Сөйлеу әдеттерін дамытуға бағытталған тапсырмалар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2 бет
1 және оның есептерімен жұмыс
кезеңі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 4 бет
1. Мәтінге дейінгі
кезең ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... 4 бет
2. Мәтін
кезеңі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... 7 бет
3. Мәтіннен кейінгі
кезең ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... 10 бет
2 Оқытудың бастапқы сатысында бейнемәтін
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... .11 бет
2.1 Орташа және орташа ілгерілеуші кезеңдерде бейнемәтін қолдану ... ..15
бет
3 Практикалық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 21бет
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26 бет
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 27 бет

Кіріспе
Шет тілдерін оқыту әдістемесінің қазіргі уақытта тілді оқытудың
теориялық және тәжірибелік мәселелерінің коммуникативтік әдістемесі өзекті
мәселе болып отыр.
Бұл әдістеменің негізі американдық ғалым Д.Хайлздың шет тілдерін оқыту
жөніндегі коммуникативтік әдістеме - айтушының өз ойын жеткізу үшін не
білу қажет деген тұжырымдамасына негізделген[1].
Коммуникативтік қатынас орнату үшін, ағылшын тілінде сөйлейтін елде
тұрып, осы тілде коммуникативтік қатынас орнату оңай емес. Сондықтан да
ұстаздың балалармен жұмыс жасауы үшін, оның өз оқушыларына шынайы және
ойдан шығарылған жағдайларды қарастыруы рөлдік ойындар, талқылау,
шығармашылық жобалар және т.б. қажет.
Тағы бір өзекті мәселе оқушыларды тіл игерумен таныстыру. Осындай
жағдайларда аутентикалық (суреттер, мәтіндер, дыбыс жазбалары т.б.) қолдану
маңызды. Ағылшын тілдес елдердің тұрмысымен танысу негізінен мәтін және
суреттер арқылы өтеді.
Қазіргі кездегі заманауи ағылшын тілі оқулықтарының айтарлықтай
барлығы мәтіндер арасындағы хаттар, жарнамалық хабарландырулар, ақпарат
тақтайшаларының, сауалнамалардың, мәзірлердің болғаны ерекше орын алады.
Ағылшын тілінде сөйлейтін елдер жайындағы ақпараттың барлығы оқытылатын
адамдардың жас және талғам ерекшеліктеріне байланысты сараланып алынды. Бұл
ақпарат оқушылардың бұл елдерге шынайы сапар шегуі негізенде бағдарлануға
көмек береді.
Бұған қоса оқушыларға осы елдердің өмірі, салттары, тілдік
ерекшеліктері жайлы мәлімет беру маңызды. Осыған жету үшін сабақ барысында
бейнефильмді қолдану ерекше орын алады, бұл коммуникативті әдістеменің тіл
меңгеру процесін шынайы етіп көрсету мәніне сай келеді.
Сонымен қатар сабақ барысында бейнефильмді қолдану оқышының жеке
оқуына және тілдік қатынасын дамытуға үлесін қосады. Бейнефильмді сабақ
барысында қолдану нәтижесінде екі түрлі алға ұмтылыс түрі пайда болады.
Өзін – өзі ұмтылысқа итермелеу, бұл бейнефильм өзінен – өзі қызықты
болғанда және оқушыға ол оқып жүрген тілді түсігуне мүмкіндік беретін
бейнефильмдер. Бұл өзіне – өзі деген сенімділікті және өзіндік алға
ұмтылысқа жігерлендіреді.
Оқушылардың бейнефильмді қызықты сюжет арқылы емес, тілді түсіну
арқылы ұнатуы өте маңызды болып табылады.
Бейнефильмнің тағы бір ерекшелігі, ол оқушыларға шынайы әсер тигізе
алатындығында. Сол себепті оқушылардың жеке дара пікірінің қалыптасуына
әсер ете білу өте маңызды. Осындай мақсатқа жету үшін біріншіден,
бейнефильмдерді үзбей көрсету, екіншіден, көріністерді әдістеме бойынша
дұрыс ұйымдастыра білу маңызды.
Бейнефильмді сабақ барысында қолдану, бұл тағы бір ақпарат көзін
қолданудың жолы ғана емес. Бейнефильмді қолдану оқушылардың психикалық
қызметін дамытуға, ең алдымен зейін мен назар үшін пайдалы. Бейнефильм көру
барысында сынып ішінде біркелкі түсіну жағдайы туындайды. Осындай жағдайда
тіпті, назарсыз оқушы зейін сала бастайды.
Бейнефильмнің мазмұнын түсіну үшін оқушыларға біршама үле қосу керек.
Осылайша саналы түрде зейін салу туындайды. Ал зейін салу, есте сақтауға
әсер етеді. Ақпаратты жеткізудің әр түрлі жолдарын қолдану (тыңдау, көру,
саналы түрде қабылдау) елтану және шетелдік материалдарды есте сақтауға
көмек береді.
Осылайша оқытушылық бейнефильмдерді қолдану арқылы (әрбір оқушының
жеке және барлық тыңдаушылардың назарын аудару, есте сақтау қабілетін
арттыруға, эмоциялық әсер ете білу) оқыту.

1 Бейнемәтін және оның есептерімен жұмыс кезеңі.

Әр кезеңнің тапсырма түрлері.
Шетел тілдерін үйрету әдістері бойынша қандай да мәтінмен жұмыс
барысында негізгі үш кезең ерекшеленеді: мәтінге дейінгі кезең (pre-
viewing), мәтін кезеңі (while viewing), мәтіннен кейінгі кезең ((post)after-
viewing).
1. Мәтінге дейінгі кезең
Кезеңнің мақсаты:
1 Оқушыларды негіздеу, оларды тапсырмасын орындау үшін икемдеу, оқыту
процессінің белсенді қатысушыларын қылу;
2 Мәтінді қабылдау кезеңінде кездесетін қиындықтарды шешу және
тапсырманы ойдағыдай орындауға дайындау.
Тапсырманың түрлері
1. Мәтін мазмұнына әр түрлі таңқалу нұсқалары, осыларға негізделген:
• Осы тақырыптан өткенде алынған білімдерді жалпылау
• Тақырып басының ерекшелігі
• Дыбыссыз бейнефильм бөлімдерін жүгіре қарау
• Мәтінге дейін ұсынылатын анықтамасымен және аудармасымен жаңа
сөздердің тізімі
• Жалған немесе дұрыс мақұлдамалар және сұрақтардың мазмұны
Осы кезеңде қолданылатын (тұжырымдар қазақ тілінде берілген, бірақ
дегенмен шынайы оқыту тәжірибиесінде оларды ағылшын тілінде тұжырымдау
керек) тапсырмалардың мысал тұжырымдары кестеде ұсынылған. Бағанды толтыру
үлгісі бірінші тапсырмада берілген. Тапсырманы ауызша түрде, жұпда және
топта жұмыс істеп немесе сыныпта жаппай пікір алысу кезінде орындауға
болады.

Тапсырманың тұжырымдамасы Қатысушылар-Тапсырма-ныңҚалай
дың мазмұнына қамтамасыз
іс-әрекеті талаптар етеді:
1)
уәждемемен
Қиындық-ты
шешумен
Тапсырма басын оқып, осы мәтіннің не Жұппен, 1)ТақырыптамБолжамын
туралы жазылғанын айқындауға тырысыңыз.топпен а біреу айтқан соң,
1)Мәтін сұрақтарымен танысып, мәтіннің немесе немесе оқушылар
негізгі мазмұнын және тематикасын жекеше: бірнеше өтіпоның жоққа
айқындаңыз. 1)Тақырыптамкеткен шығаруын
2)Астында ұсынылған мақұлдамаларды а-сын оқиды;тақырыптар-мнемесе
оқыңыз. Парасатты мағынаны қолданып, 2)Оның ен қатынасу дәлелдеуін
бейнені көрмегенше дұрыс немесе жалған алдында керек. күтеді,
мақұлдамаларды айқындап көріңіз. зерттелген 2)Тематика демек
3)Бейне мәтініне бейне тематикалық түсінікті мәтінді
тақырыптамасыменсұрақтарыменмақұ лдамасалаларымен болуы тиіс ықыласпен
ларымен танысыңыз және осыны жазып ассоцияциялыжәне барыншақабылдау
алыңыз: Осы тақырып туралы не білесіз?қ ассоциятив-ткерек.
Сұрақтар және тақырыптамаға қарап байланыстарыық Ассоция-тивт
бейнекөріністің мазмұнын айқындауға н орнатады; байланыстар ық
тырсыңыз. Басты сөздермен мәселелерді 3)Мүмкін туғызуы байланыстар
ерекшелеп, шамалап сызбасөз торын жағдайлар керек. зерттелген
құрыңыз. шеңберін 3)Егер тематикада
Осы бейнефильмде кездесетін жаңа айқындайды; бірінші немесе
сөздердің тізіміне қараңыз. Сол мәтінде4)Талқылау назарға, проблематика
кездесуге мүмкіндігі бар білетін үшін белгілітақырыптама да құрылады,
сөздерді есіңізге түсіріп, соның мәселелерді өзінде демек
негізінде сюжет тематикасын айқындаңыз.немесе ерекшекүтпебелгілі
оқиғаларды -гендік семантикалық
тұжырымдайдыжасырса өрісте де
. жақсы құрылады.
болады. Алдын ала
талқылау
барысында
нақты
лексиканы
қолдану оны
жандандырып
және бұдан
әрі есту
бойынша
тануын
қамтамасыз
етеді.

1. Мұғалімнің мәтіндегі негізгі мазмұнды қысқаша баяндауы
Мұғалім бейнекөріністің негізгі сюжетін қысқаша жеткізе алады, алдын ала
көретінді сөйтіп түсіндіреді. Егер сюжет оқушыларда қызығушылық тудырса,
демек бұл алғысөз тындаушыларды қызықтыруы тиіс, яғни кезеңнің бірінші
мақсатына қол жеткізгені саналады. Осындай тапсырма түрін қолдану үшін
мұғалім кәсіптік-коммуникативті және кәсіптік-әдістемелі белгілі дәрежеге
ие болуы тиіс.
Осы үлгідегі тапсырманы орындағанда сол мәтіннің кіріспесі бірінші
көзқарасқа нұсқау еместігін ұмытпау керек, сондықтан екінші кезеңдегі
тапсырмалардың біреуін таңдап, көру кезінде тапсырманы ашық және түсінікті
тұжырымдау керек, сол туралы сөйлеу астында айтылады.
1. Алдын ала зерттеу немесе жоба жұмысы
Бейнефильм мәліметтерді көргенде белгілі бір тақырып немесе мәселе
бойынша сабақ топтамасын жабуға болады. Оқушылар алдын-ала нақты мәліметті
зерттеу үшін тапсырма алады, осы оларды бейне көрінісіне дайындайтыны
қонымды. Мәтінді алдын-ала оқу және сол тематика бойынша мәселені
талқылау(туған және шетел тілдерде), сондай-ақ бейнені көру барысында
уәждеменің көтерілуіне мынандай жағдайларда себеп болады, бейнесюжет осы
тақырыптың көрінуіне болашақта жаңа үміттердің ашылуы, болжам болмайтын
және жаңалық элементтердің болуы.

2. Мәтін кезеңі

Кезеңнің мақсаты: Басқа тілдерде қарым-қатынастығының нақты
мүмкіндіктерін есепке алып, оқушыларды әлеуметтік-мәдени, сөйлеу және тіл
комптенциясының бұдан әрі дамуын қамтамасыз ету.
Тапсырманың түрлері:
1. Тіл ақпаратын іздеу тапсырмалары
Осы жаттығу мен тапсырманың түрі белгілі бір тіл материалды өзгерту:
лексика, грамматика, фонетика және белгілеу ізденісіне бағдарланған. Дәл
осы жағдайда тапсырманың орындалуының ақтап шығаруын және тиімділік
дәрежесін тапсырманың тұжырымына қарағанда жаттығудың мазмұны қамтамасыз
етеді. Тапсырманың тұжырымы мысалға осылай естіледі:
Бейне көрініске қарап...
1. Келесі ағылшын неміс француз испан және т.б. эквиваленттерді сөздер
мен мәнерлерге жиыңыз.
1. Келесі қазақша сөздер мен мәнерлерге ағылшын неміс және т.б.
эквиваленттерді жиыңыз.
2. Сөйлемдегі бос жерлерді тиісті сөздермен мәнерлермен толтырыңыз.
3. Бейне сюжетінде жол зат есімімен қолданылған барлық сын есімдерді
жазып алыңыз. (азық-түлік зат есімімен қолданылған етістіктерді және
т.б.)
4. Төмендегі тізімнен етістіктерді, мәтінде қолданылған грамматикалық
түрде жазып алыңыз.
1. Рецетивтық икемдерді дамыту тапсырмалары (құнарлы және мағыналы
ақпараттар дәрежесінде)
Бұл кезеңдегі жұмыста,осы бағытта дәстүрлі жаттығуларды қолдануға
болады:
1. Сұрақтардың дұрыс жауаптарын табу (сұрақтар бейнені көрмей тұрып
ұсынылады);
1) Дұрысжалған мақұлдарды анықтау;
2) Жекеленген ұсыныстарды мәтіннің мағыналы бөліктерімен ара-қатынастыру
(әр бөліктің мәтін жобасы мен тақырыптамасы беріледі);
3) Мәтін бөлшектерін логикалық тізімде құру;
4) Себеп-тергеу байланыстарын анықтау;
1. Сөйлеу әдеттерін дамытуға бағытталған тапсырмалар
Келесі бейнефильм жұмыстардың әдістері монологикалық сөздердің
икемділігін дамытуға бағытталған:
1. Дыбыс сақталаған кезде бейненің болмауы. Осы оқиғада жиі – жиі
суретттеу бағытын қолданады:
• қаһармандардың болжам келбеті мен киімі;
• жанында болуға мүмкіндігі бар заттар
• оқиға орындары
• Кейіпкерлер арасындағы мінез қарым-қатынасы
Барлық тапсырмалар нақты бір монолог түрін көрсетеді – заттар, адамдар т.б.
–лардың ашық көрсетілген ерекшеліктері сақталған кездегі суреттемесі.
1. ҮЗІЛІС түймесіне бағытталған тапсырмалар.
Дәл осы тапсырмада оқушыларға оқиғаның алдындағы ағымда дамуының болжамын
айтуды ұсынады, бұл мәтіннің логикалық маңызы бар байланыстарды құру және
анықтау сияқты дискурсивтік икемдердің дамуына байланысты.
1) Көргенді қайта жаңғырту формасы арқылы әңгіме, хабарлама т.б. бойынша
тапсырмалар.
Аталған тапсырма түрлері сөйлеу тілін дамыту үшін нәтижелі түрде
қолданылады. Мәслен, жүріп тұрған мәтіннің дауысын өшіріп, суретін
қалдыру. Бұл жаттығу түрі мәтіндегі монологтар үшін өте қиын, себебі кез
келген адам ерін қозғалысына қарап, адамнаың айтар ойын бірден түсіне
қоймасы анық.

Аталған тәсілді диалогта қолданудың өзіндік ережелері бар. Мысалы, диалогқа
түскен адамдардың оқиға жайы суреттелуі (дүкенде, театрда немесе
дәрігердің қабылдауында т.б.). Осы жағдайда ғана диалогқа түскен адамдар өз
ойларын бір-біріне жеткізе алады.

2) Мәдени-әлеуметтік ептілікті дамытуға арналған жаттығу түрлері

Көп жағдайда мәдени-әлеуметтік құзіреттілік сөзін естіп жатамыз. Бұл
сөз тар мағынада- тәжірибелік тұрғыда елтанымдық білімді кеңейту болса,
ал кең мағынада түсінік берер болсақ, белгілі бір мәдени-әлеуметтік
құзіреттілік деңгейіне жету үшін тіл үйренетін ел туралы біршама мағлұмат
білген жөн. Сондай-ақ, жалпы мәдени заңдылықтарға сүйене отырып, белгілі
бір елдің мәдениетін , ерекшеліктерін салыстыру маңызды.

Оқушының бойында мәдени-әлеуметтік құзіреттілікті қалыптастыру үшін
алдымен, жалған таптарындарға мән бермей, тілдік және тілдік емес тұрғыда
нақты бір елдің мәдениетін түсіндіріп, оны талдауға баулу керек.

Бейнефильмнің көмегімен мұғалімнің жұмысы барынша жеңілдейді.Себебі,
ұсынылатын тапсырмалар қатары (бейне болғандықтан) оқушы үшін нақты
түсінікті болады. Бейнефильм арқылы жаттығу жасаудың негізі – оқушының
тілдік дағдысының қалыстасуына септігін тигізеді.

Бейне материалдар арқылы жаттығу жұмыстарын жасағанда мәдениетаралық
ұқсастықтар мен салыстыруларды ескерген жөн. Мәдени таңбаланған
ақпараттарға салғастырулар жасамай, оқушылардың жинақтаған білімі нәтижелі
әрі тиянақты болмайды.

3. Мәтіннен кейінгі саты
Сатының мақсаты: Нәтижелі түрде ауызша немесе жазбаша тілді дамыту
үшін ұсынылған мәтін негізгі тірек болуы. Тіл үйренуде жоғарыда аталған екі
сатының да атақаратын орны ерекше. Бұлар мәтінді меңгеруде дамыту құралдары
болып табылады, сондай-ақ, рецептивтік дағдыны қалыптастырудағы бақылау
құралы қызметін де атқарады.

Егер бейнемәтін рецептивтік дағдыны бақылау мен дамытуға ғана қажет
болса, онда аталған саты түрі қолданылмайды.

Нақтылы дағдыны қалыптастыру үшін жасалатын ауызша жаттығулар түрі
алдыңғы тарауларда біршама қарастырылды.

Мәтіннен кейінгі сатыны жоғарыда қарастырылған жаттығулардан басқа
мына мақсаттарда қолдануға болады:

* аналигтық бейне сюжеттерді дайындайтын жобалық жұмыстарды орындаған
кезеңде (қалада мектепте т.б. бейне саяхаттар ұйымдастырғанда, сондай-ақ,
отбасы туралы немесе мектеп концертіне бару т.б.)

* Бейнефильмнің ахуалы немесе сюжеті сипатталған рөлдік ойындарда
қолдануға болады. Ыңғайға қарай біршама өзгерістер де енгізуге болады.

1. Оқытудың бастапқы сатысында бейнемәтін қолдану

Шет тілін бастапқы сатыда үйренушілер үшін сөздік қоры аз және
грамматиканны терең білмеген соң бейнефильм пайдалану барынша маңызды емес.
Алайда, тіл үйренуде бейнені пайдалану сабақтың бір сарынды болмай, жан-
жақты әрі қызықты болуына әкеп соғады. Тіл үйренушінің сөздік қоры неғұрлым
молайған сайын, соғұрлым бейнені пайдалану жайы арта түседі.

Бастапқы сатыдағы шетел тілін үйренушілер үшін мультипликалық бейнелер
маңызды орын алады. Мұны оқушылардың тілдік дағдысының белсенді болуы үшін,
сонымен қатар тіл үйренуде жалпы белсенділіктің артуы үшін қолданады.
Себебі, мультипликацияның көмегімен кез келген қызық ақпаратты қысқа әрі
нұсқа етіп алуға мүмкіндік туады.

Мультипликацияны бір рет емес, бірнеше мәрте қайталап көргенде
қызығушылық оянып, оқу материалын тез меңгеруге әкеп соғады.
Мультипликацияның мүлтіксіз қасиеттеріне мыналар жатады:

1. түпнұсқалылық;
2. толыққанды ақпарат;
3. тілдік құралдардың топтамасы;
4. тіл үйренушілердің эмоционалдық әрекеттері т.б.
Бейнефильмдерді қолдану ерекшелігі сабақты ұйымдастыру мөлшеріне
байланысты болып келеді.

1. Оқу тапсырмалары
Бейне арқылы оқу тапсырмаларының негізіне лексиканы қайталау мен сөздік
қорды кеңейту жатады.

Ол үшін лексикалық тақырыпқа сәйкес белгілі бір үзінді 30 секундтан 1
минутқа дейінгі аралықта болуы керек. Мәтінен алынатын үзінді мүмкіндігінше
музыкамен немесе ағылшын тіліндегі мәтінмен болуы керек. Егер мұндай мәтін
қолға түспеген жағдайда ана тілде үзіндісін жазуға болады.

Тапрысма орындату барасында топты адам санына сәйкес топшаларға бөлу керек.
Ал тапсырмалар қатары әр түрлі болғаны жөн. Бұл жағдайда оқушылардың пәнге
деген қызығушылығы артады. Мәселен, оқушылар әр түрлі жануарлар бейнеленген
үзіндіге қарап өз ойларын жалғастырады (мамандықтар, түстер,түрлі іс
әрекеттер жасайтын адамдар т.б.). Қажет болып жатса, оқушылар сөздіктің
көмегіне жүгінеді.

Мысалы: Суретте көрген жануарды ағылшынша атаңыз. Мына суреттен не
байқадыңыз. Керік не істеп тұр? Көшеде кездескен адамның мамандығы кім?
Экраннан жасыл түсті нені байқадыңыздар? т.б.

Сұрақтар қойылған соң, оқушылар аталған сұрақтар бойынша жауап
қайтарады. Жауап талданған соң, мұғалім бейнені қайта қосып, оқушылардың
сұрақтарға дұрыс не бұрыс жауап бергенін тексереді.

Бейнені лексикалық тақырыптарда, оның ішінде лексикалық бірліктерді
игергенде пайдалануға болады. Жануарлардың немесе адамдардың бейнесі
бейнеленген суреттерді көрсеткенше, олардың іс-әрекеттерін мысалы,
жануарларды зообақта немесе еркіндіктегі суретін бейнелеу. Бұл әдіс түрі-
оқушылардың зейін қабілетінің артуына септігін тигізеді.

Экраннан әр бір бөлшекті зерттеп білу үшін Суретті сипаттаңыз атты
тапсырмасында кідіріс пернесін басуға болады.

Аудиолауда бейне қолданудың дұрыс әрі қарама-қайшы жақтары барын айта
кеткен жөн. Бір жағынан, бейнені аудиомен салыстырғанда көреміз, мұндағы іс-
әрекеттер шынайы сипатта болады, ым-ишара т.б. Барлығы мәтінді толықтырып
тұрады. Осы тұрғыдан келгенде бейненің маңызы зор. Ал екінші жағынан,
кейбір оқушалар тек суретке ғана қарап, мәніннің не туралы екендігін
аңғармай қалатын да кездері болады. Аудио зейінді тек мұқият тыңдауға ғана
аударады. Сондықтан да тапсырма орындамас бұрын аталған ерекшеліктердің
басы-қасын талдаған жөн.

2. Бейне диалогтар (5-15 минат)

Аталған жаттығуда аудиолаудан басқа сөйлеу дағдысы қалыптасады.

2. а). Мұғалім белгілі бір бейнефильмнен 12 минуттық үзінді алып, оны
қосады. Әрбір репликаның қай кейіпкерге тән екендігін табу үшін
арнайы текшелерге салып қояды. Ал оқушылар мұны ретімен орындайды.
Сынып бірнеше топқа, ал топ топшаларға жіктеледі. Әрі қарай
тапсырмалар жүйесі орындалады. Топ текшелерге қарамай, үзіндіні оқу
керек, кейіннен репликаларды ретімен тізбектеуі керек.
Одан кейін үзіндіні қайта қарап, репликалар дұрыстығын тексеру керек.
Қажет жағдайда кідірістер жасалады. Оқушылар тобы диалог оқу арқылы
жаттығады.

(жақшада бейне үзіндінің ұзақтық мерзімі көрсетіледі)

Мұғалім дыбысын өшіріп мәтінді қосады, ал оқушылар аталған мәтінді
экран бойынша оқиды. Ал келесі ұсыныстар нұсқасын да көрсетуге болады:

* Оқушылар текшелерді ретімен қойып, содан соң оның дұрыс орналасу ретін
қайта тексереді.

* Ал диалог текшелерде емес, бір парақта беріледі. Аталған парақтағы
репликалар ретімен нөмірленуі керек.

б). Мұғалім көркем бейнефильмнен 1-3 минутқа созылатын үзінді алады.
Аталған бейнефильмде мейлінше 3-5 адам болуы шарт. Оқушылардың бейнефильм
кейіпкерлермен таныс болғаны жөн.

Мұғалім кейіпкерлердің есімдері мен репликалары жазылған екі тізім
дайындайды. Әрбір оқушыда жеке бір данасы болуы керек. Егер әрбір оқушының
алдында жеке мәтін болмаса, онда мұғалім тақтаға жазады.

Мұғалім тапсырма бойынша бейненің дауыссыз орындалатынын айтады. Ал
оқушылардың міндеті репликаларды ретімен қойып, қай кейіпкердің сөз екенін
аңғару.

Мұғалім дыбыссыз үзендіні көрсетеді. Ал оқушылар жұптасып,
репликаларды ретімен қояды. Кейіннен үзіндінің дауысын қосқанда, оқушылар
өз жұмыстарының дұрыс не қате екендігін тексереді.

Сыныптың толық қатысуымен диалог оқылып, талданады.

3. Болжам (30 минут)
Мұғалім телебағдарламадан, қойылымнан немесе бейнефильмнен үзінді
дайындайды, мұның негізінде оқиғаның әрі қарай қалай өрбитіндігі
көрсетіледі.

Содан соң кестені дайындайды.

Кесте жазылады ... ... ... ... .

Оқушыларға кестелерді таратамыз немесе тақтада суретін саламыз. Содан соң
болатын оқиғаның қалай басталып, қалай өрбитіндігі жайында мұғалім сауал
жүргізеді. Мұғалім бейнефильмнен үзінді алып, бұл арқылы оқиғаның даму
тәртібі түсіндіріледі. Нәтижесінде оқушылар жұптасып, көргендерін кестеге
толтырады:

TOPIC үзіндінің тақырыбы
WORDS олар қандай сөздер естуді күтеді?
SOUNDS Қандай дыбыстарды естуді күтеді?
SMELL қандай иістерді иіскеуді қалайды

Содан кейін мұғалім оқушылардың жасаған болжамдарын талдайды.

Кейіннен бейнефильмнің екінші жартысы көрсетіледі:

Оқушылар аталған бейнефильмде не көргендерін, нені естігендерін
салыстырып, талдайды.

Егер қажет болған жағдайда үзіндіні қайта көрсетеді. Бейнефильмді
көрген соң, оқушылардың болжамдарын талдайды.

Нұсқалар:

1. оқушылар репликаларды табу үшін мұғалім бейнефильмді көрсету барысында
кідірістер жасайды;
2. сыныпқа не білгендерін айтады, оқушылар сұрақтарға жауап береді. Егер
қажет болса, мұғалім үзіндіні қайтадан қояды.
Who will you see?

Where will the scene or action take place?

What things will you see?

What are some lines of the dialogue you will hear?

Үзіндіні оқу бырысында мұғалім оқушыларға келесі репликаны айту үшін
әрбір реплика сайын кідіріс жасайды. Мұғалім өзге де жаттығу түрлерін
орындата алады. Мысалы, мұғалім оқиғаның не жайында екенін тастады. 5-6
кісінің есімін не зат атауларын жазады, мұнда үзіндідегі 4-уі кездессе,
қалған екеуі мәтіннен тыс ойдан алынады. Балалар мұны дұрыс табуға
міндетті. Аталған әдіс түрі арқылы лексика (сөздік қор) белсенділенеді.

3. Қысқаша жаңалықтар (15-45 минут)
Мұғалім бірнеше жаңалықтар қамтылған бағдарламадан үзінді алады. Содан соң
әрбір оқушыға арналған кесте дайындалып, таратылады (көшірмесі).

Содан соң оқушылар тапсырмаға кіріседі.

Жаңалықтарды көрген соң, оқушылар әрбір жаңалықты қысқаша сипаттап, атау
береді. Кесте толтырылады.

4. Оқушылар кесте толтырғанда әрбір оқушы жеке талдау жасайды. Мұғалім
тағы да жаңалықтарды енгізеді. Мұнда оқушылар тарауға ат қою үшін
кідіріс жасайды. Сыныптың таңдауының орынды екендігі сөз етіледі.

2.1 Орташа және орташа ілгерілеуші кезеңдерде бейнемәтін қолдану.
Аталған сатыда түрлі мәдени және әлеуметтік-мәдени құбылысты зерттеу
үшін әртүрлі тақырыптардағы бейнефильмдерді, мәселен, мәдени мұраларды
таныту мақсатында атақты тұлғалардың ескерткіштері мен суреттері, сондай-
ақ, түрлі салада түсірілген документалды бейнефильмдер мен көркем
бейнефильмдер. Мұндай бейнефильмдерді интерпретациялаған кезде бейвербалды
қарым-қатынас жасау үшін ым, ишара, қозғалыс, жеке тұлға жайында мәлімет,
киім үлгісі т.б. басты назарға алынады. Бірақ, көп жағдайда бейнеклиптің
вербалды жағы маңызды рөл атқарады.
1. Болжам жасау (20 минут)
Мұғалім белгілі бір фильмнен үзінді алып, оның ішінен 10 шақты сөз
немесе сөз тіркесін жазып алады. Аталған сөз немес сөз тіркестерінде
кейіпкерлердің іс-әрекеттері барынша айқын сипатталады. Сөздер мен сөз
тіркестері тақтада бағдарламадағы орналасу ретіне қарай жазылады.
Мұғалім жоғарыда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.