Бастауыш сыныптың оқу практикалық мазмұнды есептерін шығару біліктерін қалыптастыру


Курстық жұмыс
«Бастауыш сыныптың оқу практикалық мазмұнды есептерін шығару біліктерін қалыптастыру»
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ . . . 3
І Бастауыш сыныптың оқу практикалық мазмұнды есептерін шығару біліктерін қалыптастырудың теориялық негіздері
1. 1 Бастауыш сынып оқушыларын есеп шығаруға үйретудің жалпы мәселелері . . . 5
1. 2 Жай есептерді шығаруға үйрету . . . 15
1. 3 Құрама есептерді шығаруға үйрету . . . 21
ІІ Бастауыш сыныптың оқу практикалық мазмұнды есептерін шығару біліктерін қалыптастырудың әдіснамалық негіздері
2. 1 Бастауыш сынып оқушыларына мазмұнды есептерді шығаруды үйретудің әдістері . . . 26
2. 2 Бастауыш сынып оқушыларына жай есептерді шығаруды үйретудің тәсілдері . . . 30
2. 3 Бастауыш сынып оқушыларына құрама есептерді шығаруды үйретудің тәсілдері . . . 32
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 34
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 35
КІРІСПЕ
Жас ұрпаққа саналы тәрбие, сапалы білім беру - бүгінгі күннің өзекті мәселесі екенін Қазақстандық қоғамның қазіргі даму кезеңінде болып жатқан әлеуметтік-саяси және технологиялық өзгерістер, тәрбие мен білім беру жүйелерінің ісін жаңа сатыға көтеру үшін білім саласында жаңа, тиімді әдіс-тәсілдерді қолданудың қажеттілігі дәлелдеп отыр. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев өз Жолдауында айтқандай: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазіргі білім саласының алдына қойылған талаптар - оқушыларға білімді тереңдетіп беру. Мұндай жағдайда оқушының алдында үлкен мәселе: оқушыны қалайша шаршатпай, енжарлыққа салдырмай терең білім беруге болады? Осы тұрғыдан алып қарағанда оқыту үрдісінде ойын әдісін қолдану - бұл проблеманы шешудің бірден-бір жолы. . сыныптардағы биология сабақтарын ойын әдісімен оқыту жұмыстары мындай бірнеше маңызды мәселелерді шешеді: біріншіден, оқушылар ойын кезінде бір-бірімен тең құқықтыққа ғана қолы жетіп қоймай, бір-бірімен қарым-қатынастары артып, ұнамдық қасиеттері дамиды, оқушылардың логикалық ойлары дамитыны сөзсіз; екіншіден оқулықта берілген материалдарды қызығып, ынта-жігерімен оқиды, бұл оқушылардың білімді сапалы меңгеруін қамтамасыз етеді, үшіншіден, оқушылардың арасында жарыс пайда болады, оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастырады, төртіншіден, оқушылар шығармашыл ойлауға дағдыланады. [1]
мектептің жоғарғы сатысында математикадан білім беруді жеке даралау мен топтау әдістері арқылы іске асыруды кеңінен енгізу.
Осы орайда математиканы оқытудың негізгі мақсаттары болып оқушылардың дүниеге ғылыми көзқарасын қалыптастыру, табиғатты ғылыми тұрғыдан танудың негізгі заңдылықтарының математикадағы көрінісін бейнелеу;
Курстық жұмыстың өзектілігі:
Ең бастысы, қазіргі кезде ұстаздар қауымы, ата-ана, бүкіл ел-жұрт болып күш біріктіріп, қайтсек еркін ойлы, отансүйгіш ұрпақ тәрбиелейміз деуімізге еш күмәндік туғызбайды. Басты міндет балалардың қабілеттері мен таланттарын жан-жақты аша түсу болып табылады.
Бастауыш білім - үздіксіз білім берудің алғашқы басқышы. Осыған сәйкес оқушыға белгілі бір көлемдегі, білім, білік - дағдыларды меңгерту мен бірге табиғат қоршаған орта туралы түсініктерін кеңейте отырып, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту - бүгінгі күннің талабы. Осы талап тұрғысынан алғанда, оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастырудың сан түрлі әдіс-тәсілдерін іздестіру мен жаңа техналогияларды тиімді пайдаланудың маңызы ерекше. [2]
Бастауыш білім беруде математика пәні өзге пәндерді оқытудың алғышарты мен негізін қалайтын және осы пәндерді оқытып-үйретуде қалыптасатын білім, білік, іс-әрекет тәсілдерін тұтынушы болып табылады. Ал математика негізгі мектеп математикасының табиғи бір бөлігі. Мектеп математикасын есепсіз құру мүмкін емес. Математика ғылым ретінде есептен пайда болған және есеп арқылы дамиды.
Зерттеудің мақсаты
: Бастауыш сынып математикасын оқыту үрдісінде есепті шығара білу шеберлігін және мазмұнды есептерді шығару қабілеттерін дамыту;
Зерттеудің міндеттері:
1. Бастауыш сынып оқушылары математика сабағында математика элементтерін толық меңгерту арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту мүмкіндіктерін анықтау;
2. Есептерді шешу тәсілдерін қарастыратын ретпен оқытып үйрету және олардың көмегімен есеп шығаруды қарастыру, бастауыш буын оқушыларын келесі сыныптардың талабына сай дайындауды қамтамасыз ету;
Зерттеудің объектісі:
Бастауыш сынып оқушыларына арналған математика пәнінен жай есептерді шығару тәсілдері.
І Бастауыш сыныптың оқу практикалық мазмұнды есептерін шығару біліктерін қалыптастырудың теориялық негіздері
1. 1 Бастауыш сынып оқушыларын есеп шығаруға үйретудің жалпы мәселелері
Математиканы оқытудың жалпы жүйесінде есептер шығару тиімді жаттығулардың бір түрі болып табылады. Есептер шығаруға үйрету оқушыларда негізгі математикалық ұғымдарды қалыптасып, олардың бағдарламада анықталған теориялық білімді меңгеруінде маңызды орын алады.
Есептер балаларда жаңа білімді қалыптастыратын және бұрыннан бар білімдерін пайдалану жолында пысықтала түсетін нақты материал болып табылады. Есеп шығару балаларда, әрбір адамға оның күнделікті өмірінде қажетті іскерлікті, білікті қалыптастырады. Есеп шығару арқылы, балалар танымдық және тәрбиелік тұрғыдан алғандағы маңызды ұғымдармен танысады.
Есеп шығару оқушылардың ақыл-ойының дамуына өте игі әсерін тигізеді, себебі ол анализ және синтез, нақтылау және абстракциялау, салыстыру, жалпылау сияқты ойлаумен жүргізілетін кезеңді талап етеді[3] .
Есеп термині және оның элементтерімен оқушыларды айқын түрде алғаш таныстыруға дейінгі уақытты мазмұнды есептерді енгізудің дайындық кезеңі деп айтуға болады. Осы уақытта оқушылардың мектепке дейінгі игерген білім, білік және дағдылары толықтырыла түседі және бір жүйеге келтіріледі, сондай-ақ нөмірлеуді оқып үйренуге қажетті жағдайлар жасалады, әрі қарай 10 көлеміндегі сандарды нөмірлеу қарастырылады. Бұл кезеңде мазмұнды арифметикалық есеп арнайы оқытылатын әлі де анықталмаған (шарты, сұрағы берілген және ізделінді сандар, олардың арасындағы байланыс) күрделі ұғым болғандықтан, оқушылар санасынан орын алмайды. Мәтінді есептер сандармен және амалдармен оқушыларды таныстыруда, сәйкес ұғымның мән-мазмұнын нақты көрсетіп берудің құралы ретінде пайдаланылады.
Дегенмен осы кезде мазмұнды суреттер ретінде ұсынылатын жай есептер 10 көлеміндегі әрбір санмен оқушыларды таныстыруда және әрбір 1-ді қосу және 1-ді азайту арқылы шығарып алуда көрнекі құрал сипатында пайдаланылады. Демек, мәтінді жай есептер алдымен айқын емес түрде математикалық ұғымдардың мән-мазмұнын ашудың әдістемелік құралы ретінде енгізіледі. Сондай-ақ басқа да материалдарды қарастыру барысында есеп шығару білігінің құрамына енетін көптеген мәселелерді дайындық деңгейінде беруге болады. Соған бірнеше мысалдар кетірейік.
Заттарды санау және оларды салыстыру (түсі, өлшемі, формасы бойынша немесе бірнеше мәнді белгілеріне қарай) кезінде оқушылар сурет бойынша «қанша?» деген сұрақты қоюға жаттығады және «бірдей», «үлкен-кіші», «биік-аласа», «ұзын-қысқа», т. с. с. ұғымдар жайында түсінік алады, сондай-ақ әрбір заттың өзіне тән мәнді белгісін анықтауға үйренеді.
Әрі қарай заттар тобын салыстыру барысында «қанша болса сонша» сөз тіркесінің мән-мазмұнын игереді, «артық-кем» ұғымы жайындағы түсінікті қабылдайды. Әрине осы кезде-ақ көрнекіліктің нақты және біршама абстрактілі түрлері қолданыла бастайды. Мысалы:
а) тақта алдына үш оқушы шақырылады;
ә) әрбір оқушыға бір-бірден санау шыбықтары үлестіріліп беріледі;
б) оқушылар мен шыбықтар салыстырылады;
в) сәйкес қорытынды жасалады, яғни біз «оқушы - санау шыбығы» парларын құрдық, «оқушылар қанша болса, шыбықтар да сонша». Осы сияқты жұмыс дидактикалық кеспе материалдар бойынша жүргізіледі. Қалталы полотноның бір қатарына үш дөңгелек (шаршы) қойылады. Салыстыру нәтижесінде қорытынды жасалады.
Сонан кейін суреттерді пайдаланып, сәйкес парлар құру арқылы «қанша болса, сонша» ұғымының мән-мазмұнын игеруді тиянақтай түсетін жұмыс жалғастырылады. [4]
Осындай көрнекіліктерге сүйене отырып, заттар тобын салыстыру кезінде «артық-кем» ұғымының мәнді ерекшелігі анықталады. Мысалы:
а) қалталы полотноның бір қатарына үш дөңгелек, ал екінші қатарына үш шаршы қойылады да, сәйкес қорытынды жасалады;
ә) тағы бір дөңгелек бірінші қатарға қойылады да, парлар құру арқылы дөңгелектердің артық екені, ал шаршылардың кем екені ажыратылады;
б) екінші қатарға тағы бір шаршы қойылады да, парлар құру арқылы әрбір топтағы заттар санының бірдей екендігі анықталады (дөңгелектер қанша болса, шаршылар сонша) ;
в) бірінші қатардан бір дөңгелек алынып тасталады да, парлар құруға негіздей отырып, әрбір топтың заттар саны салыстырылады да «дөңгелектердің шаршылардан кем, ал шаршылардың дөңгелектерден артық екені жайында» қорытынды жасалады.
Сонымен бірге практикалық жұмыстар орындау кезінде оқушылар парлар құрудың әр түрлі (айталық, әрбір топтағы заттардың бірінің астына бірін дәл келітірп екі қатарға орналастыру, бір топтағы заттардың сәйкес парларын сызықтармен қосу, әрбір топтан бір-бірден зат алып кету сияқты) тәсілдермен танысады. [5]
Осы сияқты ұғымдар жайындағы оқушылардың түсінігі әрі қарай қарапайым кеңістік және уақыт ұғымдарымен, қозғалыспен байланысты мәселелерді, сондай-ақ 10 көлеміндегі сандардың аталуын, реттік қатарын және заттарды санауды, әрбір санды шығарып алуды оқып үйренуде тиянақтала түседі. Әсіресе, осы кезеңде жиі қарастырылатын қосарланған суреттердің мәтінді арифметикалық есептерді енгізуге дайындықты жүзеге асыруда барынша тиімді екендігіне ерекше назар аударған жөн. Мұндай суреттер «Қанша болған еді?», «не өзгерді?» сұрақтарының жауабын таба білуге оқушыларды үйретеді. Сондай-ақ сәйкес суреттер бойынша берілетін жазулар есепті шығару үшін сандарға арифметикалық амалдарды қолданудың қажеттігін оқушыларға аңғартады және есептің шешуін жазудың сәйкес формасын енгізуге дайындық болып табылады.
Мысалы, алдымен қосарланған үш сурет беріледі. Айталық, бірінші суретте бір ақ балапан, ал екінші суретте оған жақындап келе жатқан бір қоңыр балапан, үшіншісінде ақ және қоңыр балапан қосарланып жем шоқып тұр. Суреттердің астында сәйкес жазулар «1, 1 - 1, 2» беріледі. Осы сурет бойынша мұғалімнің басшылығымен жұмыс ұйымдастырылады.
М: Бірінші суретті мұқият қараңдар. Қанша балапан болған?
О: 1 балапан
М: Сол суреттің астында қандай цифр жазылған?
О: 1 цифры.
Демек зат пен цифр сәйкестендіріледі, яғни балапандар қанша екені санмен өрнектеледі.
М: Екінші суретті қараңдар. Не өзгереді?
О: Бірақ балапанның жанына тағы бір қоңыр балапан келді.
М: Балапандар - 1 және тағы 1 болғанын қалай жазып көрсетуге болады? Суреттің астындағы жазуды қараңдар.
О: 1+1.
М: Үшінші суретті қараңдар. Енді қанша балапан болды?
О: Екі балапан болды.
М: Суреттің астында қандай цифр жазылған? Неге?
О: Екі цифры жазылған, өйткені 1 және тағы 1, яғни барлығы екі балапан болды.
Осыған ұқсас 1 қоңыр балапанның кетіп бара жатқан суреті, қалған 1 ақ балапанның суреті берілсе және сәйкес жазулар келтірілсе, талқылаулар жүргізу барысында барлығы 2 балапанның болғанын, оның біреуінің бөлініп кеткенін, сонда 1-сіз 2-нің қалғанын (-2-1), яғни бір балапанның жем шоқып тұрғанын анықтауға болады.
Осындай суреттерді және әр алуан практикалық жұмыстарды орындау арқылы оқушылар ненің болғанын, ненің өзгергенін сонда қанша шыққанын көрнекі түрде қабылдайды, сонымен бірге заттарға сандарды және өрнектерді (әрине, ол термин айтылмайды) сәйкес қоюдың қажеттігін ұғынады. Бұл мәтінді арифметикалық есептерді шығарудағы басты мәселе.
Ілгеріде қосарланған үш суреттің соңғы суреті айқын берілмейді, яғни біздің мысалымыздағы жем шоқып тұрған ақ және қоңыр балапанның суреті басқа бір түспен жабылады, бірақ та суреттің астындағы 2 цифры жазылады. Сонда екінші суретті оқушылар пайдаланады, ненің өзгергенін анықтайды және сонда қанша шыққанын сол сурет бойыша санау арқылы табады да, үшінші суретте не болуы керектігін тағайындайды.
Осы кезде алдағы уақытта тексті арифметикалық жай есепке сәйкес амалды таңдап алуда жәрдемі тиетін тәсілдермен де оқушыларды таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай қарастырылатын екі сурет ұсынылады. Мысалы: «1 ақ балапанның суреті және 1 ақ және 1 қоңыр балапанның суреті, яғни қосарланған екі сурет бойынша талқылаулар жүргізіледі». [6]
М: Бірінші суретте не көріп отырсыңдар?
О: Бір ақ балапан жем шоқып тұр.
М: Партаның үстіне сонша дөңгелек қойыңдар.
О: Әрбіреуі бір дөңгелектен қояды.
М: Әрқайсысың неше дөңгелектен қойдыңдар, неге?
О: Бір балапан болған еді, сондықтан 1 дөңгелек қойдық.
М: Екінші суретті қараңдар. Не өзгерді?
О: Тағы бір қоңыр балапан келіп, ол да жем шоқып тұр.
М: Сендер партаның үстіне тағы 1 дөңгелек қойыңдар.
Сонда енді бір және тағы бір дөңгелек болғанын қалай жазып көрсетуге болады?
О: 1+1.
М: Осындай жазуды балапандар үшін де жазуға бола ма? Неге?
О: Болады, өйткені дөңгелектер қанша болса, балапандар да сонша.
Осыған ұқсас «1 ақ және 1 қоңыр балапанның суретін» ұсынып, алдымен партаның үстіне 2 дөңгелек қойып, өзгерісті байқап, 1-еусіз 2 дөңгелектің қалғанын (2-1) парта үстіндегі 2 дөңгелектің бірін алып кету арқылы көрсетіп беруге болады.
Міне, осы кезден бастап, ілгеріде қосу мен азайту амалдарының бірін талдап алу арқылы шығарылатын есептерге негізге алынатын тәсілдер ретінде түсті дөңгелектерді салу (қосу) және дөңгелектердің берілген тобынан оның біразын бастыра сызу (азайту) қолданыла бастайды. Оқушылар санау материалдарымен, дидактикалық кеспе, геометриялық фигуралармен және т. б. жұмыс жасайды.
Ендігі кезекте бір ғана сурет ұсынылады. Цифрлардың, амалдардың, теңдік таңбаларының көмегімен бір ғана суреттің мазмұнына сәйкес жазуды орындайды, сондай-ақ сол сурет бойынша әр түлі пайымдауларға негіздей отырып әр түрлі екі жазуды (бірі - қосу, екіншісі - азайту) орындайды.
Бұл - есеп мәтінінің мазмұнын оқушылардың тұтас қабылдауы және оны шығаруда қандай да бір амалдың неліктен қолданылатын жетік түсінуінің қамтамасыз ететін мәселенің қатарына жатады. [7]
Мәтінді есепті шығарғанда арифметикалық амалдар орындалады. Демек, нәтижені есептеп шығарудың тәсілдерімен оқушыларды күнілгері таныстыру қажет. Осыған орай 1-ді және 2-ні қосумен, 1-ді және 2-ні азайту тәсілдерін оқып үйрену де мәтінді есептерді енгізудің дайындық кезеңінде қарастырылады.
Сонымен қатар, жоғарыда келтірілген шолудың өзі-ақ осы кезеңде оқытудың белгілі бір нәтижелеріне жетудің қажеттігін көрсетеді. Соған жеткенде ғана мәтінді есептерді енгізудің берік негізі қаланады.
Математиканы оқытуда есептердің алатын орны ерекше. Оны оқытудың негізге мақсаты - математикалық есептердің белгілі бір жүйесін шешу әдістемесін оқушыларға игерту. Есептер балаларда жаңа білімді қалыптастыратын және бұрыннан бар білімдерін пайдалану процесінде пысықтала түсетін нақтылы материал болып табылады. Есептер шығару арқылы балалар танымдық және тәрбиелік тұрғыдан алғанда маңызды фактілермен танысады. Сондықтан есепті шешу - оқытудың мақсаты ғана емес, сондай-ақ құралы да. «Есеп» деп - жауабы арифметикалық амалдардың көмегімен тұжырымдалатын сұрағы бар мәтінді айтамыз.
Демек, есептің шарты мен сұрағы болады, сұрақсыз есеп болмайды. Есеп бір амалмен шығарылса, жай есеп деп, екі және одан да көп амалмен шығарылса, құрама есеп деп аталады.
Бастауыш буын математика курсында әр алуан жаттығулар кездеседі.
Мысалы:
а) Дүкенге 1-ші күні 200 кг, ал 2-ші күні одан 100 кг артық қант түсірілді.
2-ші күні қанша кг қант түсірілген?
І күні - 200 кг;
ІІ күні - ? 100 кг.
б) Әрбір пальтоға 4 түймеден жұмсай отырып, тігінші бірнеше пальтоға түйме қадады. Ол барлығы неше түйме қадады? (Шығаруға мүмкін болатындай етіп, жетпей тұрған мәліметті қосып, есепті шығарыңдар) .
в) Аялдамаға автобус пен трамвай келіп тоқтады. Автобустың ішінде 42, ал трамвайда 54 жолаушы бар. Аялдамада автобустан 10 адам түсті де, оған 7 жолаушы мінді. Енді автобуста қанша адам болды? (Есепте артық мәлімет бар ма?)
г) Мұғалім 100 дәптерді 20 оқушыға тең бөліп берді. Әр оқушы неше қалам алды?
(Есепті шығаруға бола ма? Неліктен? Жауапты негіздеңіз. )
д) Қайраттың 18 қояны бар еді, 4-ін ол досына сыйлады. (Сұрағын тұжырымжап есепті шығарыңдар)
е) Теңдеу, өрнек бойынша есеп құрастыр.
Есеппен жұмыстың басты кезеңі - есеп терминін енгізу және есептің құрама бөліктерін (шарты, сұрағы) талдау және шешу кезеңдерімен таныстыру.
Балаларды есеп шығаруға үйрету - берілген мәліметтер мен ізделіп отырған мәліметтер арасындағы байланысты айқындау және соған сәйкес арифметикалық амалдарды таңдап алу, содан кейін оны орындау.
Оқушылардың бұл байланыстарды қаншалықты жақсы игергендігі олардың есеп шығара білу білігіне байланысты. Осыны ескере отырып, бастауыш сыныптарда шешуі берілген мәліметтер мен ізделінді шама, сан арасындағы байланыстарға негізделетін, тек олардың нақты мазмұны мен берілген сан мәліметтері жағынан ғана айырмашылығы болатын, бір топ есептермен жұмыс жүргізіледі. Мұндай есептер тобын бір түрдегі есептер деп атаймыз. [8]
Есеппен жұмыстың 3 кезеңі бар.
Бірінші кезеңде мұғалім есептердің қарастырылып отырған түрін шығаруға дайындық жасайды. Оқущылар бұл кезеңде берілген есептерді шығарғанда қажетті амалдарды таңдап алатындай байланыстарды игерулері тиіс.
Екінші кезеңде мұғалім оқушыларды есептердің қарастырылып отырған түрін шығарумен таныстырады. Мұндай балалар берілген мәліметтер мен ізделіп отырған мәліметтер арасындағы байланысты айқындауға және осының негізінде арифметикалық амалдарды таңдап алуға үйренеді, яғни олар есепте көрсетілген нақтылы жағдайдан сәйкес арифметикалық амалды таңдап алуға үйренеді.
Үшінші кезеңде мұғалім қарастырылып отырған есептерді шығара білу білігін қарастырылады. Оқушылар бұл кезеңде есептің нақты мазмұнына қарамастан, қарастырылып отырған түрдегі кез келген есепті шығара білуге үйренулері тиіс, яғни олар осы түрдегі есептерді шығару тәсілін қорыта білулері керек.
Жаттығу
1. Есептің шарты мен сұрағын ажырат:
1) Лагерьге дейін 72 км. Оған екі автобус шықты.
Бірінші автобус екіншісіне қарағанда 15 мин. ерте келді. Егер бір автобустың жылдамдығы екіншісінен сағатына 4 км-ге артық болса, әр автобустың жылдамдығы қандай?
2) Тік төртбұрыш қабырғаларының біреуінің ұзындығы екіншісінен 14 см-ге ұзын, ал диагоналы 34 см-ге тең, тік төртбұрыштың қабырғаларын тап.
2) Тік төртбұрыш қабырғаларының біреуінің ұзындығы екіншісінен 14 см-ге ұзын, ал диагоналы 34 см-ге тең, тік төртбұрыштың қабырғаларын тап.
2. Есепті шығар :
Егер үйден вокзалға дейін автобуспенбарса және қайтарда жаяу жүрсе, онда барлық жолға 50 минут уақыт кетеді. Егер барғанда және қайтқанда автобусқа отырса, онда барлық жолға 20 минут жұмсалады.
Егер үйден вокзалға дейін барғанда және қайтқанда жаяу жүрсе, онда барлық жолға қанша уақыт жұмсалады?
Есептермен жұмыс жасағанда мынадай кезеңдердің орындалу тәртібін сақтаған жөн.
І кезең - есептің мазмұнымен таныстыру;
ІІ кезең - есептің шешуін іздеу;
ІІІ кезең - есепті шешу;
ІV кезең - есептің шешуін тексеру.
Бұл бөліп көрсетіп отырылған кезеңдер өзара тығыз байланысты, әр кезеңдегі жұмыс негізінен мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі.
І. Есептің мазмұнымен таныстыру дегеніміз - оны оқып шығып, онда келтірілген жайттардың өмірде болатын жағдаяттарын (ситуацияларын) көз алдына келтіру.
Есепті дұрыс оқи білудің маңызы зор: сан мәндерін және амалды таңдап алуға қажетті сөздерді, мысалы, «бар еді», «кетіп қалды», «қалды», «бірдей болды», т. с. с. сөздерді баса айту, есепке қойылатын сұрақты дауыс көтере айту. Егер есептің мәтінінде түсініксіз сөздер кезіксе, онда оларды түсіндіру керек немесе есепте қойылатын нәрселердің, мысалы: бульдозер, шөп шапқыщ машина, т. с. с. суретін көрсету керек. Есепті балалар бір-екі рет, кейде одан да көп оқып шығады, бірақ біртіндеп оларды есепті бір оқығанда есте сақтап қалатындай етіп үйрету керек, өйткені бұлай еткенде олар бірден зейін қоя оқитын болады.
Есепті оқи отырып балалар есепте айтылған мәселелердің өмірде қалай болатынын көз алдарына келтіре білулері тиіс. Осы мақсатпен оқып болған соң, есепте айтылғанды көз алдарына келтіріп, оны қалай көз алдарына келтіргендерін айтып берілуін ұсыну керек.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz