Детальдар тозуы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Тозу - бұл бөлшек бетінен материалдың бөлінуі мен бұзылу үрдісі және (немесе) бөлшек өлшемі мен пішінінің біртіндеп өзгеруімен білінетін үйкеліс кезіндегі қалдық деформацияның жинағы. Белгіленген бірлікпен анықталатын тозу нәтижесі тозық деп аталады. Осы реферат арқылы тозудың түрлері жайлы толығырақ танысатын боламыз.

Негізгі бөлім
Машиналардың физикалық (материалдық) тозуы - машинаның детальдар ақауы мен тораптар және агрегаттар бұзылуларының жиналып қалуы нәтижесінде өзіне қойылған талапқа сәйкес болмай қалу жағдайы. Физикалық тозудың түрлері: бірінші қатарлы және екінші қатарлы. Бірінші қатарлы тозу машинаны пайдалану барысында туындаса, ал екінші қатарлы тозу жұмыс істемей тұрған машинада да пайда бола береді.Бірінші қатарлы тозудың пайда болуының негізгі себептері детальдардың жұмыс беттерінің үйкелуі нәтижесінде олардың тозу процесінде жатыр. Ал екінші қатарлы тозу машина детальдарына үйкеліспен байланысты емес басқа да көптеген факторлардан туындайды: атмосфералық тат басу, материалдар мен химиялық заттардың қажуы, деталь қабаттарында кернеулердің қайта таралуы және т.б.Машинаның физикалық тозуы өскен сайын, оның құны да төмендейді, себебі оны қалпына келтіруге көп шығын жұмсауға тура келеді. Бұл экономикалық критерийді қолдана отырып, физикалық тозудың сандық өлшеуіштерін табуға мүмкіндік береді.Машинаның физикалық тозуы оның элементтерінің (деталь, торап және агрегат) тозуынан құралады.
Моральдік тозу - техникалық прогресс әсерінен іс жүзіндегі техника құнының төмендеуі. Моральді тозудың да екі түрі болады: бірінші қатарлы моральді тозу - конструкциялары бірдей техниканың арзаны шығарыла бастауына байланысты іс жүзіндегі машинаның техникалық құнын жоғалтуы; екінші қатарлы моральді тозу - заманауи жетілдірілген конструкциялардың шығарылуына байланысты іс жүзіндегі техника бағасының төмендеуіМашиналардың моральдік тозуы экономикалық категория болып саналады. Ол техникалық ескіру мен машиналарды жаңғырту құнының төмендеуі нәтижесінде іс жүзіндегі техниканың құнсыздану дәрежесін сипаттайды.
Детальдар тозуы. Машиналар жұмыс істеген сайын детальдардың өлшемдері, материалдар құрылымы өзгеріске ұшырайды, сыртқы және ішкі, көрінетін және көрінбейтін ақаулар пайда болады. Сол себепті машиналардың қуаты төмендейді. Мұндай жағдайды машина тозу үстінде деп атайды. Тозу процесі - деталь бетінің материалының бұзылуы мен бөлінуі немесе үйкеліс кезінде қалдық деформациясының жинақталуы, мұның барлығы біртіндеп детальдың өлшемдері мен формасының өзгеруіне әкеп тірейді. Тозу процесінің нәтижесі тозық болып табылады. Ол сызықтық және массалық бірліктермен немесе детальдың физика-механикалық қасиеттерінің төмендеуімен (беріктігі, серпімділігі т.б.) сипатталады. Тозу түрлері: жергілікті, рұқсат етілген және шекті тозулар.
Жергілікті тозу - үйкеліс бетінің жеке алынған бөлігіндегі тозу.
Рұқсат етілген тозу - детальдың әлі де болса өзінің жұмыс істеу қабілеттілігін (мүмкіндігін) сақтаған кезіндегі тозу.
Шектік тозу - детальдың жұмыс істеуі бұдан былай техникалық жағынан мүмкін болмайтын және экономикалық жағынан қажет те емес жағдайға жеткен тозу.
Тозудың түрлерін төмендегі кестеден қараймыз:
Кавитациялық
Тозу түрлері
Эрозиялық
Механикалық
Молекулярлық-механикалық
Коррозиялық-механикалық
Абразивті
Пластикалық дефоромация-лану кезінде
Морт сыну нәтижесінде
Шаршау нәтижесінде
Тістесу нәтижесінде
Жылулық
Тотығу нәтижесінде
Фреттинг-коррозиялық
Кавитациялық
Тозу түрлері
Эрозиялық
Механикалық
Молекулярлық-механикалық
Коррозиялық-механикалық
Абразивті
Пластикалық дефоромация-лану кезінде
Морт сыну нәтижесінде
Шаршау нәтижесінде
Тістесу нәтижесінде
Жылулық
Тотығу нәтижесінде
Фреттинг-коррозиялық
Механикалық тозу - механикалық әсер етулер нәтижесінде болады. Ол абразивті тозу, пластикалық деформациялану нәтижесіндегі тозу, морт сыну жағдайындағы тозу және шаршау кезіндегі (питтинг) тозу деп бөлінеді.
Абразивті тозу үйкелетін беттер арасындағы қатты заттардың кесу немесе тырналану іс-әрекетінің нәтижесі. Мұндай заттар үйкелетін беттерге немесе майлау материалдарына сырттан шаң және құм түрінде түсіп, олардың тозуын арртырады. Кейбір механизмдерде, мысалы, қозғалтқыштардың иінді-шатунды механизмінде үйкелетін беттерден бөлінген тозу өнімдерінің өзі абразивті зат болып табылады. Мұндай заттардың қаттылығы үйкелу беттеріне қарағанда жоғары болса, майлау материалының қабатын бұза отырып, үйкелетін беттердің бірінде немесе екеуінде де сызаттар, әртүрлі тереңдіктегі және ұзындықтағы кесіктер жасайды.
Пластикалық деформациялану нәтижесіндегі тозу кезінде берілетін күштің немесе үйкеліс күшінің әсерінен бөлшектің салмағын жоғалтпай макрогеометриялық өлшемдерінің өзгерісі болады. Беттердің пластикалық деформациялануы бірте-бірте жүзеге асады және беттік қабаттардың нығыздалуы мүмкін. Мұндай тозу түсірілетін күштің бөлшек материалының беріктік шегіне жетуімен немесе асып кетуімен байланысты болады. Пластикалық деформациялану нәтижесінде тозуға бұрандалы қосылыстардың тозуын, шатун төлкелерінің, иінді біліктегі сырғанау подшипниктерінің тозуын жатқызуға болады.
Морт сыну жағдайындағы тозу кезінде үйкеліс және деформациялану нәтижесінде үйкелетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.