Жану процесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ және ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Тынышпаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар академиясы АҚ

ПІСПЕКТІ ДИЗЕЛДІК ІШТЕН ЖАНУ
ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРЫНЫҢ ЖЫЛУЛЫҚ ЕСЕБІ

Көлік техникасының энергетикалық қондырғылары пәні
бойынша ОСӨЖ орындауға арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

АЛМАТЫ 2009 ж
М.Тынышпаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар академиясы АҚ

Локомотивтер кафедрасы

ПІСПЕКТІ ДИЗЕЛДІК ІШТЕН ЖАНУ
ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРЫНЫҢ ЖЫЛУЛЫҚ ЕСЕБІ

050713 – Көлік, көліктік техника және технологиялар мамандығына оқитін 3-
ші курс студенттерімен Көлік техникасының энергетикалық қондырғылары пәні
бойынша ОСӨЖ орындауға арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Әдістемелік нұсқау 050713 – Көлік, көліктік техника және
технологиялар мамандығына оқитін бакалавр студенттеріне арналған. Көлік
техникасының энергетикалық қондырғылары пәнінің жұмыстық оқу жоспарына
сәйкес орындалған.

Пікір берушілер: Қаспақбаев К.С. – т.ғ.д., профессор
Туманов М.Е. – т.ғ.к., АЭжБИ доценті

Авторлық ұжым: Мусабеков М.О. – т.ғ.к., доцент
Шанлаяков А.С. – т.ғ.к., доцент
Текебаев М.А. – оқытушы

Әдістемелік нұсқауда жылулық есебі негізінде іштен жану
қозғалтқыштарының сыртқы сипаттамаларын анықталып, қисықмойынды-шатундық
механизмінің кинематикалық және динамикалық есебі орындау әдістемесі
келтірілген

Әдістемелік нұсқау Локомотивтер кафедрасының отырысында талданып
мақұлданған. Хаттама №3 19 қаңтар 2009 ж.

Әдістемелік нұсқау Көліктік техникасы факультетінің Оқу-әдістемелік
бюросында қарастырылып, дұрыс шешім қабылданған. Хаттама №5 20 қаңтар
2009 ж.

Әдістемелік нұсқау АҚ КазККА Оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданып,
оқу үрдісінде қолданып, ашық баспадан шығарылуға ұсынған. Хаттама №4 30
сәуір 2009 ж.

© М.Тынышпаев атындағы ҚазККА тапсырмасы бойынша шығарылды, 2009 ж.

М а зм ұ н ы
Кіріспе 6
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. .
1. Курстық жобаның орындалуы бойынша жалпы нұсқаулар ... ... 7
Есептеу-түсіндірме хатын рәсімдеу 7
нұсқалары ... ... ... ... ... ... . ...
1.2. Есептеу-тусіндірме хатының 7
құрылымы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..
1.3. Жобаның графикалық бөлімінің мазмұны бойынша жалпы 8
нұсқау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .
1.3.1. Қозғалтқыштың көлденең қимасының 8
сызбасы ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.2. Қозғалтқыш торабының 8
сызбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.3. Курстық жобаға тапсырмалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2. Құрастырылған қозғалтқыштың піспектік бөлігінің
технико-экономикалық көрсеткіштері және жұмыс процесінің
жылулық 10
есептемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..
2.1. Толтырылу 10
процесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..
2.1.1. Цилиндрдегі толтырылу процесінің соңындағы ауаның қысымы
(сығылудың 10
басы) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
... ...
2.1.2. Толтырылу соңындағы ауа температурасы (сығылудың басы)... 11
2.1.3. Толтырылу 12
коэффициенті ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...
2.2. Сығылу 12
процесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...
2.2.1. Сығылу процесінің параметрлерін 13
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.3. Жану 13
процесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...
2.3.1. Жану процесінің 13
термохимиясы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
... ..
2.3.1.1 Жанармайдың элементарлық 13
құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.3.1.2.Жанармайдың жану 14
жылуы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
... ..
2.3.1.3.Жанармайдың жануы үшін теориялық қажетті ауаның саны ... 14
2.3.1.4.Жанармайдың жануы үшін ауаның нақты 14
сандары ... ... ... ... ... ..
2.3.1.5.Жану өнімінің 15
құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...
2.3.1.6.Молекулярлық өзгерудің теориялық (химиялық) және нақты
коэффициенттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... 15
2.3.1.7.Жану өнімінің және ауаның 16
жылусыйымдылығы ... ... ... ... ... ... .
2.3.2. Жану процесінің соңғы параметрлерін 16
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3.2.1.Жану процесінің соңындағы температура 17
(Тz) ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3.2.2.Жанудың максималдық қысымы 17
(РZ) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
2.3.2.3.Алдын - ала кеңею 17
дәрежесі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
... ...
2.4 Кеңею 18
процесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
2.4.1. Кеңею процесінің параметрлерін 18
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.5. Қозғалтқыштың жұмыстық циклінің көрсеткіштерін есептеу ... . 19
2.5.1 Индикаторлық көрсеткіштерді 19
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5.1.2.Жанармайдың индикаторлық меншікті шығыны және индикаторлық
ПӘК – 19
і ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..
2.5.1.4.Индикаторлық 20
қуат ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .
2.5.2 Эффективті көрсеткіштерді 20
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.6. Дизельдің жұмыстық цилиндріндегі негізгі өлшемдерді
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
2.7. Өңделген газды, ауаны және жанармай шығынын анықтау ... ... .22
2.8. Индикаторлық диаграмманы 22
тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.9. Орташа индикаторлық қысымды графикалық әдіспен анықтау.. 26
3. Піспек қозғалысының кинематикалық сипаттамасын анықтау... 26
4. Қисықмойынды - шатунды механизмнің динамикалық
есептемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..
4.1. Қисықмойынды - шатунды механизмге әсер ететін күштер ... ... 30
4.2. Индикаторлық диаграмманың 33
қашауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3. Динамикалық күшті есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 35
4.3.1 Мпа – ға тоғысып қозғалатын массасының меншікті инерция
күші ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..35
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
Қолданылған әдебиет 38
тізімдері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 39

К і р і с п е

Курстық жұмыс оқу процесінің 6 және 7 семестріндегі 050713 – Көлік,
көліктік техника және технологиялар мамандығында оқитын студенттердің
Көлік техникасының энергетикалық қондырғылары пәнінің оқу кезеңін
аяқтайды. Курстық жұмыстың мақсаты:
Оның оқу процесінен алатын білімді баянды ету; үрлеу жүйесінің негізгі
көрсеткіштерін және піспектік бөлігінің жылулық және динамикалық есептеу
әдісін меңгеру;яғни олардың жұмысы мен қондырғыларын таңдаудағы
дағдысынигеру;локомотивтегі оның жұмыс шарттарын және қозғалтқыштың жобада
қабылданған конструкциялық элементтерін оқып үйрену;студенттің сызбаларды
рәсімдеуді,анықтама беру әдебиеттерін, МЕМСТ бойынша қолдануын, түсіндірме
хатты құру және тағы басқа дағдыларын өнімдердің жылу техникалық есептеуін
орындап және нақтылы инженерлік есептерді өздігімен шығарып білуін дамыту
болып табылады. Студент жұмысты орындамастан бұрын методикалық нұсқауда
қолданатын әдебиеттермен, тапсырмалармен және курстық жобаның мазмұнымен
толық танысуы керек.

1. Курстық жобаның орындалуы туралы жалпы нұсқаулар

Курстық жоба графикалық бөлімнен және енсептеу-түсіндірме хат түрінде
рәсімделуі керек.

1.1. Есептеу-түсіндірме хатын рәсімдеу нұсқалары

Есептеу-түсіндірме хаты А4 (297*210мм) формат бетіне орындалады және
компьютерлік орындаумен машинамен жазылған мәтінненжәне ұқыпты
жазумен,қолмен жазылған мәтіннен түптелген түрде тапсырылады.Барлық
өлшемдік шамалары үшін ,(СИ)бірліктің халықаралық жүйесі қолданылады.
Анықтама беру материалдарды, өрнектерді, қолданылатын кестелерді, талап
етілетін есептеу шамаларын таңдау кезінде әдебиеттерде жіберілуі керек.
Есептеу өрнектері жалпы түрде өткізіледі. Есептерді өрнек бойынша аралықсыз
есептеумен өткізекді және тек соңғы қорытындысымен өткізеді. Өрнекке
кіретін әріптік белгіленуі түсіндіріледі. Барлық шығарылған есептер үтірден
кейін бір мағынаны білдіретін санға дейін дәлдігімен өткізіледі.Кестелер
мен суреттер түсіндірме хаттың бетінде немесе А4 (297х210) форматына
миллиметрлік қағазға немесе ЕСКД және МЕМСТ-ң барлық талабымен сақталған
(420·297)А3-ке орындалуы мүмкін. Түсіндірме хатына тігілген түсіндірме
хаттың парақтары, кестелер және суреттер нөмірленуі керек. Нөмірлеу барлық
түсіндірме хат бойынша рет-ретімен болуы керек.

1.2. Есептеу-тусіндірме хатының құрылымы

Түсіндірме хаттың құрылымдық элементтері келесі тізбектелуден тұруы
керек:
-титулдық беті;
-тапсырма (берілгендері);
-мазмұны;
-кіріспе (негізгі тапсырманың қысқаша жазылуы және курстық жобаның
мақсатыныңбелгіленуі);
-қозғалтқыштың піспек бөлігінің жұмыстық процесін жылулық есептеу;
-үрлеу жуйесінің негізгі көрсеткіштерін есептеу;
-піспектің қозғалысының кинематикалық сипаттамасын есептеу;
-шатунды-қисықмойынды механизмді динамикалық есептеу;
-оқулық-зерттеулік өңдеу(қондырғының қысқаша жазбасы,берілген тораптың
жұмыс принципі және мақсаты);
-қорытынды;
-қолданылған әдебиеттер тізімі;
-қосымшалар;
1.3. Жобаның графикалық бөлімінің мазмұны бойынша жалпы нұсқау

Жобаның графикалық бөлімі А1(594х841мм) форматы сызу қағазының 2-
бетінен тұрады.Бірінші бетінде жобаланған қозғалтқыштың көлденең қимасы
орындалады,ал екіншісінде тапсырмаға сай торабының қимасы орындалады.

1.3.1. Қозғалтқыштың көлденең қимасының сызбасы

Қозғалтқыштың көлденең қимасы цилиндрдің екі V-түріндегі орналасу кезі
бойынша және қатар кезінде цилиндрдегі біреуі бойынша орындалады.
Сызбаны орындай отырып қозғалтқыштың басты жұмыстық механизміне қатысты
бөлшектердің және негізгі тораптың ұқыпты конструктивтік өңделуі негізінен
мән беріп түсінген жөн.(ҚШМ,иінді білік,газтаратылу жүйесі,жану камерасының
бөлшектері) және қатысты периферлік тораптың және бөлшектің
(үрлеудің,сүзгінің,тұрбажетектің,со рғылардың агрегаттары) немесе олардың
көрсетілуін жақсылап,контурлық көрсетілуге дейін толық көруге болады.
Қозғалтқыштың көлденең қимасында габариттік өлшемдері
көрсетіледі,(ұзындығы,ені) және түсіндірме бөлімінде есептелген
бөлшектердің өлшемдері(цилиндрдің диаметрі,піспек жүрісі және т.б).

1.3.2. Қозғалтқыш торабының сызбасы

Жинақта тораптың сызбасы оның жұмысының және құрамының толық
көрсетілуінде қима түрінде орындалады.Тораптың сызбасында оның қиылыстыру
өлшемдері және габариттік өлшемдері көрсетіледі.
МЕМСТ бойынша тораптың және қозғалтқыштың белгіленуі сызбаның
жазылуында көрсетіледі.Тораптың және қозғалтқыштың сызбасы түсіндірме
хатында немесе сол сызба қағазында келтірілген барлық оның негізгі
бөлшектерін спецификацияға толтырылады.
Сызулар үшін келесі азаю масштабтары қолданылады:
1:2,1:2,5,1:4,1:5.

1.3.3. Курстық жобаға тапсырмалар

Қозғалтқыштың піспектік бөлігінің жылулық есептеулері және шатунды-
қисықмойынды механизмнің кинематикалық есептерін жүргізу үшін бастапқы
берілгендері болып жобаланатын қозғалтқыш үлгілерінің келесі параметрлері
табылады:
Ne -дизельдің эффективтік қуаты,кВт;
τ-ырғақтылық;
і -цилиндр саны;
n -иінді біліктің айналу жиілігі,С-1;
φ-үрлеу коэффициенті;
η м-дизельдің механикалық ПӘК-і;
λ-шатун ұзындығына қисықмойын радиусының қатынасы;
ά -жану үшін артық ауа коэффициенті;
К -цилиндр диаметріне піспек жүрісінің қатынасы-К= (Д 100 типті
ПҚҚ- мен дизель үшін К= ) ;
ε -сығылудың геометриялық дәрежесі;
ε v -сығыылудың әсер ететін дәрежесі;
Тк -қозғалттқыштың кіру органы алдындағы ауа температурасы t к = 60
оС;
Р z -жанудың максималдық қысымы, МПА;
ξ z -эффективтік (активтік) жылу бөліну коэффиициенті;
γ -қалдықты газ коэффициенті;
М n -жинақтағы піспек массасы,кг;
M ш -жинақтағы шатун массасы,кг;
Цилиндрлердің орналасуы: Р-қатарлы; V - түріндегі, ПҚҚ-піспектің қарсы
қозғалысымен;
γz -V-түріндегі қозғалтқыштың цилиндр арасындағы бұрыш, град;
tо -қоршаған орта температурасы, Со;
Ро -атмосфералық қысым,МПА;
Ψ -жоғалған көлемнің үлесі;

2. Құрастырылған қозғалтқыштың піспектік бөлігінің технико-экономикалық
көрсеткіштері және жұмыс процесінің жылулық есептемесі

Жылулық есепте жұмыстың кез-келген берілген жағдайында оның
экономикалық диамикалық және эффективтік сапасын сипаттайтын негізгі
параиетрлерін бағалау үшін, қозғалтқыштың жұмыс процесін зерттеу тәсілі
бар.Жұмыс процесін есептеу осы параметрлердің түрлі ффакторларының
әсерінің берілгендерін алуын және бүтіндей жұмыстық циклге және цилиндрге
түсетін бөлек процесстердің негізгі парметрлерінінің мәндерін анықтауға
мүмкіндік береді.
Жыылудың есептерінің негізінде дәлдік тәжірибесі үшін жетерліктей
беріктікке дизельдің бөлшектерінің есептерін және цилиндрдегі газ қысымының
шамаларын анықтау үшін қажетті индикаторлық диаграмма тұрғызуға
болады.Курстық жобада жылулық есеп анолог қозғалтқышының конструкциялық
берілгені бойынша (тексеру) дайындалған дизель үшін орындалады,яғни үстеме
үрлеу дизельдің тепловозында қолданылатын ,не жұмыс процестерінің есептері
курстық жобада қозғалтқыштың тек осы түрлелі үшін өткізіледі.
Есептің дұрыстығын тексеру анолог-қозғалтқышына сәйкес келетін,
эффективтік, экономикалық және басқа павраметрлерді (көрсеткіштерді) алу
арқылы қамтамаксыз етіледі.

2.1. Толтырылу процесі

Толтырылу процесінің дәлдігі толтырылу процесінің соңындағы ауа
температурасына және қысымның әсерін анықтайтын шамаларындағы қалдықты газ
коэффифиентімен және толтырылу коэффициентімен бағаланады.

2.1.1. Цилиндрдегі толтырылу процесінің соңындағы ауаның қысымы
(сығылудың басы)

- төртырғақты дизель үшін:

Ра = 0,5( Р'К + РСР) , Мпа
( 1 )
мұндағы: РВП - еңгізу органы (клапанның немесе терезенің) алдындағы
ауаның қысымы;
Үрленген ауаның аралық салқындатумен дизельде салқындатқыштың
кедергісімен байланысты, оның кейбір қысымының төмендеуі болады.
Сондықтан РВП = Р ′К = Р К - РОХЛ ,
мұндағы: РСР = (0,75 -0,9 ) РВП -толтырылудың орташа қысымы; РК -үстеме
үрлеу қысымы; Р׳К -салқындатқаннан кейінгі үстеме үрлеудің қысымы; ∆РФ ,
∆РОХЛ - сүзгі кедергісіне және үрленген ауаның салқындатқышына сәйкес.
Қысқартылған есептер үшін мынаны қабылдауға болады: ∆РФ = ∆Р ОХЛ =
0,003 МПа.
- екіырғақты дизель үшін:
цилиндрде ауаның қысымы қысқартылан есепеу кезінде мына теңдікті
қабылдаймыз:

Ра = (0,85(1,1)( Р'К = (0,85(1,1)((РК – РОХЛ), Мпа
( 2 )

2.1.2. Толтырылу соңындағы ауа температурасы (сығылудың басы)

- Компрессор артындағы ауаның температурасы (ТК) (ауасалқындатқыш
алдында) былай анықталады:

( 3 )

мұндағы: η а.к -компрессордың адиабаталық ПӘК-і (берілген);
Рк -үстеме үрлеу қысымы;
Ро -қоршаған ортаның қысымы.

Салқындатқыштан шыққандағы ауа температурасы (дизельдің кіру органы
алдында):

Т′к = ТК - ( ТК - То )·ω ОХЛ, К
(4)

мұндағы: ωОХЛ = ( 0,5 - 0,*9 ) - салқындату дәрежесі; То - қоршаған
ортаның температурасы, К (тапсырма бойынша);
То = to + 273 ( К )
- Толтырылудың аяғындағы заряд температурасы (сығылудың басы);

, К
(5)

мұндағы: ∆Т = (10 - 15 ) - цилиндрдің қабырғасынан зарядтың қызуы; γ
- қалдықты газ коэффициенті (тапсырма бойынша); Тқалд.г - қалдықты газ
температурасы.
Қозғалтқыш түрінен тәуелді - Тқалд.г. былай қабылдауға болады:
- төртырғақты үшін - Тқалд.г. = 800 - 900 К
- екіырғақты үшін - Т0алд.г. = 700 - 800 К ;
Дизельдегі еңгізу ауасының тығыздығы
кгм3 (
6 )

мұндағы: Rb = - ауаның газдық тұрақтылығы;
m в = 28,95 кгкмоль - 1кмоль ауаның массасы;

R = 8314 Джкг·К - универсалды газдық тұрақтылық.

2.1.3. Толтырылу коэффициенті

Толтырылу коэффициенті ((v) деп қозғалтқыштың кіру органы алдындағы
ауаның температурасы және қысымын кезіндегі цилиндрді толтыратын ауаның
теориялық мүмкіндік санындағы цилиндрге түсетін ауаның негізгі санына
қатынасын айтамыз.
Дизельдің толтырылу коэффициенті мына теңдіктен анықталады:

төртырғақты үшін
η v =
(7)

екіырғақты үшін
η v =
(8)

мұндағы: ε , ε v -сығылудың негізгі және геометриялық дәрежесіне
сәйкес (берілген); γ - қалдықты газ коэффициенті (тапсырма бойынша); РК
, TK - үрленген ауа температурасы мен қысымына сәйкес (алдында есептелген
немесе берілген); Pa , Ta - толтырылудың соңындағы ауаның температурасы мен
қысымы (алдында есептелген).

2.2. Сығылу процесі

Дизельдің цилиндріндегі ауаның сығылу процесі газалмасу органдары
жабылғаннан кейін жүреді және оның эффективтік жануы және жанармайдың
өздігінен тұтануы болған кездегі мәндерге дейін цилиндрде ауа зарядының
қысымы мен температурасын жоғарылату үшін негізделген. Сығылу процесі деп
піспектің жүрісінің барлық байланысуы бойынша айнымалы көрсеткішімен,
политроптықты айтамыз. Жұмыстық циклдің есептемесінде nc = (1,34-1,37) -
ге тең сығылу политропының орташа көрсеткішінің шартты тұрақтылығын
қабылдаймыз. Сығылу процесіндегі сипатталатын негізгі параметрлер деп: ( -
сығылу дәрежесін, Pc - қысымын және Tc - сығылу процесінің соңындағы
температурасын және nc - сығылу политропының көрсеткішін айтамыз.

2.2.1. Сығылу процесінің параметрлерін есептеу

Сығылу политропының көрсеткіштері шамаларының және сығылу дережесінің
белгілі мәндері кезінде қысқартылған есепте қоспаның температурасы мен
қысымы төртырғақты дизельде мына түрде анықталады:
Сығылу қысымы
Pc = Pa·(nc , Mпа,
(9)
Сығылу температурасы, K
Tc = Ta· (nc-1.
(10)

nc = (1,34-1,37) - сығылу политропының көрсеткіші.

Екіырғақты қозғалтқыш үшін сығылудың геометриялық дәрежесі - (
орнына сығылудың нақты дәрежесін (v қояды.

2.3. Жану процесі

Дизельдің цилиндрінде болатын негізгі процесс деп- цилиндрге бүркелетін
жанармайдың жануын айтамыз.Жанармайдың жануы кезінде бөлінетін жылу
механикалық жұмысты болдыруда және жұмыстық дененің ішкі энергиясын
жоғарылатуда жүреді (піспектің араласуы).Жану өнімінің және жанармайдың
толық жануы үшін қажетті ауаның санын анықтау үшін жанармайдың құрамы
бойынша берілгендермен орналастыруы керек.

2.3.1. Жану процесінің термохимиясы

1. Жанармайдың элементарлық құрамы

Жану процесін есептеу дизельдік жанармай үшін шығарылады. Жанармайдың
негізгі қасиеттерібарлық есептелген курстық жобада барлық варианттарға
бірдей қабылданған.
Дизельдік жанармайдың салмақтық құрамы.

C = 0,87; Н = 0,126; О =
0,004.

2.3.1.2. Жанармайдың жану жылуы

Егер элементарлық құрам белгілі болса,онда дизельдік жанармайдың
төменгі жану жылуынжақынырақ анықтау үшін Д. И. Менделеев өрнегін
пайдалануға болады.

QН = 33900 · С + 103000 · Н – 10900 · О, кДжкг.
(11)

2.3.1.3. Жанармайдың жануы үшін теориялық қажетті ауаның саны

ІЖҚ-да жанармайдың жануы үшін толтырылу процесінде цилиндрге түсетін
ауаның оттегі қолданылады. 1 кг жанармайдың толық жануы үшін кг-дағы
теориялық қажетті ауаның саны мына теңдеуден анықталады.
Lo = , кг
(12)

1 кг жанармайда киломольмен белгіленген ауаның саны:
lo = , кмоль,
(13)

мұндағы: 0,23-1 кг ауадағы оттегінің массалық құрамы;
0,21- ауадағы оттегінің көлемдік мольдік құрамы;
С12, Н4, О32 - жанармайдағы С,Н,О киломольінің
саны.
Тексеру
Lo = lo · mb ,
кг (14)

мұндағы: mb = 28,84 r кгкмоль - 1 кмоль ауа құрамының массасы (0.21O2
+ 0.79 N 2 ).

2.3.1.4. Жанармайдың жануы үшін ауаның нақты сандары

Дизель цилиндрінің толтырылу ырғағында жанармайдың толық жануы үшін
ауаның теориялық қажнтті санынан жоғары болатын ауаның анықталған санымен
жүргізіледі.
Ауа санына түсетін шама артық ауа коэффициентімен ( () анықталады.
Артық ауа коэффициенті ( ( ) деп толық жануы үшін ауаның теориялық
қажетті санына 1 кг жанармайдың жануына қатысатын ауаның нақты санының
қатынасын айтамыз.
( =

Егер ( 1 болса, онда қоспа бай , егер ( 1 - кедей, ( = 1
кезінде қоспа стехиометриялық деп аталады.
Дизельде 1 кг жанармайдың жануы үшін ауаның нақты саны былай
анықталады:
L = ( · Lo, , l = ( · lo
(15)

мұндағы: ( - артық ауа коэффициенті (тапсырма бойынша)

2.3.1.5. Жану өнімінің құрамы

Стехиометриялық қоспада (яғни ( = 1 ) 1 кг жанармайдың толық жануы
кезінде жанудың толық өнімі (М(= 1) күйіне келеді.

М(=1 = ,
(16)

болған кезде 1 кг жанармайдың жану өнімдерінде ауаның артық 1 санымен
(М) (( =1 болған кезде) М(=1 жанудың таза өнімі бар.

М = 0,21 · (( -1) · L

немесе М = М(=1 + кмолькг.

2.3.1.6. Молекулярлық өзгерудің теориялық (химиялық) және нақты
коэффициенттері

Жану кезіндегі киломоль санының өсіру бағасының ()критериі деп:
таза заряд мольінің санына жану өніміндегі моль санының қатынасы бар
молекулалық өзгерудің (( о)теориялық (химиялық) коэффициентін айтамыз.

(о = ,
(17)

Есептің дұрыстығын тексеру - (о
(о = 1 + ,
(18)

мұндағы ( - артық ауа коэффициенті.
Ескертулер: (18) және (18) өрнектері бойынша алынған (о мәндері
есептің дұрыстығымен.сәйкес келу керек.
Молекулярлық өзгерудің нақты коэффициенті (() - өткен циклден қалған
газдың және цилиндрге түскен ауаның нақты санының мольдік санына қалдықты
газдың есебімен жану өніміндегі мольдік санының қатынасы бар.

( = = ;
(19)

(Г - қалдықты газ коэффициенті (тапсырма бойынша).

2.3.1.7. Жану өнімінің және ауаның жылусыйымдылығы

Газдың жылусыйымдылығы жұмыстық қоспаның құрамының және
темперарурасының өзгеруімен бірге жану кезінде өзгереді.
Жұмыстық қоспа (жанудың басталуы) сығылу процесінің соңында қалдықты
газдың және цилиндрге түсетін ауаның наақты санынан тұрады.
Жұмыстық қоспаның жылусыйымдылығы қалдықты газдың аз үлесі түрінде
ауаның жылусыйымдылығына тең деп қабылдвуға болады.
(V = const кезінде) диаграмманың (С) жануы басталады деп санай отырып,
(С) нүктесі үшін ауаның орташа мольдік изахоралық жылусыйымдылығын
анықтаймыз.
(CVC = 20.13 + 0.002411 · Tc ,
(20)

мұндағы: Тс , К - алдын-ала шығарылған.
( 1 болған кездегі диаграмманың (Z) нүктесі үшін жану
өнімінің орташа мольдік изохоралық жылусыйымдылығы.

(СVZ = (20,97 + ) + (1,549 + ) · 10-3 · ТZ ,
(21)

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.