Саяси партия және партиялық жүйелер

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 2

І тарау. Партия туралы мағлұмат

Саяси партиялардың пайда болуы . . . 7
Саяси партиялар қызметтері . . . 13
Саяси партиялардың жіктелуі . . . 16
Партиялық жүйе . . . 21
Қоғамдық саяси ұйымдар мен қозғалыстар . . . 29

ІІ. тарау. Қазақстандағы саяси партиялар.

2. 1 Алаш партияның құрылуы . . . 35

2. 2 Қазақстанда коппартиялықтың қалыптасуы . . . 39

2. 3 Халық Конгресі партиясы . . . 40

2. 4 Қазақстанның Коммунистік партиясы . . . 43

2. 5 Қазақстандағы саяси партиялар (“Дәуірлеу”, “Азаматтық”, “Аграрлық”, “Ауыл”, “Ақжол”, “Асар”, “Отан”) партиясы . . . 45

Қорытынды . . . 54

Пайдаланған әдебиеттер . . . 63

Кіріспе

Қоғамдағы саяси қатынастардың маңызды субъектілердің бірі

партиялар болып табылады. Олар бізге демократияның, өкілдіктің, саяси плюрализмнің, қызметкер адамдарды таңдаудың, сонымен бірге толықтай алғанда саясаттың негізін салушы қағидалар ұғымын түсінуімізге жол ашады. Мұндай көп өлшемді және күрделі саяси партиялар секілді құбылыс әрдайым әр кезеңнің ғалымдары және ойшылдарын толғандырған.

Әртүрлі ғылыми ыңғайда және философиялық, категорияларда Маркс, Вебер, Ленин, Дюверже, Берк және т. б. ғалымдар бұл жөнінде қоғам және адам өмірінің әлі белгісіз феноменінің түсінігін ашуға тырысты.

Тарихи әдебиеттерде саяси өмірдің маңызды мәселелірінің бірі мемлекеттік билік сайлау құралдары арқылы бекітіледі деген шешімге жұртшылықтың кең қабатына белгілі болған қатынас жалпы сайлау құқығын орнатуға байланысты тұды деген пікір еді.

Саяси партиялардың пайда болуы қажеттілік туғызған себептер туралы В. И. Ленин былай жазды: “Белгілі бір класс тобыры өз қызығушылықтарын, жағдайын түсіне білу, сонымен қатар өз саясатын жүргізуге ұмтылу үшін дәл осы ұйым қажет”. Партия секілді көп өлшемді және күрделі саяси феномен оның әртүрлі анықтамасының болмысымен түсіндіріледі. Партияның этимологиялық түсінігі, бөлік деген мағынаны білдіреді, саяси шындық элементі, саяси жүйенің толықтай жағында білдіреді.

Партияның болмысын анықтаудың көптеген сан-қилы тәсілдері бар. Олардың арасынан үш негізгісін бөліп көрсетуге болады.

Партияның либералы дәстүрден шығатын түсінігі бір идеологиялық доктринаны қолданушы адамдар тобы. Оған қарағанда партияның дәстүрлі анықтамасы кандидаттардың сайлауға түсуі және кәсіби саяси элита дайындауда сайлау процестерімен байланысты ерекшеленеді.

Екінші тәсіл - Мемлекет жүйесінде әрекет етуші ұйым ретіндегі саяси партиялардың институтционалдық түсінігі. Институтционалдық тәсілдің маңыздығын жоққа шығармай қоғамдық пікірге ықпал етуші бағдарлама, докторина, идеялық себептермен бірлесе өрлейтін ұйым мәселесінде күрделі құбылыс ретінде саяси партиялар болмысы толықтай ұйым аспектілері жоймайды. Саяси партиялар түсінігінде институтционалдық ыңғай абсолютизациясы саяси бейтараптылық, сонымен қатар толық күрес теориясына қарсы ашық түрде зерттеу қатынастарындағы бұл ыңғай болып табылмайды.

Үшінші ыңғай - нақты топтардың қызығушылқтарын (марксизм! Білдіретін саяси партиялар анықтамасы. Мұнымен қатар марксистік дәстүрдің өзінде партиялардың екі тұжырымдамасын бөліп көрсетуге болады. .

а) Маркс және Энгельс тұжырымдамасы, оның дамуының жоғарғы кезеңінің толықтығы ретінде жұмысшы таптың қоғамдық саяси болмыс формасына жататын партиялардың бағдарламаларына сәйкес.

б) Лениндік тұжырымдама, жұмысшы табы авангарды ретіндегі партия келесі белгілермен ерекшеленеді жұмысшы табы диктатурасын құру және саяси революцияға бағдарламалық бағдар, басқа жұмысшы табы ұйымдарына қатынас бойынша партиялар авангардтығы. .

Саясаттануда саяси партиялар анықтамасына ыңғайлардағы ерекшеліктер белгіленгендігін біз көреміз. Тек бір ыңғайда ғана партиялар құрылысының ерекшелігі, оның болмысының өмір сүруі, әлеуметтік тұрақтылық факторлары толықтай көрсетілген. Бұл әңғай үшін партиялардың типтік анықтамасыөздерінің ерекше құрылысы бар адамдар бірлестігі ретінде қарастырылады. Сонымен қатар әлеуметтік құрылыс берік, мемлекеттік билік мекемелердің қабілеттігіне тырысушы және өз ішкі ұйымында мұндай құрылыс болса, онда саяси сахнада олардың жақтастарымен басқару орталықтарындағы партиялық көшбасшыларды біріктіреді.

Ал функционалдық ыңғай кезінде партиялар анықтамасы оның функцияларын орындау көқарасымен құрылады. Берілген ыңғай жақтаушысы К. Лоусон саяси партиялар анықтамасын “жеке адамдар ұйымының арнайы, өкілдері үшін халық өкілеттігін немесе оның бөліктерін сайлаудан басқа немесе сайлау жолымен созуға тырысады, өйткені берілген өкілді ұйымдардың саяси билікті жүзеге асырып, бұл халық атынан мұндай билік жүзеге асыратын анықтама” ретінде саяси партиялар анықталады.

ХІХ ғасырда нақты пайда бола бастаған қоғамдық дамудың тенденциялары саяси партиялардың қалыптасуына елеулі ықпал етті.

Қоғамдық дамудың әр түрлі бағыттарына тұжырымдар жасаған қалыптасқан идеологияның нақты түрде көрініс беруі (либерализм, социализм, анархизм) осы зор маңызға ие болды. Ал осы идеологияны қалың бұқараға жеткізетін және сол мүддені білдіретін бірден-бір қозғалыс саяси партиялар еді. Шындығында да, демократияның ережелері солардың идеологияларында көрініс тапты. Олар мынандай бағыттар ұстанды: адамдардың келісімінсіз ешкім де оларды басқаруға тиісті емес; өздерінң мүдделерін қорғау үшін азаматтар билік құрылымдарына өздерінің өкілдерін жібере алады; өздерінің саяси ұйымдарын құруға құқылы.

Бұдан басқа да бірқатар демократиялық қағидаттар көрсетілген болатын. Осы аса мәнді демократиялық принциптерді өмірге енгізу енді партиялардың қажеттілігі туралы мәселені күн тәртібіне қойды.

Парламенттік, конституциялық, буржуазиялық мемлекеттердің дамуына орай бірте-бірте партиялар өздерінің саяси және құқықтық мәртебелерін ыңғайта бастады, қоғамның саяси өмірінің аса қажетті элементі екендіктерін танытты.

Саяси партия - бұл белгілі бір қоғамдық топтар мен таптардың саяси мүдделері және қажеттіктерін білдіретін, мемлекеттік билікті жеңіп алу жолымен өз мақсаттарын жүзеге асыруды көздейтін және сол билікті жүзеге асыруға ұмтылатын мүдделі адамдардың ұйымдасқан тобы.

Саяси партия - әлеуметтік топтың немесе таптың неғұрлым белсенді және ұйымдасқан бөлігі. Олар саяси билікке қол жеткізу үщін күреседі. Партиялар ұйымдасқан таптар мен әлеуметтік топтардың қажеттіліктерін, мүдделері мен мақсаттарын білдіреді. Саяси биліктің тетіктерінің жұмыс істеуіне белсенді түрде қатысады немесе оған белгілі бір дәрежеде ықпал етеді.

Партияның атқаратын қызметінің тұжырымды мәні мынада: ол халыққа идеологиялық әсер етеді. Саяси сананы қалыптастыруда айтарлықтай рөл атқарады. Саяси партиялар халықты үкіметпен, азаматтық қоғамды саяси қоғаммен, мемлекетпен байланыстыратын тетік болып табылады. Саяси партиялардың басқа ұйымдардан, қозғалыстар мен клубтардан негізігі ерекшеліктері мыналар - олар саяси билікке, билік тетігіне қатысуға таласады.

Партия саясаттың маңызды құрылымы болып саналады. Халық партия арқылы өздерінің топтық талаптарын билікке мәлім етеді, басшылықты сынайды, саяси бағыттың және биліктің өзінің өзгеруіне қол жеткізеді.

Партия топтардың биліктік мәні бар мүдделерін, олардың әрқилы мақсаттары мен қажеттіліктерін рәсімдеп, оларды жоғары мемлекеттік институттарға жолдайды.

Сонымен қатар билік құрылымдары өздерінің алдында тұрған міндеттерді шешу барысында қолдауға ие болу мақсатында партияларды халыққа үндеу жолдау үшін де пайдаланады. Сонымен партияның негізгі мақсаттары саяси жүйелерде билікті жүзеге асыруға бағытталады. Осы мақсаттарды негізіге ала отырып партияның бағдарламасы жасалынады.

Партияны айқындау кезінде оған қоса тағы да мынандай жағдайлар басшылыққа алынады. Олар: ұйымдардың ұзақ уақыт өмір сүруі, яғни саяси өмірдің ұзақтығы; тұрақты, жергілікті ұйымдардың болуы; партия жетекшілерінің назарын билік жолындағы күресті ұйымдастыруға аудару, оған әлде бір жүйе арқылы ықпал ету; сайлау немесе басқа да әдістердің көмегімен халық тарапынан көрсетілетін қолдауды іздестіру. Партияны басқа ұйымдардан өзгешелейтін негізігі белгілер - бұл олардың мемлекеттік билік жолындағы күреске ашық шығуға бағыт ұстануы, мемлекеттік билікті жүйеге асыруға қатысу құқықтары. Саяси партиялардың аса маңызды мәні олардың қандай таптардың, қандай әлеуметтік саяси күштердің мүдделерін қорғайтындығынан және солардың атынан іс-әрекет ететінінен, ол қандай мақсатқа жұмыс істейтінен көрінеді.

Партияның орнын, рөлі мен мақсатын толығырақ түсіну үшін саяси партияның қызметі жөніндегі мәселені терең зерттеп білу қажет. Міне, сондықтан да партияның қызметтері олардың атқаратын іс-қимылдарына, қоғамның саяси құрылымына, оның қандай орын алатындығына және түріне байланысты болады.

Саяси партиялардың пайда болуы

Саяси жүйеге мемлекетпен қатар саяси партияларда кіреді: “Партия” деген сөз латын тілінен шыққан, бөлу, бөлшек деген мағынаны білдіреді.

Тарихқа белгілі алғашқы саяси партиялар Ежелгі Грецияда пайда болды. Олардың мүшелері аз, тұрақтылығы шамалы, жөнді ұйымдаспаған шағын топтар болатын. Олар, негізінен, құл иеленушілердің әр түрлі ағымдарының мүдделерін қорғады. Мұндай партиялар феодалдық қоғамда да болды. Бірақ шексіз әкімшілік билеген дәуірде олардың айтарлықтай маңызы болмады. Еңбекші топтар болса экономикалық бытраңқылық пен рухани езгінің астында еді. Сондықтан олардың саяси партиялар құруға мүмкіндіктері жоқ болатын. Олардың мүддесін ара-тұра билеуші топтың алдыңғы қатарлы мүшелері қорғады.

Тарихқа көз жүгіртсек әрі күрделі және өмірге қабілетті қоғамның негізін салушы сипат ретінде әртүрлі қызығущылықтар, бағдарлар, құндылықтар болып табылады, олар әр түрлі әлеуметтік-феодалдық және идеялық-саяси шарттарды белгілейді. 1 Бірдей қызығушының және көзқарастағы адамдар соңғы уақытта ортақ мақсатқа жету үшін күштерінің жиынтығын өзара қосады. Билік жүйесіндегі фракциялар және бұл қызығушылықтар өкілдері саяси құралдар, заңдарын. Сонымен қатар бәсекеге түсуші фракциялар арасындағы заңдылықтарды мойындаудан қашып құтылу жөн. Ең соңғы кезде мұндай құралдар ретінде қоғамның әлеуметтік-саяси күштеріне негізделген әртүрлі қызығушылықтар және бағыттардың жалын көрсеткішіне әкелер жолды қалыптастырушы партиялар басып табылатын еді.

Партиялардың нақтырақ айтқанда ең алғашқы партиялардың пайда болуы. Антикалық әлемге, яғни Ежелгі Греция, Ежелгі Римде әртүрлі әлеуметтік таптар қызығушылықтарын бейнелеуші ерекше адамдар тобының пайда болуы жатады. Бірақ бұл топтар ұйымдасып рәсімделген, қатаң нақты қызығушылықтар жүйесі болмаған, өз қызметтерінде шектеулі мәселелер шешіміне тоқтап тұрып қалаушы және бағдарламалық шарттары болмаған ұйымдар болатын.

Қазіргі партиялар ағымының алды болған саяси ұйымдардың өмірге келуі. Саяси өмірдің капиталистік қоғамы және саяси жүйесінің құрылуына монархияға қарсы буржуазиялық күрес бастамасымен байланысты.

XVII-XVIII ғасырларды буржуазиялық революция кезеңінде партиялар қазіргідей түсінік берген жоқ болатын, яғни жеке саясат жүргізу белгісі. Ол кезде дін ықпалына берілген, сословиелі, отбасылық, туыстық ұйымдар жиі кездесетін болатын. Мысалы, Англияда өлшенеді буржуазия және дворяндық қызығушылықты бейнелеуші кресвитерман партиясы әрекет етті, буржуазияның радикалды қанатын және “буржуазияланған” дворяндықтың қызығушылықтарын бейнелеуші индепенденттер партиясы әрекет жасады.

Ал Францияда буржуазиялық революциялық демократтарды біріктіруші Якобиндер партиясы, Жер иеленуші буржуазия және асшеледі түрдегі сауда-өнеркәсіптік партиялар қызығушылықтарын бейнелеуші-жирондистер партиясы болды. Бірақ қазіргі біздің түсінігіміздегі саяси партиялар XІХ ғасырдың басында ғана Еуропада пайда болды. Мұндай мағынада олар Европанық мәдениет аясында пайда болды. Институттар ретінде қарастырылуы мүмкін және тек содан соң ғана әлемнің басқа аймақтарында таратылатын болды. Олардың қалыптасуы басты бейне бойынша жаңа класстар (буржуазия және пролетариат) нақты саяси еркіндікті жаулап алумен (сөз, мөр, жиналыс, одақ т. б. ) . сонымен қатар бірқатар лидерде саяси өмірге халықтың кең қабатын қалыптастырушы жалпы сайлау құқығымен байланысты. Бұл партиялардың алғашқы депутаттыққа өз кандидаттарына қолдау көрсетуші жергілікті сайлау. Комитеттерінің бірдей ұйымындағы үйлесімділік нәтижесінде пайда болды. Олардың қалыптасуы ұзақ және күрделі процесс болды. Кестелердің біреуін қарастырайық: партиялардың алғашқы даму кезеңінде идеялар, белсенділер, жалпы көзқарастың өңделуі пайда болды. Екіншісінде, бұл көзқарастар насихатталады, үгіттеушілер жүргізіледі, жақтаушылардың максималды санын тарту бойынша мәселе қойылады. Үшінші кезең идея және талаптың нақты реттелуін болжайды.

Сонымен қатар қоғамдық-саяси белсенділік дамуы жүреді. Бұл процесс екі бағытта дамуы мүмкін:

а) партияға ресімделу жүргізіледі және саяси билікке қатысу қажеттілігі туындайды.

б) алғашқы кезеңде қойылған мақсаттарға жете алмайды немесе оларға жету мүмкіндіктері болмайды. Қозғалыс тоқтап қалуы да мүмкін.

Қазіргі біздің түсінгеніміздегі саяси партиялар Еуропада ХІХ ғ. ІІ жартысында пайда болды. Бұған сол кезде болған буржуазиялық революциялар тікелей ықпал етті. Мемлекеттік биліктің ұйымдастырылуы түрі және жүзеге асырылуы ретінде парламенттер мен парламентаризм дүниеге келді. Жалпыға бірдей сайлау қықығының енгізілуі бухара халқының саясатқа қатысуы алсын одан әрі кеңейте түсті. Жұмысшы табының ұйымшылдығы күшейді. Олар парламентке өз мүдделерін қорғайтын көпшілік партияларды құра бастады. Саясатқа көптеген адамдар тартылып, әлеуметтік қайшылықтар шиеленісті. Осыған байланысты саяси партиялардың рөлі одан әрі өсті. Олар саясаттың негізігі субъектісіне айналады.

Бірақ саяси партиялар бірден көпшілік партия болған жөн. Оның ұзақ тарихы бар. Мысалы, немістің көрнекті саясаттанушысы Макс Вебер. Саяси партиялардың дамуында мынандай кезеңдерді атап көрсетті:

Аристократиялық үйірмелерден
Саяси клубтар

3) Көпшілік партиялар2

Саяси клубтардың аристократиялық үйірмелерден айырмашылығы - олар ең алдымен буржуазияның мүддесін білдірді. (Ал аристократиялық үйірмелер жер иелерінің мақсатын қорғаған болатын) . Олардың тұрақты идеологиялық сайланыстары мен дамыған ұйымы болды. Мұның бәрі оларға қоғамдық жұмысты кең өрістетуіне мүмкіндік тұғызды.

Ал көпшілік партиялардың саяси клубтардан ерекшелігі - олар жұмысын тек сайлау кезінде ғана емес, сонымен қатар әдеттегі, дағдылы уақытта да көпшілікке ықпал етуге тырысады. Өз қатарына адамдарды көп тартады. Өздерінің үгіт-насихат жұмысында саяси ағартушының, үгіт, тәрбие, мәдени қызмет т. б. саяси әсер етудің бай мүмкіндіктерін пайдаланды.

Көрсетілген үш кезеңді тасығанмен Ұлыбританияның екі партиясы ғана басынан кешірді. Олар Либералдық (Виги) және консервативтік (Тори) партиялары. Ал қазір өмір сүріп отырған партиялардың көбінің даму жолы қысқа. Олардың біразы екі сатыдан өтсе, біразы бірден көпшілік партия болып қалыптасты.

Бірінші саяси көпшілік партия болып 1861 ж. Англияда Либералдық партия құрылды.

Американың белгілі саясаттанушысы Дж. Ла Паломбараның ойынша партиялар мынадай төрт белгімен сипатталады.

партия белгілі бір идеологияны қорғайды немесе кем дегенде адамды, дүниені ерекше көре біледі;
партия -адамдарды жергілікті ұйымнан бастап, халықаралық дәрежеге дейін саясаттың әртүрлі деңгейде ұзақ біріктіретін ұйым;
партияның мақсаты -білікті қолға алып, жүзеге асыру (көбінесе ол коалициялық жолмен жасалады) ;
әр партия өзіне халықтың дейінгі беруінен бастап, мүше болуына қолдауын қамтамасыз еткісі келеді.

Саяси партия тапты немесе әлеуметтік топты ұйымдастырады, олардың саяси сауаттылығын арттырады, жұмысына ұйымшылыдық және мақсаттылық сипат береді.

Поляктың белгілі саясаттанушысы А. Боунардың көрсеткеніндей, қазіргі қоғамда саяси партиялар мынандай қызметтерді атқарады. 3

а) қоғамның ірі топтарының мақсат-мүдделерін анықтау, тұжырымдау және негіздеу;

ә) олардың белсенділігін арттырып, жинақтау;

б) саяси идеология мен саяси ілімдерді жасау;

в) саяси жүйелерді, принциптерін, элементтерін, құрылымдарын қалыптастыруға қатысу;

г) мемлекетте билік үшін күреске қатысу және оның жұмысының бағдарламасын жасау:

д) мемлекеттік билікті іске асыруға қатысу;

е) қоғамдық пікірді қалыптастыру;

ж) жалпы қоғамд, оның белгілі бір бөлігін (топты, тапты, жікті) саяси тәрбиелеу;

з) мемлекеттің, кәсіпорындардың, қоғамдық ұйымдардың аппараты үшін кадрлар даярлау мен ұсыну т. б.

Қазіргі партияның маңызды міндеті-азаматтың қоғам мен мемлекеттің арасындағы байланысты баянды ету.

Партиялар арқылы әртүрлі әлеуметтік топтар өздерінің саяси талаптарын мәлімдейді. Бұрыңғы әлеуметтік-экономикалықсаясатты одан әрі жүргізу немесе оны өзгерту керектігі жөнінде өздерінің көзқарастарын білдіреді. Соның арқасында қоғамның саяси саласындағы қайшылықтардың басы ашылады, әдеуметтік қопарылысқа соқтырарлық еткір, ойда жоқ шиеленістердің мүмкіншілігі азаяды.

Қоғамның қай жігінде партияның ықпалы қолдау тапса, сол топ партияның әлеуметтік негізін қалайды. Ал оған сайлау кезінде әрдайым дауыс беруші сайлаушылар оның электоратын (латынның сайлаушылар тобы деген сөзінен) құрайды. Еуропадағы социал-демократиялық партиялардың дәстүрлі әлеуметтік негізіне жұмысшылар жататын. Либералдық-демократиялық партияларды орта жіктігі қызметкерлер, зиялы қауым, ұсақ кәсіпкерлер т. б. қолдайды. ХХ ғ. ортасынан бастап жағдай өзгерді. Ірі партиялар сайлауда халықтың әртүрлі топтарының дауысын жинады. Солардың мүддесін де көздеді (онымен, партия деп мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негізінде құрылған адамдардың ерікті одағын айтады. Партиялар сайлауға, мемлекеттік органдар құруға, мемлекеттік маңызды шешімдер қабылдауға және оларды іс жүзінде асыруға белсене қатысады.

Саяси партиялар қызметтері

Қазіргі қоғамда көптеген институттар, ұйымдар, мекемелер оның саяси жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылатын көптеген институттар, ұйымдар, мекемелер әрекет етеді. Олардың барлығы бір-бірімен өзара тығыз байланысты. “олар ешқашан өздігінен өмір сүрмеген”. Олардың арасында партиялар ерекше рөл атқаратынын айтып кеткен болатынбыз. Басқа ұйымдар және қозғалыстарға (жастар, экологиялық, антиәскер т. б. ) қарағанда халықтың әлеуметтік таптарының қызығушылықтары қысымшылықпен алынған бұрыңғы билікпен байланысты парламенттік және парламенттік емес жолмен билік үшін күресті өз қызметінің орталығындағы сәйкес органдар партиялар құралдарымен әрекет етеді. Олар ұйымның жоғары деңгейінде тұрады және өз мақсаттарын алға қоя отырып билікке жету үшін күресуге тырысады. Осындай партияның мақсаты қызметі оның қатаң нақты қызметтер тізбегін болжайды.

Партия қызметтері саяси жүйедегі оның орнын жарқын түрде жариялайды. Екінші топ мәселелерін шешуге қажеттілікті білдіреді: ішкі және сыртықы.

Ішкі қызметтерге мыналар жатады:

алғашқы ұйыдар арасындағы партия құрылымын ұйымдастыру және қажетті қатынастар орнатуды, сонымен қатар олардың арасында және жоғары тұрған партиялық инстанциялар.
жаңа мүшелер есебінен партиялар қатарын толықтырушы саяси жаңару қызметі.
қаржы мәселесін шешу (партиялық касса жағдайын бақылау)
биліктің өкілді органдарындағы кандидаттарды алға жылжыту үшін саяси жүйенің басқа құрылысы үшін мемлекеттік басқару ісін білетін жеке адамдар және көшбасшаларды партияға мүшелікке дайындау.

Сыртқы функциялар күрделі құрылыстан тұрады:

әлеуметтік басқару
идеологиялық
саяси.

1. Әлеуметтік басқару қызметі - әлеуметтікөкілеттік жүйесінің жетекшісі бөлігі. Әлеуметтік қызығушылықтар қазіргі саяси жүйедегі бұл топтар және таптар интеграциясы кезінде мүмкіндік беруші мемлекетпен топтар, таптар арасында өзара байланыс орнатушы партиялар саяси мақсаттар формасын алады, мәселелерін шешеді. Осылайша әлеуметтік қызметтер өздеріне мыналарды қосады:

партияның топтармен өз жақтаушылары - болашақ сайлаушылардың санын көбейту мақсатындағы жасайтын жұмысын;
қоғамда болып тұратын саяси және әлеуметтік-экономикалық оқиғаларды топтарға түсіндіруді;
әлеуметтік-саяси ағартушылық және жалпы қызығушылықтар негізінде азаматтар жиынын;
Азаматтарды саяси тәрбиелеу. Қоғам дамудағы тұрақтылықты сақтау үшін жастарды белсенді саяси қызметке тарту мақсатында олармен жұмыс жүргізу.

Идеологиялық қызметтер -партиялық идеология, бағдарламалық құжаттар әдістемесімен, сонымен қатар партиялық насихатты жүзеге асыруға байланысты. Қазіргі ірі партиялар өздерінің ғылыми орталықтары арқылы әлеуметтік зерттеулер, сараптамалар жүргізуді, даму перспективасын анықтауды
Саяси қызметтер

қоғамдағы саяси билік үшін партиялардың күресі және оны өз бағдарламалары негізінде жүзеге асыру;
саяси қызметтегі қатысушылардың әртүрлі формаларын ұйымдастыру;
партиялар ұсынушы, егер сол таптың қызығушылықтарын бейнелемейтін саясат ұстанса, онда мемлекеттік органдарға қысымшылықты оппазиция ұйымдастырады;
Елдің ішінде, сонымен қатар халықаралық аренада басқа саяси ұйымдармен, қозғалыстармен байланыс орнату.

Сайлауға дайындық кезінде партиялар электоральды функцияны да атқарады. Сайлаудан кейін олар парламенттік топтар және фракцияларға біріккен өз депутаттары қызметі арқылы парламенттік функцияларды жүзеге асырады.

Басқару қызметтері - сайлаудағы жеңістен кейін жүзеге асырады, ол кезде партиялар үкімет қалыптасуына қатысады немесе олардың кандидаттары жеке қызметіне жауапкершілікті білдіретін мемлекетпен басқару бойынша жауапкершілікті өзіне алады. Сондықтан партия саяси институттар бақылауына қарамастан өз көшбасшылары қызметін бақылау қажет.

Бұл функциялардың барлығын, яғни ішкі және сыпқы функцияларды толықтай жүзеге асырады, сол немесе басқа қоғамда әртүрлі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.