Судың жылулық ластануы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

1. Жердегі су қорына жалпы түсінік.
2. Судың сандық мөлшерінің сарқылу мен ластануы.
3. Судың ластану мәселесі.
4. Суды ластаушы заттар
5. Судың жылулық ластануы

1. Жердегі су қорына жалпы түсінік.

Жердегі судын әлемдік қоры орасан зор.Олар 1353985 мын км.Егер
гидросферадағы барлық суды біртекті етіп жер бетіне жайсақ, оның қалындығы
шамамен 2,5 км болар еді. әлемдік мұхит шегінде орташа терендік 3,96 км ,
ал ен терен максималды терендік 11022 м мариан шұғымасы.
Жердегі судын басын көп бөлігі тұзды су болып табылады.Ол жалпы қордын
90 нан аса пайызын құрайды. Бірақ тұшы судын да көлемі көп. Онын мөлшері 35
млн. км тен.
Әлемдік мұхиттын денгейінен өзгермелі жағдайында жердін су балансы
төмендегіндей болады.Платетаға түсетің шауын шашын буланумен тенеледі. Екі
шама да 577000 км жылына жуық.Мұхитың булануы жауын- шашыннан 47000 км
жылына артық. Құрлықта кері құбылыс байқалады булану жауын-шашынан 47000 км
жылына кем. Осы су өзен ағыстарымен мұхитқа қайтарылады.
Қазіргі кездегі әлемдік су балансы мұхит жағына қарай ығысқан.
Сонғысы судын булану нәтижесінен жыл сайын 430-550 км артық алады.Осының
нәтижесінде мұхит денгейі біртіндеп көтеріліп келеді сонғы жүз жылда 15 см.
Қосымша ылғалдық 75 пайыз мұхиттар мұздықтарының еруі, 18,75 пайыз жер асты
су қорларының пайдалануы, 7 пайыз көлдерден алады.
Құрлықта жауын - шашынның толық буланбауы жылуның жетіспеуінең емес
экожүйенің ретеушілік рөліне байланысты болатын атап өту қажет.
2.Судың сандық мөлшерінің сарқылу мен ластануы.
Қазіргі кезде адам әр түрлі су көздерінең алып, тұшы судын табиғи
қорының 0,1 -0 ,15 пайзын пайдаланады. Судын болмашы мөлшерінің алынуы сырт
көзге судын жетіспеуің туғызбау керек сияқты. Оның үстіне сол сарқылмайтын
ресурс ретінде зат алмасуға қатысып қайтадан су көздеріне қайтып келеді.
Бүкіл гидросфера аумағында судын таусылуы мүмкін емес, бірақ бұл мәселе
аумақтық болуы мүмкің.
35 млн км түшы судың шамамен 70 пайыз мәнгі мұздықтар мен мәнгі қар
түрінде болады. Бұл суды адам іс жүзінде пайдалынбайды. Олар өлі су қорын
түзеді. Сонымен қатар топырақтағы су, атмосфералық су мен тірі ағзалардағы
су де пайдалынбайды. Батпақтын суын пайдалану шектелген. Жердің терен
қабатардағы суды игеру қиын. Тұтас алғанда адам шамамен 3 млн суды
пайдалана алады. Бұл қоғамнның техникалық мүмкіндіктеріне байланысты.
Табиғи су көздерің пайдаланғанда су ресурстарының қайта қалпына келу
жылдамдығын есепке алу қажет.
Көл сулары орташа шамамен 17 жылда, ал жер асты сулары тек 1400
жылдан сон қалпына келеді.Жер астының терең қабатағы су қоры тіпті қалпына
келмейді.Себебі атмосфера – жауын – шашын – құрлық – зат жүйесіндегі зат
алмасуға қатыспайды. Қазіргі кезде ең таза болып есептелетің жер асты
сулары олардың қорының көп болуына қарамастан тез таусылуы мүмкін.
Техникалық және экологиялық жағынан ең тиімдісі жылдам қайта
келуі, женіл алынуы, територияда салыстырмалы бірқалыпты орналастыру,
жоғары дәрежеде өздігіне тазаруға қабілетіне байланысты өзен сулары болып
табылады. Қазіргі кездегі суды пайдалануға негізінен өзен суын пайдаланады.

Қазіргі дүниежүзі бойынша пайдалынатын судын жалпы мөлшері 4000 км
жақын. Судын негізгі бөлігі өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында және тағы
басқа салаларда қолданылады.
Қайтымсыз суды қолдану негізінен суармалы егістіке тән. Бұл жерде
ол 60 – 70 пайыз және одан да жоғары. Бұл кезде судын пайдаланудын негізгі
мақсаты судын максималды булануиен байланысты және ол судыдын берілген
аумақтан шығарылуына әкеледі.
Судын жетіспеуі өзен ағыстарының біртекті болмауы нәтижесіндеде
орын алады. Оның негізгі көлемі су тасу кезінде байқалады қоныржай
белдеудің жазық алабында көктемде тауда мұздықтардың еру нәтижесінде жазда,
экватор манында жауынды кезде.
Ағыстын алдында әртектілігің нейтралдау үшін су қоймалары су
қорын жинайды. Бірақ бұл кезде өзіндік теріс әсері болады. Олар ылғал
айналымының бұзылуымен, жерлерді алу, су қоймасы бетінен судын көп булануы
және тағы басқа құбылыстармен байланысты. Олай болса жердегі тұшы суынын
қоры қалай да көп болмаса, адам мен көптеген экожүе үшін судын жетіспеуі
мүмкін. Ол судын жекелеген категориялары баяу қалпына келе бергенде
кеністікте біркелкі емес таралуына, уақыт бойы су қоры динамикалығына өзен
суы үшін кайтымсыз пайдалануы және тағы басқа құбылыстармен байланысты
болады. Уақыт өте келе судын жетіспеуін болдырмау қажет.
3. Судың ластану мәселесі.
Ластануға судын барлық категориялары олар мұхит, континенттік,
жерасты, әр түрлі дәрежеде үшырайды.
Судын әсіресе ауыз судын сапасы халықтын денсаулығын анықтайтын
факторлардын бірі болып табылады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының
мәліметері бойынша судын сапасы төмен болу себебі шамамен 5 млн адам
негізінен бала өледі әр түрлі дәрежеде уланған немесе ауырған адамдар саны
500 милионан 1 милиартқа дейін жетеді.
Барлық сулардың құрамына еріген затар болады. Судағы көп
кездесетің калций, натрий, хлор, калий жатады.
Судын тұздылығы әдетте онда еріген химиялық затардын жалпы
мөлшерімен немесе құрғақ қалдықпен анықталады.
Адам суды оны пайдалану мақсатына байланысты бағалайды ауыз суы,
техникалық қажетіліктер үшін, ауыл шаруашылық қажетілік үшін және тағы
басқа.
Судын сапасын бағалау үшін шеткі рұқсат етілетің консетрациялар
қолданылады.
Ауыз судын бағалауда химиялық критериялармен қатар
бактерологиялық және оргонолептік қолданылады.
Судын бактериялдығы келесі түрде анықталады судағы
бактериялардың жалпы саны 1 милиметрде 100 – ден аспау керек екіншіден –
ішек таяқшасы тобының бактерияларының саны арқылы. Ол коли индекс судын 1
литрнде ішек таяқшасының шамасы үштен көп болмау керек немесе коли титрмен
анықталады. Бір ішек таяқшасы болатын судын миллиметрмен мөлшері 300 мл –
ден кем болмауы керек болуы анықталады.
Оргонолецтикалық көрсеткіштер судын иісі, түсі, дәмі,
мөлдірлігі жатады.
Судын сапасынын манызды көрсеткіші – ондағы отегінің болуы.
Оған гиброттардың тіршілігімен судын өздігінен тазаруға мүмкіндік береді.
Судын оттегімен қамтамасыз етілуі оттегінің биологиялық
пайдалану көрсеткіші арқылы анықталды. ОБПК – дегеніміз – биохимиялық
процестерге қатысуға қабілеті затардын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.