Командаларды адресациялау
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
1 Іс-тәжірибе объектісін 5
зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
... ... . 6
Мекеме қызметіне 7
сипаттама ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
... ... ..
Аппараттық қамтамаларға 11
шолу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданыста бар бағдарламалық қамтамаларға шолу және талдау ... ... ... 17
2 Жеке тапсырма 23
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
... ... ... ... ... ... ...
2.1 Мәліметтерді және командаларды адресациялау. Мәліметтерді
адресациялаудың тікелей
тәсілдері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..
2.2 ДК-де логикалық элементтермен және схемалармен жұмыс, олардың
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Мен Исақ Абзал Сейілбекұлы өндірістік іс-тәжірибеден 12.03.2018-
30.03.2018 аралығында QAZAQ BANKI акционерлік қоғамында өттім.
Іс-тәжірибеден өтуімнің басты мақсаты оқу барысында теориялық алған
білімімді, практика түрінде қолдана білу және білімімді одан әрі ұштай
түсу.
Іс-тәжірибенің міндеті іс-тәжірибе өтетін мекеменің тарихымен,
техникалық қамтамасымен, бағдарламалық қамтамасымен, ақпараттық бөлімнің
міндеттерімен танысу. Берілген тақырып бойынша жеке тапсырманы орындау. Іс-
тәжірибе есебін дайындау.
QAZAQ BANKI акционерлік қоғамы Қазақстанғы ең алдынғы банк
қатарларынан көріну үшін көптеген шетелдік банктермен байланыс орнатуда,
сонымен қатар соңғы үлгідегі технологияларды пайдалануды дамыту үстінде.
Қазақстан банктерінің ішінде QAZAQ BANKI таңдаулылардың бірі және қызмет
көрсету бойынша алдыңғы орындарда.
Іс-тәжірибе нәтижесінде есеп беру жазылды. Есеп беру екі тараудан,
кіріспе, қорытынды және іс-тәжірибе барысында қолданылған әдебиеттер
тізімінен тұрады. Бірінші тарауда мекеме туралы толық ақпарат, техникалық
жабдықталуы және мекемеде қолданылатын бағдарламалар туралы мәліметтер
жазылды. Екінші тарауда жеке тапсырма бойынша толық мағлұматтар
келтірілген. Әдебиеттер тізімінде жеке тапсырманы орындау барысында
пайдаланылған әдебиеттер көрсетілген.
1 Іс-тәжірибе объектісін зерттеу
1.1 Мекеме қызметіне сипаттама
Qazaq Banki акционерлік қоғамы заңды және жеке тұлғаларға банктік
қызмет көрсетуге маманданған коммерциялық банк болып табылады. Банк әмбебап
банкке тән түрлі қызметтер ұсынады.
Банктің филиалдар желісі 8 филиалдар мен 20 бөлімшелерден тұрады, олар
Астана, Алматы, Қарағанды, Ақтөбе, Тараз, Шымкент, Қаскелең, Атырау
қалаларында орналасқан.
Банктің акционерлер құрамына Қазақстан Республикасының резиденттері –
жеке және заңды тұлғалары кіреді.
Банк Қазақстан қор биржасының (KASE), Қазақстанның жеке тұлғалардың
салымдарын кепілдендіру (сақтандыру) қоры (KDIF), Қазақстан Қаржыгерлер
қауымдастығының (AFK) мүшесі, Даму кәсіпкерлікті дамыту Қоры АҚ
Бизнестің жол картасы-2020 бағдарламасын жүзеге асыру көлемінде және
"Даму өңірлер III" шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің өңірлік
басым жобаларын қаржыландыру бағдарламасы, Қазақстандық Банкаралық
Есепайырысу Орталығы РМК(KISC), Бірінші кредиттік бюро ЖШС (1CB),
Дүниежүзілік Банкаралық Қаржылық Телекоммуникация Қауымдастығының (SWIFT)
серіктесігі болып табылады.
Standard&Poor’s (S&P) Халықаралық рейтингтік агенттікпен Банкке
CCC+C деңгейінде ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді несиелік рейтинг және
kzB- деңгейінде ұлттық баған бойынша рейтинг берілді. Рейтингтердің
өзгерістер болжамы – Бейтарап.
Мекеменің қысқаша тарихы:
- 3 Тамыз 1993 – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде Сенім
банк акционерлік қоғамы тіркелді.
- 1997 – Банк шетел валютасымен операцияларын жүзеге асыруға толық
банктік лицензиясын алды.
- 1998 – Банк S.W.I.F.T. (Worldwide Interbank Financial
Telecommunications Society) қатысушыларының құрамына кірді.
- 2000 – Банк Western Union халықаралық аударымдар жүйесінде қосалқы
агенті болып табылады.
- 2003 – Банк Қазақстанның депозиттерді кепілдендіру Қорының мүшесі
болды.
- 2006 – Қазақстан Республикасының кредиттік тарихтардың ақпараттық
жүйесінің (Бірінші кредиттік бюро ЖШС) қатысушысы болды.
- 2009 – Банк аймақтық банк ретінде қайта тіркеуден табысты өтті,
Алматы қалалық филиалын ашты.
- 2010 – Қаскелең, Ақтөбе, Қарағанды, Тараз қалаларында банк
филиалдары ашылды.
- 2011 – Банктің меншікті капиталы ұлғайды.
- 2012 – Банк меншікті капиталдың мөлшерін ұлғайту шараларын сәтті
атқарды.
- 2012 – Қарағанды, Жамбыл облыстарында халыққа қызмет көрсету
орталығының ғимарататтарында 5 құрылымдылық бөлімшелерін ашты.
- 2012 – Астана, Шымкент қалаларында банктің филиалдары ашылды.
- 12 Шілде 2013 – Сенім банк АҚ Qazaq Banki АҚ ретінде ресми
тіркеліп, ребрендинг кампаниясын бастады.
- Мамыр 2014 – Банктің жарғылық капиталы 11,1 млрд теңге болды.
- Маусым 2015 – Атырау қаласында банктің филиалы ашылды.
- Сәуір 2016 – Қарағанды қаласында банктің бөлімшесі ашылды.
Негізгі банк қызмет көрсету түрлері:
- жекеленген банк қызметтерін өндіретін банктер және ұйымдардың
корреспондеттік шоттарын ашу және оны жүргізу;
- кассалық операциялар;
- аударым операциялары (жеке және заңды тұлғалардың аударым
жөніндегі тапсырмаларын орындау);
- несие бойынша операциялар;
- құжаттамалау операциялары (аккредитивтер, кепілдіктер, үшінші
тұлғалар үшін кепілгерлік);
- шетелдік валюта айырбастау операцияларын жүргізу;
- меншіктік құнды қағаздардың эмиссиясы, факторинг және форфейтинг
операцияларын жүргізу;
- вексель және басқа да борыштық міндеттемелерді есептеу
(дисконт);
- лизингтік қызметті жүзеге асыру;
- салымдарды қабылдау, жеке және заңды тұлғаларға шот ашу және оны
жүргізу;
- клиенттердің шоттарын жүргізу құқығынсыз бағалы қағаздар
нарығындағы брокерлік және дилерлік қызмет көрсету [1].
1.2 Аппараттық қамтамаларға шолу
Мен іс-тәжірибеден өткен мекеме бөлімінің техникалық жабдықталуы өте
жақсы деңгейде. Бұл бөлімде 15 дербес компьютер бар. Қазіргі уақытта бірде-
бір жұмыс саласын дербес компьютерсіз елестету мүмкін емес. Әсіресе банк
сияқты халыққа қызмет көрсету орьалықтарында электронды жұмыс жасау өте
маңызды. Барлық ақпараттар мен керекті мәліметтерді компьютер арқылы өңдеп,
сақтай және жібере аламыз.
Мекемеде мен жұмыс істеген дербес компьютердің сипаттамасына тоқтала
кетсем. Процессордың моделі 4170 Haswell. Процессордың сериясы Intel Core
i3. Бұл бөлігі жүйелі блоктың, дербес компьютердің жүрегі немесе миы болып
саналады. Осы процессордың моделіне байланысты, дербес компьютердің жұмыс
істеу қуатын біле аламыз. Процессордың тактілік жиілігі – 3.7 Ггц. Ядролар
саны – 2. Оперативті жадының көлемі – 4096 Мб. Оперативті жадының типі –
DDR3. Жады жиілігі – 1600 МГц. Socket – LGA1150. Қатқыл дискінің көлемі –
500 Гб. Дисководтың типі – DVD-RW. Видеокарта типі – дискретті. Дискретті
видеокартаның моделі – NVIDIA GeForce GT 730. Операциялық жүйесі – Windows
10.
Сонымен қатар бөлімде қағазбен жұмыс жасау үшін арналған принтерлер
мен факстер бар. Соңғы үлгідегі заманауи құрылғылар жұмыс істеу барысында
өте ыңғайлы. Принтер (баспа құрылғысы) мәтіндік және графикалық
мәліметтерді компьютердің жедел жадынан қағазға басып шығаруға арналған. Ол
рулон қағаз түрінде де, парақ та бола береді. Принтерлердің негізгі
артықшылығы – олар көптеген қаріп түрлерін пайдаланып, күрделі мәтіндерді
басып бере алады. Принтерлер графиктік сызбаларды, суреттерді түрлі түсті
етіп басып бере алады, соған байланысты олардың көптеген модельдері бар.
Факсимильдік (фототелеграфтық) байланыс қазір кең қолданылады. Факстың
ең құнды жері ол аппарат арқылы тек қана мәтінді құжаттарды ғана емес,
кестелі құжаттарды да тез арада екінші адамға немесе екінші мекемеге
жеткізуге болады. Факс арқылы мәтіннің, кестенің, кескіннің, қол қойылған
кез келген құжаттың дәл сол күйінде қайталанған нұсқасы екінші мекемеге
жеткізіледі. Сондықтан да дәл қазір факсты алмастыруға келетін байланыс
түрі жоқ. Қазіргі таңда еліміздің көптеген мемлекеттік, жеке кәсіпорындары
мен мекемелерінің офистері жаңа заманның қабылдау-хабарлау аппараты –
факспен жабдықталған. Факстың жеткізу жылдамдығы өте жоғары, себебі факс
арқылы жіберілген кез келген құжат санаулы сағаттардан кейін-ақ адресат
қолына тиеді. Факс арқылы жіберілетін құжат А4 формалы бланкіге кейде А5
формалы бланкіге толтырылады. Фотография, сызба, кесте т.б. сияқты үлкен
көлемді құжаттар алдын ала факс aппaратының мүмкіншілігіне сәйкес
келетіндей етіліп кішірейтілуі керек.
Сонымен қатар мекемеде жылдамдығы жоғары WiFi модемі бар. Бұл лимитсіз
интернет ғаламтормен және арнайы қызмет түрлерін көрсетуде өте ыңғайлы. Wi
Fi – ағылшын тілінен аударғанда сымсыз нүкте деген ұғымды білдіреді. Ол –
белгілі нысандарда (ертеде салынған тарихи ғимарат болуы мүмкін) кабельді
жүйені тарту мүмкін болмаған жағдайда немесе экономикалық жағынан тиімсіз
болғанда орнатылатын қондырғы.
Жалпы айтқанда мекеме соңғы үлгідегі барлық құрылғылармен жабдықталған
[1].
1.3 Қолданыста бар бағдарламалық қамтамаларға шолу және талдау
Мен іс-тәжірибеден өткен мекеме бөлімінде Windows 10 операциялық
жүйеcі орнатылған. Операциялық жүйе – компьютердің барлық басты әрекеттерін
(пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар
операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың
жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық
кодта жазылған программа. ОЖ – компьютерді басқаруға арналған және
қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа. Операциялық жүйе
– компьютер құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастырушы және түрлі
командаларды орындауы арқылы пайдаланышының машина жұмысын басқаруына
жеңілдік келтіруші жүйелік программалар. Оның негізгі қызметі –
программалардың бір – бірімен және сыртқы құрылғылармен өзара әрекетін
ұйымдастыру, оперативті жадты бөлу, компьютердің жұмыс істеу кезіндеқате
жіберілу сияқты түрлі оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге дайындау,
монитор мен принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату, пайдаланушының
программасын іске қосып, оны орындау т.б.. Яғни ОЖ – машина жұмысын
басқаруға толық жеңілдік беретін жүйе.
Банкте көп құжаттармен жұмыс істейтін болғандықтан, көбіне Microsoft
Office Word, Microsoft Office Еxcel, Microsoft Office Access, Microsoft
Outlook және InterBank RS программалары қолданылады.
Microsoft Office Word – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және
қағазға басып шығаруға арналған Windows жүйесінің қосымша программасы. Ол –
мәтіндік және графикалық информацияларды өңдеу барысында жүзден аса амалды
орындай алатын кең тараған мәтін редакторларының бірі. Қазіргі компьютерлік
технологияларда орындауға болатын кез келген амал бұл ортада жүзеге асырыла
береді. Мысалы, басқа ортада дайындалған мәтіндік фрагменттер, кестелер,
суреттер сияқты неше түрлі нысандарды байланыстыра отырып осы ортаға
енгізуге болады. Word редакторында баспа жұмысына керекті баспа
материалдарын теруден бастап, олардың оригинал – макетін толық жасауға
дейінгі барлық жұмыс орындалады. Оған қоса, Word бағдарламасы мәтін жасау
үшін түрлі көмекші мүмкіндіктерді береді, олардың көмегімен мақалалар
немесе есептер сияқты іскери құжаттарды оңай аяқтай аласыз. Сондай-ақ,
ашықхат немесе хатқалта мекенжайларын басып шығаруыңызға болады. Word
бағдарламасы құжаттар, электрондық кестелер мен көрмелер жасауға және
электрондық поштаны басқаруға арналған бағдарламаның бірнеше түрлерін
біріктіретін өнімдердің бумасы болып табылатын Office бумасының бір
бөлігі болып табылады.
Кестелік құрылымды құжаттармен жұмыс істеуге арналған кең таралған
программалардың бірі Microsoft Office Excel болып табылады. Ол сандық
мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген. Excel жай ғана программа емес,
оны көптеген математикалық амалдарды, күрделі есептерді жеңілдету үшін
пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті
диаграммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel мүмкіндігінің
көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік
жұмыстарында да кеңінен қолданылады.
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс
парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің құрылымындай және ол
бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір парақтың аты төменгі жағында
орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты
парақтауға болады. Таңбашаны тышқаннның батырмасын екі рет басу арқылы
өзгертуге болады. Әрбір жұмыс парағы жолдар мен бағандардан тұрады.
Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс
парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Бағандар А-дан Z әріптерінің
комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін
нөмірленеді.
Microsoft Office Access программасы ол – кез-келген фирма, мекеме,
шағын кәсіпкерлік шаруашылықтар бір-бірі туралы мағлұмат алу үшін, немесе
келісу үшін, арнайы қағаздар толтырып, құжаттар дайындап, қағаздардың санын
көбейтіп әуре болмайды. Мұның бәрін осы программа жасайды. Бұл пргораммада
кесте түрінде, сызба түрінде, кез-келген фирманың толық мағлұматтары
болады. Оны алып қарап, онымен тікелей жұмыс жасай беруге болады.
Microsoft Outlook – көптеген функцияларды қамтитын корпоративтік
бағдарламалар кешені: контактілер, тапсырмаларды жоспарлаушы, жазу
кітапшасы, күнтізбе және, әрине, пошта клиенті. Бұл Outlook бағдарламасы
корпоративтік электрондық пошта арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Жазбаларды жасау, атрибуттар бойынша сұрыптау, атрибуттарды қосу,
хабарларды сақтау және тағы басқалар. Сондай-ақ әр түрлі корпоративтік
тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді. Outlook арқылы оқиғаларды
үйлестіруге, конференцияларды құруға, басқа адамдардың күнтізбелерін
пайдаланып, кездесулерді ұйымдастыруға болады. Контактілерді мекенжай
жолағының пішінінде ғана емес, сонымен қатар визитка түрінде де сақтай
аласыз. Outlook бірден бірнеше серверді ұяшыққа қосуға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ сіздің барлық электрондық пошталарыңыздағы барлық хаттарыңызды
жинауға мүмкіндік беретін ыңғайлы функция бар.
InterBank RS бағдарламалық кешені онлайн-режимде барлық банктік қызмет
түрлерін автоматтандыруға арналған. Сонымен қатар бұл бағдарлама көмегімен
корпоративтік, бөлшектік және әмбебап банктік бизнесті дамыту үшін бірыңғай
ақпараттық кеңістік құруға болады. InterBank RS бағдарламасының
функционалдық және технологиялық дамушы платформасы тұрғысында, бизнес-
бағдарламалар кеңінен таралған. Платформа үнемі жетілдірілу үстінде, оның
негізінде нарықта теңдесі жоқ банк және қаржы салалары үшін жаңа
қолданылатын модульдер жасалады.
InterBank RS – орталықтандырылған бағдарламалық жиынтық, оның бір
данасы шалғайдағы филиалдарда орнатылған автоматтандырылған көптеген банк
жүйелерімен (соның ішінде әртүрлі өндірушілерден) бір уақытта ашық өзара
әрекеттесе алады. Осындай мүмкіндікті іске асыру бірыңғай кіру (Single
Sign-on) технологиясы арқасында қызмет көрсету үдерісін айтарлықтай
жеңілдетеді.
Орталықтандыру клиенттерге, олардың шоттары мен құжаттарына қатысты
ақпаратты біріктіретін бірыңғай ақпараттық кеңістік құруға мүмкіндік
береді. Банктің әр түрлі бөлімшелеріндегі клиенттері, әсіресе ірі банк
клиенттері үшін, олардың бір ақшалай қаражат ағындарының жай-күйі туралы
толық ақпарат алу мүмкіндігі, сондай-ақ банк үшін – клиенттерге қашықтан
қызмет көрсетуді басқарудың тиімділігі мен сапасын арттырудың бірыңғай
тәсілі, операциялық шығындарды азайтуға айтарлықтай әсерін тигізеді.
Жүйедегі ақпаратқа қатынау құқықтары қатаң түрде анықталған: барлық
пайдаланушылар (оның ішінде жүйелік администраторлар) оларға рұқсат етілген
филиалдардың деректерімен жұмыс істей алады. Мысалы, банктің филиалдары
иерархиялық құрылымды құрған жағдайда, қызметкерлерге өздерінің
филиалдарының немесе өздерінің және барлық бағыныштылардың деректеріне қол
жетімділік беріледі.
InterBank архитектураның ашықтығы мен модульділігіне байланысты кез-
келген банктің АТ-инфрақұрылымын біріктіреді. Автоматтандырылған банктік
жүйелермен өзара әрекеттесу үшін оңай конфигурацияланады, онда клиенттер
туралы ақпарат жинақталады [1], [2].
2 Жеке тапсырма.
2.1 Мәліметтерді және командаларды адресациялау. Мәліметтерді
адресациялаудың тікелей тәсілдері.
Адресация – желідегі және жұйедегі белгілі бір оъектілерді көрсету
үшін қолданылады. Адресациялау жіберілуге арналған хаттар, мәліметтер және
сигналдардың жіберілу және қабылдап алатын орнын анықтайды.
Процессордың жұмысын үздіксіз кезекпен орындалып жатқан командалар
жиыны деп қарастырайық. Әр команданың орындалуы үшін процессор керекті
мәліметтердің қайда немесе қайдан алу керектігін, және сонымен қатар келесі
команданы орындау үшін қандай мәліметтер қажет екенін білуі тиіс. Осы
тұрғыда командалар мен мәліметтерді адресациялау міндеті туындайды.
Командаларды адресациялау. Программаның сызықтық бөлігі орындалу
барысында, командалар жадта бір бірінен кейін орналасқан жағдайда, оларды
жадтан таңдап алу үшін командалық көрсеткіш (счетчик) қолданылады. Жалпы
айтқанда адресациялау аппараттық құралдарға толығымен жүктеледі және келесі
команданың адресі ағымдағы командада көрсетілмейді. Келесі команданың
адресін ағымдағы командада көрсетілу қажеттілігі подпрограммаға басқаруды
беру кезінде туындайды. Бұндай жағдайлар көп кездесе бермейді, және оларды
іске асыру үшін арнайы программаны басқаруға арналған командалар (CALL,
JMP, RET және басқалары) қарастырылған. Программаны басқару командаларында
адресациялау тәсілі берілген, басқаруды беру үшін қажетті шарттарды
анықтайтын, және орындалуы үшін тіркелген көрсеткіштер қолданылады.
Мәліметтерді адресациялау. Әр команданың сипаттамасында бастапқы
операцияның орындалуына қатысатын операндтардың және сонымен қатар
операсияның нәтижесінің операндының орны көрсетілуі тиіс. Операндтардың
көздері және қабылдағыштары ретінде тіркелген жад RSEG (Register Segment),
мәліметтер жады DSEG (Date Segment) немесе енгізу-шығару порттары IOSEG
(InputOut Segment) қызмет ете алады. Операндтың орналасқан орнын команданы
орындау барысында анықтайтын адресті – орындаушы адрес деп атауға да болады
(Executive Address – ЕА), ал орындаушы адресті қалыптастыру әдісі –
адресациялау әдісі деп аталады. Көптеген адресациялау әдістерінің
мүмкіндіктері:
- құрылымдық деректерге (массивтерге, стектерге, тізімдерге,
кестелерге) тиімді қолжетімділікті қамтамасыз ету, сонымен қатар
программаның жүктелу және орындалу барысында орнын ауыстыра алуы;
- программалық кодтың ұзақтығын қысқарта алуы;
- үлкен көлемді жадты процессордың қуат көзі аз кезінде адрестей алуы
[3].
Мәліметтер мен командаларды процессормен адресациялау тәсілдері. Кез
келген процессордың ең басты қызметтерінің бірі – бұл командаларды орындау.
Командалар жүйесі процессордың жұмысының логикасын және оның сыртқы
оқиғаларға реакциясын анықтайды.
Процессор жадынан таңдалған әрбір команда, келесі бірнеше цикл үшін
процессор жұмысының алгоритмін анықтайды.
Команда коды процессорға қандай операцияны орындау және қандай
операндтармен жұмыс жасау қажет екендігін, сонымен қатар команданың
орындалуы үшін бастапқы ақпараттты қайдан алу және нәтижесін қайда
орналастыру керек екенін анықтайды (қажет болған жағдайда). Процессорда
команда коды жекеленген түйіндермен орындалатын микрооперация жиынтығына
айналады.
Процессордың көптеген командалары деректер кодымен (операндтармен)
жұмыс істейді. Кейбір командалар енгізу операндтарын талап етеді, ал
басқалары шығару. Енгізу операндтары операндтар-көзі, шығару операндтары
операндтар-қабылдағыштары деп те аталады. Осы аталған кодтар процессордың
ішкі регистрлерінде немесе жүйелік жадта орналасады. Сонымен қатар олар
енгізушығару құрылғыларында орналасады.
Командалық кодтың енгізу операндын қайдан алуға және шығару
операндтарын қайда орналастыруға болатындығын анықтайтын түрлі әдістер бар.
Бұл әдістер адресациялау деп аталады. Таңдалған адресация әдістерінің
тиімділігі көптеген жағдайда бүкіл процессордың тиімділігін анықтайды.
Түрлі процессорлардағы адресациялау әдістерінің саны 4-тен 16-ға дейін
болуы мүмкін. Қазіргі уақытта көптеген микропроцессорлар пайдаланатын
операндтардың бірнеше әдісін қарастырып көрейік.
Тура адресациялау (Сурет 2.1) операндты (енгізу) командалық кодтың
жадта тікелей орналасады деп есептейді. Операнд әдетте тұрақты, оны бір
жерде жіберуге, қосуға және т.б. ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
1 Іс-тәжірибе объектісін 5
зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
... ... . 6
Мекеме қызметіне 7
сипаттама ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
... ... ..
Аппараттық қамтамаларға 11
шолу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданыста бар бағдарламалық қамтамаларға шолу және талдау ... ... ... 17
2 Жеке тапсырма 23
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
... ... ... ... ... ... ...
2.1 Мәліметтерді және командаларды адресациялау. Мәліметтерді
адресациялаудың тікелей
тәсілдері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..
2.2 ДК-де логикалық элементтермен және схемалармен жұмыс, олардың
ерекшеліктері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Мен Исақ Абзал Сейілбекұлы өндірістік іс-тәжірибеден 12.03.2018-
30.03.2018 аралығында QAZAQ BANKI акционерлік қоғамында өттім.
Іс-тәжірибеден өтуімнің басты мақсаты оқу барысында теориялық алған
білімімді, практика түрінде қолдана білу және білімімді одан әрі ұштай
түсу.
Іс-тәжірибенің міндеті іс-тәжірибе өтетін мекеменің тарихымен,
техникалық қамтамасымен, бағдарламалық қамтамасымен, ақпараттық бөлімнің
міндеттерімен танысу. Берілген тақырып бойынша жеке тапсырманы орындау. Іс-
тәжірибе есебін дайындау.
QAZAQ BANKI акционерлік қоғамы Қазақстанғы ең алдынғы банк
қатарларынан көріну үшін көптеген шетелдік банктермен байланыс орнатуда,
сонымен қатар соңғы үлгідегі технологияларды пайдалануды дамыту үстінде.
Қазақстан банктерінің ішінде QAZAQ BANKI таңдаулылардың бірі және қызмет
көрсету бойынша алдыңғы орындарда.
Іс-тәжірибе нәтижесінде есеп беру жазылды. Есеп беру екі тараудан,
кіріспе, қорытынды және іс-тәжірибе барысында қолданылған әдебиеттер
тізімінен тұрады. Бірінші тарауда мекеме туралы толық ақпарат, техникалық
жабдықталуы және мекемеде қолданылатын бағдарламалар туралы мәліметтер
жазылды. Екінші тарауда жеке тапсырма бойынша толық мағлұматтар
келтірілген. Әдебиеттер тізімінде жеке тапсырманы орындау барысында
пайдаланылған әдебиеттер көрсетілген.
1 Іс-тәжірибе объектісін зерттеу
1.1 Мекеме қызметіне сипаттама
Qazaq Banki акционерлік қоғамы заңды және жеке тұлғаларға банктік
қызмет көрсетуге маманданған коммерциялық банк болып табылады. Банк әмбебап
банкке тән түрлі қызметтер ұсынады.
Банктің филиалдар желісі 8 филиалдар мен 20 бөлімшелерден тұрады, олар
Астана, Алматы, Қарағанды, Ақтөбе, Тараз, Шымкент, Қаскелең, Атырау
қалаларында орналасқан.
Банктің акционерлер құрамына Қазақстан Республикасының резиденттері –
жеке және заңды тұлғалары кіреді.
Банк Қазақстан қор биржасының (KASE), Қазақстанның жеке тұлғалардың
салымдарын кепілдендіру (сақтандыру) қоры (KDIF), Қазақстан Қаржыгерлер
қауымдастығының (AFK) мүшесі, Даму кәсіпкерлікті дамыту Қоры АҚ
Бизнестің жол картасы-2020 бағдарламасын жүзеге асыру көлемінде және
"Даму өңірлер III" шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің өңірлік
басым жобаларын қаржыландыру бағдарламасы, Қазақстандық Банкаралық
Есепайырысу Орталығы РМК(KISC), Бірінші кредиттік бюро ЖШС (1CB),
Дүниежүзілік Банкаралық Қаржылық Телекоммуникация Қауымдастығының (SWIFT)
серіктесігі болып табылады.
Standard&Poor’s (S&P) Халықаралық рейтингтік агенттікпен Банкке
CCC+C деңгейінде ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді несиелік рейтинг және
kzB- деңгейінде ұлттық баған бойынша рейтинг берілді. Рейтингтердің
өзгерістер болжамы – Бейтарап.
Мекеменің қысқаша тарихы:
- 3 Тамыз 1993 – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде Сенім
банк акционерлік қоғамы тіркелді.
- 1997 – Банк шетел валютасымен операцияларын жүзеге асыруға толық
банктік лицензиясын алды.
- 1998 – Банк S.W.I.F.T. (Worldwide Interbank Financial
Telecommunications Society) қатысушыларының құрамына кірді.
- 2000 – Банк Western Union халықаралық аударымдар жүйесінде қосалқы
агенті болып табылады.
- 2003 – Банк Қазақстанның депозиттерді кепілдендіру Қорының мүшесі
болды.
- 2006 – Қазақстан Республикасының кредиттік тарихтардың ақпараттық
жүйесінің (Бірінші кредиттік бюро ЖШС) қатысушысы болды.
- 2009 – Банк аймақтық банк ретінде қайта тіркеуден табысты өтті,
Алматы қалалық филиалын ашты.
- 2010 – Қаскелең, Ақтөбе, Қарағанды, Тараз қалаларында банк
филиалдары ашылды.
- 2011 – Банктің меншікті капиталы ұлғайды.
- 2012 – Банк меншікті капиталдың мөлшерін ұлғайту шараларын сәтті
атқарды.
- 2012 – Қарағанды, Жамбыл облыстарында халыққа қызмет көрсету
орталығының ғимарататтарында 5 құрылымдылық бөлімшелерін ашты.
- 2012 – Астана, Шымкент қалаларында банктің филиалдары ашылды.
- 12 Шілде 2013 – Сенім банк АҚ Qazaq Banki АҚ ретінде ресми
тіркеліп, ребрендинг кампаниясын бастады.
- Мамыр 2014 – Банктің жарғылық капиталы 11,1 млрд теңге болды.
- Маусым 2015 – Атырау қаласында банктің филиалы ашылды.
- Сәуір 2016 – Қарағанды қаласында банктің бөлімшесі ашылды.
Негізгі банк қызмет көрсету түрлері:
- жекеленген банк қызметтерін өндіретін банктер және ұйымдардың
корреспондеттік шоттарын ашу және оны жүргізу;
- кассалық операциялар;
- аударым операциялары (жеке және заңды тұлғалардың аударым
жөніндегі тапсырмаларын орындау);
- несие бойынша операциялар;
- құжаттамалау операциялары (аккредитивтер, кепілдіктер, үшінші
тұлғалар үшін кепілгерлік);
- шетелдік валюта айырбастау операцияларын жүргізу;
- меншіктік құнды қағаздардың эмиссиясы, факторинг және форфейтинг
операцияларын жүргізу;
- вексель және басқа да борыштық міндеттемелерді есептеу
(дисконт);
- лизингтік қызметті жүзеге асыру;
- салымдарды қабылдау, жеке және заңды тұлғаларға шот ашу және оны
жүргізу;
- клиенттердің шоттарын жүргізу құқығынсыз бағалы қағаздар
нарығындағы брокерлік және дилерлік қызмет көрсету [1].
1.2 Аппараттық қамтамаларға шолу
Мен іс-тәжірибеден өткен мекеме бөлімінің техникалық жабдықталуы өте
жақсы деңгейде. Бұл бөлімде 15 дербес компьютер бар. Қазіргі уақытта бірде-
бір жұмыс саласын дербес компьютерсіз елестету мүмкін емес. Әсіресе банк
сияқты халыққа қызмет көрсету орьалықтарында электронды жұмыс жасау өте
маңызды. Барлық ақпараттар мен керекті мәліметтерді компьютер арқылы өңдеп,
сақтай және жібере аламыз.
Мекемеде мен жұмыс істеген дербес компьютердің сипаттамасына тоқтала
кетсем. Процессордың моделі 4170 Haswell. Процессордың сериясы Intel Core
i3. Бұл бөлігі жүйелі блоктың, дербес компьютердің жүрегі немесе миы болып
саналады. Осы процессордың моделіне байланысты, дербес компьютердің жұмыс
істеу қуатын біле аламыз. Процессордың тактілік жиілігі – 3.7 Ггц. Ядролар
саны – 2. Оперативті жадының көлемі – 4096 Мб. Оперативті жадының типі –
DDR3. Жады жиілігі – 1600 МГц. Socket – LGA1150. Қатқыл дискінің көлемі –
500 Гб. Дисководтың типі – DVD-RW. Видеокарта типі – дискретті. Дискретті
видеокартаның моделі – NVIDIA GeForce GT 730. Операциялық жүйесі – Windows
10.
Сонымен қатар бөлімде қағазбен жұмыс жасау үшін арналған принтерлер
мен факстер бар. Соңғы үлгідегі заманауи құрылғылар жұмыс істеу барысында
өте ыңғайлы. Принтер (баспа құрылғысы) мәтіндік және графикалық
мәліметтерді компьютердің жедел жадынан қағазға басып шығаруға арналған. Ол
рулон қағаз түрінде де, парақ та бола береді. Принтерлердің негізгі
артықшылығы – олар көптеген қаріп түрлерін пайдаланып, күрделі мәтіндерді
басып бере алады. Принтерлер графиктік сызбаларды, суреттерді түрлі түсті
етіп басып бере алады, соған байланысты олардың көптеген модельдері бар.
Факсимильдік (фототелеграфтық) байланыс қазір кең қолданылады. Факстың
ең құнды жері ол аппарат арқылы тек қана мәтінді құжаттарды ғана емес,
кестелі құжаттарды да тез арада екінші адамға немесе екінші мекемеге
жеткізуге болады. Факс арқылы мәтіннің, кестенің, кескіннің, қол қойылған
кез келген құжаттың дәл сол күйінде қайталанған нұсқасы екінші мекемеге
жеткізіледі. Сондықтан да дәл қазір факсты алмастыруға келетін байланыс
түрі жоқ. Қазіргі таңда еліміздің көптеген мемлекеттік, жеке кәсіпорындары
мен мекемелерінің офистері жаңа заманның қабылдау-хабарлау аппараты –
факспен жабдықталған. Факстың жеткізу жылдамдығы өте жоғары, себебі факс
арқылы жіберілген кез келген құжат санаулы сағаттардан кейін-ақ адресат
қолына тиеді. Факс арқылы жіберілетін құжат А4 формалы бланкіге кейде А5
формалы бланкіге толтырылады. Фотография, сызба, кесте т.б. сияқты үлкен
көлемді құжаттар алдын ала факс aппaратының мүмкіншілігіне сәйкес
келетіндей етіліп кішірейтілуі керек.
Сонымен қатар мекемеде жылдамдығы жоғары WiFi модемі бар. Бұл лимитсіз
интернет ғаламтормен және арнайы қызмет түрлерін көрсетуде өте ыңғайлы. Wi
Fi – ағылшын тілінен аударғанда сымсыз нүкте деген ұғымды білдіреді. Ол –
белгілі нысандарда (ертеде салынған тарихи ғимарат болуы мүмкін) кабельді
жүйені тарту мүмкін болмаған жағдайда немесе экономикалық жағынан тиімсіз
болғанда орнатылатын қондырғы.
Жалпы айтқанда мекеме соңғы үлгідегі барлық құрылғылармен жабдықталған
[1].
1.3 Қолданыста бар бағдарламалық қамтамаларға шолу және талдау
Мен іс-тәжірибеден өткен мекеме бөлімінде Windows 10 операциялық
жүйеcі орнатылған. Операциялық жүйе – компьютердің барлық басты әрекеттерін
(пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар
операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың
жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық
кодта жазылған программа. ОЖ – компьютерді басқаруға арналған және
қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа. Операциялық жүйе
– компьютер құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастырушы және түрлі
командаларды орындауы арқылы пайдаланышының машина жұмысын басқаруына
жеңілдік келтіруші жүйелік программалар. Оның негізгі қызметі –
программалардың бір – бірімен және сыртқы құрылғылармен өзара әрекетін
ұйымдастыру, оперативті жадты бөлу, компьютердің жұмыс істеу кезіндеқате
жіберілу сияқты түрлі оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге дайындау,
монитор мен принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату, пайдаланушының
программасын іске қосып, оны орындау т.б.. Яғни ОЖ – машина жұмысын
басқаруға толық жеңілдік беретін жүйе.
Банкте көп құжаттармен жұмыс істейтін болғандықтан, көбіне Microsoft
Office Word, Microsoft Office Еxcel, Microsoft Office Access, Microsoft
Outlook және InterBank RS программалары қолданылады.
Microsoft Office Word – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және
қағазға басып шығаруға арналған Windows жүйесінің қосымша программасы. Ол –
мәтіндік және графикалық информацияларды өңдеу барысында жүзден аса амалды
орындай алатын кең тараған мәтін редакторларының бірі. Қазіргі компьютерлік
технологияларда орындауға болатын кез келген амал бұл ортада жүзеге асырыла
береді. Мысалы, басқа ортада дайындалған мәтіндік фрагменттер, кестелер,
суреттер сияқты неше түрлі нысандарды байланыстыра отырып осы ортаға
енгізуге болады. Word редакторында баспа жұмысына керекті баспа
материалдарын теруден бастап, олардың оригинал – макетін толық жасауға
дейінгі барлық жұмыс орындалады. Оған қоса, Word бағдарламасы мәтін жасау
үшін түрлі көмекші мүмкіндіктерді береді, олардың көмегімен мақалалар
немесе есептер сияқты іскери құжаттарды оңай аяқтай аласыз. Сондай-ақ,
ашықхат немесе хатқалта мекенжайларын басып шығаруыңызға болады. Word
бағдарламасы құжаттар, электрондық кестелер мен көрмелер жасауға және
электрондық поштаны басқаруға арналған бағдарламаның бірнеше түрлерін
біріктіретін өнімдердің бумасы болып табылатын Office бумасының бір
бөлігі болып табылады.
Кестелік құрылымды құжаттармен жұмыс істеуге арналған кең таралған
программалардың бірі Microsoft Office Excel болып табылады. Ол сандық
мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген. Excel жай ғана программа емес,
оны көптеген математикалық амалдарды, күрделі есептерді жеңілдету үшін
пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті
диаграммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel мүмкіндігінің
көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік
жұмыстарында да кеңінен қолданылады.
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс
парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің құрылымындай және ол
бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір парақтың аты төменгі жағында
орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты
парақтауға болады. Таңбашаны тышқаннның батырмасын екі рет басу арқылы
өзгертуге болады. Әрбір жұмыс парағы жолдар мен бағандардан тұрады.
Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс
парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Бағандар А-дан Z әріптерінің
комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін
нөмірленеді.
Microsoft Office Access программасы ол – кез-келген фирма, мекеме,
шағын кәсіпкерлік шаруашылықтар бір-бірі туралы мағлұмат алу үшін, немесе
келісу үшін, арнайы қағаздар толтырып, құжаттар дайындап, қағаздардың санын
көбейтіп әуре болмайды. Мұның бәрін осы программа жасайды. Бұл пргораммада
кесте түрінде, сызба түрінде, кез-келген фирманың толық мағлұматтары
болады. Оны алып қарап, онымен тікелей жұмыс жасай беруге болады.
Microsoft Outlook – көптеген функцияларды қамтитын корпоративтік
бағдарламалар кешені: контактілер, тапсырмаларды жоспарлаушы, жазу
кітапшасы, күнтізбе және, әрине, пошта клиенті. Бұл Outlook бағдарламасы
корпоративтік электрондық пошта арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Жазбаларды жасау, атрибуттар бойынша сұрыптау, атрибуттарды қосу,
хабарларды сақтау және тағы басқалар. Сондай-ақ әр түрлі корпоративтік
тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді. Outlook арқылы оқиғаларды
үйлестіруге, конференцияларды құруға, басқа адамдардың күнтізбелерін
пайдаланып, кездесулерді ұйымдастыруға болады. Контактілерді мекенжай
жолағының пішінінде ғана емес, сонымен қатар визитка түрінде де сақтай
аласыз. Outlook бірден бірнеше серверді ұяшыққа қосуға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ сіздің барлық электрондық пошталарыңыздағы барлық хаттарыңызды
жинауға мүмкіндік беретін ыңғайлы функция бар.
InterBank RS бағдарламалық кешені онлайн-режимде барлық банктік қызмет
түрлерін автоматтандыруға арналған. Сонымен қатар бұл бағдарлама көмегімен
корпоративтік, бөлшектік және әмбебап банктік бизнесті дамыту үшін бірыңғай
ақпараттық кеңістік құруға болады. InterBank RS бағдарламасының
функционалдық және технологиялық дамушы платформасы тұрғысында, бизнес-
бағдарламалар кеңінен таралған. Платформа үнемі жетілдірілу үстінде, оның
негізінде нарықта теңдесі жоқ банк және қаржы салалары үшін жаңа
қолданылатын модульдер жасалады.
InterBank RS – орталықтандырылған бағдарламалық жиынтық, оның бір
данасы шалғайдағы филиалдарда орнатылған автоматтандырылған көптеген банк
жүйелерімен (соның ішінде әртүрлі өндірушілерден) бір уақытта ашық өзара
әрекеттесе алады. Осындай мүмкіндікті іске асыру бірыңғай кіру (Single
Sign-on) технологиясы арқасында қызмет көрсету үдерісін айтарлықтай
жеңілдетеді.
Орталықтандыру клиенттерге, олардың шоттары мен құжаттарына қатысты
ақпаратты біріктіретін бірыңғай ақпараттық кеңістік құруға мүмкіндік
береді. Банктің әр түрлі бөлімшелеріндегі клиенттері, әсіресе ірі банк
клиенттері үшін, олардың бір ақшалай қаражат ағындарының жай-күйі туралы
толық ақпарат алу мүмкіндігі, сондай-ақ банк үшін – клиенттерге қашықтан
қызмет көрсетуді басқарудың тиімділігі мен сапасын арттырудың бірыңғай
тәсілі, операциялық шығындарды азайтуға айтарлықтай әсерін тигізеді.
Жүйедегі ақпаратқа қатынау құқықтары қатаң түрде анықталған: барлық
пайдаланушылар (оның ішінде жүйелік администраторлар) оларға рұқсат етілген
филиалдардың деректерімен жұмыс істей алады. Мысалы, банктің филиалдары
иерархиялық құрылымды құрған жағдайда, қызметкерлерге өздерінің
филиалдарының немесе өздерінің және барлық бағыныштылардың деректеріне қол
жетімділік беріледі.
InterBank архитектураның ашықтығы мен модульділігіне байланысты кез-
келген банктің АТ-инфрақұрылымын біріктіреді. Автоматтандырылған банктік
жүйелермен өзара әрекеттесу үшін оңай конфигурацияланады, онда клиенттер
туралы ақпарат жинақталады [1], [2].
2 Жеке тапсырма.
2.1 Мәліметтерді және командаларды адресациялау. Мәліметтерді
адресациялаудың тікелей тәсілдері.
Адресация – желідегі және жұйедегі белгілі бір оъектілерді көрсету
үшін қолданылады. Адресациялау жіберілуге арналған хаттар, мәліметтер және
сигналдардың жіберілу және қабылдап алатын орнын анықтайды.
Процессордың жұмысын үздіксіз кезекпен орындалып жатқан командалар
жиыны деп қарастырайық. Әр команданың орындалуы үшін процессор керекті
мәліметтердің қайда немесе қайдан алу керектігін, және сонымен қатар келесі
команданы орындау үшін қандай мәліметтер қажет екенін білуі тиіс. Осы
тұрғыда командалар мен мәліметтерді адресациялау міндеті туындайды.
Командаларды адресациялау. Программаның сызықтық бөлігі орындалу
барысында, командалар жадта бір бірінен кейін орналасқан жағдайда, оларды
жадтан таңдап алу үшін командалық көрсеткіш (счетчик) қолданылады. Жалпы
айтқанда адресациялау аппараттық құралдарға толығымен жүктеледі және келесі
команданың адресі ағымдағы командада көрсетілмейді. Келесі команданың
адресін ағымдағы командада көрсетілу қажеттілігі подпрограммаға басқаруды
беру кезінде туындайды. Бұндай жағдайлар көп кездесе бермейді, және оларды
іске асыру үшін арнайы программаны басқаруға арналған командалар (CALL,
JMP, RET және басқалары) қарастырылған. Программаны басқару командаларында
адресациялау тәсілі берілген, басқаруды беру үшін қажетті шарттарды
анықтайтын, және орындалуы үшін тіркелген көрсеткіштер қолданылады.
Мәліметтерді адресациялау. Әр команданың сипаттамасында бастапқы
операцияның орындалуына қатысатын операндтардың және сонымен қатар
операсияның нәтижесінің операндының орны көрсетілуі тиіс. Операндтардың
көздері және қабылдағыштары ретінде тіркелген жад RSEG (Register Segment),
мәліметтер жады DSEG (Date Segment) немесе енгізу-шығару порттары IOSEG
(InputOut Segment) қызмет ете алады. Операндтың орналасқан орнын команданы
орындау барысында анықтайтын адресті – орындаушы адрес деп атауға да болады
(Executive Address – ЕА), ал орындаушы адресті қалыптастыру әдісі –
адресациялау әдісі деп аталады. Көптеген адресациялау әдістерінің
мүмкіндіктері:
- құрылымдық деректерге (массивтерге, стектерге, тізімдерге,
кестелерге) тиімді қолжетімділікті қамтамасыз ету, сонымен қатар
программаның жүктелу және орындалу барысында орнын ауыстыра алуы;
- программалық кодтың ұзақтығын қысқарта алуы;
- үлкен көлемді жадты процессордың қуат көзі аз кезінде адрестей алуы
[3].
Мәліметтер мен командаларды процессормен адресациялау тәсілдері. Кез
келген процессордың ең басты қызметтерінің бірі – бұл командаларды орындау.
Командалар жүйесі процессордың жұмысының логикасын және оның сыртқы
оқиғаларға реакциясын анықтайды.
Процессор жадынан таңдалған әрбір команда, келесі бірнеше цикл үшін
процессор жұмысының алгоритмін анықтайды.
Команда коды процессорға қандай операцияны орындау және қандай
операндтармен жұмыс жасау қажет екендігін, сонымен қатар команданың
орындалуы үшін бастапқы ақпараттты қайдан алу және нәтижесін қайда
орналастыру керек екенін анықтайды (қажет болған жағдайда). Процессорда
команда коды жекеленген түйіндермен орындалатын микрооперация жиынтығына
айналады.
Процессордың көптеген командалары деректер кодымен (операндтармен)
жұмыс істейді. Кейбір командалар енгізу операндтарын талап етеді, ал
басқалары шығару. Енгізу операндтары операндтар-көзі, шығару операндтары
операндтар-қабылдағыштары деп те аталады. Осы аталған кодтар процессордың
ішкі регистрлерінде немесе жүйелік жадта орналасады. Сонымен қатар олар
енгізушығару құрылғыларында орналасады.
Командалық кодтың енгізу операндын қайдан алуға және шығару
операндтарын қайда орналастыруға болатындығын анықтайтын түрлі әдістер бар.
Бұл әдістер адресациялау деп аталады. Таңдалған адресация әдістерінің
тиімділігі көптеген жағдайда бүкіл процессордың тиімділігін анықтайды.
Түрлі процессорлардағы адресациялау әдістерінің саны 4-тен 16-ға дейін
болуы мүмкін. Қазіргі уақытта көптеген микропроцессорлар пайдаланатын
операндтардың бірнеше әдісін қарастырып көрейік.
Тура адресациялау (Сурет 2.1) операндты (енгізу) командалық кодтың
жадта тікелей орналасады деп есептейді. Операнд әдетте тұрақты, оны бір
жерде жіберуге, қосуға және т.б. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz