АДАМ МЕН МАШИНАНЫҢ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСТІГІ

АДАМ МЕН МАШИНАНЫҢ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСТІГІ

Оқу-әдістемелік кешен

Алматы - 2009 ж

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ және ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«Бекітемін»

Ғылым және халықаралық

байланыстар жөніндегі

проректор

К. Ж. Қожахметова

«___»2009ж.

.

АДАМ МЕН МАШИНАНЫҢ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСТІГІ

Оқу-әдістемелік кешен

Күндiзгi - шифр, мамандық, семестр, кредит саны, бақылау формасы:

2 жылдық: 6N0602- Информатика 1 семестр - 2 кредит, емтихан;

Алматы - 2009 ж

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі дайындаған жалпыға міндетті білім беру стандарты және типтік оқыту бағдарламасы негізінде құрастырылған.

Оқу-әдістемелік бағдарламаны құрастырушы: ф. -м. ғ. к., доцент м. а. Э. А. Бакирова

Кафедраның «» 2009ж. мәжілісінде

талқыланған, хаттама №___

Кафедра меңгерушісі т. ғ. к., доцент Г. И. Салғараева

Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінде

талқыланып, бекітілген «» 2009 ж. Хаттама №___

Факультет ОӘК төрағасы п. ғ. к., доцент С. Е. Елубаев

«КЕЛІСІЛДІ»

Факультет деканы ф-м. ғ. к., доцент С. Ә. Исаев

«» 2009 ж.

Пәннің оқу бағдарламасы - Syllabus

Оқытушылар туралы мәліметтер

ф. -м. ғ. к., доцент м. а. Э. А. Бакирова

Байланыс түрі:

ж. т. 233-18-41

Кафедрада болатын уақыты: 8 ³⁰ - 18 ⁰⁰

ПӘН БОЙЫНША ҚЫСҚАША МӘЛІМЕТТЕР

Пәннің қысқаша сипаттамасы

Адам мен машина өзара әрекеттестігінің проблемалары мен әдістерін зерттеу. Бұл когнитивтік психология, түрлі ақпараттық жүйелерді өңдеу қағидаларының, интерфейстер дизайнының сауалдарын зерттеуді, магистранттардың компьютерлік ғылымдар аумағындағы білімін кеңейтуге өз әсерін тигізетін адам мен машина өзара әрекеттестігі аймағындағы жаңа ғылыми жұмыстармен таныстыруды қамтиды.

Пәнді оқыту мәселелері: түрлі ақпараттық жүйелердің өңдеулерінің ғылыми қағидаларына, тиімді интерфейстерді құруға үйрету.

Бұрын оқытылған пәндер тізімі: программалау тілдері web-программалау.

Білім, біліктілік және дағды минимумы: адам проблемаларын түсіне алу (мүгедектер проблемаларын да), «usability» қағидаларын ақпараттық жүйелерді құруда қолдана білу, адам мен машина өзара әрекеттестігі тұрғысынан түрлі ақпараттық жүйелерге баға беру.

Пәннің мақсаты мен міндеттері:

«Адам мен машинаның өзара әрекетестігі» арнайы курсын оқытудың мақсаты - магистранттарды компьютермен әрекеттестігін және оны әртүрлі салада қолдану мүмкіндіктерімен, негізгі әдістерімен және құралдарымен толық таныстыру. Адам-компьютер интерфейсінің құрамдық бөліктері, көп терезелі интерфейстерді пайдалана алатындай деңгейге жеткізу. Интерфейсті қолдайтын, бағдарламалық қамтамасыздандыру, кез-келген жүйеде тапсырманы орындау процесінен бөлек қарастырыла алады.

«Адам мен машинаның өзара әрекетестігі» пәнінің негізгі міндеті - магистранттарға базалық енгізу-шығару процестерінің мысалында диалог құрылымдарының негізгі қасиеттерін, адам-компьютер интерфейсінің жақтауында бағдарламалық қамтамасыздандыру туралы негізгі білімді беру. Пәнді оқып болғаннан соң магистранттар диалог түрлерін, қолданушының дайындық деңгейіне диалогтың адаптация мүмкіндігін, диалогты көрсетудің аналитикалық әдістерін білулері тиіс. Магистранттар қолданушының әр түрлі статусында адам- компьютер жүйесінде интерфейс құру мүмкіншілігі және мәселелерді оқу, интеллектуалды интерфейс құрудың негізгі аспектілеріне анализ жасай алулары қажет.

Пәннің пререквизиттері:

• объекті-бағытталған бағдарламалау;
• жүйелік бағдарламалық қамтамасыздандыру;
• жүйелік бағдарламалау.

Пәннің постреквизиттері:

• компонентті технология;
• ақпараттық жүйені жобалау;
• интеллектуалдық желілер;
• жасанды интеллект теориясы.

Курстың саясаты мен процедурасы

Курстың саясаты - бұл оқытушының курсты оқыту барысында магистрантқа қоятын талаптар жүйесі. Төменде ұсынылатын талаптар тізімі көрсетілген:

• сабақтан кешігуге оны жіберуге болмайды;
• сабақ үстінде ұялы телефондарды өшіру;
• барлық тапсырмаларды өз уақытында орындау;
• сабақ үстінде сағыз шайнамауын, оқытушы ұсынған сабақ жоспарын мұқият тыңдап, оған белсенді түрде қатысу;
• себепті жағдаймен қатыспаған сабағын (деканаттың рұқсатымен) қайта тапсыру.
• өз бетінше кітапханада және үйде дайындық жасау;

Академиялық этика ережесі:

• тәртіп сақтау;
• тәрбиелік;
• адамгершілік;
• шыншылдық;
• жауапкершілігінің бар болуы.

Оқу топтарындағы келіспеушілік жағдайларды оқытушылар немесе тьюторлардың қатысуымен ашық түрде талқыға салу керек, шешілмеген жағдайда деканат қызметкерлері көмегімен қарастырылады.

Білімді бақылау және бағалау бойынша ақпарат

Қорытынды бағалауға:

Рейтинг қорытындысы - 100%

Емтихан - 100%

Қорытынды бағалау келесі формула бойынша есептелінеді:

Қ Equation. 3

мұндағы:

ҚБ - қорытынды бақылау;

Р1 - бірінші рейтинг бағасының сандық эквиваленті;

Р2 - екінші рейтинг бағасының сандық эквиваленті;

Е - емтихан бағасының сандық эквиваленті.

Қорытынды баға осы курс бойынша Сіздердің алған нәтижелерге сәйкес төмендегі бағыттар бойынша бағаланады:

• І-рейтингтік бақылау (макс. балл-100)
• ІІ-рейтингтік бақылау (макс. балл-100)
• емтихан (макс. балл-100)
• Қорытынды бағасы (макс. балл-100)

Төмендегі кестеде оқытудың кредиттік технологиясымен жалпылама қабылданған, әріптік символдар қолданылатын, GPA - магистранттың оқу жетістіктері деңгейінің орташа бағасын - анықтау үшін қажет бағалау жүйесі көрсетілген.

Дәрістер мен семинарлар графигі

Пән бойынша тапсырмаларды орындау графигі

Оқытушының жетекшілігімен орындалатын магистранттардың өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары

(МОӨЖ) (30 сағат)

Магистранттардың өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін

сабақтардың жоспары (МӨЖ) (90 сағат)

Негізгі әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. Л. Preece, H. Rogers, Yvonne, Interaction Design Beyond Human-Computer Interaction. 2002 PaperBack

2. Dix, J. Finlay, G. A and R. Beale. НитагьСотрШег Iпіeraciion. 1993 Preпіісе Наіі.

3. Thomas A. Powell. Web Design: The complete reference. (2) (1) 1 McGraw-Hill

4. C. Faulkner. The essence of Human-Computer Interaction 1998 Prentice Hall.

5. P. Booth. An introduction to Human-Computer Interaction. 1995 Lawrence Erlbaum

6. D. F. Rogers. Procedural Elements for Computer Graphics, 1989 McGraw-Hill Book Company

7. S. K. Card, T. P. Moran, A. Newell. The Psychology of Human-Computer Interaction. 1983 Lawrence Erlbaum

8. Торрес Р. Дж. Практическое руководство по проектированию и разработке пользовательского интерфейса 2002 Издательский дом «Вильяме»

9. Раскин Д. Интерфейс. Новые направления и проектировании компьютерных систем. 2003 Издательство «Символ-Плюс»

Қосымша әдебиеттер тізімі

1. Стелков Ю. К. Инженерная и профессиональная психология: учебное пособие. -М. : Издательский центр «Академия». Высшая школа, 2001г.
2. Вудсон У., Коновер Д. Справочник по инженерной психологии для инженеров и художников- конструкторов. -М., Мир, 1968г.
3. Жарков Ст. Shareware: профессиональная разработка и продвижение программ 2002 СПб. : Издательство «БХВ-Петербург»
4. Никитина Т. Самоучитель по развитию памяти. 2000 Москва. Международное агентство «A. D. &T»
5. Стрелков Ю. А. Инженерная и профессиональная психология 2001 Москва: Академия
6. И. Вудсон У, Коновер Д. Справочник по инженерной психологии для инженеров и художников. 1968.
7. Мандел Т. Разработка пользовательского интерфейса. 2001 Москва ДМК Пресс
8. Головач В. Дизайн пользовательского интерфейса. 2001-146с
9. Торрес Р. Д. Практическое руководство по проектированию и разработке пользовательского интерфейса. -М., 2002-01-01 6. Раскин Д. Интерфейс: Новые направления в проектировании компьютерных систем. -СПб, 2003г.
10. Жарков С. Профессиональная разработка и продвижение программ. -СПб, 2002 г.

Емтихан сұрақтары

1. Адам мен мешина интерфейсінің негізгі компоненттері

2. Адам- компьютер интерфейсі есептеу жүйесінің аспектілері. Интерфейстің әр түрлі мінездемелері.

3. Көп терезелі интерфейстер

4. Интерфейс жақтауларындағы адаптация құралдары.

Диалогта қатысатын хабарлардың мазмұны және саны.

5. Жүйенің бөлек компоненті түріндегі адам-машина қатынастарының негізгі концепциялары

6. Ақпараттың әр түріне арналған енгізу-шығару процесстері

7. Өзара әрекеттестік модульдері. Норманн бойынша өзара әрекеттестік, фрейм өзара әрекеттестік.

8. Пайдаланушының шешімдер қабылдау үрдісі

9. Пайдаланушылардың индивидуалдық айырмашылықтары

10. Когнитивтік психология негіздері. Кіріс - шығыс арналары: көру, есту, сезіну, иіс дәм сезу, қозғалыс.

11. Сенсорлық жады, қысқамезімді жады, ұзақмерзімі жады және олардың мінездемелері.

12. Интерфейс дизайнының қағидалары. Өзара әрекеттестік модульдері.

13. Пайдаланушылардың айырмашылықтарының әлеуметтік аспектілері, мәдениет, тіл аспектілері.

14. Қолданушылықты тестілеу. Тестілеу формалары: Қолданушылықты тестілеу амалдары. Тестілеу әдістері.

15 Ментальдік модельдер. Метаформалар. В№, TAG модельдері. GOM8 моделі.

16. Қолданушылық (usability) . Қолданушылық концепциялары. Анықтама Қолданушылықты қолдау қағидалары.

17. Пайдаланушы графикалық интерфейсін құру. Интерфейс дизайнының қағидалары

18. Өзара әрекеттестік стильдері. Дизайндағы пайдаланушы модельдері. Пайдаланушы модельдерінің классификациясы. Ментальдік модельдер

19. Пайдаланушы интерфейсін құру кезеңдері: пайдаланушыдан келетін ақпаратты жинау, пайдаланушы интерфейсін құру.

20. Эргономика. Ақпараттық және программалық жабдықтаулар үшін мемлекеттік стандарттар.

№ 1 Дәріс Адам мен машина өзара әрекеттестігінің негіздері. Даму тарихы

... жалғасы

Пайдаланушы интерфейсі

Visual Basic ортасында чат бағдарламасын құру

Адамды ұйымдық ортаға кіргізу үлгісі

Сигналдарды өңдеу жабдықтары

АЖӘ үлгінің құрылымы

Термодинамика бастамаларының дүниетанымдық мәні

Жергілікті есептеу желілерін жобалау туралы ақпарат

Кеден қызметі ақпараттық жүйесін құру. Кедендік пост ішкі жүйесі

Жергілікті есептеу торабы

Жергілікті есептеу торабын жобалау

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс