярлаудың негізгі 18
талаптары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
1.3 Жиналмалы ноутбук үстелін жасауға қажетті материалдар мен
құрал-саймандар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
2 Ноутбукка арналған жиналмалы үстелді әзірлеу мен 41
жасау ... ... ... ... ..
2.1 Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің 41
жасалуы ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Ноутбукка арналған жиналмалы үстелдің технологиялық картасы ... .. 47
2.3 Жиналмалы үстелдің экономикалық 57
есебі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...58
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
Қосымша 59
А ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
Қосымша 60
Б ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
Қосымша 61
С ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
Пайдаланған әдебиеттер 62
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...

КІРІСПЕ

Жұмыстың өзектілігі:Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі
ақпараттық құрылғы болып табылатын ноутбуктер заманауи тұрғын үйлерде
адамдардың негізгі қажеттіліктерінің біріне айналды. Себебі, ғаламтор
желісі қосылған ноутбукті пайдалану арқылы адамдар өзінің күнделікті
тұрмыста, келесі қажеттіліктерін қанағаттандыра алады:
- жылдам, әрі нақты ақпараттар алу, өңдеу және тарату;
- әлемнің кез - келген жеріндегі адамдармен жылдам, әрі арзан байланыс
орнату;
- көп мөлшердегі ақпараттарды сақтау және тасымалдау;
- сондай - ақ тәрбие мен білім алып, әрі көңіл көтеруді ұштастыру.
Менің айтпағым, ноутбуктың адам өміріндегі маңызы мен жетістіктері
емес, сол техника құралын дұрыс пайдаланудың жолдарын қарастыру.
Біріншіден, тұрмыста лаптоптарды дұрыс пайдаланбау құрылғының жұмыс жасау
ұзақтығын азайтып қана қоймай, пайдаланушының денсаулығына зиян келтіреді.
Мысалы, компьютерді дұрыс пайдаланбау адамның көздеріне, жүйке жүйесіне,
тірек қимыл мүшелері мен бұлшық еттерге де зиян келтіреді. Айталық,
монитордың алдында ұзақ отыру, әрі құрылғының дұрыс орналаспауы - көздің
талуы, бас ауруы, желке тарту, арқа, аяқ бұлшық еттерінің шаршауы сияқты
денсаулыққа кері әсерін тигізеді.
Көз бен монитор арасындағы қашықтық жарты немесе екі диагональді
дисплей ретінде есептеледі.Мысалы: ^*2.54*1,75=107 см, мұнда ^ - дюйм
диагоналі, 2.54 - 1 дюймдағы сантиметр саны (дюймды сантиметрге
айналдырамыз), 1.75 - орташа арақашықтық 1,5-2 диагональдар арасындағы.
Нәтижесінде, 24-дюймдық мониторға 92-122 см арақашықтықта отыруға кеңес
беріледі.
Көптеген ноутбуктың иелері, құрылғымен кереуетте жатқанда, өзінің
үстіне қойып, орындықта отырғанда тізесіне қойып жұмыс жасайды. Осы орайда
Швейцария зерттеушілері жүргізген ғылыми зерттеу жұмысынан мысал келтірсек,
АҚШ - та шығатын Балалар ғылымы журналында жариялаған зерттеу жұмысының
ғылыми қортындысында 12 жастағы жасөспірімнің күніне 4 - 5 сағат бойы
ноутбукты тізесіне қойып ойын ойнағандығы себепті Әмбебап тері күйігі
ауруына душар болғаны жайында айтылған. Мамандардың айтуынша, ноутбук
тізеде тұрғанда 52 градусқа дейін көтеріліп, жоғарыда аталған ауырудан
басқа ұзақ мерзімді тері реңінің өзгеруіне, тіпті тері рагіне шалдықтыруы
мүмкін екендігі айтылған. Ноутбуктан тараған элекро - магинт өрісінің
көбінесе ерлердің денсаулығына әсер ету мөлшері жоғары екені де дәлелденіп
отыр.
Ноутбукпен дұрыс жұмыс жасамау, құрылғының қызмет ету ұзақтығында
айтарлықтай төмендетеді. Құрылғы жақсы жұмыс жасау үшін кем дегенде оның
астына қатты тұғыр керек. Техникалық құрылғыны кез - келген жерге қойып
жұмыс жасау, оның шаң басуына және желдету жүйесінің жұмысы нашарлап,
ноутбуктың тез қызуына алып келеді. Ал жазғы күндері ноутбуктың қызып
кетуден сақтау үшін қосымша желдету қажеттілігі туындайды.
Осы мәселелерді болдырмау үшін, ноутбукты қойып, жұмыс жасайтын арнайы
жиһазға қажеттілік туындайды. Бұл техникалық құрал кез - келген жерде
қолданылатын және жиі тасымалданатын болғандықтан, оған қажетті арнайы
тұғыр келесі талаптарға сай болуы қажет:
- кез - келген жағдайда жұмыс жасау (диванда жатып, креслода немесе
еденде отырып);
- қолданылатын материалдардың жеңіл әрі зиянсыз болуы;
- қолдануға және тасымалдауға оңай болуы;
- көп функцияналды болуы қажет.
Жоғарыда айтылған критерилерге ноутбукқа арналған жиналмалы үстел
сәйкес келеді.
Жұмыстың мақсаты: Ағаштан ноутбукқа арналған жиналмалы үстел жасау.
Гипотеза: егер ноутбукқа арналған жиналмалы үстелді ағаштан жасаса онда
оны қолдану тиімді болады.
Міндеттер:
- тақырыпқа байланысты ғылыми әдебиеттерге талдау жасау;
- ноутбукқа арналған жиналмалы үстелге сараптама жасау;
- ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің технологиялық картасын құру;
- ноутбукқа арналған жиналмалы үстелді жасаудың экономикалық есебін
құрастыру;
Зерттеу нысаны: Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелді жасау үрдісі
Зерттеу пәні: Ноутбукқа арналған жиналмалы үстел.
Зерттеу әдістері: талдау және толықтыру, анализ және синтез, сауалнама.
Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған
әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

1. Жиналмалы жиһаздарды жобалау теориялық мәліметтері
1.1 Жиһаздарды топтастыру негіздері

Жиһазды арналуы, бастапқы материал түрі, қолданыстық, функционалдық
белгілері, жиынтықтылығы, өндіріс тәсілі және сипаты, жұмсақ бөлігінің
бұзылу деңгейі, сонымен бірге конструкциялық-технологиялық белгілері мен
бұйым түрлеріне байланысты топтастырады.
Арналуы бойынша жиһазды тұрмыстық (тұрғын үй-жайлар үшін), қоғамдық
ғимараттар үшін (пішіні мен құрылысы функционалдық үдерістердің өзіндік
ерекшеліктері және мекеме қызметінің сипатымен анықталады) және балаларға
арналған (пішіні, көлемі мен құрылысы балалардың жас және өсу
ерекшеліктерін ескеру жолымен анықталады) деп бөледі.
Бастапқы материал түрі бойынша жиһазды ағаш материалдардан, полимерлі
материалдардан, металдан және құрамдастырылған деп ажыратады.
Қолданыстық белгілері бойынша жиһазды тұрмыстық (тұрғын үй-жайлар
үшін), кеңселік, клубтық-театралдық, қоғамдық тамақтану мекемелеріне,
мәдениет саябақтарына, демалыс үйлеріне және санаторийлерге арналған,
саяжайлық және т.б. деп топтастырады.
Жиһаздың әр түріне белгілі бір көлем, әрлеу және белгілер тән.
Тұрмыстық жиһазды арналған үй-жай түрлеріне қарай бөледі: тұрғын
бөлмелерге, сонымен бірге балалар бөлмесіне арналған; асүйге арналған; ауыз
үй, жуынатын бөлме және терассаға арналған; түрлі үй-жайға арналған. Тұрғын
бөлмелерге арналған жиһаз - бұл ортақ бөлмеге, жатын бөлмеге, кабинет және
асханаға арналған жиһаз[1].
Функционалдық белгісі бойынша жиһазды келесі топтарға топтайды: отыруға
(орындықтар, креслолар және т.б.); жатуға (дивандар, креслолар, кушеткалар,
диван-кереуеттер, кресло-кереуеттер, софалар және т.б.); жұмысқа (жазуға
арналған, асүй үстелдері және т.б.); киім, ыдыс, кітаптар және басқа да
заттарды сақтауға (киімге, төсек орын мен кітаптарға арналған шкафтар,
асадалдар, комодтар және т.б.) арналғандар; жиһаз-демеуіштер (журнал,
шахмат үстелдері, теледидар, радиоқабылдағыш тумбалары және т.б.); басқа
қажеттіліктерге керекті жиһаз және т.б.
Жиынтықтылығы бойынша жиһазды дара (жеке заттар) және жиынтықты
(комплектілі) (бір-екі және үш бөлмелі пәтерлер мен жатын, асхана
бөлмелеріне, кабинетке және т.б. арналған жиынтықтар) деп ажыратады.
Жиынтыққа кіретін барлық заттар ортақ архитектуралық- композициялық
шешімге (бір ағаш түрінен, бір әрлеу тәсілімен және бірдей санатта және
т.с.с. жасалуы қажет) ие болуы керек. Сәйкес қалқандардан немесе көлемді
бөлшектерден ені мен биіктігі бойынша үйлестіру жолымен жасалынатын әмбебап-
жиналмалы жиһаз да жиынтықты түрге жатқызылады.
Өндіріс сипатына қарай жиһазды эксперименталды, сериялық және жаппай
деп; өндіріс тәсіліне қарай - ағаш ұсталық, иілген (иіліп-желімделген
бөлшектерді қолдану арқылы), тоқылған және сығымдалған, қалыпқа түсірілген,
штампталған және құйылған (металл және пластмассадан) деп бөледі[2].
Жұмсақ бөлігінің болуы және оның бұзылу деңгейі мен салмақ түсу кезінде
серіппелі бөлігі мен жұмсақ төсеніш негізінің түріне қарай икемділігіне
байланысты, жиһазды қатты және жұмсақ деп бөледі. Қатты түрге төсеніші жоқ
немесе қалыңдығы 10 мм-ден аспайтын төсеніші бар бөліктерден тұратын
жиһазды жатқызады.
Арналуына қарай отырып, оның жұмсақтылық санатын анықтайды.
Жұмсақтылықтың бірінші санатындағы жиһаз жатқан қалыптағы ұзақ демалысқа,
екінші мен үшінші санаттағылар - жатқан қалыпта және отырған күйде аз уақыт
демалуға, төртінші санаттағы - отырған күйде ұзақ уақыт жұмыс жасауға
арналған. Жұмсақ жиһаз үлесіне жиһаз өндірісінің барлық көлемінің 25%-ға
жуығы тиесілі.
Қатты негіздерге рамалар мен қалқандар, иіліпжелімделген бөліктер,
фанералы немесе қатты ағаш талшықты плиталы бітемелері бар қораптар жатады.
Рама немесе қорап түріндегі, сымды торы, кенепті төсемесі немесе мата
ленталары бар негіздер иілгіштерге жатады. Созылмалы негіздер - бұл созылу
серіппелерінен немесе резиналы және созылмалы пластмассалы ленталардан
тұратын торы бар рама немесе қорапшалар.
Конструкциялық-технологиялық белгілері бойынша жиһаз кіріктірілген,
жылжымалы, трансформацияланатын, әмбебап-жиналмалы, корпустық, алмалы-
салмалы, бөлшектеуге келмейтін, жиналмалы, секциялы, сөрелі,
қүрамдастырылған және т.б. деп бөлінеді[3].
Жиһаз бұйымдарының түрлері: шкафтар (ыдыс, кітаптар, киім-кешек,
көйлектерге арналған), комодтар, шкаф-қалқалар, қүрамдастырылған шкафтар,
асадалдар, тумбалар, үстелдер (тамақтануға, ыдыс даярлауға, жазуға, үсақ
бұйымдарға, журналға, асүйге және т.б. арналған), кереуеттер (жалқы және
екі қабатты), дивандар, диван-кереуеттер, кушеткалар, тақталар, орындықтар,
креслолар (жүмысқа және демалуға арналған), кресло- кереуеттер, кресло-
әткеншектер, арқалығы бар орындықтар, трюмо, балалар манежы және т.б..
Кіріктірілген жиһаз - түрақты, ол үй қабырғасымен немесе үй-жай
ішіндегі бөлмеаралық қабырғамен біртүтас. Оған шкаф-қалқалар жатады.
Жылжымалы жиһаз алмалы-салмалы және бөлшектеуге келмейтін болуы мүмкін.
Алмалы-салмалы жиһаз пәтер ішінде жылжытуға, сонымен бірге буып-түюге және
тасымалдауға қолайлы.
Қалқандардан түратын корпустық жиһаз рамалы және қалқанды болады.
Рамалы қүрылымды жиһаз бөлек жақтама-орамдардан фанера немесе ағаш талшықты
плиталар филенкісімен жиналады. Қалқанды жиһазды дайын бөліктер болып
табылатын бөлек қалқаншалардан жинайды. Ол рамалымен салыстырғанда ауырырақ
және көп материалды талап етеді, күтімін жеңілдететін жазық беттерге ие.
Рамалы жиһаздың гигиеналылығы төмендеу.
Трансформацияланатын жиһаз - кресло-кереует, диван-кереует, шкаф-
асадал және т.б. - тұрғын аумақы, әсіресе күндізгі уақытта үнемді
пайдалануға мүмкіндік береді; тұрғын аумақтан орын алу коэффициенті 30-
35%[4].
Барлық уақытта тұрғын үй мәселесі маңызды болып келді. Шағын тұрғын үй
оның шешімі болса,ендігі мәселе онда жиһаздарды орналастыру болды.Кез-
келген адам өз үйінің қонақ күтуге,жұмыс жасауға,демалуға жайлы болғанын
қалайды.
Еуропа елдері бұл мәселелерді шешу үшін келесі шешімдер қабылдады:үйде
және кеңселерде үстел, орындық, кроват, скамейкалар және де басқада
жиналмалы жиһаз түрлерін қолдана бастады. Бұл жиһаз түрі бізде енді кеңінен
таралуда. Мысал келтіретін болсақ, совет кезінде пайдаланған журнал-
үстел.Қазіргі уақытта ғимараттарда аз орын алатын жиналмалы жиһаздардың
көптеген жаңа түрлері пайда болуда.
Дизайнерлер жиналмалы жиһаздарды шығару үшін қазіргі заманауи үлгіні
пайдалануда, бұл хайтек, кантри жәнеде тапсырыс берушінің жеке дизайнына
қарай. Жиһаздардың аяқтары жеңіл жиналатын, ал тақтайшалары шкаф ішіне
салынатын, қабырғада олар 5 см көп емес қалыңдықты алып тұратын түрлері
бар.
Жиналмалы үстелдің артықшылықтары:
• Берік;
• Жеңіл (тасымалдауға ыңғайлы);
• Қауіпсіз (күнделікті қолданыс үшін).
Бұл жиһаз, басқа жиналмалы және тасымалы жиһаздар сияқты жеңіл
материалдардан жасалынады.Олар, пластмасса,алюминий,фанера. Аз салмақты
мұндай тұғырлар бөлмеде тасымалдауға,іс-сапарға шыққанда бірге алып жүруге
өте ыңғайлы. Жиналмалы үстелдің аяқтары телескопиялық, қайырмалы, шарнирлі
және дөңгелектермен жабдықталған болып келеді[5]. Ноутбукқа арналған
жиналмалы үстелдің дизайні оның таңдалған үлгісіне байланысты әртүрлі
болады. Бұл жиһаз тек жиналмалылығымен ғана ерекшеленбейді, сонымен қатар
онда желдеткіш те орналастырылған.
Қорғаныс
Біріншіден, ноутбукты қызып кетуден және құлап кетуден сақтайды.
Өйткені, ноутбукты пайдалану талаптарына назар аудармайды. Соның
ішінде, ноутбукты жұмсақ және қылшықты жерге қоюға болмайды. Бірақ,
көптеген қолданушылар бәрібір оны не диванға немесе тізе қойып пайдаланады.
Нәтижесінде ноутбуктың желдету аймағы қызып кетеді. Ал оның іттткі
кеңістігінде әлдеқайда көп мөлшерде , дұрыс қоладанған кездегіге қарағанда,
шаң жиналады. Осының нәтижесінде ноутбук қызып бастайды және кезектен тыс
істен шығады.
Осындай жағдайлар туындамас үшін - ноутбукқа арналған жиналмалы үстел
жобаланды. Сондай-ақ қажет болған жағдайда - белсенді салқандатқыш
орнатылған.
Қолайлылығы
Екіншіден, ноутбукпен толық жұмыс жасауға қолайлы болады.
Сөйтседе, ноутбукпен жатып немесе отырып жұмыс жасау тұғырлы үстелсіз
ыңғасыз.
Барлық уақытта, оның тізеден немесе іштен құлап кетпеуін қадағалап
отыру керек болады.Сондықтан бір қолмен оны барлық кезде ұстап отыруға , ал
екінші қолмен жұмыс жасауға тура келеді. Егерде кішкене бұрылсаңыз онда
ноутбукты жаңадан қолайлы жағдайға бұру керек болады.
Ал үстел, ноутбукты өзінде жақсы ұстап тұрады,жәнеде сіз емін - еркін
жұмыс жасай аласыз.
Басқа сөзбен айтқанда, ноутбукқа арналған жиналмалы үстел - бұл тек
қана зат емес,қолайлықты тудыруға және бірінші кезекте оның қауіпісіздігін
қамтамасыз етеді.
Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің көптүрлілігі [Қосымша А] Төменде
берілген суретте ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің түрлері берілген (1
– сурет).

1 – сурет. Ноутбукқа арналған жиналмалы үстел түрлері.

1. Үстелше тауық аяқты.
2. Үстелше супер-трансформалы.
3. Үстелше классикалық.
1. Үстелше тауық аяқты.
Өте ерекше түр.Бірақ оны екі жағдайда ғана қоланылады: керуерт жанына
қойлатын үстелше және тұғыр түрінде. Керуерт түрінде қолдану
қарастырылмаған немесе оны керуертте қолану қиынырақ.
2. Үстелше супер-трансформалы.
Трансформалы үстелді қолдану шектеулігі қолданушының қиялына және оның
трансформалы бұйымды қолданып жұмыс жасау тілегіне байланысты. Бұл бұйымды
көбіне керуертте қолдану өте ыңғайлы.Соның ішінде еңкею түрінде .
3. Үстелше классикалық.
Бұнда трансформалау саны басқалармен салыстырғанда көп емес.Бірақ,
көптеген үлгілерде үш нұсқа қарастырылған:тұғыр,керуерт және диванды және
кереует жанына төселетін нұсқалары[6].
Алайда бар үлгілер арасында, екі түрде пайдалануға болатын түрлері де
бар:тіреу және диванды түрде. Жәнеде, ноутбук қоятын тұғыр әртүрлі
бұрыштарға иіледі, бұл барлық үлгілерде кездесе бермейді.

Ноутбукқа арналған қойғыштың конструкциялық құрылымы:
Тұғыр(подставка)(2 – сурет) — үстелдің аяқтары үстелдің беткі
тақтайшаларын белгілі биіктікке дейін көтереді немесе оның астына
жиналады.Осылайша үстелдің аяқтарын жинау арқылы ,тек қана үстелдің беткі
тақтайшасын ғана қалдырып оны ноутбукқа арналған тұғыр ретінде қолданамыз.

2 – сурет. Тұғыр.

Диван түріндегі нұсқасы(3 – сурет) -үстелдің аяқтары орта биіктікте
орналасқан (тәртібі 30 см), үстел диванда жатып немес орындықта отырып
пайдалануға мүмкіндік береді.Ең қолайлы болғандықтанбұл нұсқа кеңінен
пайдаланылады. Тағы бір кеңінен таралған үстелдің бұл түрі орташа нұсқада —
таңғы ас үстелі ретінде пайдаланылады.

3-сурет.Диван түріндегі нұсқасы.

Кереуерт жанына қойылатын нұсқасы(4 – сурет) - үстелдің аяқтары жоғары
биіктікте орналасқан (тәртібі 50 см немесе жоғары ), керуертте пайдалану
үшін еденүстіне қоюға мүмкіндік береді. Осындай биіктікте орналасқан
үстелдерде жұмыс жасау өте қиын. Үстелдің бұл түрі жұмыс жасауға емес, кино
қарауға немесесабақ орындауғаөте қолайлы.

4 – сурет. Керуерт жанына қойылатын нұсқасы.

Ноутбук астына қойлатын алаңы(площадка).Үстелдің барлық мумкіндіктері
бойынша екі топқа бөлуге болады.
Алаңсыз(площадкасыз)(5 – сурет).Бірінші — бұл үстелдің түрінде үстел
бетінің тақтайшасы басқа үстел тақтайшалары сияқты әртүрлі бұрыштарға
көтерілмейді.Ал іс жүзінде бұл түрі төсекте кофе ішуге ыңғайлы монолитті
айырбасталатын қарапайым құрылғы болып табылады. Әдетте, өте қатты және
берік конструкциялы. Бірақ мүлдем ыңғайсыз.

5 – сурет. Алаңсыз.

Алаңымен (плошадкалы)(6 – сурет).Екінші — үстел тақтайшасы қозғалмалы,
мысалы тауықаяқты үстел немесе үстел тақтайшасы арнайы биіктікке
көтеріледі.Ноутбук алға қарай жылжып кетпес үшін оан арнайы тіреу
қойылған.Тіпті оны ең төменгі градусқа еңкейту кезінде (тәртібі 15 градус)
ноутбук ешқандай сырғынап кетпейді.Жәнеде үстелдің бұл түрінде жұмыс жасау
ыңғайсыз, мысалы, көлденең түрде ноутбукта текст теру қолайсыз болғандықтан
оны өзіңізге еңкейту арқылы жасай аласыз.

6 – сурет. Алаңымен.

Қосымша желдеткіш(7 – сурет).Ноутбукпен жұмыс жасаған кезде оның қызып
кетуі оның тез бұзылуына әкеліп соғады, немесе ыстық күнде жұмыс
жасағанда.Ол үшін ноутбуктың астына арналған тұғыр пайдаланған жөн.

7 – сурет.Қосымша желдеткіш.

Ноутбук астына көбіне бір немесе бірнеше желдеткіш орнатылады.
Ноутбукты қосымша сыртқы салқындату үшін.
Ноутбуктан USВ-кабелі арқылы қуат алады.
Ноутбукты желдеткен сайын оның ішкі температурасы 5-10 градусқа
түсіріліп отырады. Бұл ноутбукпен желдеткіш сәйкес орналасса ғана
анықталады. Сәйкес болған сайын, оның желдету процесі жақсара түседі.
Желдеткіш әртүрлі диаметрлі және әртүлі санды болады. Бұлүстелдің үлгісіне
байланысты анықталады.
Егерде ноутбук қосымша жақсы желдетуді қажет етсе, онда оның үлкен
диаметрлі желдеткіші,оның айналу жылдамдығы және үлкен желдеткіші тақтайша
астына орналасқан[7].
Тышқанға арналған алаң.Бұл түрі бойынша екі топқа бөлуге болады.
Алаңсыз(без площадки) (8 – сурет).Бірінші — бүл үстел өзінің өлшеміне
және функциясына байланысты ноутбукты ұстап тұруға ғана
арналған.Ноутбуктыоныңжекетышқаныме нжұмысжасауыңғайлы.

8 – сурет.Алаңсыз(без площадки).

Алаңды(полощадкалы)(9 – сурет).
Екінші - бұл ноутбуктың тышқанға арналған түрі.Бұл классикалық нұсқасы
- қажет болған жағдайда шығарылады немесе жиналады.
Бұл түр жиналмалы үстелдің үш түріне қатысты: тауық аяқты, супер-
трансформалы және классикалық.Ноутбукқа арналған кейбір үстел түрлерінде
көбіне тышқанға арналған тұғыр көбіне үстелдің аяғына жабыстырылып
жасалынады.Бірақ бұл қолайсыздық тудыруы мүмкін.

9 – сурет. Алаңды(площадкалы).

Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің дизайні оның таңдалған үлгісіне
байланысты әртүрлі болады. Бұл жиһаз тек жиналмалылығымен ғана
ерекшеленбейді, сонымен қатар онда желдеткіш те орналастырылған.
Жиналмалы үстелдің артықшылықтарына қолдануға және тасымалдауға
қолайлылығын, қорғаныш қызметін жатқызуға болады[8].
Қорғаныс қызметіне жиналмалы үстелдің ноутбукты қызып кетуден және
құлап кетуден сақтауын жатқызуға болады. Ноутбукты жұмсақ және қылшықты
жерге қоюға болмайды. Себебі ноутбуктың желдету аймағы шаңданып, жұмыс
істеуі нашарлайды, нәтижесінде құрылғы қызып, оның тез істен шығуына алып
келеді. Ноутбукпен жатып немесе отырып жұмыс жасау тұғырлы үстелсіз
ыңғасыз. Құрылғыны тізеге немесе ішке қойып жұмыс жасағанда құлап кетпеуін
барлық уақытта қадағалап отыру қажеттілігі туады. Сондықтан бір қолмен оны
барлық кезде ұстап отыруға , ал екінші қолмен жұмыс жасауға тура келеді.
Егерде кішкене бұрылсаңыз онда ноутбукты жаңадан қолайлы жағдайға бұру
керек болады. Компьютері пайдалану талаптарына сәйкес, құрылғымен жұмыс
жасау кезінде көзге қатты зиян келмес үшін, монитор көз деңгейімен бірдей
орналасуы қажет[9].
Осындай жағдайлар туындамас үшін - ноутбукқа арналған жиналмалы үстел
жобаланды. Ноутбукқа арналған үстел, құрылғыны өзінде жақсы ұстап тұрады
және де сіз емін - еркін жұмыс жасай аласыз. Жиналмалы үстелді отырып жұмыс
жасағанда, өзіңізге қалаған биіктікке дейін көтеріп алуға болады.
Қолданылатын материалдар.
Олар : металл, пластик және ағаш.
Металл— алюминий. Бұл материалданжасалған үстелдер сирек
кездеседі. Әрине бұл, үстелдің беріктігін бағалауда үлкен жетістік.

10 – сурет. Металл.

Кемшіліктері:металл үстел иіліп келген, дизайн жағынан сыртқы көрінісі
тартымсыз және пайдалану барысында адамға жағымсыз әсер қалдырады,мысалы -
суық немесе ыстық.
Сипаттама:Үш секциялы аяқтарымен жиналмалы және салқындату жүйесі бар
портативті үстел-трансформер ноутбукта жұмыс жасағанда немесе кітап
оқығанда тамаша үйлеседі. Аса сенімділік үшін секцияның қосылған
бұрыштарында батырмалы шеңбер фиксатор бар.
Жиналмалы үстел ноутбукпен кез-келген жағдайды және кез-келген орында
пайдалануға мүмкіндік береді. Алюминий құйындысынан жасалған, портативті
үстел қызып кетіден қорғап температураны жақсы қалпында ұстайды. Ерекше
пішіні ноутбуктың құлап немесе сырғып кетуіне жол бермей, тұрақты және
қаупсіз жағдайда ұстап тұрады[10].
Одан басқа, үстел үстіңгі тақтай астындағы екі желдеткіш қызып кеткен
комьпютерді тиімді суытады. Олар ноутбуктың жұмыс кезінде суытуды жақсы
орындайды, яғни қатты қызып оның зақымдалуынан қорғайды.
Басқарылатын 3 аяқтары,360 градусқа айналатын мүмкіндігі бар
болғандықтан кез-келген бетке орналастыруға болады, үстелдің биіктігін
реттеуге болады.
• төсек жанында кішкене үстел
• төсекке таңертеңгі ас үстелі
• ноутбук үшін мұздатқыш тығыршық
• жима парта.
Аяқтарын фиксатор батырмасын оңай басу арқылы бұруға болады, батырманың
айналасындағы белгілер бұрылыстың бұрышын, нақты күйге келтіруін басқаруға
мүмкіндік береді.
Кішігірім, оңай жиналады және жазылады, заманауи сәнді дизайны бар.
Ерекшеліктері:
• Өзінің кішігірім салмағы арқасында өзіңізбен алып жүре аласыз;
• Үстелдің аяғы 360 градуста кез-келген ыңғайлы бұрышқа басқарыралы;
• Маус үшін тығыршықтың өлшемі: 16 х 15 см
• Үстелдің салмағы: 1,7 кг
ПЛАСТИК. Бұл қасиеттері жағынан кеңінен таралған және өте ұтымды,
пластмасса - ноутбукқа арналған үстелдер трансформалар өндіру үшін
пайдаланылады.
Әр түрлі түстері,беріктігі және қалыңдығы бар.
Сондай-ақ кейбір материалдары металдан жасалынады.
Кемшіліктері:қасиеті пластик,беріктігі және тез сынғыш болып келеді,
қалыңдығы мен сапасын естен шығармаған жөн.
Пластик қалыңдаған сайын оның беріктігі мен қаттылығы жақсара түсетіндігі
белгілі.
Пластиктің қасиеттері жайлы айтатын болсақ:
Әрине, анық химиялық немесе қандай да бір басқа сараптама жүргізу сатып алу
кезінде жұмыс істемейді.
Сондықтан, осындай жақсы пластикалық қасиеттері туралы ойлауымыз керек:
ауырлығы,тығыздығы және тегістігі[11].
Егер пластмасса жұмсақ , жеңіл, жартылай пластмассалы, онда бұл оның
сынғыш және берік еместігін анықтайды.Себебі, одан жасалған өнімнің ұзаққа
жарамайтындығы белгілі. Жиналмалы үстелдің түрлері:Ноутбукқа арналған
жиналмалы үстелді тауық аяқты, супер-трансформалы және классикалық деп үшке
бөлуге болады.

11 – сурет. Пластик.

Ағаш.
Ағаш - ноутбукқа арналған жиналмалы үстел жасауда қолданылатын, өте
сирек кездесетін материал. Бекітпе, тірек және кейбір басқа да
компоненттері металлдан жасалады.
Ноутбукқа арналған ағаш үстелді сирек кездестіреміз. Ағаш, материал
ретінде беріктігі жағынан металдан кем түспейді. Жәнеде пластмассамен
салыстырғанда экологиялық таза өнім болып табылады. Пайдалану барысында
адам өзін ыңғайлы сезінеді, бұл жақсы жақтары. Кемшіліктері өңдеу кезінде
ағаштың сапасына аса мән берілуі қажет.
Уақыт өте келе үстел құрғап жарылып кетуі мүмкін.
Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелді үйде ноутбукпен көп жұмыс жасайтын
адамдар бағалай алады.Бұл аз кеңістік алады және бөлменің ішін безендіруде
қызықты шешім болар еді.
Ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің ерекшеліктері:
• беріктігі жоғары болуы керек (әртүрлі жағдайда қолдануға);
• Жеңіл (тасмалдауға оңай);
• Қауіпсіз (күнделікті қолданыс үшін).
Бұл жиһаз жиналмалы және тасымалдауға ыңғайлы болуы үшін жеңіл
материалдардан жасалынады. Жиналмалы үстелдерді негізінен пластмассадан,
алюминийден немесе фанерадан жасайды. Жиналмалы үстелді жасауға металды
пайдалану жоғары беріктік қасиет бергенімен, металл жылуды жақсы өткізетін
болғандықтан, ол тез жылып немесе жылдам салқындап,қолданушыға жағымсыз
әсер қалдыруы мүмкін. Пластикер жиналмалы үстел жасауда кеңінен
қолданылады. Оның кемшіліктеріне беріктігінің төмендігін және тез
сынғыштығын жатқызуға болады. Ағаш - ноутбукқа арналған жиналмалы үстел
жасауда қолданылатын, өте сирек кездесетін материал. Бекітпе, тірек және
кейбір басқа да компоненттері металлдан жасалады. Ноутбукқа арналған ағаш
үстелді сирек кездеседі. Ағаш, материал ретінде беріктігі жағынан металдан
кем түспейді және де пластмассамен салыстырғанда экологиялық таза өнім
болып табылады.
Ноутбукка арналған үстелдің маңызы, түрлері және жасалатын
материалдардың артықшылығы мен кемшілігі сараланып, арнайы жиналмалы
ағаштан үстел жобаланды.Төмендегі 12 - суретте ноутбукка арналған жиналмалы
ағаш үстел көрсетілген.

12- сурет. Ағаштан ноутбукқа арналған жиналмалы үстел.

Жеңіл және берік ноутбукқа арналған жиналмалы үстел экологиялық таза
материал - ағаштан жасалынған.Салмағы - 2,8 кг. Жасау барысында тышқанға
арналған тұғыр,әртүрлі ұсақ - түйекке арналған жәшік, салқындатқыш және
тұғыр қарастырылған. Оны тек жұмыс жасау барысында ғана емес, таңғы асқа
арналған үстел ретінде және кітап оқуға арналған тұғыр ретінде пайдалануға
болады.
Ағаштан жасалған ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің артықшылығы:
• Ағаштан дайындалған, кез-келген декор үшін сәнді көрінеді және
экологиялық таза, сапасына қарай таңғы асқа арналған үстел ретіндеде
пайдалануға болады.
• Биіктігі реттелетін аяқтарының арқасында сіз кез-келген жағдайда
ноутбукты пайдалануға мүмкіндік береді.
• Кез -келген жағдайға реттелетін үстелдің үстіңгі қабаты ноутбукпен
жұмыс жасау барысында жатыпта пайдалануға жағдай туғызады, жәнеде кітапқа
арналған тұғыр ретінде қолдануға болады.
• Қозғалмалы жәшік әртүрлі ұсақ-түйекке арналған.
• Шағын мөлшері жиналған түрде тасымалдауға қолайлылық туғызады және
жақсы сақтауға болады.
• Үстелдің үстің қабатына орналатырылған желдеткіш ноутбукты қызып
кетуден қорғайды.
• Пластмасса мен басқа да материалдардан ағаштың тағы бір артықшылығы
оның экологиялық тазалығы, сондықтан, төсекке таңғы ас жеткізуге, мысалы,
азық-түлік және стенд қолайлы бола алады.
• Жиналмалы төрт аяғы үстелге беріктік береді және тасымалдау кезінде
қолайлылық туғызады.
• Үстелдің артықшылығы көп, төрт аяғы бар, барлық толық өлшемді
үстелдер сияқты.Бұл іс-жүзінде үстелдің аударылып кетуін жояды. Сонымен
қатар оның аяқтары жиналады, үстелдің биіктігін кішірейтеді, нәтижесінде
сізге ноутбукты тасымалдауда,сақтауда қолайлылық туғызады. Үстел жайылған
түрде ноутбуктан үлкендігі кішкене, сондықтан ешбір кедергісіз кез - келген
сөмкеге сиып кетеді.
• Реттелгіш аяқтар өзіміз қалаған биіктікке көтеруге және кез-келген
жерге орналастыруға ыңғайлы.
• Үстел аяқтары әртүрлі қозғалмалы контркциялы, ұзындықтарын 25-33
сантиметр диапозондарында өзгертуге болады.Бұл үстел әртүрлі биіктіктегі
адамдарға, ноутбукты кез - келген жерге орналастыруға қолайлылық
туғызады,мысалы, еденге немесе кроватқа.
• Бұрыштық реттелгіші бар үстелдің беті ноутбукпен кез-келген жағдайда
жұмыс жасауға қолайлылық тудырады.
• Үстелдің үстіңгі беті ноутбукқа тұғыр ретінде пайдаланылады,
пайдаланушы тарапына қарай бұрыштық иілімі бар. Осылайша, сіз ноутбуктың
клавиатурасын және кітаптарды оқу үшін және мәтіндерді теру үшін кез-келген
жағдайда орындай аласыз.
• Кіріктірілген екі желдеткіш ноутбуктің қызып кетпеуін қамтамасыз
етеді.
Үстелдің үстіңгі бетіне екі желдеткіш кіріктірілген, онда ноутбук
астында орналасқан болады және ол салқын ауа ағынына соққы болады. Бұл
ноутбуктың қыздырудан сақтайды. Ноутбукқа арналған желдеткіш қосымша токты
қажет етпейді ол USВ арқылы қоректенеді.
Техникалық мінездеме:
• материал — ағаш;
• ноутбукқа арналған тұғыр — бұрыш бойынша реттелгіш;
• тышқанға арналған жұмыс орны — реттелмейтін, стаканға арналған ойық;
• ноутбукқа арналған желдеткіш — белсенді, 2 желдеткіш;
• желдеткіштің қоректенуі — USВ-арқылы ноутбуктан;
• Жайылған түрдегі габариттік өлшемі — 55x35 см;
• Үстелдің биіктігін реттейтін ауқым —25тен 33 см-ге дейін;
• салмағы — 2,8 кг.
Жасалған ноутбукқа арналған жиналмалы үстелдің артықшылығы:
- жиһаз ағаштан дайындалғандықтан сәнді көрінеді және экологиялық таза
болып табылады, сондықтан сапасына қарай таңғы асқа арналған үстел ретінде
де пайдалануға болады;
- үстелдің аяқтары әртүрлі қозғалмалы конструкциялы, ұзындықтарын 25 -
33 сантиметр диапозон аралығында өзгертуге болады. Бұл үстел әртүрлі
биіктіктегі адамдарға, ноутбукты кез - келген жерге орналастыруға
қолайлылық туғызады;
- кез - келген жағдайға реттелетін үстелдің үстіңгі қабаты ноутбукпен
жұмыс жасау барысында жатыпта пайдалануға жағдай туғызады, және де кітапқа
арналған тұғыр ретінде қолдануға болады;
- әртүрлі ұсақ - түйекке арналған қозғалмалы жәшік қарастырылған;
- үстелдің беткі қабатында ноутбукты қызып кетуден сақтайтын екі
желдеткіш орнатылған. Желдеткіш қосымша токты қажет етпейді, ол USВ арқылы
ноутбукқа жалғанады;
- үстелдің тағы бір артықшылығы, төрт аяғының болуы, ол өз кезегінде
өлшемді үстелдер сияқты аударылып кетуден сақтайды. Сонымен қатар оның
аяқтары жиналады, үстелдің биіктігін кішірейтеді, нәтижесінде сізге
ноутбукты тасымалдауда, сақтауда қолайлылық туғызады. Үстел жайылған түрде
ноутбуктан сәл ғана үлкен, сондықтан ешбір кедергісіз кез - келген сөмкеге
сиып кетеді.
- ноутбуқа арналған жиналмалы үстелді ноутбукты қарау кезінде немесе
мәтінді теру кезінде пайдаланушы өзінің ыңғайына қарай бұру үшін, бұрыштық
иілімі бар.
Қорыта айтқанда, ноутбукқа арналған жиналмалы үстел - бұл тек қана
сәндік жиһаз емес, ноутбукпен жұмыс жасау кезінде қолайлықты тудырып қана
қоймай, сіздің және құпылғыңыздың қауіпісіздігін қамтамасыз етеді.

1.2 Жиһаздарды даярлаудың негізгі талаптары

Заманауи өндіріс құрамдас бөлшектер мен тораптардың сандық түрлілігін,
сонымен қатар материалдар және жиһаз өндіру технологиясы қыр- сырының түр-
түрін қолдану арқылы конструкторлық шешімі табылған жиһаздың сан алуан
түрін ұсынады. Қандай да бір жиһаздың сұранысқа ие болу деңгейі, алдымен
оның арнаулы қызметі, сыртқы көрінісі және сапа көрсеткішімен анықталады.
Өз кезегінде ол дара, әрі сериялық немесе жаппай түрде болуы мүмкін
өндірістің сипатын анықтайды.
Дара сипаттағы жиһаз өндірісінің технологиясы арнайы тапсырыс бойынша,
екінші қайтара өндіруді болдырмайтын шектеулі көлемдегі жиһаз өндірісін
қарастырады. Бұл ұстанымды арнайы тапсырыс бойынша көркемдігі жоғары жиһаз
бен басқа да бұйымдарды жасаумен айналысатын шеберханалар да ұстанады.
Сериялық сипаттағы жиһаз өндірісінің технологиясы алдын ала бекітілген
өндірістік жоспар бойынша қайта өндірілуі көзделген, жиһаздың үлкен
топтамалармен өндірілуін қарастырады. Бұл ұстанымды топтамадағы жиһаз
санына қарай, шағын-орта және үлкен сериялы жиһаз өндірісін жүзеге асыратын
жиһаз өнеркәсіптерінің көпшілігі ұстанады[12].
Жаппай түрде өтетін жиһаз өндірісінің технологиясы ұзақ уақыт бойы
ешбір конструкциялық өзгеріс енгізбеген күйде өнімнің үлкен мөлшерін
өндіруді қарастырады. Тұтынушылар тарапынан үлкен сұранысқа ие бұйымдардың
аз түрін жаппай өндіру осындай өндіріс орындарының басты мамандануы болып
табылады.
Жиһаз өндірісінің технологиясы жасалынатын өнімнің әр түрінің
конструкторлық ерекшеліктерімен анықталады және түрлі өндірістік
кезеңдерде, сонымен бірге ағаш өндеудің жалпы ұстанымдарына сәйкес
өзгешеліктерден өзге айырмашылықтарға ие болуы мүмкін. Жиһаз өндірісінің
технологиясы кесілген ағаш дайындамаларын 2%-дан аспайтын ылғалдылықта
дөрекі (черновой) дайындамаларға пішуден басталады, одан кейін механикалық
өндеу жолымен олар қажетті көлемдегі дайын бөлшектерге трансформацияланады.
Тап осындай технология сығымдалған ағаш, сонымен қатар оның иілгіш, иіліп-
желімделген және желімделген аналогтарынан ағаш негізінде жасалған тақта
материалдар қатысында да қолданылады. Одан кейін өнделген дайындамаларға
бояу мен жылтыр сыр қабаты жагылады.
Жиһаз - тұрғын үй мен қоғамдық орынның ішкі кеңістігін жабдықтаудағы
біртұтас кешеннің ең маңызды және ажыратылмас бөлшегі. Сол себепті ол
заманауи көркем құрылыс саласындағы суретші- конструкторлар қызметінің
маңызды нысандарының бірі болып есептеледі. Жиһаз дайындаудың көркемдік
тұрғысына әрқашан айрықша көңіл бөлінген.
Жиһазға деген негізгі талаптар арнаулы қызметі, құрылымы, техникалық-
экономикалық және көркемдік-құрылымдық жақтарынан оны халықтық өндіріс пен
тұтыну өнімі ретінде танытатын жиһаздың сапалы сипатымен анықталады.
Жиһаздың бағалануы өнімнің атқаратын қызметтерінің кешеніне, адам өмірі
мен қоршаған ортамен ішкі және сыртқы байланыстары, құрылымдық сызбалары,
технологиялық үдерісінің өзіндік ерекшеліктері және т.б. негізделеді.
Жиһаздың тұтынылуындағы маңызды қасиеттері - қызмет атқаруы,
қолайлылығы, әсемдігі, сенімділігі. Бұл қасиеттерді қалыптастыруға жиһаздың
жасалуында, құрастырылуында пайдаланылатын материалдар шешуші ықпал етеді
[13].
Жиһаздың функционалдық қасиеттері. Жиһаздың функционалдық қасиеттеріне
оның түрлі қажеттіліктерді қанағаттандыра алу мүмкіндігі жатады: киім-кешек
сақтауға (шкафтар, тумбалар, киім ілгіштер), отырыс және демалысқа
(креслолар, дивандар, кереуеттер), жұмысқа (жазу және асүй үстелдері),
әңгіме-дүкен құруға (радиоқабылдағыштарға, теледидарларға арналған
үстелдер, шахмат үстелдері және т.б.) қызмет етуі. Жиһаздың функционалдық
қасиеттері басты екі фактор бойынша анықталады: жеке бөлшектердің, сондай-
ақ бүтін өнімнің көлемі және пішінімен. Жиһаздың функционалдық қасиеттері
қолданыс қолайлылығымен тығыз байланысты екендігін ескерсек, аталмыш
факторлардың ықпалы қолайлылық қасиеттері тобында қарастырылады.
Жиһаздың қолайлылық қасиеттері. Жайлылығы мен гигиеналылығы жиһаздың
негізгі қолайлылық қасиеттері болып табылады.
Жайлылыц өнімді қолдану (отыру, жату, киім-кешек сақтау), оны күту,
жиһазды ғимарат ішінде орналастыру қолайлылығымен сипатталады.
Қолданыс қолайлылығы функционалдық көлем мен пішінге тәуелді. Өнімді өз
қызметінде пайдалану мүмкіндігін беретін көлем функционалдық деп саналады.
Осылайша, сырт киім сақтауға арналған бөлімнің көлемі еркін орналаса,
иықтарынан ілінген киімнің шекті көлеміне байланысты анықталады. Төсек
жабдығын сақтауға арналған бөлімнің ені мен тереңдігі бойынша көлемін ең
ауқымды заттың (көрпе тысы) көлемімен, ал киім- кешекке арналған бөлімдікін
- ерлер жейдесінің көлемімен; кітап сақтауға арналған бөлімдікін биіктігі
мен тереңдігі бойынша - кітап форматы мен орналастыру тәсіліне (бір немесе
екі қатарға) қарай есептейді.
Қолайлылық көрсеткіштері бұйымның адам денесінің көлемі мен пішініне,
салмағына, яғни оның антропометриялық, физиологиялық және психологиялық
(адамның күш, көру, жылдамдық, есту және басқа да мүмкіндіктеріне)
сипаттарына, сонымен бірге гигиеналық талаптарға сай болуын анықтайды [14].
Үстелдерді пайдалану қолайлылығы олардың көлемі және орнықтылығымен
анықталады. Ас ішуге арналған үстелдердің көлемі үстел басындағы бір адамға
бөлінген орынның көлемі мен орынжайлардың санына байланысты. Үстел басында
отыру ыңғайлы болу үшін үстел биіктігі 710-750 мм, ал еден мен үстеласты
арасындағы биіктік - 610 мм деңгейінде болады.
Үстелдердің орнықтылығы олардың салмағына, аяқтарының арасындағы
арақашықтыққа, үстелүстінің жайылу ауданына тәуелді. Осы тұста,
үстелсалмағы ауыр, аяқтарының арақашықтығы алшақ және үстелүстінің жайылу
ауданы кем болған сайын, үстелдің орнықтылығы арта түседі.
Жиһаздың отыруға және жатуға қолайлылығы - бұл адам денесінің демеуші
жиһаз бөліктерінің бетімен жанасуы кезінде дұрыс қалыпта болуын қамтамасыз
ету. Осыған байланысты орындықтар, креслолар, дивандар отырғыштың белгілі
бір өлшеміне (биіктігіне, тереңдігіне, еніне), арқалық пен отырғыш
кеңістігіне ие. Жиһаз бұйымдары функционалдығы мен жайлылығын сақтаған
күйде мейілінше шағын пішінде болуы қажет. Кіріктірілген жиһаз соның мысалы
бола алады.
Қолайлылық талаптары. Жиһаз үй ішінде жайлылық орнатуы және
гигиеналылыққа ие болуы қажет. Жиһаздың жайлылығы - бұл қолдану, күту,
орналастыру және тасымалдау қолайлылығы.
Жиһаздың гигиеналық қасиеттерін санитарлық-химиялық және физикалық-
гигиеналық деп топтастыруға болады[15].
Жиһаз өндірісінде қоршаған ортаға уытты заттар бөлуі мүмкін полимерлі
материалдар қолданысының кең өріс ала бастауына байланысты, жиһаздың
санитарлық-химиялық қасиеттері маңызға ие болып отыр. Сол себепті жиһаз
өндірісінде полимерлі материалдар денсаулық сақтау органдарының рұқсаты
бойынша ғана қолданылады. Сөйте тұра, полимерлі материалдардан бөлінетін
зиянды химиялық заттардың шекті ұйғарымды концентрациясы (ШҰК) бекітілген.
Жиһаздың гигиеналылығы оның қауіпсіздігімен сипатталады. Зиянды заттардың
бөлінуі тұрғын үй-жайдағы концентрациялардың шекті ұйғарынды деңгейінен
аспауы керек.
Физикалық-гигиеналық қасиеттер - бұл кірлеу және ауа өткізгіштік.
Жиһаз мүмкіндігінше аз кірлеуі, шаңнан оңай тазалануы керек, шаң тұруы
мүмкін бөліктері де аз болғаны жөн. Гигиеналық талаптар, әсіресе азық-
түлік, ас сақтауға арналған асүй жиһазына, сонымен бірге ұйқы мен демалысқа
арналған жиһаз үшін де маңызға ие. Жиһаздың кірлеуі оның құрылысы мен беткі
материалдарының қасиеттеріне байланысты. Егер бұйымның беті шығыңқы
бөліктерсіз, тегіс болса, кірлеу аз болады. Сондықтан да рамалы құрылысқа
қарағанда, қалқандық тәсілдегі (щитовой) құрылыспен жасалған жиһаз жоғары
гигиеналық қасиеттерге ие. Бұл көзқарас тұрғысынан шығыңқы жиектемесі бар
жиһаз жасау жөнсіз болады. Кірлеу полимерлі әрлеу материалдарының
электрленуімен де байланысты болуы мүмкін. Ақ немесе ашық түстерге боялған
асүй жиһазы суға, сабынды-содалы, спиртті және т.б. ерітінділерге төзімді
қабаты болмаса, тез кірлеуі мүмкін. Ондай жағдайда аталмыш ерітінділер
әсерінен сыртқы қабат ісініп, оның қатпарларына жиһазды ластаушы еріген
органикалық заттар түседі.
Ауа өткізгіштік - жұмсақ бөлшектері кеуекті синтетикалық материалдардан
жасалған жиһаз үшін маңызды қасиет. Бұл материалдардың ауа өтуіне қажетті
ұсақ тесіктері болғаны жөн.
Жиһаздың әсемдік қасиеттері. Жиһаз тек шағынфункционалдық қолданысқа
ғана ие болып қоймай, үй-жайдың көркем безендірілуіне де қызмет етеді.
Сондықтан да жиһаздың әсемдік қасиеттері үлкен маңызға ие[16].
Жиһаздың көркемдік мәнеріне пішіннің тазалығы және анықтығы, жақсы
үйлесімі, түрлі бөліктердің шебер үйлестірілуі арқылы қол жеткізіледі.
Заманауи жиһаздың әсемдік тұрғысынан құндылығы оның қолданысы мен пішінінің
берік байланысы арқылы қамтамасыз етіледі. Жиһазды әрлеуде негізінен
жылтырату немесе жылтыр сырмен сырлау, түстерді құрамдастыру, ағаш
текстурасын және беткі қабат фактурасын іріктеу қолданылады. Әсіресе өнім
бейнесіне көп жаңашылдық алып келетін полимерлі материалдар қолданысының
болашағы зор.
Бұйымға қойылатын әсемдік талаптары әсемдік және функционалдық белгілер
бірлігін көздейді.
Халықтық тұтыну тауарларының тұтынушылық сапалық көрсеткіштерінің
үлгілік тізімдемесі (номенклатура) келесідей әсемдік көрсеткіштер тобының
жекелей белгілерін белгілейді: ақпарат анықтылығы, пішін оңтайлылығы,
құрылыс бірлігі, өндірістік орындалуының жетістігі және тауар бейнесінің
тұрақтылығы.
Бұйымның эстетикалық құндылығы пішін тарапынан орын алып, қоғамдық-
пайдалы (мәні, қолайлылығы, құрастырылу түрлері және т.б.) деп
қарастырылатын әсемдік сипаттарынан көрініс табады. Озық пішін әдемі және
көркем әсемдік категорияларымен бағаланып, жекелей бұйымдар мен жалпы
заттық ортаның көркемдік-бейнелік сипатынан, көркемдік дәстүрлерінен,
стилінен, сәнінен және т.б. байқалады[17].
Жиһаз адамды қоршаған ортаның табиғи бөлігі болып, ортақ архитектуралық-
көркемдік стильге бағынады, сонда ғана ол адамның әсемдік тәрбиесі мен
мәдениетіне оң ықпал жасайтын болады.
Жиһазды безендіруде ою, интарсия, металл, пластмассадан жасалған сәндік
жапсырмалар, қиын пішінді тұтқалар және т.б. қолданылады. Нәтижесінде ең
жоғары сапалы, асқан жайлы әрі көркем жиһаз жасалынады.
Жиһаздың сенімділігі. Беріктігін сақтауы және жөндеуге келуімен
сипатталады. Ең маңызды көрсеткіші - ұзақ уақыт қызмет етуі. Өз кезегінде,
жиһаздың ұзақ уақыт қызмет етуі құрылымдық материалдардың қасиеттерімен,
қосылыстардың мықтылығымен, қорғаныш және сәндік қабат қасиеттерімен
анықталады.
Бөлшектердің көлеміне әсер ететін беріктік құрылымдық материалдардың
басты қасиеті болып табылады. Осылайша, бөлшектердің бірігу орындары шағын,
ал олардың беріктігі - жоғары болуы керек. Жиһаз құрылысынан ағаш
бөлшектердің еркін көлем өзгертуіне мүмкіндік беруі талап етіледі, өйткені
ылғал сіңіру немесе бөлу барысында олар өз көлемдерін өзгертеді. Егер
ағаштан жасалған бөлшектер еркін көлем өзгерістеріне бара алмаса, ол
бөлшектерде салдары бұзылуға алып келетін үлкен қысым пайда болатын еді.
Қосылыстардың, әсіресе тікенді (шиповые) қосылыстардың мықтылығы - өнімнің
ұзақ уақыт қызмет етуін қамтамасыз ететін маңызды фактор. Оларды белгілі
бір өлшеммен жасайды және байланыстыру үшін суға төзімді желімдерді
пайдаланады.
Жиһаздың ұзақ қызмет етуі жылтыр сырлы қорғаныс және сәндік қабаттардың
кейбір қасиеттерімен де анықталады: қаттылығымен, тозуға төзімділігімен,
жұмсақтығымен, ыстыққа төзімділігімен, температура ауытқуларына
төзімділігімен, химиялық әсерлерге төзімділігімен және т.б. Бұл тұрғыда
полиэфирлі қабаттар нитроцеллюлозды қабаттардан төзімдірек.
Жиһаздың сапалық белгілері жобалау кезеңінде қалыптасады және өндіріс
барысында бұйымдардың бойынан табылады. Жасалғаннан кейін бұйым тұтыну
үдерісінен өтеді, сондықтан да қайта жасалынып жатқан және бар бұйымдардың
сапасы өндіріс пен тұтыну тұрғысынан бағаланады.
Көбіне, сапа - басты талаптардың бірі болып келеді. Сапа ұғымының
аясында жиһаз өнімінің атқаратын қызметіне сай белгілі бір қажеттіліктерді
қанағаттандырушы қасиеттердің жиынтығын түсіндіріледі. Бұйымның сапасын
бағалау тұтыну қасиеттерін, құрылысын, қолданылатын материалдарды, өндіріс
технологиясын, бұйымның адам және қоршаған ортамен байланысын талдауға
негізделеді. Осындай талдау нәтижесінде бұйымның ары қарайғы дамуына негіз
болатын талаптар белгіленеді.
Бұйым сапасын өндірістік және тұтынушылық белгілері бойынша бағалауға
болады. Алғашқысына конструкциялық, технологиялық және техникалық-
экономикалық көрсеткіштер жатады.
Конструкциялық көрсеткіштер бұйым
құрылысыныңқарапайымдылығы мен мақсаттылығын, материалдардың оңтайлы
таңдауын, толық жүктемесіне және пайдалану талаптарына сәйкес бөлшектердің
көлемін белгілеуді анықтайды. Бұйым конструкциясы белгілі бір қызмет ету
мерзімінде бұйымның жұмысқа қабілетті болуын қамтамасыз етуі тиіс.
Технологиялық көрсеткіштер бұйым өндірістің оңтайлы технологиясына сай
екендігін және оның бұйым конструкциясын жасау барысында бекітілгендігін
сипаттайды[18].
Белгіленген тұтыну сапасын әрі бұйымның мейілінше аз еңбек және
материал шығынымен жасалуын қамтамасыз етсе, бұйым немесе оны құраушы
бөлшектердің конструкциясы технологиялық деп аталады. Мұндай конструкция
құрастырылу қарапайымдылығымен және жетік пішінмен сипатталады, бұйымды
жинақтау және жөндеу кезіндегі қолайлылықты қамтамасыз етіп, аз мөлшерде
күш жұмсауды керек етеді.
Қойылған барлық талаптарға жауап бере отырып, бұйым өндірісіне
жұмсалатын қоғамдық шығынның азаюы экономикалық саясаттың басты заңдарының
бірі болып саналады, сондықтан бұл талап жобалаудың барлық кезеңдерінде
есепке алынуы керек.
Бұйымның өзіндік құнының төмендеуі жобалау мен өндіріске қатысты барлық
сұрақтарға оңтайлы жауап табумен байланысты. Жобалау кезеңінде - бұл
бұйымдар тізімдемесін (номенклатура) оңтайлы пысықтау, дұрыс конструкциялық
шешімдер таңдау, материалдарды ұтымды пайдалану, бұйымның технологиялылығын
қамтамасыз ету.
Бұйымның жасалуындағы нақтылық пен тазалық, бөлшектеу мүмкіндігі,
бөлшектердің өзара алмасушылығы, стандарттау деңгейі, қалыпқа келтіру және
сәйкестендіру, әрлеудің түрі және санаты технологиялық көрсеткіштерге
жатады.
Бұйымның техникалық-экономикалық көрсеткіштері өнеркәсіптік жиһаз
өндірісінде мәнге ие, әйткенмен олардың үй жағдайындағы жиһаз өндірісіне де
жанама қатысты бар. Бұл көрсеткіштер бұйымды жасауға жұмсалған материалдық
және еңбек шығындарымен, техникалық талаптармен, сонымен қатар сынақ
әдістерімен, қабылдау, маркалау, буып- түю, тасымал және сақтау
ережелерімен анықталады. Бұйым жасау шығындарын азайту басты талаптардың
бірі болып саналады.
Бұйымның тұтынушылық қасиеттері әлеуметтік, функционалдық, қолайлылық,
әсемдік, экологиялылық және басқа да көрсеткіштерімен, сонымен бірге оларды
пайдаланудағы сенімділік пен қауіпсіздік көрсеткіштерімен бағаланады[19].
Әлеуметтік көрсеткіштер бұйым шығарылымының қоғамдық мақсатын, қажетті
тұтыну деңгейіне сай болуын анықтайды. Олар және де бұйымның әлеуметтік
мекенжайын көрсетеді. Тұрмыстық жиһаздың көптеген түрлері анық байқалатын
атаулылыққа ие: мүгедектер, балалар, оқушылар үшін, ой еңбегімен
айналысатын адамдар, жас жұбайлар үшін және т.б..
Функционалдық көрсеткіштер бұйымның негізгі қызметін және олардың
барынша пайдалы қолданылуын, сонымен бірге бұйымның негізгі және қосымша
қызметтерді атқарудағы жетістіктерін сипаттайды, техникалық талаптар немесе
стандарттармен бекітіледі. Функционалдық талаптар кешені антропометрия,
физиология, психология, гигиена және инженерлік психология деректеріне
негізделген.
Экологиялық көрсеткіштер бұйымды қолдану барысында қоршаған ортаға
түсетін ауадағы зиянды қоспалардың құрамын сипаттайды. Жиһаздың көптеген
бұйымдары уытты заттар бөлетін материалдарды (желімдер, жылтыр сырлар және
т.б.) қолдану арқылы жасалынады. Бұл көрсеткіштер, тұтыну қауіпсіздігінің
көрсеткіштері секілді бөлек топтарға бөлінбеуі мүмкін, тек қолайлылық
немесе функционалдылық топтарында қарастырылады.
Жиһаз бұйымын жобалауда негізгі ұстанымды ұстанған жөн: келтірілген
барлық талаптар кешенді түрде ескерілуі қажет. Кез келген бұйымның пайдасы,
қолайлылығы және әсемдігі ажырағысыз байланыста, ал бұйым пішіні қызметі,
құрылысы, материалы мен жасалу технологиясынан тәуелді болады.

1.3 Жиналмалы ноутбук үстелін жасауға қажетті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ұлттық стильдегі корпустық жиһазды жобалау
АҒАШТАН ЖАСАЛАТЫН ЖИНАЛМАЛЫ БАҚША ОРЫНДЫҒЫНЫҢ ЖАСАЛУЫ
Балалар жиһазын дайындау
Ағашты көркем өңдеуде мектеп оқушыларының қызығушылықтарын дамыту
Құрастырудың негізгі тапсырмалары
Балалар және мектеп жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар. оқытудың техникалық құралдары
Құрылыста қолданылатын металдар және оның ерекшеліктері,қасиеттері, қолданысы
Геодезиялық GPS жер өлшеу құралдарының түрлері
Бетон және темірбетон бұйымдары мен құрылымдары
Мектеп оқушыларының ептіліктері мен іскерлік қабілеттерін қалыптастырудың ерекшеліктері
Пәндер