Биологиялық жас

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 Организімдегі болатын негізгі өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1 Қан жүйесіндегі өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.2 Тыныс алу жүйесіндегі өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.3 Биологиялық жас ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.4 Салауатты өмір
салты ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..10
1.5 Ұзақ ғұмыр сүрушілердің өмір салты ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
1.6 Қимылдың
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 19
1.7 Жоғарғы жүйкенің қартайған шақтағы өзгерістер ... ... ... ... ... ...22
1.8 Денсаулыққа залал келтіретін факторлар ... ... ... ... ... ... ... ...25
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе.
Қартаю – бұл организімде жас өзгерістерінен заңды түрде туындайтын
жанамалас физиологиялық үрдіс. Әртүрлі жүйелерде болатын жаспен байланысты
өзгерістердің түрлі жылдамдық деңгейі – қартаю үрдісіне тән.
Әдетте календарлық биологиялық жас деп ажыратылады. Заттар алмасу,
құрылым, қызымет әрекет ерекшеліктерінің сыртқы ортаға бейімделуі (
адаптациялық ) мүмкіншілігі жиынтығымен анықталатын адамның биологиялық
қалып-күйін биологиялық жас деп түсіндіреді. Биологиялық қаншалықты
календарлық жасқа ( күн тізбелік ) сәйкес келсе, соғұрлым жеке бас (
индивидум ) үлкен және – керісінше болмақ. Мамандыққа байланысты : ауыр
жұмыс, стресс ( зорығу, күйзелу ) кофе, қою шай ішу, темекі шегу – қартаю
үрдісін жеделдетеді.
Қартаярда ДНК репликациясының үдемелігі төмендейді, қайта жинақталатын
РНК саны азаяды. Нәтижесінде жинақталатын белоктар құрамына өзгерістер
туындайды. Тоза бастаған тіндерде абсолюттік рефрактерлік кезең ұзарады, ал
функционалды лабилділік төмеңдейді.
Қартайып келе жатқан организімде қорғаныс қабілетіжеткіліксіз болады,
жасуша деңгейіндегі белсенділік және иммунитеттің гуморалды факторлары
төмендейді. Қартаярда антиденелерді шығару қабілеті төмен келеді, бұл
жағдай инфекцияға деген организімнің қарсы тұрарлық мүмкіәндігін
төмендетеді.
Жас ұлғайған сайын дене салмағы өзгереді. Ерлерде 35-60 жасқа дейін
жыл сайын дене салмағы 0,2-0,8 кг-дай шамада өседі, ал 60 жастан кейін
жалпы дене ( организімінің, мүшелердің ) салмағы, май қыртысының өсіміне
қарамай, азаяды.

1 Негізгі организімдегі болатын өзгерістер
Әдетте календарлық биологиялық жас деп ажыратылады. Заттар алмасу,
құрылым, қызымет әрекет ерекшеліктерінің сыртқы ортаға бейімделуі (
адаптациялық ) мүмкіншілігі жиынтығымен анықталатын адамның биологиялық
қалып-күйін биологиялық жас деп түсіндіреді. Биологиялық қаншалықты
календарлық жасқа ( күн тізбелік ) сәйкес келсе, соғұрлым жеке бас (
индивидум ) үлкен және – керісінше болмақ. Мамандыққа байланысты : ауыр
жұмыс, стресс ( зорығу, күйзелу ) кофе, қою шай ішу, темекі шегу – қартаю
үрдісін жеделдетеді. Қартаю – бұл организімде жас өзгерістерінен заңды
түрде туындайтын жанамалас физиологиялық үрдіс. Әртүрлі жүйелерде болатын
жаспен байланысты өзгерістердің түрлі жылдамдық деңгейі – қартаю үрдісіне
тән.
Қартаю – бұл организімде жас өзгерістерінен заңды түрде туындайтын
жанамалас физиологиялық үрдіс. Әртүрлі жүйелерде болатын жаспен байланысты
өзгерістердің түрлі жылдамдық деңгейі – қартаю үрдісіне тән.
Қартаярда ДНК репликациясының үдемелігі төмендейді, қайта жинақталатын
РНК саны азаяды. Нәтижесінде жинақталатын белоктар құрамына өзгерістер
туындайды. Тоза бастаған тіндерде абсолюттік рефрактерлік кезең ұзарады, ал
функционалды лабилділік төмеңдейді.
Қартайып келе жатқан организімде қорғаныс қабілетіжеткіліксіз болады,
жасуша деңгейіндегі белсенділік және иммунитеттің гуморалды факторлары
төмендейді. Қартаярда антиденелерді шығару қабілеті төмен келеді, бұл
жағдай инфекцияға деген организімнің қарсы тұрарлық мүмкіәндігін
төмендетеді.
Жас ұлғайған сайын дене салмағы өзгереді. Ерлерде 35-60 жасқа дейін
жыл сайын дене салмағы 0,2-0,8 кг-дай шамада өседі, ал 60 жастан кейін
жалпы дене ( организімінің, мүшелердің ) салмағы, май қыртысының өсіміне
қарамай, азаяды. Дене салмағындағы осындай өзгерістер әйелдерде де болады.
Жылдар өткен сайын көлденең жолақ бұлшық ет, бауыр, бүйрек, лимфоидты
жүйенің семуі ( атрофиясы ) байқалады. Қартайып келе жатқан адам салмағының
азаюынан басталған деминерализация үрдісі сүйек жұқаруына себеп болады.
Жасқа орай дене салмағы өзгереді 35-60 жастар арасында ерлердің
салмағы жыл санап 0,2-0,8кг шамамен өседі, 60-тан кейін дененің салпы
салмағы май баса бастағанына қарамай, кемшіндеу тартады. Осындай дене
салмағындағы өзгерістер әйелдер де болады. Жыл сайын бұлшық еттің,
бауырдың, бүйректің, лимфоид жүйесінің артрофиясы байқалады. Қартайған
адамның дене салмағының төмендеуіне минералдық элементтерді жетіспеушілігі
және сүйектің жұқаруы да себепші.
1.1 Қан жүйесі. Қартайған кезде қан өзгерістеріннің сандық
көрсеткіштері айқынырақ байқалады. 60 жасқа қарай эритроциттердің саны кеми
бастайды. Ерлерді және әйелдердегі гемоглобин қалпы орта шамамен 60-қа
дейінгі жаста 150-130г болады, ал 60- қа толғанда 120г, көбіне ересектерде
темір В 12 дәрумені жетіспейді.
40 жастан кейін қанның ұю жылдамдығы өзгереді, қанның коагуляциялық
белсенділігі жоғарлайды, тамыр ішіндегі қан ұйындыларының үйдей
бастағандағы байқалады.
Қан айналым жүйесі. Жас өткен сайынп жүрек жиырылу саны төмендейді,
нәтижесінде қанның минуттық көлемі, жүрек индексі кемиді.
Қартаю барысында қан тамырларында артеросклероздық өзгерістер
байқалады, олар ағзадағы қан ағымын бәсендетеді, жүйелік-артериялық қысым
деңгейін көтереді. Жылдар өткен сайын флебосклероз ересектер веналарындағы
қан ұю қатерін ұлғайтады. Липіидтік алмасу бұзылады, холестерин деңгейі
көтеріледі, осының нәтижесінде жүректің ишемиялық ауруына әкеліп соғады.
25 жастан бастайды, организімнің оттегін мейлінше пайдалану өлшемі азая
бастайды, бұл тамыр-жүрек жүйесі қызыметінің өзгеруіне әкеп соқтырады,
нақтылай келсек:
1. Ерлерде, сондай-ақ әйелдерде жүрек жиырылысы жиілігінің ЖЖЖ ең
жоғарғы деңгейі төмендей бермек ЖЖЖ – 220- жас (жас саны).
2. Қанның минуттық көлемі, жүрек индексі ( көрсеткіші) 20-30
пайызға азаймақ.
3. Жүрек бұлшық етінің жиырылу күші төмендейді.
4. Қан тамырларының қан ағзасына көрсететін жалпы кедергісі
күшейеді.
5. 60 жасқа жеткенде артериялық қан қысымы көтерілгенде
систолалық қысым 140 мм сынап бағанымен диастолалық қысым
сынап бағанымен 90 мм-ге дейін.
6. Веналардағы қан қысымы төмендейді, ал бұл жәйіт флебосклероз
құбылысымен байланысты.

1.2 Тыныс алу жүйесі. Тыныс алу ағзалары жағынан өкпенің тіршілік
сыйымдылығы ( ӨТС ) тарылады, өкпенің қалдық аумағы ұлғаяды, тыныс ырғағы
жиіленеді, өкпенің серпінділігі төмендей бастайды және бронхтың
өткізгіштігі бұзылады.
Жасқа орай өкпенің максималды желдену мүмкіндігі 40 пайыз шамаға дейін
төмеңдетеді. Дем шығарудың қорлы ( резервтік ) көлемі-дем алу көлеміне
қарағанда азаяды. Бронхтарда ауаның өткізілуі бұзыла бастайды. Өкпенің
физиологиялық өлі кеңістігінің ұлғайғаны байқалады.
Қартаю үрдісі кезінде ес-сана қызметі бірте-бірте төмендей береді. Ой
еңбегіне деген қабілет төмендемек, шартты рефлекстердің жасалуы қиындықпен
дағды қалпы келтіреді, недәуір қысқа мерзімдік есте сақтау қабілеті
нашарлайды, ал ұзақ мерзімдік есте сақтау қабілеті сақталанады.
50-60 жас аралағындағы есте сақтау қабілеті қатты төмендейді. Ұйықтар
уақыты азая бастайды, оның сапасы да төмен болады. Ұйқының жедел кезеңі
қысқарады, күндіз қалғып-шұлғитын да сәттер байқалады.
Қартайған кезде ерікті қимыл-әрекеттерді реттейтін механизімдер
бұзылады екен, осының нәтижесінде қарттардың 51 пайызының қимыл әрекетері
шектеулі. Ұлғайған сайын жыл санап кеңістіктегі дене қалпын балқылау қиын
соғады. Жәй және күрделі қимыл әсерлерінің көрініс беретін уақыты ұзара
бермек. Сезімтал нейрон хабарларын қозғалыс нейронына жеткізу төмеңдейді,
жүйке импульсі өткізу шапшаңдығы да шамаланып қалады. Бұлшық ет күші өзінің
бар мүмкіндік деңгейінде тек 30 жасқа қараған шағында жетеді, бұдан кейін
бұлшық ет күші бой бермей, төмендей береді, ал бұл жәйт ағзадағы белок
азаюымен байланысты. Денені ширықтырып жатықтыру бұл үрдістің алдын алады.
1.3 Биологиялық жас. Биологиялық жас- бұл организімдегі қартаю үрдісін
жүйелі түрде тежеудің амалы. Ерлер мен әйелдердің биологиялық жасын анықтау
үшін түрлі формулалар қолданылады:
Ерлер үшін:
БЖ=26,965 + 0,215 х АСҚ-0,149 х ТТҰ – 0,151 х СБ + 0,723 х ДСБ
Әйелдер үшін:
БЖ = - 1,463+0,415 х АПҚ-0,140 х СБ – 0,248 х Дс – 0,649 х 003
Мұнда: АСҚ – артериялық-систолалық қысым
АПҚ- артериялық-пульстік қысым
Бұл көрсеткіштер Рива – Рочи аппаратының көмегімен қолданылып, отырған
қалыпта 3 рет, 5 минут аралықтарынан кейін анықталады. Мұнда ең кіші өлшемі
есептеледі.
СБ – статистикалық балансировка – тұрақты тепе-теңдік тексерілер сол
оң аяғын тізесіне бүгіп, аяқ киімсіз тұрғанда анықталады.
ТТҰ- тыныс тоқтатудың ұзақтығы. Тыныс тоқтадың ұзақтығы терең тыныс
алғаннан кейін секунд өлшемімен үш рет өлшенеді, әр 5 минуттық аралық сайын
ең үлкен өлшем есепке алынады.
ДС- дене салмағы шын мәнінде өлшем, кг.

ДСБ- денсаулықтың субъективті бағасы 29 сұрақтан құралған сауалнама
көмегімен анықталады:
1. Басыңыз ауыра ма?
2. Қандай сыбыстан болмасын ояна кетеміз деп Сіз туралы айтуға бола
ма?
3. Жүрегіңіз ауыра ма?
4. Соңғы кезде көзіңіз нашар көреді деп есептейсіз бе?
5. Соңғы жылдары құлақ есту нашар болды деп ойлайсыз ба?
6. Тоқпен қайнаған ішуге ынталысыз ба?
7. Жасы кішілер Сізге автобуста орын бере ме?
8. Буындарыңыз ауыра ма?
9. Жағажайға барасыз ба?
10. Сіздің хал-жағдағайыңызға ауа райы өзгерістерінің әсері тиеді ме?
11. Толқыған сәттерде ұйықтай алмайсыз ба?
12. Дәрет ала алмайтын кездеріңіз бола ма?
13. Бұрыңғыдай өзіңді жұмысқа қабілеттімін деп есептейсіз бе?
14. Бауырыңыз ауыра ма?
15. Басыңыз айнала ма?
16. Қатерсіздік, ұмытшақтық мазалай ма?
17. Өткен жылдарда қарағанда қалай ойлайсыз, жинақылаусыз ба?
18. Денеңіздің әр жерінде күйдіргі, шаншу, мұздай бәленің тәніңізден
өте шыққанын сезетін болдыңыз ба?
19. Қай кездерде сіз өзіңізді қуанышты, аса көңілді, бақытты
сезінесіз, осындай сәттер сізде бола ма?
20. Құлағыңыздағы шуылдар мазасыздандыра ма?
21. Үйіңіздегі шағын аптекада мынадай дәрі-дәрмектерді, валидолды,
жүрекке қажет тамшыларды өзіңіз үшін ұстайсыз ба?
22. Аяғыңыз ісе ме?
23. Қай тамақұтан бас тарттыңыз?
24. Тез жүгірген кезде еңтігесіз бе?
25. Беліңіз ауыра ма?
26. Емдеу мақсатымен қандай минералды су ішуге ынталысыз?
27. Мазандыра ма?
28. Сіз жоқ нәрседен жылайды деп айтуға бола ма?
29. Өз денсаулығыңызды қалай бағалар едіңіз?
Алғашқы 28 сұраққа иә немесе жоқ деп жауап беруге болады. Иә
деген мына сұрақтарға № 8,10, 12,14,18,20 және жоқ деген № 9,13,19
сұрақтарға жауап қолайсыз болып есептелінеді.
Сауалнама толтырғаннан толтырғанан кейін қолайсыз жауаптардың саны
есепке алынады, бұл өлшем БЖ – ны анықтау үшін формулаға еңгізіледі.
Жоғарыда келтірілген формулалардың көмегімен әр тексерілер адм үшін
БЖның өлшемі есептелініп шығарылады.
Тексерілер адамның қартайған шамасын күнтізбелік жасына
сәйкестігін білу үшін БЖ – ның жекелей өлшемін, оның мүмкін болар
өлшемімен салыстыру керек. Осы көрсеткіш қартаю шамасының қалпын
сипаттайды. Индексін есептеп шығарып, тексерілген адам БЖ өлшемінің
қаншалықты өз қатарластарының орташа БЖ қарағанда үлкен немесе шамалы
екенің біле аламыз. Егер де тексерілген адамның шамасы жалпы адамдар
қартаюының ҚЖ мен теңестірілген орта шамасына аз болса, онда БЖ МЖ
бірдей.
МЖ өлшемі мына келтірілген формулалар бойынша шығарылады:
Ерлер үшін: МЖ=0,624 х КЖ -18,56
Әйелдер үшін: МЖ=0,58 х КЖ -17,24

1.4 Салауатты өмір салты –денсаулықты сақтау және нығайту факторы

Гигиеналық тәрбие, СӨС-ын қалыптастыру аурулардың туындау және дасмуының
алдын алуға, оларды ертерек анықтауға мүмкін болар ауыр салдарын кетіруге,
сондай-ақ медициналық, әулеттік және рухани дему, медет беру арқылы қалпына
келтіруге бағытталған шаралар үгіт- насихат жұмысының негізгі мазмұны
құрайды.
Профилактиканың алғашқысы және қайталанар екіншісі болады.Алғашқы
проффилактиканың кешенді сипаты болмақ, яғни, айтқанда маман денсаулық пен
ауру, физикалық және психиалогиялық саулыққа етер түрлі қатер факторлары
кешенінің әсері, олардың әрекетіне организімің қарсыласу уақытын өсіру
жолдары туралы проблемаларды толынынан тек маман жариялай алады.
СӨС мәселелері нақты бір аурулардың алдын алуға бағытталуы ықтимал,
бұл тұтас үлкен көңіл сол аурудан қатер факторлары, оны аластату жолдары
туралы ақпаратты назарына ала отыра, ауру және онымен байланысты
мәселелерге бөлінуі керек. Қайталанар профилактика тұсындағы СӨС- бұл
аурулардың алдын алу, бұған патологиялық үрдісті кеіру немесе оны әлсірету,
икемділік қабілетін жақсарту үшін аурудың әрекеті оны күтетін адамдардың
қызыметі туралы мәселелер бұған енетін. Мұндай өзекті мәселелерді
баспабетінде көтерудің, аурулардағы маңызы ерекше екені күмәнсіз.
Гигиеналық тәрбие мен салауытты өмір сүру принциптерін жұқпалы
аулулардың алдын алу үрдесінде ескертудің ролі дүдәмал тудырмайды. Мұнда
микробтарбың организімге еніп көбеюімен байланысты аурулардың туындауын,
дамуын, таралуын тоқтату, аурулардың алдын алу үрдісінің негізгі мәселесі
болмақ.
Алғашқы профилактика ішек инфекциясы қоздырғыштарының биологиялық
ерекшеліктері олардың таралу жолдары туралы мәселелердің назарына алады.
Аулардың ерте танылған белгілері дәрігерге деркезіңде қаралудың маңызы,
аурудың түрі, қалпы, аурулардың алдың алу шаралары қоршаған орта және
тұрмыстағы санитарлық, гигиеналық жағдайлардың ролі, тағам өндірісі,
қоғамдық тағам мекемелерін бақылауға алу, сумен қамтасыздандыру қажеттігін
шаралар түсіндіріледі.
Тиімді тағам, шынығу кімге де болмасын қажетті гигиеналық талдап,
алғашқы профилактика шаралар ретінде қарастырылады.
Аурулардың қоздырғыштары жайына келетін болсақ, онда мамандар
назарына орай халық денсаулығына деген жауапкершілікті қалыптастыру,
тиесілі мінез қалаптастыру, ережелерін түсіндіру,қоршаған ортамен қарым-
қатынасты шектеу, сақтану шараларын қадағалау мәселеріне бағытталуы керек.
Аурумен тікелей қарым-қатынаста жүрген мамандардың тұрғындарға арнайы
ақпарат берілу қажет.
Салауатты өмір салтын қалыптастыру ең алдымен залалды дағдылардан:
арақ, шарап, темекі, есірткі қолданудан аулақ болудан байланысты болады.
Ақпарат арақ-шарап, есірткі, темекіні ауызға алудың кез келген түрлерінің
жалпы адам және қоғам денсаулығына кесел келтіретіні жайында болуы қажет.
Алкогольді тежеусіз қолдану, оның салдары, маскүнемдіктің медициналық,
медико – психологиялық, құқықтық, адамгершілік, этикалық, экономикалық,
демографиялық аспектілер, алкогольдың адам денсаулығына етер психикалық
және физикалық әсері, қоршаған ортамен қарым-қатынас туралы айтылады.
Әсіресе, жүкті әйелдердің, бала емізетін аналарды, балалар мен
жасөспірімдердің алкогольге деген үйірсектігі, алкоголь және жарақат, жарым-
жандық қылмыс арасындағы себеп-салдардың байланыс проблемасына ерекше
назар аударылады.
Мұнымен қатар алкоголизімнен құтылуға мүмкін болар жолдары туралы
ақпарат беру қажет. Алкоголизім мен маскүнемдіктің алдын алу шаралары, мас
күйінде қылмысқа барған адамдар құқықтық, адами жауапкершілігі туралы
үкімер шешімдерін жалпы халыққа ұқтыру
Салауатты өмір салтын қалыптастыруда темекімен күреске ерекше көңіл
бөлінеді. Темінің таралып кеткендігі, оны қолға алуға мәжбүр қылатын
факторлар,шылым түтінің құрамдас бөліктері, канцерогендер, тыныс алу
жолдары, ас қорыту, жүрек-тамыр жүйесі, т.б аурулардың туындауындағы
темекінің ролі хақындағы мәліметтерді жіктеп талдай келе, темекінің
медициналық, психологиялық, әлеуметтік аспектілері туралы ақпарат беріледі.

Тактикалық тұрғыда темекіге деген теріс көзқарасты қалыптастыру лазым.
Бұл жұмыс, жас, жыныс денсаулық жағдайын ескере отырып жүргізіледі.
Осылайша балалар мен жасөспірімдерге арналған ақпараттың негізін
денеміздің табиғи дамуына, психикалық эмоциялық әлеміне етер әсері, қыздар
бала туар жастағы әйелдердің, темекі тартатын жүкті әйеледер
организіміндегі өзгерістер салдары және осындай аналардың туар бала
болашағы т.б жөнінде мағлұматтар құрайды.
Денсаулық сақтауға себеп болатын негізгі компоненттер:
- тиімді тамақтану
- табиғатына орай қимыл белсендігі
- шынығу
- псикалық денсаулық жайындағы оң көзқарас
- тән, киім күтімі
- тұрмыстағы гигиеналық режимді ұстану
- еңбек пен демалыстың тиімді режимін қадағалау
- денсаулыққа нұқсан келтірмейтін, қалыпты жыныстық қылық
- темекіден, есірткіден, алкогольден, орынсыз дәрі-дәрмектерден
тартыну
- экологиялық жағымды мінез-құлық
Міне осындай өзінің денсаулығына кімнің де болмасын бұған ұқсас айқын
сенім, СӨС, жас әлеуметтік және басқа ерекшеліктері ескеріле отырып,
денсаулықты сақтауда деген бағалардың алғышарты болып қала бермек.
Жүрек тамыры ауруларының алдын алу үрдісінде салауатты өмір
салтының насихаты мына бөліктерден тұру керек. Дені сау адамдар және
ауырар алдындағы сәтті басынан өткеріп жүргендер үшін атеросклероз
ауруының кең таралуы, жүрек ишемиясы, қан айналысының бұзылуы, қатер
факторлары ( артериялық қысымның көтерілуі, күйзелістер, дененің
артық салмағы, жеткіліксіз қимыл белсендігі, алкоголь, темекі, т.б
өзіне деген қаскөйлікке бой алдыру т.б ) туралы мәліметтердің мән-
маңызы көкейкесті болмақ. Жүрек және қан тамырлары ауруларының
көбінен өмір салтын өзгерту арқылы нығайтуға болатындығы қашан да
айырықша атап өткен жөн, тиесілі ұсынымдар болу керек. Ғындар аурудың
бірінші белгілері туралы мәліметтерді білулері қажет.
Тыныс алу ағзалары ауруларының алдын алу кезінде алдымен қатер
факторларымен ( темекі, қоршаған ортаның ластануы, аллергендер),
тұрғын үй ішіндегі тазалықпен, шынығу, спортпен шұғылдану бар
науқастар үшін рижімді қадағалау, табиғи факторларды пайдалану,
сауықтырудың халықтық әдістерін орындаудын маңызы үлкен.
Осындай қалыптағы тұрғындар топтарының және әр адам
ерекшеліктерін ескере отырып, елмен барлық аурулардың түрлері бойынша
түсіндіру жұмыстарын өткізу қажет.
СӨС насихатын денсаулықты сақтау, аурулардың алдын алу, т.с.с
шығыны аз, қол жетерлік, залалы жоқ әдістер аспектілерінде өткізу
керек. Осы әдістердің арасында тұрғындарды табиғи сауықтырудың
дәстүрлі емес әдістеріне ерекше көңіл бөлген жөн.
Салауатты өмір салтын мақсат еткен кең тараған қозғалыстардың
бірі- судың, жердің, ауаның пайдалы қасиеттерін пайдалану
принциптеріне негізделген 12 қағидадан тұратын П. К Ивановтың
тұрғандарды табиғи сауықтыру жүйесі болып табылады. ТМД елдерінің
көбінде, облыстарда, қалаларда П.К Иванов жүйесіне негізделген арнайы
орталықтар ұйымдастырылып ашылды.
Адам өміріндегі проблемаларды шешу – қайғы-қасіретті біршама
жеңілдету өткеруге дем беретін, бақытты, табысты өмірге жеткізе
алатын трансценделталды медитацияны насихаттау болады. Бұл әдіс
адамды табиғат, қоршаған орта көмегі арқылы организімге әсер ететін
барлық залалды факторларды, күйзелістерді аластатуға өзінің ішкі күш-
қуатын бағыттайды. Медитация кезінде дене керемет босаңсыған жағдайға
келеді, күйзелістерді, шаршағанды кетіреді.
Су емі, сауна моншаның түрлерін дұрыс пайдаланғанда, денсаулық
жақсарады, аурулардың алды алынады, өмірлік үлкен маңызы бар
функциялар әлуеттенеді.
Сылау-ысқылаудың неше түрлері Су-Джок терапиясы,
рефлексотеропиялық, денсаулық топтарында шейпингпен шұғылдану,
атлетикалық топтарда айналысу, жай серуен, жүгіру және басқалары адам
денсаулығын сақтауға, нығайтуға бағытталған түрлі ауруларды астан
өткергендер мен созылмалы аурулары барлар үшін сауықтырудың физмкалық
әдіс ұстанымдардың үлкен маңызы бар. Бұл ең алдымен аэрофитотерапия (
емдеу, эфир майлары және дәрілік өсімдіктер көмегімен түрлі
аурулардың алдын алу), Түрлі ингаляторлар, электр қуатын қолдану,
индукциялық – магниттік өріст ер т.б
Соңғы жылдары тиімді және кеңінен мына әдістер қолданыс тауып
жүр:
- фитотерапия - әртүрлі дәрілік қасиеті бар өсімдіктерді қолдану
- гомеотерапия- шипалы қасиеттері бар өсімдіктер мен басқа табиғи
компоненттерден дайындалған недәуір шектелген дәрі-дәрмекті қолдана
емдеу.
Тұрғындау арасында сауықтырудың барлық әдістерін жергілікті
ерекшеліктер мен мүмкіндіктерді ескере отырып, кеңінен насихаттау
қажет.
Денсаулықты сақтаудыңжолы әлі де көп.
1.5 Теңгесі жоқ ұзақ ғұмыр сүрушілердің табысты өмір салты туралы
кеппілдемелер:
Бұл арада әлемге танымал ғалымдардың, қайраткерлердің, халық
емшілерінің денсаулықты сақтау және нығайту туралы ой-пікірлерді келтіреді.
Бұлар тағдырларының тар жол, тайғақ кешулеріне қарамай, көбімізге үлгі
тұратындай ұзақ өмір сүрген.
Ұлы орыс филологы И.П Павлов Әлем физиологтарының ақсақалы жазған
Адам - өте күрделі табиғаттың қол жетпес жемісі және дәлме-дәл нәзік, өзін-
өзін реттейтін, қалыпқа келтіретін жүйе.
Табиғат қазынасынан ляззат алу үшін, адамның дені сау, күшті және
ақылды болу керек. Физиология бізді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.