Антропогендік факторлардың климатқа әсері
Кіріспе
Климат - белгілі бір аумаққа тән ауа райының ұзақ жылдар бойы қайталанып отыратын жиынтығы. Климаттың өзгеруі дегеніміз-тікелей немесе жанама түрдегі іс - әрекетінің нәтижесінде пайда болатын климаттағы өзгерістер . Ғаламдық экологиялық проблемалардың арасында адам өміріне және табиғатқа аса маңызды болып саналатын, комплексті мәселе жаһандық климаттың өзгеруі. Жер планетасының климаты әрқашан өзгереді( Илларионов Андрей Николаевич).Климат біздің заманымыздан бұрын да өзгерді, қазір де өзгеріп жатыр, болашақта да өзгеретіні анық, климат жер ғаламшары жойылмайынша өзгере беретін болады.Менің бұл мәселені зерттеудегі негізгі идеям климаттың өзгеруін мүмкіндігінше толық зерттеп климаттың өзгеруінің алдын алу. Қазіргі таңда жер шарының әрбір нүктесінде климаттың өзгеруі байқалып жатыр. Бұлар орасан зор атмосферадағы өзгерістер,оны салыстыруға болатын уақыт аралығындағы табиғи және антропогендік өзгерістерден байқаймыз. Климаттың өзгеруі 21 ғасырда ғаламдық мәселеге айналып отыр.Климаттың өзгеруі қауіпті төндірудің катализаторы секілді, яғни әлемдегі қауіпті төндіретін ең жылдам факторы сияқты. Климат Жердің геологиялық тарихында күшті өзгерістерге түскен. Жер шарының көптеген аудандарынан қазіргі кезде де байқауға болады және қарапайым ескі глобуспен жаңа глобусты салыстырсақ ол айырмашылықтар айқын көрінеді. Климаттың өзгеруі - ядролық қаруды қолдану немесе соғыстар емес. Оның салдарынан бұрын-соңды болмаған апаттар орын алуда, егін шаруашылығына да өз зардабын тигізіп отыр.Кейбір дақылдарға жылу,ал кейбір дақылдарға ылғал, ал енді біреулеріне жарық дақылдардың құнарлы жеміс беруіне әсерін тигізеді. Ал климат өзгерісінен бұл дақылдардың құнарлы жеміс бермейді. Сонымен қатар осы ауа қабатының бұзылуы, әрбір жыл сайын ауа температурасының көтерілуі жер шарының полюстеріндегі мұздарының еруіне алып келіп, соның әсерінен мұхит, теңіз сулары деңгейлері көтеріліп, су жағажай бойында орналасқан қалалар немесе ауылдар су астына қалады деген қауіп төнуі мүмкін. Ол одан да үлкен алапат қауіп. Климаттың өзгеруінің оң әсерінен көрі теріс әсері басым екендігін еңбектеген баладан, еңкейген қартқа дейін білетіндігі айдан анық. Климаттың өзгеруіне антропогендік және табиғи факторлар әсер етеді. Кейбір адамдар климаттың өзгеруіне тек қана антропогендік фактор әсер етеді деп санайды. Ал кейбір адамдар климаттың өзгеруіне табиғи фактор мол әсер етеді деп ойлайды. Ал мен сол климатың өзгеруіне табиғи фактордың әсері мол дейтіндердің қатарына жатамын.Климаттың өзгеруіне антропогендік фактордың әсер ететінін білем әрине,бірақ табиғи факторға қарағанда әсері аз деп ойлаймын. Қазіргі таңда климаттың өзгеруіне антропогендік фактордың салдары, табиғи фактордың қасында түк те емес. Табиғи фактор әсерінен алапат қауіптер туындайды.Менің мақсатым өз ой- пікірімді дәләлдеп шығу. Ал енді климаттың өзгеруіне не әсер ететіндігі туралы толығырақ айтып кетейік.
Негізгі бөлім
Антропогендік факторлар дегеніміз - адам іс- әректі нәтижесінде немесе адамның тіршілік ету кезінде болатын қоршаған ортаға деген әсері.Қазіргі таңда адам әрекетінен болған биосфераға теріс әсері бүкіл әлемде байқалуда.Біздің заманымызда антропогенді зат алмасу толықтай орын алуда.Антропогенді зат алмасу деп отырғаным, бұл табиғаттан шикізат көздерін және энергия көздерін алып, оны өндірістік мақсатта өңдеп жаңа технологияларды шығару.Бұл шыққан технологиялардың пайдасын және зиянын көріп отырмыз.Пайдасы да, зияны да айтпаса да түсінікті.Алайда зиянын айтып кетер болсам, шыққан жаңа технологиялардың қалдықтарының қоршаған ортаға кері әсері, яғни зияны.
Ал табиғи фактор дегеніміз - адамның қатысуынан тысқары болатын, яғни табиғаттың бұзылуынан немесе жақсаруынан өз-зіне әсері табиғи фактор деп аталады. Табиғи факторларға күннің, судың, мұхиттың, желдің, яғни табиғатта болып жатқан құбылыстардың барлығы жатады. Күн сәулесінің түсуі, найзағайдың ойнауы, желдің соғуы, жаңбырдың жаууы бәрі-бәрі қоршаған ортаға әсер етеді. Табиғи фактордың әсері ерекше болып табылады.
Климаттың өзгеруіне әсер ететін табиғи факторлар көп. Бұл құбылыс,ондаған,жүздеген тіпті бірнеше ғасырларға кейде геологиялық дәуір бойына созылады. Климаттың өзгеруінің астрономиялық, атмосфералық және геологиялық - геоморфольдық себептері болады.
Астрономиялық себептер - Жер бетіне түсетін Күн энергиясы мөлшерінің ауытқуына , Жердің айналуы мен оның полюстері орындарының өзгеруіне байланысты. Жер орбитасы эллипс тәрізді , сондықтан Жер мен Күннің арақашықтығы әрбір жыл сайын өзгеріп отырады. Скептиктердің әр кез бекітуі бойынша, климаттың өзгеруіне күн сәулесінің әсері жалғыз фактор деп санайды.
Жердің Күнді айналу кезіндегі арақашықтарының өзгеруі
Біз әдетте жердің осьі туралы ойлаймыз , бұл соңында полярлық жұлдызды көрсетеді. Бұл шындығында мүлдем олай болмайды. Ось бір ғасырдың жарты градусына келгенде қозғалады.Полярлық жұлдыз әрқашан солтүстікті көрсете бермейді. Алғашқы пирамидалар салынған уақытта , біздің заманымызға дейінгі 2500 жыл бұрын полюс Альфа драконы жұлдызына жақын орналасыпты. Бұл Жер осьінің бағытының сәл өзгеруі , климатың өзгеруіне әкеліп соқтырады.
Атмосфералық себептер - жанартау атқылау,аймақтағы өсімдік жамылғысының дамуы мен адамдардың тіршілік әрекеті әсерінен атмосфера құрамының өзгеруіне , яғни ауада көмір қышқыл газының , су буының және шаң тозаңның көбеюіне негізделген. Бұлардың салдарынан Жердің радиациялық балансы күрт көбейеді немесе азаяды , ауа температурасы жоғарылайды немесе төмендейді.Жанартаудың климатқа әсерін айтар болсақ , жанартау атқылыған кезде су буы , күкірттер кесек - кесек болып бөлініп шығады. Жанартаулардың белсенділігі небәрі бірнеше күн ғана. Бірақ газдың кесек - кесек көлемдері климаттың өзгеруіне бірнеше жылдар бойы әсер ететін болады. Миллиондаған күкіртті газдың тоннасы атмосфераның жоғары қабатына барып климаттың өзгеруіне әкеліп соқтырады.
Жанартау атқылауы SO2 бөлініп шығуы
Терең мұхиттық ағыс климаттың жылынуын және салқындауын ұзақ мерзімге дейін шақырады.Тынық мұхитының теңіз деңгейінің Оңтүстігінде мониторинг анализі бойынша , проекттің көрсетуі тынық мұхит құрлықтық елдерінде соңғы 13 жылда 6 миллиметрге дейін көтерілген екен.Адамның шығарған көмір қышқыл газы бұның қасында ештеңе де емес. Көмірқышқыл газын мұхиттар , ормандар және тағы басқалары сіңіреді және олар өздерінің биологиялық белсенділіктерін жоғарылатып атмосферадан сорып алады. Климаттың жылынуы және салқындауы күн сәулесінің әсерінің тербелісінен болған,ал адамның шығарған көмір қышқыл газынан немесе метаннан емес (Вилли Вскоре). 1900 жылдан 2000 жылға дейінгі аралықта жайма - шуақ сәулелену 0,19 пайызға өсті(Артур Р.Родинсон).
Геологиялық - морфологиялық себептер - құрлықтың жер бедері мен құрлықтар пішіндерінің өзгеруінен туады. Олардың әсерінен Күн энергиясының басқа энергия түріне айналуы атмосфераның жалпы циркуляциясы және теңіз ағысы тежеледі. Мүмкін ... жалғасы
Климат - белгілі бір аумаққа тән ауа райының ұзақ жылдар бойы қайталанып отыратын жиынтығы. Климаттың өзгеруі дегеніміз-тікелей немесе жанама түрдегі іс - әрекетінің нәтижесінде пайда болатын климаттағы өзгерістер . Ғаламдық экологиялық проблемалардың арасында адам өміріне және табиғатқа аса маңызды болып саналатын, комплексті мәселе жаһандық климаттың өзгеруі. Жер планетасының климаты әрқашан өзгереді( Илларионов Андрей Николаевич).Климат біздің заманымыздан бұрын да өзгерді, қазір де өзгеріп жатыр, болашақта да өзгеретіні анық, климат жер ғаламшары жойылмайынша өзгере беретін болады.Менің бұл мәселені зерттеудегі негізгі идеям климаттың өзгеруін мүмкіндігінше толық зерттеп климаттың өзгеруінің алдын алу. Қазіргі таңда жер шарының әрбір нүктесінде климаттың өзгеруі байқалып жатыр. Бұлар орасан зор атмосферадағы өзгерістер,оны салыстыруға болатын уақыт аралығындағы табиғи және антропогендік өзгерістерден байқаймыз. Климаттың өзгеруі 21 ғасырда ғаламдық мәселеге айналып отыр.Климаттың өзгеруі қауіпті төндірудің катализаторы секілді, яғни әлемдегі қауіпті төндіретін ең жылдам факторы сияқты. Климат Жердің геологиялық тарихында күшті өзгерістерге түскен. Жер шарының көптеген аудандарынан қазіргі кезде де байқауға болады және қарапайым ескі глобуспен жаңа глобусты салыстырсақ ол айырмашылықтар айқын көрінеді. Климаттың өзгеруі - ядролық қаруды қолдану немесе соғыстар емес. Оның салдарынан бұрын-соңды болмаған апаттар орын алуда, егін шаруашылығына да өз зардабын тигізіп отыр.Кейбір дақылдарға жылу,ал кейбір дақылдарға ылғал, ал енді біреулеріне жарық дақылдардың құнарлы жеміс беруіне әсерін тигізеді. Ал климат өзгерісінен бұл дақылдардың құнарлы жеміс бермейді. Сонымен қатар осы ауа қабатының бұзылуы, әрбір жыл сайын ауа температурасының көтерілуі жер шарының полюстеріндегі мұздарының еруіне алып келіп, соның әсерінен мұхит, теңіз сулары деңгейлері көтеріліп, су жағажай бойында орналасқан қалалар немесе ауылдар су астына қалады деген қауіп төнуі мүмкін. Ол одан да үлкен алапат қауіп. Климаттың өзгеруінің оң әсерінен көрі теріс әсері басым екендігін еңбектеген баладан, еңкейген қартқа дейін білетіндігі айдан анық. Климаттың өзгеруіне антропогендік және табиғи факторлар әсер етеді. Кейбір адамдар климаттың өзгеруіне тек қана антропогендік фактор әсер етеді деп санайды. Ал кейбір адамдар климаттың өзгеруіне табиғи фактор мол әсер етеді деп ойлайды. Ал мен сол климатың өзгеруіне табиғи фактордың әсері мол дейтіндердің қатарына жатамын.Климаттың өзгеруіне антропогендік фактордың әсер ететінін білем әрине,бірақ табиғи факторға қарағанда әсері аз деп ойлаймын. Қазіргі таңда климаттың өзгеруіне антропогендік фактордың салдары, табиғи фактордың қасында түк те емес. Табиғи фактор әсерінен алапат қауіптер туындайды.Менің мақсатым өз ой- пікірімді дәләлдеп шығу. Ал енді климаттың өзгеруіне не әсер ететіндігі туралы толығырақ айтып кетейік.
Негізгі бөлім
Антропогендік факторлар дегеніміз - адам іс- әректі нәтижесінде немесе адамның тіршілік ету кезінде болатын қоршаған ортаға деген әсері.Қазіргі таңда адам әрекетінен болған биосфераға теріс әсері бүкіл әлемде байқалуда.Біздің заманымызда антропогенді зат алмасу толықтай орын алуда.Антропогенді зат алмасу деп отырғаным, бұл табиғаттан шикізат көздерін және энергия көздерін алып, оны өндірістік мақсатта өңдеп жаңа технологияларды шығару.Бұл шыққан технологиялардың пайдасын және зиянын көріп отырмыз.Пайдасы да, зияны да айтпаса да түсінікті.Алайда зиянын айтып кетер болсам, шыққан жаңа технологиялардың қалдықтарының қоршаған ортаға кері әсері, яғни зияны.
Ал табиғи фактор дегеніміз - адамның қатысуынан тысқары болатын, яғни табиғаттың бұзылуынан немесе жақсаруынан өз-зіне әсері табиғи фактор деп аталады. Табиғи факторларға күннің, судың, мұхиттың, желдің, яғни табиғатта болып жатқан құбылыстардың барлығы жатады. Күн сәулесінің түсуі, найзағайдың ойнауы, желдің соғуы, жаңбырдың жаууы бәрі-бәрі қоршаған ортаға әсер етеді. Табиғи фактордың әсері ерекше болып табылады.
Климаттың өзгеруіне әсер ететін табиғи факторлар көп. Бұл құбылыс,ондаған,жүздеген тіпті бірнеше ғасырларға кейде геологиялық дәуір бойына созылады. Климаттың өзгеруінің астрономиялық, атмосфералық және геологиялық - геоморфольдық себептері болады.
Астрономиялық себептер - Жер бетіне түсетін Күн энергиясы мөлшерінің ауытқуына , Жердің айналуы мен оның полюстері орындарының өзгеруіне байланысты. Жер орбитасы эллипс тәрізді , сондықтан Жер мен Күннің арақашықтығы әрбір жыл сайын өзгеріп отырады. Скептиктердің әр кез бекітуі бойынша, климаттың өзгеруіне күн сәулесінің әсері жалғыз фактор деп санайды.
Жердің Күнді айналу кезіндегі арақашықтарының өзгеруі
Біз әдетте жердің осьі туралы ойлаймыз , бұл соңында полярлық жұлдызды көрсетеді. Бұл шындығында мүлдем олай болмайды. Ось бір ғасырдың жарты градусына келгенде қозғалады.Полярлық жұлдыз әрқашан солтүстікті көрсете бермейді. Алғашқы пирамидалар салынған уақытта , біздің заманымызға дейінгі 2500 жыл бұрын полюс Альфа драконы жұлдызына жақын орналасыпты. Бұл Жер осьінің бағытының сәл өзгеруі , климатың өзгеруіне әкеліп соқтырады.
Атмосфералық себептер - жанартау атқылау,аймақтағы өсімдік жамылғысының дамуы мен адамдардың тіршілік әрекеті әсерінен атмосфера құрамының өзгеруіне , яғни ауада көмір қышқыл газының , су буының және шаң тозаңның көбеюіне негізделген. Бұлардың салдарынан Жердің радиациялық балансы күрт көбейеді немесе азаяды , ауа температурасы жоғарылайды немесе төмендейді.Жанартаудың климатқа әсерін айтар болсақ , жанартау атқылыған кезде су буы , күкірттер кесек - кесек болып бөлініп шығады. Жанартаулардың белсенділігі небәрі бірнеше күн ғана. Бірақ газдың кесек - кесек көлемдері климаттың өзгеруіне бірнеше жылдар бойы әсер ететін болады. Миллиондаған күкіртті газдың тоннасы атмосфераның жоғары қабатына барып климаттың өзгеруіне әкеліп соқтырады.
Жанартау атқылауы SO2 бөлініп шығуы
Терең мұхиттық ағыс климаттың жылынуын және салқындауын ұзақ мерзімге дейін шақырады.Тынық мұхитының теңіз деңгейінің Оңтүстігінде мониторинг анализі бойынша , проекттің көрсетуі тынық мұхит құрлықтық елдерінде соңғы 13 жылда 6 миллиметрге дейін көтерілген екен.Адамның шығарған көмір қышқыл газы бұның қасында ештеңе де емес. Көмірқышқыл газын мұхиттар , ормандар және тағы басқалары сіңіреді және олар өздерінің биологиялық белсенділіктерін жоғарылатып атмосферадан сорып алады. Климаттың жылынуы және салқындауы күн сәулесінің әсерінің тербелісінен болған,ал адамның шығарған көмір қышқыл газынан немесе метаннан емес (Вилли Вскоре). 1900 жылдан 2000 жылға дейінгі аралықта жайма - шуақ сәулелену 0,19 пайызға өсті(Артур Р.Родинсон).
Геологиялық - морфологиялық себептер - құрлықтың жер бедері мен құрлықтар пішіндерінің өзгеруінен туады. Олардың әсерінен Күн энергиясының басқа энергия түріне айналуы атмосфераның жалпы циркуляциясы және теңіз ағысы тежеледі. Мүмкін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz