SpeedButton компоненті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
I. КІРІСПЕ ... 2
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Delphi ортасымен танысу және оның құрылымы
2.2 Delphi ортасының компоненттер тақтасы
2.3. SpeedButton компоненті
IV.ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
V.ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...25

I. КІРІСПЕ
Қазіргі кезде дербес компьютерлерді пайдаланушылар арасында Windows операциялық жүйелері жанұясы танымал және бағдарлама жасауға қызыққандар, осы жүйеде жұмыс жасайтын бағдарламалар жазуға ынталанады. Есептеуіш техниканың дамуы, бағдарламаны қамтамасыз жасау құралдарына деген эффективті қажеттілік, бағдарламалау тілдерінің пайда болуына әкелді, олардың ішінде келесілерді Borland Delphi және Microsoft Visual Basic көрсетуге болады. Тез жасау жүйесінің негізіне көрнекі жобалау технологиясы және оқиғалы бағдарламалау жатады. Оның мәні жасау ортасы бағдарламаның генерация кодының үлкен бөлігін алады және бағдарламалаушыға диалогтық терезелермен және жағдайларды өңдеу функциясын құрастыру жұмыстарын қалдырады.
Borland Delphi қазіргі уақытта бағдарламаудың ең танымал тілдерінің бірі болып саналады. Borland Delphi Windows - қа кәсіби деңгейлі интерфейсі бар қолданбалы бағдарлама жасауға мүмкіндік береді. Бұл дипломдық жобада қолданушының қосымша модульдік жобасын шешуде Windows ортасының мүмкіндіктері қарастырылған.
Осы жобада программаларды тестілеу және жөңдеу бағдарламасын Borland Delphi бағдарламалау ортасының мүмкіндіктері арқылы жүзеге асады.

II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Delphi ортасымен танысу және оның құрылымы
Бағдарламалауға деген қызығушылық күн сайын өсуде. Бұл күнделікті өмірге ақпараттық технологиялардың енуімен және дамуымен байланысты. Егер де адам компьютермен жұмыс жасаса, онда ол адамда ерте ме, кеш пе ынта, кейбір кездері бағдарламаларды үйрену қажеттілігі туындайды.
Қазіргі кезде дербес компьютерлерді пайдаланушылар арасында Windows операциялық жүйелері жанұясы танымал, және бағдарлама жасауға қызыққандар, осы жүйеде жұмыс жасайтын бағдарламалар жазуға ынталанады. Есептеуіш техниканың дамуы, бағдарламаны қамтамасыз жасау құралдарына деген эффективті қажеттілік, бағдарламалау жүйесінің пайда болуына әкелді, олардың ішінде келесілерді Borland Delphi және Microsoft Visual Basic көрсетуге болады. Тез жасау жүйесінің негізіне көрнекі жобалау технологиясы және оқиғалы бағдарламалау жатады, оның мәнін жасау ортасы бағдарламаның генерация кодының үлкен бөлігін алады және бағдарламалаушыға диалогтық терезелермен және жағдайларды өңдеу функциясын құрастыру жұмыстарын қалдырады.
Delphi - бұл Windows операция жүйесіндегі жұмыстарға бағытталған бағдарламаларды жасау ортасы. Delphi-де бағдарламалар, қазіргі көрнекі жобалау технологиялары негізінде құрылады, ол өз кезегінде бағдарламалаудың объекті-бағдарлану ойына базаланады. Delphi- де бағдарламалар Object Pascal тілінде жазылады және ол Turbo Pascal тілінің ізбасары және дамытушысы болып табылады. Delphi және Object Pascal ұзақ эволюцияның қорытындысы және қазіргі кезде ол, ең жаңа компьютерлік технологиялары бар өнім болып табылады. Бөліп айтқанда, Delphi көмегімен, консольдық тіркемелерден бастап және мәліметтер қорымен Internet үшін тіркемелерін аяқтайтын, әртүрлі түрдегі бағдарламаларды құруға болады.
DELPHI тіліндегі қолданбалы программалар немесе қосымшалар IDE (Integrated Development Environment)- дамып отыратын құрылымдық ортада орындалады. IDE ортасы көптерезелік жүйе деп саналады және оның жүктелгеннен кейінгі көрінісі төмендегі түрде болуы мүмкін (1.1-сурет).

Сурет 1.1 IDE терезесі

Интерфейстің құрамына 4 терезе кіреді
1.Негізгі терезе (Projegt1.dpr);
2.Объектілер бақылаушысының терезесі (Object Inspector);
3.Форманың құрастырушының терезесі (Form1.dfm);
4.Программа кодының терезесі (Unit1.pas).
DELPHI бірқұжаттық орта, яғни бір мезгілде тек қана бір қолданбалы программамен жұмыс атқаруға болады. Программа жобасының атауы негізгі терезесінің жоғарғы қатарында көрсетіледі.
Форманың терезесінен Unit кодына жөне одан кері өту F12 пернесі арқылы орындалады.
Delphi бағдарламасының құрылымы

Delphi ортасы - программист жұмысының өте жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін орта.
Delphi ортасын шақырғаннан кейін ортаның жұмысын басқаратын алты негізгі терезе шығады.
1. Негізгі терезе(Delphi7);
2. Объектілер тармағының терезесі(Form 1);
3. Объектілер инспекторының терезесі немесе объектілер қасиеттері редакторының терезесі (Object Inspector);
4. Броузер (көру) терезесі(Object TreeView);
5. Программа кодының терезесі(Unit 1.pas);
Программа кодының терезесін көру үшін Ғ12 пернесін басу жеткілікті. Delphi - ді алаш шақырғаннан кейін Delphi терезесі барлық терезенің үстіне шығады. Осы терезенің көмегімен Inprise коорпороциясының WEB - беттеріне кіругемүмкіндік туады.
Негізгі терезе. Негізгі терезе құрылатын программаның жобаларын басқаратын негізгі қызметті атқарады. Бұл терезе экранда барлық уақытта болады және ең жоғарғы бөлігінде орналасады. Негізгі терезеде Delphi ортасының бас менюі, пиктографиялық командалық батырмалар жиынтығы, компоненттер палитрасы орналасқан.
Бас меню жобаны басқаруға арналған барлық қажетті командалардан тұрады. Бас менюдің барлық опциялары екінші деңгейде ашылатын опциялар тақырыбын қамтиды.
Бас терезенің барлық элементтері арнайы панельдерде орналасқан, оның сол жақ бөлігінде басқару батырмалары бар. Бас менюден басқа кез келген панельді терезеден алып тастауға болады.
Панельде көрінетін батырмалардың құрамын өзгерту үшін оған курсорды келтіріп, тышқанның сол жақ батырмасын басу жеткілікті. Бұдан кейін ашылған көмекші меню терезесінде барлық панельдердің аттары келтірілген және олардың статусы көрсетілген (жалаушалар). Олардың ішінен Customize - ды (настройка, баптау) таңдағаннан кейін баптау терезесі пайда болады.. енді қажет емес батырмаларды алып тастауға да болады, Commands терезесіндегі тізімнен қажетті батырмаларды таңдап, оны экранға тасып апаруға болады.
Негізгі терезеге жиі пайдаланылатын пиктограммаларды орналасырған ыңғайлы:Project\Syntax Chek - программа командаларының синтаксисін тексеру; ViewDebug WindowsWatches - отклаткалық режимді бақылау терезесіне кіру жжәне т.б.;
Delphi - дегі кез келген программа жоба файлынан (файлдың заты .dpr) және бір немесе бірнеше модульдерден (заты .pas) тұрады. Әрбір осындай файлдар Object Pascal - дың программалық бірлігін сипаттайды.

6
3
5
2
4
1

Сурет 1.2 Delphi бағдарламасының құрылымы

2.2 Delphi ортасының компоненттер тақтасы

Компоненттер тақтасы - Delphi ортасының ең басты байлығы болып табылады. Ол негізгі терезенің сол жақ бөлігінде орналасқан және онда қажетті компонентті жылдам іздеуді қамтамасыз етеді. Олардың ашылатын беттері бар. Компонент деп белгілі бір қасиеті бар программист формалар терезесіне орналастыра алатын қандай да бір басқару элементін түсінеміз. Компоненттердің көмегімен программаның сүлбесі (каркасы) жасалады. Жалпы жағдайда экранда көрінетін терезелер, батырмалар, таңдаулар тізімі және т.б. арқылы орындалады.
Батырмалар панелі тәрізді компоненттер палитрасы түзетіледі. Ол үшін арнайы редактор пайдаланылады, редактор терезесі компоненттер палитрасындағы кез келген пиктограммаға курсорды келтіріп, тышқанның оң жақ батырмасын басқанда және Properties опциясын таңдағанда пайда болады. Компоненттер тақтасы қосымшаға қатысатын компоненттерді таңдау мүмкіндіктерін береді. Компоненттер - бұл Delphi - қосымшаны жинауға қажетті құрылыс блоктары. Компоненттер пиктограмма түрінде тақтада орналасқан. Delphi-ді іске қосқанда Standart беті белсенді болып тұрады. Беттердің орналасу тәртібін өзгерту, атын өзгерту, жою, пиктограмма қосу немесе кейбір пиктораммаларды басқа бетке жылжыту үшін Palette Properties диалогтік терезесі қолданылады. Осы диалогтік терезені ашу үшін ComponentConfigure Palette командасын немесе компоненттер палитрасының кез-келген жерінде тышқанның оң жағындағы контекстік менюдің Properties(қасиет) командасы арқылы жүзеге асады.. Component palette-(компоненттер палитрасы)-бұл Delphi-де көп қолданылатын құралдардың бірі. Ол көптеген сандар бетінен тұрады және олар компоненттер үлесінде болады Сурет 1.3. Жұмыс барысында пайдаланушы жаңа беттерді құруға және барын кетіруге, кез-келген беттердегіні кетіруге, қосуға және олардың тәртіптерін өзгерте алады.

Сурет 1.3 Компоненттер палитрасы

# Standard - Delphi-гі басқарудың стандарттық компоненттері, олар алдыңғы Массивтықтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
# Additional - Delphi-гі басқарудың қосымша компоненттері, олар алдыңғы жзиынтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
# Win32 - өзінде windows-тың (9xNT) 32 дәрежелі Массивтығы бар компоненті ;
# System - Delphi-дің спецификалық жүйелі көрнекі емес компоненті ;
# Data Access - мәліметтер қорына шығу үшін;
# Data Controls - мәліметтер қорындағы ақпараттарды көрсету үшін компоненттер;
# ADO - ActiveX Data Objects (ADO) қолдану арқылы мәліметтер қорына қосылуға мүмкіндігі бар компоненттер;
# InterBase - Borland Database Engine (BDE) немесе ActiveX Date Objects (ADO) қолданбаусыз, InterBase мәліметтер қорына қосыла алатын компоненттер ;
# MIDAS - мәліметтер қорының көп буынды технологиялары үшін компоненттер;
# InternetExpress - Web Server application (Internet - тіркемелер), жұмыс істей алатын тіркемелерді және де multi - tiered database (көп буынды тіркемелер) жұмыс істейтін тіркемені құра алатын компоненттер;
# Internet - Internet-пен жұмыс істей алатын компоненттер;
# FastNet components - оның көмегімен тіркемелер әртүрлі Internet - протоколдары қолдана алатын компоненттер;
# Decision Cube - мәліметтер қорындағы көп өлшемді ақтараттар анализі компоненті (тек Delphi ClientServer);
# QReport - жазбаша есептерді көрнекі жобалау компоненті;
# Dialogs - өзіне Windows-тың стандарттық диалогтық терезелерін кіргізетін компоненттер;
# Win 3.1 - Windows 3.1 басқару компоненттері (тіркемелердің кері сиымдылығы үшін);
# Samples - құжаттамаларда үлгі ретінде қолданылатын компоненттер ( олардың мәндері DELPHISOURCESAMPLES папкасында орналасқан);
# ActiveX - басқа да фирмалармен дайындалған ActiveX, компоненттері;
# Servers page components - танымал COM- серверлер үшін VCL белгісін көрсететін компоненттер.
Компоненттер палитрасы Delphi құралдар панелінде көрінуі де мүмкін
немесе көрінбеуі мүмкін. Осы опцияны басқару View = Component Palette мәзірі бөлімінің көмегімен жүзеге асырылады.
Терезенің негізгі өрісінен сіз терезенің сол жағынан объектілер инспекторын (Object Inspector) көре аласыз, оның көмегімен сіз компоненттерге қасиет бере аласыз және жағдайларды жөндейді. Бұл бетті 2 бағаннан тұрады: сол бағанда қасиеттер аты бар, ал оң жағында қасиеттердің нақты мәні бар.
Пиктограммалық батырмалар арқылы негізгі меню жүйесінің маңызды операцияларына (мүмкіндіктеріне) тез арада жеткізуге болады.
Атқаратын жұмыстарына байланысты пиктограммалық батырмалар 6 топқа бөлінген, әр топ жеке тақташада орналасады және олардың атқаратын жұмысы төменде келтірілген.

Standard парағы

- Объектілер репозитариясын ашу (Filenew)

- бұрыннан құрылған файлды ашу (File open file)

-файлды дискіде сақтау (File Save as ... ) (Ctrl+S)

- дискіге жазып барлық файлдарды сақтау (File Save all)
- бұрыннан құрылған программаның жобасын ашу (File open)
(Ctrl+F11)

- жобаға жаңа файлды қосу (Project Add to Рroject) (Shift+F11)

- жобадағы файлды жою (Project Remove from Project)

View қарап шығу тобы

- екпінді жобаның құрамындағы модульдер тізімінен қажетті
модульді таңдау (View Units) (Shift+F12)

-екпінді жобаның құрамындағы формалардың тізімінен керекті форманы таңдау (View Form) (Ctrl+F12)

-форманың терезесінен программа кодының терезесіне және одан
кері өту (View Toggle Form Unit) (F12)

-жаңа форманы құру (View New Form)

Debug (түзету ) тобы

- программаны компиляциялау және орындау

- түзету енгізіп жатқан программаның жұмысын уақытша тоқтату
(Run Program Pause)

-қадамдық тексеру ішкі пограмманың жұмысын бақылау тәртібінде
орындайды.
Custome (баптау) тобы

-Delphi ортасының құрамындағы анықтама жүйесін іске қосу.
(Help Cоntents)

- Delphi ортасының екпінді күйін сақтау.

Компоненттер жинағы - Delphi-дің негізгі ерекшелігі. Ол негізгі терезенің оң жағында орналасып, қажетті компонентті тез табуға арналған белгішелерден тұрады.
Компонент деп - белгілі бір қасиеттері бар және форма терезесінде кез-келген объектіні орналастыру мүмкіндігін туғызатын функционалды элементті атайды. Delphi ортасының компоненттері 19 топқа бөлінген, ол топтарды парақтар деп атайды. Компоненттер көмегімен программаның негізі - қаңқасы құрылады (терезелер, батырмалар, таңдау тізімдері және т.с.с.)
Батырмалар тақташасы сияқты компоненттер палитрасын икемдеуге болады. Ол үшін компоненттер палитрасына кіретін кез-келген пиктограммада тышқан тетігінің оң батырмасын таңдау арқылы арнайы редакторды іске қосу қажет.
Ашылған менюдегі Рroperties (қасиеттер) пунктін таңдағанда оның терезесі шығады.
Delphi ортасының компоненттері бағдарлама орындалғандағы көріністің пішімін анықтайтын бөлек элементтері ретінде қолданылады. Сонымен қатар, Delphi ортасының көрініспен жұмыс атқармайтын, яғни визуалды емес көптеген маңызды компоненттері бар. Дәлірек айтсақ, компонент алдын-ала даярланған бағдарламаның үзіндісі, оны қажет болғанда құрылып жатқан бағдарламаға ендіруге болады деп түсіну керек.
Delphi ортасының құрамына бірнеше компоненттер кіреді. Солардың кейбір маңыздыларын қарастырайық. Standard парағы.

Сурет 1.4 Standard парағы

STANDARD парағының құрамына келесі компоненттер кіреді. Төмендегі Кесте 3 - де командалар мен олардың функцияларына сипаттама бберілген.

Кесте 3 STANDARD парағы компоненттері

Белгісі
Аты
Атқаратын жұмысы

Frame

Жиектері бар форма тәрізді аумақ, басқа компоненттерді контейнері ретінде қолданылады

Main Menu

Бағдарламаның негізгі меню жүйесі. Компонент арқылы күрделі меню құрып, жұмыс атқаруға болады.

Popup Menu

Көмекші немесе локалды меню. Әдетте бұл меню тышқанның оң батырмасын басқанда пайда болады.

Label

Белгі. Компонентке шағын жазу орналастыру мақсатында қолданылады.

Edit

Енгізу қатары. Бір мәтіндік жолды енгізу, көрсету және түзету амалдарын орындауға қолданылады.

Memo
Көпжолдық мәтін редакторы. Енгізу және шығару амалдарын орындауға қолданылады.

Button
Нұсқаулық батырма. OnClick оқиғасын өңдеуші үзінді кейбір нұсқауларды орындайды.
Кесте 3 жалғасы

Check Box
Тәуелсіз ауыстырғыш. Бағдарламаны орындалу барысында тышқанды басқанда енгізілетін ауыстырғыштың Checked мәні өзгертіледі.

Radio Button
Тәуелді ауыстырғыш. Әдетте ол осындай тағы да бір компонентпен бір топқа біріктіріледі. Тышқанмен сырт еткізгенде алдыңғы таңдалған компоненттің босатылуына себеп болады.

List Box
Таңдау тізімі. Опциялар варианттарының тізімін ұсынады және таңдалған бір опцияны бақылауға мүкіндік туғызады.

Combo Box
Қиыстырылған таңдау тізімі. Таңдау тізімінен және мәтін редакторынан тұрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.