Нарықты мемлекет тарапынан реттеу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім.
І. Қазақстанда нарықтың қалыптасу ерешеліктері мен
заңдылықтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .5
1.1 Нарықты реттеудің мәні және
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
1.2 Мемлекеттік реттеу
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
ІІ. Мемлекеттік емес реттеу
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
2.1Қазақстанда өтпелі кезеңде нарықты мемлекеттік реттеу
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 23

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..24

Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..26

Кіріспе.

Бұл курстық жұмыста нарықтық экономика жайлы мәліметтер, даму
тарихы,және теориялары жайлы айтылады. Бұл нарықтық экономика жайлы әлемнің
бірнеше ғұлама ғалымдары өздерінің өй - пікірлерін ортаға салып
тұжырымдама жасаған.
Мысалға ала кетсек стихиялы нарықтың идеологы, әлемдік
экономикалық теорияның негізін қалаушы Адам Смит (1723 – 1790 ж ). өзінің
“Халықтар байлығының табиғаты мен себептері туралы зерттеу ” (1776)
ж. туралы еңбегін жазған. Басты еңбегінде ол жеке меншік иелерінің
байлықты көбейтудегі мүддесі өндірісті дамытудың және қоғамдық
қажеттіліктерге лайықтаудың қозғаушы күші болып табылады деп көрсеткен.
Монополиялық нарық XІX ғасырдың аяғында XX ғасырдың бас
кезінде өмір сүре бастайды. Бұл кезеңде еркін бәсеке шектеліп, экономикада
сапалық және сандық өзгерістердің динамикасы кері әсер етеді. Өндірісте
монополиялық үстемдік ғылыми - техникалық прогрестің баяулауына , бағаның
өсуіне, тауар тапшылығына, ал түптеп келгенде, қоғамның барлық
қайшылықтардың шиеленуісіне әкеліп соқтыратынын жайлы айтылады. Қазірге
өркениетті елдерге реттелмелі нарық тән болып отыр. Бұл жұмыста және де
Қазақстанның нарықтық даму тарихы жайлы тереңірек айтылып өтіледі.
Мұнда қазақ халқының мал шаруашылығымен ғана емес егін шаруашылығымен
айналысқан. Қазақстан өз егемендігін алғаннан кейін өзінің жаңа даму
экономикалық реформаларын жасайды. Қазақстанның нарықты экономикаға
көшу шартты түрде үш кезеңге бөлініп отыр.
Бірінші кезең (1992 - 1995) жылдар. Екінші кезең (1996 - 2005)
жылдар
Үшінші кезең 5 -7 жылға созылады.Осы жылдар ішінде Қазақстан дүниежүзілік
нарықта өз орнын алып, жаңа индустриалды елдер қатарына кіруімен
сипатталатын болады.

Курстық жұмыстың өзектілігі. Курстық жұмыстың өзектілігі мен мемлекетің
нарықтық экономикаға көшу жағдайындағы қойылған мәселері жене нарықтық
экономикаға байланысты негізгі экономикалық реформалар.Мемлекеттің саяси
және экономикалық қарым –қатынастары халықтың әлеуметтік тұрмыстық
жағдайы.
Міндеті. Нарықтық экономиканың мемлекеттің негізгі міндеті – оның тиімді
жұмыс істеу үшін қолайлы жағдайлар тудыру және дамвту, кәсіпкерлік
еркіндігі мен адал бәсекелестік ұйымдастыру болып табылады.Бұл мәселені
шешудегі ең алғашқы адым көптүрлі экономикалық процестерді реттейтін
заңнама – құқықтық және нормативті база жасау болуы қажет.
Зерттелу деңгейі. Нарық жағдайда ғылыми ақыл- ой немесе ғылыми – тех -
никалық жаңалықтар қоғамдық беделге ие болуы қажет.
Ғылыми – техникалық жаңалықтар нарығының ойдағыдай жұмыс жасау
үшін мынадай шарттар қажет. а)ғылыми- зерттеу, жобалау және басқа да
мекемелерді бюджет есебінен қаржыландыру өзін- өзі алмастырылуы қажет.
а)балама ғылыми- техникалық жаңалықтар мен ақыл-ойды қолдау қажет.
Обьектісі. Нарық обьектісіне жатады.тауар, ақша.Тауарларға жататындар
өндірілген факторлары және көрсетілетін қызметтер түрі. Ақшаға жататын -
дар- құнды қағаздар, метал және ақшалар.
Мақсаты. Бұл курстың негізгі стратегиялық мақсаты – демократияны дамыту,
меншік қатынастарды реформалау, нарықтық экономиканың өндіру
болып табылады.Сонымен қатар дамыған тауар және валюта, капитал, жұмыс
күші, бағалық қағаздар, интеллектілік меншік нарығын құру болып табылады.

Қазақстанда нарықтың қалыптасу ерекшеліктері мен

заңдылықтары

Нарықтың экономика – ертеден келе жатқан шаруашылықтың жүргізу
құралы, оның дамуынң өзіндік бай тарихы бар.Нарықтың қалыптасуы айырбас пен
қоғамдық еңбек бөлінісінің дамуымен байланысты.Нарық қатынастарының дамуын
мынадай негізгі кезеңдерге бөлуге болады.а)нарық элементтерінің пайда
болуы, б) натуралдық айырбас кезеңі нарығы, в)тауар баламасы кезеңінің
нарығы, г)тауар емес балама кезеңінің нарығы.
Бірінші кезеңде айырбас операциялары тұрақсыз, кездейсоқ болады
,олар өндірістің шарттары болып табылмайды.Құндық қатынастар,әрбір жеке
сауда-саттық көріністерде кездейсоқ болады.
Екінші кезеңдегі тауар қозғалысын мына формула бойынша Т1- Т2
көрсетуге болады.Балама айырбаскезеңі көбіне-көп өндірістің шарты бола
бастайды.Осының нәтижесінде қоғамдық қажетті шығындар категориясы
қалыптасады.Құнның субстанциясы әліде болса тауардың бір түрімен
біртұтас болып бірігіп кеткен жоқ, сондықтан “таза’’ құнның иеленушісі болы
бірнеше тауарлар көрінуі мүмкін.
Үшінші кезеңдегі тауар тепе-теңдігі мына айыырбас формуласы бойынша
балама-Т2 .Әрбір жергілікті нарыққа балама тауардың бір
түрі тән. Ол ерекше тұтыну қасиетіне байланысты әрдайым ортасынан ығысып
шығып қалып отырад.Бұл кезеңде “таза” құн өзінің иеленшісінің белгілі бір
заттық формасымен біртұтас болып бірігіп кетедіоған тауар қабығынсыз өмір
сүре алмайтын “шығындық “және “шығындық емес’’ деп бөлінетін құрамалары
байла-нады.Дүниежүзілік нарықтың қалыптасуымен құнның жеке дара иеленушісі
қызметін алтын атқара бастайды.
Төртінші кезеңдегі тауар қозғалысының формуласы Т1тауар емес балама
Т2 Алтынға тікелей айырбастың тоқта-луымен құнның “таза” иеленушілері –
несие ақшалар өзінің тауарлық мәнін жоғалтады.Былайша айтқанда, құнның өзі-
нің заттық иеленушісінің оқшаулануы – қазіргі замандағы нарықты сипаттайтын
құбылыс болып табылады.
Сонымен бірге нарықты стихиялы түрде дамушы неме-се еркін нарық,
монополиялы нарық, реттелмелі нарық деп бөлінеді.
Стихиялы нарық капитализімнің алғашқы кезеңінде болды, оған еркін
тауар өндірушілер мен сатып алушылар , еркін бәсекемен еркін бағалар тән
болды. Стихиялы нарық-тың идеологы,әлемдік экономикалық теорияның негізін
қалаушы Адам Смит(1923-1990) өзінің “ Халықтар байлығы-ның табиғаты мен
себептері туралы зерттеу” (1776ж)деген басты еңбегінде – жеке меншік
иелерінің байлықты көбей-туге мүддесі өндірісті дамытудың және оны қоғамдық
қажеттіліктерге лайықтаудың қозғаушы күщі болып табы-лады деп жазған
болатын.Сонымен бірге А.Смит,екі кәсіп-кер немесе саудагердің арасындағы
әңгіме әрқашанда бағаны өсіру ниетіндегі даумен аяқталады деп көрсетті.Оның
пікірінше, мемлекет мұндай даулы мәселелерді шешуге араласпауы керек, олтек
қана жалпы тәртіпті қамта-масыз ететін “түнгі күзетшнің” рөлін атқару
қажет.
Мемлекет “Laisser faire” (меилі өзімен өзі жүрсін ) саясатын
жүргізіп бәсекені шектеуден аулақ болуы керек.Бірақ А.Смит осы екі дәлел
негізінде жаппай анархияны қорғаған жоқ. Керісінше, олжеке капиталдың
монополиялар мен картельдер арқылы бәсеке күресіне шек қоятын “жаман
әдеттеріне’’ мейлінше күдікпен қарады. Тек бәсеке ғана бағаны төмендету
және өндіріс көлемін арттыруға ынталандырылады,нарықты реттеуге қабілеті
болады деп көрсеткен болатын.Сөйтіп,А.Смит нарықты экономиканың өзін - өзі
реттеу механизімін ашты.Еркін бәсеке мен нарықтың “көрінбейтін қолының”
пайғамбарының пікірінше – жеке мүддені қоғамдық игіліктің пайдасына жарату
мүмкін болады.Кейіннен, қоғамдық өндірістің күрделіленуіне байлансты
нарықта анархия орын ала бастады.Мұндай жағдайда,оны реттеуді монопоиялар
өз қолына ала бастады.
Монополиялық нарық XІX ғасырдың аяғында XX ғас-ырдың алғашқы
кезеңінде өмір сүрді.Нарықтың бұл түрінде еркін бәсеке шектеледі, ал ол
экономикадағы сапалық және сандық өзгерістердің динамикасына кері әсер
етеді. Өндірістегі монополиялық үстемдік ғылыми – техникалық прогрестің
бақылауына, бағаның өсуіне, тауар тапшылығынаал, түптеп келгенде, қоғамның
барлық қайшылықтарының шиеленісуіне әкеліп соқтырады.Бұған, мемлекеттік
меншіктегі ірі кәсіпорындар монополиясына негізделген бұрынғы КСРО-ның
экономикасында жатады. Нәтижесінде,сұраным мен ұсыным сұрақтары әкімшілік -
әміршіліек тәсілімен шешілетін, тұтынушылардың мүддесіне бағдарланбаған
өндірушілер нарығының типі қалыптасты.
Қазіргі заманғы өркениетті елдерге реттелмелі нарық тән болып отыр.
Оны тек қана еркін тауар өндірушілер мен тұтынушылар, еркін бәсеке мен
бағалар ғана емес, сонымен бірге - өнім өндіруге мемлекеттік тапсырыстарды
орналастыру, шаруашылық субъектілеріне қаржы – несие тұтқалары арқылы әсер
ету, белгілі бір тауар түрлері ментоптарына мемлекеттік баға белгілеу,нарық
коньюктурасын зерттейтін маркетингтік қызметті енгізу, өндірістің көлемін
тікелей шарт жасау негізінде реттеп отыру, әртүрлі кәсіпорын
ассоциацияларын, жарнама-ақпараттық жүйелердіқұру арқылы реттеуде
мемлекеттің шешуші рөлін атап көрсету керек.
Нарықтық қатынастар Қазақстан жерінде қашан пайда болды, оның
ерекшеліктері неде неде деген сұраққа жауап берелік. Себебі біздер әлі
күнге дейін өз халқымыздың,жеріміздің тарихын білмейміз.
Мысалы,Қазақстанда құл иеленушілік құрлыс болмастан – ақ
патриалхалдық – феодалдық қатынастар қалыптасты деген пікір берік
орныққан.Бұны қазақтардың көшпелі мал шаруашылығымен айналысуымен
байланысты.Осы пікірдің негізінде Қазақстанда өндіргіш күштердің даму
дәрежесі өте – мөте төмен болды, тауарлы – ақша, нарықтық қатынастардың
қалыптасуына жағдай болған жоқ дейді.Біздің бұл пілірге үлкен күмәніміз
бар,тарихшы ғалымдар болашақта өз пікірлерін айта жатар.
Нарық қатынастарының пайда болуының ең басты шарты өндіріс құрал
– жабдықтарына жекеменшік. Ал Қазақстандағы өндірістік қатынастардың
негізгі жерге феодалдық меншік болды.Ірі – ірі мал иелері жердің де аса ірі
меншіктенушілері болды.Көшпелі мал шаруашылығы жағдайында жер өндірісінің
шарты ғана емес, сонымен бірге оның негізгі құралы да болды.
Жерге феодалдық меншіктің күшеюі қауымдық (рулық) жерлерді
тартып алу ісімен тығыз байланысты.Оға Ресей империясының өте – мөте қатал
жүргізген Қазақстанды отарлау саясатымықтап әсер етті. Мысалы: 1924 жылға
дейін қазақтардан 43 миллион десятина аса құнарлы, мәйекті жерлер жер
ауып келген орыс шаруаларының, патша үкіметінің әскери чиновниктерінің
меншігіне тартып алынған болатын. Осының нәтижесінде қазақ ауылдарында
жер үшін талас – тартыс күшейді,меншіктік бөлінісу тереңдей түсті,
қауымдық – рулық қатынастар ыдырай бастады, патша үкіметінің әскери
басшыларына сүйенген ірі байлардың жерді тартып алуы барған сайын ауқымды
бола түсті.Бұл процестер қазақ халқында бұрын – соңды болып көрмеген таптық
қатынастар- дың қалыптасуына, оның қайшылықтарының шиеленісуіне қатты
әсер етті.
Тереңдей түскен иеншік бөлінісі Қазақстанда тауарлы ақша
қатынастардың белгілі бір дәрежеде өріс алуына, өркендеуіне жағдай
жасады. Шындығында айырбас, сауда қатынастары қазақ даласында ерте
кезде пайда болды. Айырбас ісінде негізгі бұйым мал болды. Академик
С.Бәйішевтің мәліметтері бойынша, Қазақстанда малмен сауда жасау,
әсіресе XVІ ғасырдан бастап мықтап өріс алған, оның едәуір бөлігі
айырбас, шетке шығарып өткізу үшін өндіріліп отырған.
Өздеріңізге белгілі, қазақтардың күн көрісінің арқауы тек қана мал
шаруашылығы болды, егіншілікпен айналыспаған деген жалаң тұжырым жасалып
келді.Қазіргі тарихи зерттеулер бұл тұжырымның негізсіздігін
көрсетеді.Егіншілік кәсіппен қазақтар өте ертеден айналысқан, олар
негізінен оңтүстік, оңтүстік – шығыс аудандарда орналасқан болататын.
Егіншілік өнімдері шаруашылықтың өз ішінде тұтыну үшін ғана емес,
басқа аудандарға шығарып сату үшін де өндірілетін болған.Өкінішке
қарай, кейінне тауарлы егін шаруашылығының одан әрі дамып қанат
жаюынапатша үкіметінің отарлау саясаты мықты кедергі болды.Жергілікті
қазақтарды шөл - шөлейтті аймақтарға күшпн көшудің кесірінен бұрыннан
қалыптасқан отаршылық ұялары бұзылды. “Қазақ әдебиеті” газетінде
жарияланған экономика ғылымдарының докторы, профессор, академик Толған
Әбдіразақовтың “Қазақстан және қазақтар” деген үлкен мақаласында мынадай
деректер келтіреді.XІX ғасырдың орта тұсында қазақтар арқылы отарлау
Өлкенің дамуына және өндіргіш күшіне айрықша кер әсер етті. Қазақтар алған
байтақ жер бөліктері, көп ұзамай тақырға айналды, олар көп ретте жеке
еңбекпен егін шаруашылығымен шұғылданудың орнына түрлі формада қырғыздарды
қанаумен айналысты. 1848 жылы жүз десятина бөлік түрінде 22376 десятина
жыртылатын жер алған Қапал станциясының қазақтары 1855 жылы, яғни
сегіз жыл өткеннен кейін тек 1826 десятина жерге егін еккен, бұл
қырғыздардың бұрыңғы егіннің 7 проценттей ғана (“Россия”, 10 том, С –
Петербург, 1913, 321 бет ). Осындай процестердің нәтижесінде қазақтардың
тауарлы егін шаруашылығы құлдырап кеткен. Осы бір ғана мысал
нені көрсетеді ? Ол патшалық Ресейдің шаруалар арқылы отарлау саясаты
қазақтың егін шаруашылығын өркендетуге жемісті ықпал етті деген
пікірдің дәйексіз екендігін көрсетті. Оны Т.Әбдіразақов көрсеткен
мынадай мәліметтер де дәлелдей түсті. XІX ғасырдың аяғында Ақтөбе,
Қостанай уездерінде егістің 80 пайызы қазақтардың иелігінде болған.
Орал уезінің қазақ диқандары 1915 жылы 5,4 миллион пұт астық
жинап, оның 4 миллион пұтын астық нарықтарында сатқан. Ал 1893 жылдың
өзінде ғана Ақтөбе уезінде қазақ шаруашылықтарының астық сатудан
түсірген кірісінен жарты еседен артық болған. кезінде патша үкіметі
дала өлкесінде өндірілген арзан астық Россиядағы помещик нанының
бағасын кемітеді де қауіптеніп тиісті протекционистік (ұлттық нарықты
үкімет тарапынан қорғау ) нарық саясатын жүргізеді. Бұдан біз наықтық
экономиканың негізгі белгілерінің бірі – бәсеке күресі Қазақстанда да
болғанын көреміз.
Сонымен бірге нарықтық қатынастардың қалыптасуына белтілі
– бір дәрежеде дамыған қолөнер кәсібі де, өнеркәсіп те әсер етті
Қазақтар үй бастырды, жүннен мата тоқыды, теріден былғары иледі,
металдан ыдыс – аяқтар жасай білді, киім тікті, киіз басып кілем
тоқыды. Бұл салаладың бұйымдары айырбас үшін, тауар ретінде де
шығарылатын болды.
Қорыта айтқанда, шаруашылық салаларының әр алуандылығы
сауданың дамуы патиархалдық – феодалдық шаруашылықтың ыдырауына,
капиталистік элементтердің пайда болуына қолайлы жағдайлар жасады,
бірақ, оны түгелей ірте алмады.Оның негізгі себептерінің бірі –
Қазақстанда өнеркәсіп дамуының артта қалғандығы еді.Бұл да патшалы
Россияның отарлау саясатымен байланысты болды. Өнеркәсіп ресейлік және
шетел капиталының күшімен өріс алды, ал жергілікті капиталдың бұл
саламен айналысуына бөгет жасалды. Капитал негізінен шикізат өндіретін
салаларға пайдалнылды, кен байлықтарын алу қасқана теріс тәсілдермен
жүргізілді олардың тек қана аса бай, қол күшімен ғана алынатын орындары
пайдала-нылды. Сайып келгенде осының бәрі ұлттық өнеркәсіптің пайда болуын
мейлінше қиындатып қана қойған жоқ, сонымен бірге, қазақ елінің
экономикалықартта қалуына өте ұзақ уақытқа созды.
Осындай жағдайлардың салаларынан Қазақстан революцияға дейінгі
дәуірдің өн бойында (содан кейінгі 70 жылдан аса уақыт бойында да)
аграрлы – шикізат кіріптар ел күйінде қала берді. Жерді зор көлемде
тартып алу, отырықшылық ошақтарын талқандау, қоғамдық өмірдің барлық
саласындағы ұлттық алау, қисапсыз алым – салық қазақ халқының
экономикалық жағдайының құлдырауына, еңбекшілердің қайыршылыққа
ұшырауына апарып сқтырды. Осының бәрі Қазақстандағы қоғамдық
прогреске бөгет болып, оның өндіргіш күштерінің дамуын тежеді.
Қазірде тәуелсіз Қазақстан Республикасының алдында жоғарыда
көрсетілген тарихи әділетсіздіктерді жою міндеті тұр. Негізгі
стратегиялық мақсат – демократияны дамыту, меншіктік қатынастарды
реформалау, нарықтық экономиканы өндіру болып табылады.Қазақстанда
нарықты экономикаға көшу шартты түрде үш кезеңге бөлініп отыр.
Бірінші кезең 1992-1995 жылдарды қамтиды. Ол микроэкономикалық
тұрақтандырудың екі негізгі процесімен сипатталады:олар меншікті мемлекет
иелігінен белсенді түрде алу, оны жекешелендіру және тұтыну нарығын
тауарлармен толтыру. 1992 жылғы наурыздың 5-ші жұлдызында Қазақстан
Республикасы Президентінің Жарлығымын қабылданған Қазақстан
Республикасында мемлекет иелігінен алу мен жекешелендірудің 1993-1995
жылдарға (ІІ кезең ) арналған ұлттық бағдарламасында былай деп
жазылған: Жекешелендірудің негізгі мақсаты – мемлекетке қарасты
өндірістік объектілерді, басқа да материалдық және материалдық емес
активтерді мемлекеттің өтеусіз және өтеммен беру арқылы республика
халқына ұлттық мүлікті қайтару барысында меншік құқығын дербестендіру
негізінде орталықтандырылған – жоспарлы экономикадан нарықтық эконо –
номикаға көшу үшін қажетті жағдайлар жасау.
Екінші кезеңде (1996-2005жылдар)экономиканың шикізаттық бағытын
біртіндеп жою жалғасады, бірақ оның басты мазмұны көлік жүйесі мен
телекомуникацияны жедел дамыту, содай – ақ дамыған тауар және валюта,
капитал, жұмыс күші, бағал қағаздар, интеллектілік меншік нарығын құру
болмақ.
Үшінші кезең 5–7 жыл мерзімге созылып,ашық үлгідегі экономиканың
шапшаң қарқын алып дамуымен сипатталады, соның негізінде өтпелі
кезеңнің статегиялық мақсатына жетумен,Қазақстанның әлемдік саудадағы
айқындамасының нығаюымен және дүниежүзіндегі жаңа индустриялы елдер
қатарына кіруімен сипатталатын болады.
Батыс елдерінің шаруашылық саласындағы саясатын анықтайтын
қазіргі замандағы экономикалық теориялар мен мектептерді, шартты түрде,
екі негізгі бағытқа бөлуге болады.
Оның біріншілері – еркін нарықты және экономикаға
мемлекеттің араласпауын жақтайтындар. Еркін нарықты жақтайтындарды
либерализм (негізін салушы Адам Смит), ал оның қазіргі замандағы
жақтастарын “неолиберализм” мектептерінің өкілдері батыс германия
экономисі Милтон Фридмен ( 1922 жылы туған ) деп атайды.
Екінші бағыттың өкілдері экономикаға мемлекеттің белсенді
түрде араласуын жақтайды. Бұл идеяларды алғашқы жақтаушылардың бірі
Джон Мейнард Кейнс (1883 - 1933) жылдары болған бүкілдүнйежүзілік
экономикалық дағдарыс түрткі болды. Ол өзінің басты еңбегі “Жұмыспен
қамтудың, проценттің және ақшаның жалпы теориясы” (1936 ж.) деген
кітабындағы идеялары “классикалық теория ” деп атады және жаппай
жұмыссыздықты тек қана сұранымдв көтермелеу, ынталандыру арқылы
шешуге болады деп қорытынды жасады. Жұмыспен қамту процесінде
мемлекеттік реттеу жүйесіне көшу Дж.М.Кейнстің жұмыссыздық туралы
концепциясының негізгі қорытындысы болып табылады. XX ғасырдың
30-шы – 80 шы жылдары бойында Батыс елдерінде кейнсианстваның әсерімен
нарықты реттеу жүйесі әрекет етті.Оған Дж.М.Кейнстің ізбасарлары,
фанцуздардың “дирижистері ” жатады.Олар, бір жағынан реттелмелі нарықтың
автоматты түрде экономиканы өзін - өзі реттеу мүмкіндігіне сенімдерін
жоғалтқан болатын.Өздерінің зерттеулерінде, олар,бірінші кезекте ұлттық
табыс, қорлану мен тұтыну, қоғамдық жиынтық өнім, ұсыным сияқты
макроэкономикалық көрсеткіштерді басшылыққа алды.Мемлекет салық жүйесі
арқылы пайданың едәуір бөлігін алып оны тиімді сұранымды және
толық жұмыспен қамтуды қолдау үшін пайдаланады: экономикада мемлекеттік
сектордың үлесі кеңейді, қосымша жұмыс орындары жасалады, азаматтарды
әлеуметтік қорғау шараларының жүйесі жүзеге асырылады (зейнет ақы,
жәрдем ақша,халыққа білім беру, денсаулық сақтау салаларына қаржы бөлу
т.б). Бұл бағытты экономистердің пікірінше мемлекет экономикалық
дамудың бағыт беруші күшіне айналады, оның жәрдемімен нарықтың
қолайсыз жақтарын жөнге салып реттеп отырады.
XX ғасырдың 70 – жылдарында болған экономикалық дағдарыс және
кәсіпкерлік белсенділіктің баяулауы мемлекеттік реттеудің зяндылығы
туралы идеяның қайтадан туындап дамуына себеп болды.Еркін нарық
идкясының өкілдері нарық механизімінің бәсекенің негізінде баланысыл-
ған өсуді, яғни сұраным мен ұсынымның тепе – теңдігін қамтамасыз етуі
мүмкін деп есептеді.Олар өздерінің зерттеулерінде микроталдауды
басшылыққа алады, яғни экономиканы оқуды әрбір кәсіпорынның жұмыс
істеу себебін қарастырудан, тауарларға қойылатын бағадан бастайды.Шын
мәнінде, қоғамдық өндіріс нарық арқылы байланысқа шаруашылық
бірліктерінің жиынтығы болып табылады. Олар экономикалық бостандықты,
мемлекеттің экономикаға араласудың қажетсіздігін қоғамда болатын
“табиғи, әмбебапты заңның ” әрекетімен түсіндіріледі. Мұндай
неоконсервативті бағытты идеялардың негізінде пайдаға салынатын салық
нарығын төмендету жолымен ұсынымды (өндірісті ) көтермелеу, мемлекет-
сіздендіру және бәсеке күресу жағдайында жеке кәсіпкерлікті күшейту
шаралары көзделген.Олар жалпылама жұмыспен қамту идеясы қарсы жэне
әлеуметтік бағдарламаларды барынша азайтуды жақтайды. Бір жағынан
әлеуметтік мақсаттарға қажетті шығындарды мойындай отырып, олар
екінші жағынан әлеуметтік кепілдіктер тегін қызмет пен төлем
түрінде болуы дұрыс емес деп есептейді. Қорыта айтқанда, бұл
мектептің жақтастарының пікірінше өндірісті ұлғайту ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.