Ген инженериясы және оның қазіргі кездегі әдістері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті

Тақырыбы: Ген инженериясы және оның қазіргі кездегі әдістері

Орындаған: Марденова Гауһар
Тексерген: а.о. Исабеков Бейбіт

Алматы - 2017

Мақсаты: Белгілі қасиеттері бар генетикалық материалдарды in vitro жағдайында алдын ала құрастырып,оларды тірі жасушаға енгізіп,көбейтіп,зат алмасу процесін өзгеше жүргізу.Бұл әдіспен ағзадағы генетикалық ақпаратты көздеген мақсатқа сай өзгертіп,олардың геномдарын белгіленген жоспармен қайта құруға болады.
Міндеті: Молекулалық және жасушалық генетиканың қолданбалы саласы болғандықтан, гендік инженерияның міндеті жеке гендерді бір ағзадан алып басқа ағзаға көшіріп орналастыру.
Жоспары:

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім:
1. Ген инженериясының мақсаттары
2. Ген инженериясы шешетін мәселелер
3. Генді алу жолдары
4. Трансгенез
5. Гендік терапия
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

І. Кіріспе
Ген инженериясы - молекулярлық биологияның жаңа саласы. Ол лабороториялық әдіс арқылы генетикалық жүйелер мен тұқымы өзгерген организмдерді алу жолын қарастырады. Ген инженериясының пайда болуы генетиканың, биохимияның, микробиологияның және молекулярлық биологияның жетістіктерімен байланысты. Ген инженериясы организмнің бағалы қасиетін сақтап қана коймай, оған жаңа әрі саналы қасиет береді. "Инженерия" кұрастыру дегенді білдіреді.
Ген инженериясының дүниеге келген уақыты 1972 жыл деп саналады. Сол жылы АҚШ-та П.Бергтің тобы алғаш рет пробиркада үш түрлі ( маймылдың SV 40 онкогендік вирусының толық геномы, ۟ג бактериофагының геномының бөлшегі және Е coli (ішек таяқшасы) лактозалық оперонның гені) микроорганизмнің ДНҚ - ның фрагменттерінен жаңа гибридтік ДНК құрастырды. Клеткада жұмыс істей алатын гибридтік ДНК - ны 1973 жылы алғаш рет С.Коэн, Д.Хелински мен Г Бойер құрастырды.

ІІ. Негізгі бөлім:
1. Ген инженериясының мақсаттары

Гендік инженерия - рекомбинантты ДНК-ларды жасап, оларды басқа тірі клеткаларға енгізуді айтады.
Ген инженериясының мақсаттары:
1. Рекомбинантты ДНҚ түрінде атқаратын қызметі белсенді генетикалық құрылымдарды жасап, оларды басқа клеткаларға тасымалдау.
2. Рекомбинантты ДНҚ - ларды клеткаға енгізу әдісін жете зерттеу.
3. Енгізілген клеткада гендердің қалыпты экспрессиялануына жағдай туғызу.

2. Ген инженериясы шешетін мәселелер

1. Генді химиялық немесе ферментті қолдану жолымен синтездеу.
2. Әр түрлі организмнен алынған ДНҚ фрагметтерін бір - бірімен жалғастыру.
3. Бөтен генді жаңа клеткаға векторлық ДНҚ арқылы жеткізу және олардың қызметін қадағалау.
4. Клеткаға бөтен генді енгізу.
5. Бөтен генға ие болған клеткаларды таңдап бөліп алу жолдарын ашу.

3. Генді алу жолдары

Генді алу жолдары

Жасанды әдіс

Клетканы ДНК-дан тікелей кесіп алу
Химиялық жолмен синтездеу

Клетканы ДНК-дан тікелей кесіп алу әдісі
Ген инженериясының алғашқы даму кезеніңде қолданылды. Белгілі организмнің ДНК-сын түгелімен әр түрлі рестриктазалармен үзіп, әр түрлі фрагменттер алынды. Оның клеткаға кіре алу үшін оны плазмидалармен жалғайды. Бір плазмадида құрамында бір немесе бірнеше ДНК фрагменті болады. Одан соң плазмадидалар бактерияға енгізілді. Нәтижесінде бактерия клеткасының әр қайсысында басқа организм генінің бір түрі болды. Осындай әр түрлі бөтен гендері бар бактерия клеткаларының жиынтығын "гендер банкі" немесе "гендер кітапханасы" деп атайды.
Химиялық жолмен синтездеу
Бұл әдісті алгғаш рет 1969 жылы Г.Корана енгізген. Бірақ ол алған ген клеткада ешбір қызмет атқара алмады. Оған тек нуклеин қышқылдарындағы нуклеотидтердің орналасу тәртібін анықтағаннан кейін ғана мүмкіндік туды. Бұл әдістерді тапқан Д.Джильберт пен Ф.Сэнгер. Олар адамның өсу генін бактериядағы басқа геннің промотырына жалғастырып, плазмида арқылы бактерия клеткасына енгізді. Нәтижесінде бактерияның бір клеткасы 3 млн- ға дейін адам самототропин молекуласын жасай алатын болды. Адам инсулинінде осы жолмен бактерияға енгізілген болатын.

Жасанды әдіс
К. Итанура, Г.Бойер бұл әдістің негізін салушылар. Көлемі 584 нб адамның өсу гормоны қазіргі кезде жасанды жолмен алынғанданрдың ең ұзыны. Ол ішек таяқшасында триптофан оперонының промоторының бақылауында репликацияланатын плазмидаға енгізілді. Промотордың индукциялануымен алынған химерлік плазмадидамен трансформацияланған
Е. Coli клеткалары бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.