Советтік Қазақстанның бейнелеу өнері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

1. Кескіндеме

1. 1. Кескіндеме түралы мәлімет

1. 2. Пейзаж дербес жанр ретінде

1. 3. Қазақстанда кескіндеменің дамуы

1. 4. Қазақстан пейзажисттері

2. Әдістемелік бөлім

2. 1. Әдістеме

Мұғалімнің өз алдына қоятын талабы
Пейзаж тақырыбына сабақ берудің әдістемесі

2. 3. Пейзаж сабағын өткізу жоспары

3. Түс және композиция

3. 1. Түсті қабылдау

3. 2. Композиция
4. Майлы бояумен жұмыс істеу

4. 1. Этюд салу үстіндегі жұмыс

4. 2. Картина салу үстіндегі жұмыс

4. 3. Майлы бояумен ұзақ уақыт жұмыс істеу техникасы

Шығармашылық бөлім

5. 1. шығармашылық ізденіс

5. 1. Бурабай

Қорытынды

Қолданылған әдебиет
Кіріспе

Бейнелеу өнерінің көп тараған басты түрлерінің бірі - кескіндеме. Өнердің күрделі де маңызды түріне айналу үшін ол ұзақ жолдардан, қилы кезеңдерден өтті. Сурет салу ермек емес, адамды табиғат көріністерін, маңайымды қоршаған неше түрлі оқиғаларды жазақтықта бейнелеу, шым-шытырық өмір, жайнаған табиғат құбылыстарын екі өлшем бойынша қылқалам арқылы ғана шағын жазықтықта бейнелеу оңай міндет емес. Сызық, жарық пен көлеңке, түс болу т. б. тәсілдерді пайдалану арқылы суретші болмыстағы сан алуан оқиғаларды тізбек-тізбек етіп көз алдымызға келтіреді, ерекше эстетикалық толқу, ой сенімін туғызады. Ұлы суретші Илья Репиннің : «Кескіндеменің жаны бояу емес, идея, тек идея!» - деген ¹ пікірді бұл өнер түрінің негізгі әлеуметтік мәнін дұрыс түсінуге көмектеседі.

Көне заманнан бері келе жатқан сурет салу өнері сызықтан (графикадан) басталады. «Графика» дегеніміз грек тілінен аударғанда «сызамын, жазамын, сурет саламын» деген мағынаны береді.

Бірте-бірте графика техникасы күрделене түсті де, кескіндемеге жол ашты. XV-XVI ғасырларда Еуропада сурет салудың негізгі материалдары әр түрлі ағаш тақтайлар болды. Шығыста шұға, пергамент (бұзау терісі), күріштен жасалған қағаз пайдаланылды. Қазіргі суретшілер қалың қолданылады. Шығарманы жазуға кіріспес бұрын шебер оның жоспарын, құрылысын (композиция) мұқият ойластырады, қағаз бетіне алдын-ала шағын суреттер (эскиз) салады. Ірі туындылар қажырлы еңбекті, ұзақ уақытты талап етеді. Мысалы, Ренессанс дәуірінің алыбы Леонардо да Винчи өзінің әйгілі “Мона Лиза - Джокодасын” жасауға бір жылдан астам уақытын сарп еткен. Сәл ғана езу тартқан, бет әлпетінде күлкі өзі ойнаған уыздай жас келіншектің бейнесін салу үшін майталман шебер лайықты кеіпкерлер іздеп, Италия қалаларын аралады, көп аам жиналған сауық кештеріне, жәрмеңкелерге, шөп сататын базарларға барып тұрды. Демек, Леонарданың кескіндеуді бейнелеудің басқа түрлерінің бәрінен жоғары қойып, “өнердің атасы” деуі өте орынды сияқты. Мұндай құнды еңбек ұзақ уақыт ізденуден туады. Ол айна бетіне шағылысып түскен бейнеден анағұрлым терең, мазмұнды әрі көркем болуы тиіс. Италия өнерінің тағы да бір кемеңгер қайраткері Рафаэль Санти осындай творчествалық азаптарды еске ала отырып: “Мен бір сұлудың салу үшін бірінен-бірі өткен жүздеген сымбатты арулармен жақын танысып, оларды көз алдымнан өткізуім керек”, - деген екен. Осы бір ғана сөйлемде қаншама терең сыр жатыр. Ал орыс суретшісі Александр Иванов өзінің Третьяков галереясындағы “Мессияның халыққа көрінуі” деген атақты туындысына қайта-қайта оралып, оны толық аяқтауға жиырма бес жыл өмірін арнаған.

Көптеген суретшілеріміздің кескіндемелік шығармалары тұрмыс-салтты, әдеп-ғұрыпты, халықтар дәстүрін баяндауға арналған. Мысалы, Әбілхан Қастеев салған революциядан бұрынғы қазақ елінің тарихын бейнелейтін туындыларды еске алайық. Оның «Сатылған қалыңдық» және «Қыз алып қашу» деген еңбектері көптеген ғасырлар бойы «мықтылардың» отымен кіріп, күлкімен шыққан, күң болған қазақ қыздарының революциядан бұрынғы қайғылы да зарлы өмірін көз алдымызға елестетеді.

Бізді қоршаған жаратылыс адам үшін тек өмір сүретін орта ғана, оған күнделікті әсер ететін құдыретті күш. Сондықтан да табиғат көрінісін бейнелеген орыс суретшілері Левитан, Шишкин, Васильев, Куинджи туындыларына таңырқамай қарау мүмкін емес!

Туған еліміздің ақ қайынды ормандарын, тұнық сұлу көлдерін, сылдырлап аққан мөлдір бұлақтарын поэзияға, жырға айналдырған суретшілер Грабаль, Сарьян, Герасимов, Пименов, Рылов және тағы басқа пейзаж жанрына мол үлес қосқан қылқаламның көрнекті шеберлері. Демек, дүниеүзілік өнер өнер және мәдениет мұраларымен жан-жақты танысу ізгі міндет. Ол бүгінгі күнді, өткендегі қилы-қилы оқиғалар мен өмір құбылыстарын түсіну үшін қажет. Бұл ретте, рухани өмірімізге кескіндеме айрықша орын алады. Бейнелеу өнерінің тарихында әлі күнге дейін өзінің көркемдік, қоғамдық маңызын жоғатпаған живописьтік туындылар аз емес. Мысалы, Рафаэльдің «Сикс мадоннасы», Брюллов салған «Помпейдің соңғы күні», Суриков қылқаламынан туған «Барыня Морозова» және тағы басқалары.

Мен көп жылдар бері Бурабайға барып жүрмін. Бір қарағанда төңіректі қоршаған сулулыққа әлдеқашан көзім де, көңілім де тояттағандай.

Бірақ, таңертен екі мезгілде біртүрлі ғажап коріністерге ұдайы таңдануым таусылар емес: ақбалтырлы қайындар шыққа малынып, оның сәулесі күмістей жалтыраған. Айнакөлге түскен сәтті корсеніз қой! Бұл бір таусылмайтын жыр . . . Бұл- бұл ма, алыстан келген демалушыларға халық аузындағы Бурабай туралы аңызды айтып беру мен үшін өте бір ғанибет. Әуел баста тәңірі мына әлемді жаратқанда қазақтарға қалық қыртысты, кең жазықты ғана сыйлаты- мыс . Осы азсыңған қазақтар жаратушыға базыналық айтқан деседі. Сонда ол қоржынына қол салып, қолына түскенін осы атырапқа шошып жіберген екен дейді. Бүкіл Көкше, Бурабай сонда пайда болған сілемдер болса керек. Бәрібір енді бүгін оның сәнін айтып, жеткізе алмайсын . . .

1. 1. Кескіндеме түралы мәлімет

Живопись атауын қазақ тіліндегі әдебиеттерде кескіндеме деп аударып жүр. Ол негізінен силуэт, сыртқы пошым (бейне), яғни табиғаты жағынан графика түсініктеріне жақын. Ал бұл жерде кескіндеме бейнелеу өнері ретінде қолданалып отыр. «Кәсіби өнер» түсінігіне келетін болсақ («Профессиональное искусство»), әдейі академиялық білім алған суретшілер шұғылданатын өнер. Оның бұл түріне айналысатын адамның академиялық машықтылық пен академиялық позициялық принциптері қоятын талап-тілектері кәсіби деңгейде меңгеру тиіс. Осыған байланысты «Кәсіби кескіндеме өнері» деген тұжырымды анықтап айтатын болсақ академиялық позициялық принциптерінде қалыптасқан бейнелеу өнері. Қазақстанда Ұлы Қазан төкерісінен кейін пайда болған Республикалық мәдени өнеріне түбегейлі әсер еткен академияның позициялық принцип негіздерін анықтайтын «Еуропалық классикалық реализм». Бізге Москва, Ленинград секілді орталық қалаларда орналасқан Кеңес Үкіметінің көркем өнер орнындарынан енген еді. Біз бейнелейтін өнердің оның басқа түрлері секілді адамның көңіл-күй сазы мен сезімі тереңдеудің дамытуда, яғни эмоционалды тәжірибені арттыруда қосатын үлесіне рухани мәдениетімізді меңгеруге этикалық, эстетикалық тәжірибенің тиімді жолын ашуға табиғи жағдайда жасайтын құрал ретінде қарастырамыз. Дегенмен бейнелеу өнерінің негізгі критерилері.

«Бейнелеу өнері» деген түсінік атауының өзі білдіріп тұрғандай ол затты, тұлғаны, табиғатты «бейнелеу» деген сөзден пайда болады. Яғни, көркем құрал-тәсілдер (бояу түсі, жағыз, штрих, нақыштау, ою, шекімдеу) және материалдар (қағаз, кенеп (холст), саз, тас) арқылы табиғи объектінің образы бейнесі сомдау. Ол шындықтың образды көшірмесі болғандықтан «ұқсас, ұқсас емес» деген критерилермен бағаланады. Бейнелеу өнерінің «реализм» түсінігіне қатысты айқындау сипаты осыған байланысты. Бейнелеу өнерін әр кезеңде, әр жағдайда түрліше айтады. Өнердің осы түріне енетін шығармаларда көзбен қарау арқылы түсініп, бағалап, кеңістікке қабылдаймыз. Осыған байланысты кеңістік немесе кеңістікті бенелеу, яғни визуальді өнер түсініктері бейнелеу өнеріне синоним бола алады. Орысша айтқанда ол «профессиональное» немесе «визуальное искусство».

Сызық пен жазықтық үшін масштабтылығымен пласстикалық икемділікке қатысты оның «пласстикалық өнер» деп қалыптасты.

Бейнелеу өнеріне тағы бір синонимі - әсем өнер. Мұндай шығармалар сазды нақыш пен әсем бедерлік, айшықты бояу түсімен ырғақты сызық әуендері мен таңбалар кереқарлығымен анықталатындықтан және оның басты көркемдік бейнесі - сұлулық, әсемдік болғандықтан да, ол осылай аталады. Дегенмен осы түсініктердің ішінде жиі пайдаланатын термин - бейнелеу өнері. Ол заманның рухани мәнін, саяси философиялық көркем мәдени эстетикалық адамгершілік идеяларын мағыналы мазмұнға айналдырады. Осыған эмоционалды психологиялық сипат береді. Бейнелеу өнерінің түрлеріне живопись, графика, мүсін, көркем фото т. б. жатады. Сонымен бірге сәулет өнері, қол өнері, дизайн үшін кеңістікті, пластиканы, визуальді әсем деген секілді түсініктерде ортақ екені белгілі. Қолөнер туындылары, дизайн бұйымдары, архитектуралық ғимараттар нақтылы ешнәрсені бейнелегенмен, олардың образы, пішіні, құрайтын көркем пластикалық құрылымдары мен ырғақты тізілімше және синтезді сипатына қарай өнердің осы түрлерінде бейнелеу өнерінде жанаманы жатқызамыз. Ал живопись пен қол өнер арасындағы айырмашылық біз бейнелеу өнері деген түсінікті өзінің атауына сәйкес реалистік өнерімен синони ретінде қарастыру тәжірибесіне байланысты анықталады. Жалпы айтқанда бейнелеу өнерінің өткеніне зер салып қазіргі таңдағы көрінісіне талдау жасасақ және оның болашағына көз жүгіртер болсақ бейнелеу өнері жөнінде қалыптасқан өзіміздің білетін классикалық пікір мен қазақтың әстүрлі шығармашылығы және осы шығармашылық негізінде пайда болған дәстүрлі халық өнері мен дәстүрлі өнер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды, олардың өзара әсері мен жүйелі даму заңдылықтарын да ескеруіміз керек. Ол үшін біз бір жағынан бейнелеу өнердің өрбу аумағын қамтитын заңдылықтарына назар аударуымыз керек. Оның реализм шеңберінде көріністері мен даму тарихында орын алған көркемдік, стильдік, жалпы халықтың сипаттағы бет-бейнесін анықтап алуға тиіспіз.

Осы айтылған мәселені екінші бір бейнелеу өнерінің жалпы халықтың сипаты мен бірге оның ұлттық ерекшелігі болатыны дауыссыз. Ал ұлттық белгілердің қалыптасуы өнердің синтездік болмысы мен анықталатын күрделі құбылыстарымен байланысты. Алдымен бейнелеу өнерінің табиғи сипатына байланысты қалыптасқан реализм түсінігіне тоқталайық, бұл түсінік бұрынғы мектеп және жоғарғы көркем оқу орындарында жетекші орын алып келеді. Өнер тарихында реализмнің басты ұғымы мен табиғатымыз жоғарғы тас дәуірі кезеңінен бері қарай дамытамыз. Бұл кезең өнері қуатты және өміршең болатын. Одан кейінгі ежелгі Қосөзен өмірі, Мысыр, Қытай, Жапон, Үнді секілді елдердің ішкі мәдениетіндегі ұлттық ерекшелік пен реалихзм арақатынасындағы көркемдік римдерге әлемдік мәдениет тарихы үшін көкейкесті мәселелердің бірі.

Пейзаж дербес жанр ретінде.

Живопись - бейнелеу өнерінің неғұрлым бай әрі толысқан түрі, онда бейнелеудің сан алуан құралдары қолданылады. Суретшілер өнердің ұшы-қиырсыз осы саласынан көбіне өздері сүйген әуендер мен тақырыптарды таңап алады.

Пейзаж (“Paysade” деген француз сөзінен шыққан) - бұл ландшафтты, табиғатты бейнелеу. Пейзаж дербес жанр ретінде Қытайда, Жапонияда және басқа Шығыс елдерде (VII-X ғасыларда) Еуропадағыдан ертерек қалыптасты. Еуропаық живописьте ол XVII ғасырда, алдымен Италияда пайда болды, ал содан кейін Голландияда ерекше жоғарғы дамыды. Орыс өнерінде пейзаждың гүлденуі XIX ғасырдың соңына түспе-түс келді (И. Левитан, К. Коровин, Н. Рерих және басқа да көптеген суретшілер) .

Пейаж - қайсібір жерлерді жай айнытпай бейнелей салу емес, онда суретшінің сезімдері мен ойларын берудің үлкен мүкіндіктері жатыр. Адам өмірімен салыстырып қарағанда аспан, теңіз толындары, ормандар мен таулар жүздеген, мыңдаған жылдар бұрын қандай болса, сондай күйінде қалады. Бірақ осы бір өгермейтін табиғатты алуан дәуір суретшілері түрліше көріп, түрліше бейнеледі.

XVII ғасырдағы голланд суретшілерінің картиналарында теңіз үнемі дерлік романтикалық сарынсыз болып келеді, олар табиғат сұлулығын іңкәрлікпен қызықтауға бейім емес. Олар үшін теңіз-сауда мен жұмыс орны, тіршілік әрекетін іздстіретін кеңістік.

Атақты маринист Айвазовскийде теңіз әрдайым дерлік үрейлі дүлей күш, мөлдірлеу құпия сырлы тұңғиық. Орасан зор толқындар қия жартастарға лап қояды. Адамдар, тіпті көшелердің өзі де осынау қаһарлы, өлшеусіз қуатты стихияда өте кішкентай әрменсіз де қорғансыз. Оның картиналары әсем стихияға деген тәнтілікке, романтикалық сүйіспеншілікке бөлінген.

Бір табиғи мотивтың өзі суретшінің қыл қаламына мүлде басқа толысуға, басқаша түске ие бола отырып, шебердің талғамын, көзқарастарын, көңіл-күйін береді.

Оның үстіне, “мәңгілік” табиғат тіршілігіне уақыт өтуімен бірге жаңа әуендер енеді, табиғат адамның әсерімен өзгеріп отырады. Темір жолдар, автомобиль жолдары, жоғарғы вольтті электр желілерінің діңгектері мен сымдары, аспанда ұшқан реактивтік самолеттің будақтаған ізі - осының бәрі бүгінгі күннің көрінісі. Мұны қазіргі заманғы суретші аңғара тұра аолмайды.

Пейзаж және натюрморт, әдетте, тақырыптық картинаның құрамдас бөліктері де болуы мүмкін. Бұл жерде олар көркем образды жасауда белсенді қосалқы роль атқарады.

Тақырыптық картина - өмірді, адамдардың өзара қарым-қатынастарын көрсететін қандай да бір шын мәніндегі немесе фантастикалық көріністі бейнелейтін картинаны осылай атайды. Мұндай картиналар тарихтан бұрынғы замандардан өз бастауын алады - жартастар мен үңгірлерде алғашқы қауым адамның аң аулау сәтін және бақа да іс әрекет түрлерін бейнелеген суреттер көптен табылуда. Ежелгі Египет, Греция, Рим заманынан қабырғаға салынған живописьтің тамаша үлгілері бізге дейін жетіп отыр.

Бірақ станоктық тақырыптық картина тек Ренессанс дәуірінде ғана пайда болды, кең өріс алды. Тақырыптық картина дамуы оңаша сараптай алады.

1. 3. Қазақстандағы кескіндеменің дамуы.

Кескіндеме - туындылары арнаулы материалдың бетіне бояу арқылы салынатын бейнелеу өнерінің бір жанры. Суретші кескіндемелік шығармасы арқылы заттың сипаты, нәрсе мен кеңістіктің қарым-қатынасын, сәуле мен көлеңкесі, қысқасы кең дүниенің сұлулыққа толы таңғажайып байлығын ашып бейнелеуге ұмтылады. Кескіндеме дәуірдің рухани мазмұны мен әлеуметтік дамуын бейнелеумен қатар, идеологиялық және танымдық қызмет атқарады. Ол тарихи, тұрмыс салт, соғыс, пейзаж, портрет, натюрморт тәрімізді негізгі жанрларға, сонымен қатар орындау сипатына арналуына, бейнелеріне қарай - монументті сәндік (қабырға өрнек, плафондар, панно), қондырғылы (архитектуралық үйлесуге қатысты жоқ суреттер, яғни картиналар) және сәндік суреттер (театр мен кино көріністері, ондағы киім үлгілерін бейнелейтін суреттер), икон салу, миниатюра тобына бөлінеді.

Кескіндеме тағы бір түрі диорама мен панорама. Сондай-ақ, белгілі бір монументті туындының шешімін табуда мозпйка мен витраж да кескіндемемен ұштасып жатады. Суреттің өңін келтіретін бояу түрлері мен ойын сауық әдістеріне қарай да кескіндеме туындылары майлы бояулы кескіндеме, фреска (кеппеген сылаққат сулы бояумен салынады), темпера (әр түрлі қосындыдан, яғни жұмыртқаның сарысы мен өсімдік шырынының қосындысынан, немесе желім мен майлы су ерітіндісін араластыру арқылы т. б. ), елімді бояумен, балауызбен, сырлы бояумен, керамикалық бояумен (тез балқитын әйнексыруды күйдіріп жапсыратын), силикаттық бояумен (еритін әйнек) салынатын суреттер болып жіктеледі. Кескіндемелік шығармаларды салуда акварель, гуашь, пастель, тушь қолданылады. Суреттің мазмұнына қарай бояу түсін құбылту кескідемедегі негізгі әдіс болып саналады. Әр түрлі бояулардың үлесімін тауып, түсін құбылтудан бар кескіндеменің суретші қалаған нақышы шығады. Бір ғана түстегі бояу мен реңнің құбылту арқылы салынатын кескіндеменің түрін - монохромды кескіндеме деп атайды. Профессионалды кескіндеменің туып қалыптасуы мен даму жолы ХХ ғасырдың 30 жылдары басталады. 1933 жылы алғаш рет Алматыда Қазақстан Суретшілер Одағының ұйымдастыру комитеті құрылса, 1935 жылы Қазақстан Мемлекеттік көркемсурет галереясы, ал 1938 жылы Театркөркемсурет училищесі ашылды.

Суреті Н. Г. Хлудовтың “Киіз үй” (1891), “Тайынша мінген бала” (1907), “Тау өзені” (1933) атты шығармаларында қазақ халқының өмір тіршілігі, тұрмыс-салты мен мекен-жайының көркем табиғаты өз бейнесін тапты. Алғашқы ұйымдастыру жылдарындағы көптеген қиындықтарға қарамастан, қазақтың бейнелеу өнері елімізде болған маңызды өзгерістерді бейнелеуге ат салысты. 30 жылдардағы кескіндемелердің салған суреттерінде жаңа дәуірдің жарқын бейнесі Ф. И. Блокоевтың “Қазақ қыздары” мен “Ертістегі көпір құрылысы”, В. И. Антощенко-Оленевтің “Станокшы қыздары” т. б. көрінді. Қазақстандағы бейнелеу өнерінің дамуы реалистік кескіндеме заңдылықтары мен тәсілдерін меңгеруге ұмтылған жас суретшілердің қатарын молайтты. Мысалы, А. Ташбаев “Автопортрет” (1930), Б. Сәрсенбаев “Бай” (1934) атты картиналарын салды. Осы жылдары қазақ бейнелеу өнеріне өзіндік үлес қосқан Ә. Қастеевтің акварельдік туындылары (“Мектепте”, “Қызды еріксіз аып қашу”, “Сатып алынған қалыңдық”, “Колхоз той”: 1930-1938) өмірге келді.

1. 4. Қазақстан пейзажисстері

Кескіндеме Қазақстан территориясындағы ежелгі өнердің бір түрі болып саналады. Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде оның алғашқы элементтері былғарыдан, сүйектен, ағаштан, тастан, металлдан, матадан жасалған бұымдарды нақыштаудан көрінеді. Орта ғасырларда архитектура құрылыстардың безендірілуі мен халықтық қолөнерде сурет кең қолданылды. Ахмет Иассауи мешіт-кесенесінің (14 ғасыр Түркістан) нақышталуында, беіт үстіне қойылған құлпытастар мен бекістастарда (геометриялық көрініс, жануар бейнелері), кілемдерде (текемет, сырмақши, алаша, басқұр, т. б. ), ыдыс аяқтар мен үй жиһаздарында суреттер елеулі орынға ие болды.

Қазақтың тұңғыш суретшілерінің бір - ұлы ағартушы, ғалым Ш. Уәлиханов. Ол өзінің саяхаттары кезінде туған жердің пейзаждарын, ежелгі ескерткіштерін, тұрмыстық заттарын, киімдерін өмір көріністерін, адам портреттерін («Сырымбет», «Шақырымдық бағана тұсындағы табиғат көрінісі», 1850; «Сартайдың портреті», 1856) қағаз бетіне түсірді. Қазақстандағы бейнелеу өнерінің дамуына суретші Н. Г. Хлудовтың тигізген әсері зор болды. Ол ұйымдастыған тұңғыш көркемсурет студиясынан бірінші профессионал қазақ суретшісі Ә. Қастеев бастауыш білім алды. Н. Хлудов қазақтың тұрмыс-салт дәстүрін, табиғат көріністерін бейнелейтін («Әйелдің портреті» 1885, «Тау өзені», 1886, «Салт атты», 1902) біраз еңбектер тудырды.

Қастеевтің ұлттық нақышқа толы, өткір бейнеленген («С. Құсықбаевтың портреті», 1930; «Кітап ұстаған қазақ қызы», 1932; «Абай», 1934) біраз суреттері бар.

1945-1956 жж. Қаз КСР-і Суретшілер Одағы басқармасының төрағасы болды. 1931 жылы бірінші рет көшпелі көрмеге қатысты. Оның «Мектепке», «Автопортрет», «Қарындасымның портреті» (1930), «Көгілдір көйлекті қыз» (1931) және де басқа портреттік туындылары көркем шеберліктің үлгісі әрі олар бейнелеген қаһармандарының жан дүниесіне терең бойлай білудің айғағы. 1937 жылдан табиғатты бейнелеу жанрында жемісті еңбек етті. Бірқатар шығармаларында қала болмысы («Кіші станица көрінісі», «Медеуде», «Тау көрінісі», т. б. ) бейнеленді. Туған жерге деген махаббатты «Жайлауда» (1938), «Үй жанында» (1940), «Күзгі табиғат» (1942), !Айдынды мұз» (1951), «Биік таудағы мұз айдыны» (1954), «Гүлденген алма ағашы», «Қыс» (1958), «Суретші шеберханасында» (1962), деген туындыларында анық байқалады. «Түрсиб» (1932), «Егін орағы» (1934), «Жаңа мен ескі тұрмыс» (1937-41), трихтиптарында қазақ ауылының төңкеріске дейін және одан кейінгі өмірі мен тұрмысы шынайы бейнеленеді. Ә. Қастеев Азамат соғысы тақырыбына арнап «Қазақстанда Қызыл Армия ұйымдастыру» (1940), «Амангелді сарбаздары» (1970) сияқты картиналар салды. «Жайлаудағы автодүкен» (1963), «Қапшағай ГЭС-і» (1972) монументті полотнолардың, ғалымдар мен мәдениет қайраткерлерінің портреттерін («Сәбит Мұқанов», 1945, Сауранбаев Н., 1943) .

«Қазақстан жерінде», «Тың туралы», «Қазақстан байлығы» сияқты акварельдік топтамалардың авторы ә. Қастеев қаламынан туған мыңдаған картина, акварель, суреттер республиканың бейнелеу өнеріндегі жылнамасы іспетті.

Салған суреттерінің көркемдік дәрежесі жоғарғы, дербес шығарма болып есептелетін аға буын суретшілердің қатарына Е. А. Говорованы «Өзен жағасындағы қарағай», 1940; «Мәжнүн тал», 1958; «Ымырт, 1965), Р. В. Великанованы (Қарағаштар», 1942; «Табиғат құшағында», 1964), Қ. Қожықовты («Абай өлеңдерінің иллюстрациялары», 1944-48), Л. В. Гербановскидің («Атты қазақ», 1933), П. Я. Залцманды («Жорық», 1967), Ә. Ысмайловты («Қарағанды шахталарында», 1932; «Шахтерлер», 1932) т. б. атауға болады. Сурет жанрында 1950-60 жж. белгілі суретшілер Сахи Романов, Е. М. Сидоркин, Г. М. Ысмаилова жемісті еңбек етті.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.