АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе 3

1 Ақша жүйесінің түсінігі және мәні 5

1. 1 Ақша жүйесінің сипаттамасы және типтері 5

1. 2 Ақша жүйесінің негізгі элементтері 9

1. 3 ҚР-ның 1993 жылғы ақша реформа 12

2 Дамыған елдердің ақша жүйесі 20

2. 1 Германия мемлекетінің ақша жүйесі 20

2. 2 Жапония мемлекетінің ақша жүйесі 24

2. 3 Ұлыбритания елінің ақша жүйесі 28

2. 4 АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктері 30

Қорытынды 31

Қолданылған әдебиеттер тізімі 33

Кіріспе

Жалпы мемлекеттік заңдармен реттелген елдегі ақша айналысын ұйымдастыру ақша жүйесі болып табылады. Әр мемлекеттің өзінің ұлттық ақша жүйесі бар. Мысалға Қазақстан Республикасының ақша жүйесі 1995 ж. 30 наурыздағы «Қазақстан Республикасы Ұлттық банк туралы» Қазақстан республикасы Президентінің заң күші бар Жарлығына сәйкес ұйымдастырылған. Жарғы ақша айналысын ұйымдастыру негізін және формаларын белгілейді, онда ресми ақша бірлігі, ақша белгілерінің эмиссиясы, сонымен қатар монеталарды жасау тәртібі, ақша айналысын ұйымдастыру және реттеу тәртіптері қамтылады.

Ақша жүйесі - ол тарихи қалыптасқан және мемлекеттің ұлттық заңдарымен бекітілген біртұтас ақша айналымы. Алғашқы ақша жүйесі көпшілік елдерде ХVI - XVII ғғ. капиталистік өндіріс әдісі қалыптаса бастағанда пайда болды, ал қайсыбір елдерде, ақша жүйесінің кейбір элементтері бұрынырақ кездескен, яғни оның кейбір жекелеген элементтері одан да бұрын айналымда жүре бастаған. Металл ақша айналатын тұста, ақша металын, оның бірлігін анықтау, монета соғу және эмиссия тәртіптері ақша жүйесінің элементтері болып табылған. Осы кезеңде әр елде, жалпыға бірдей балама ретінде және ақша айналымының базасы болып, қандай метал қолданылғанына байланысты, ақша жүйесінің типі қалыптасты. Ақша жүйесінің типі: ақша - ерекше тауар ретінде жүруіне, яғни жалпыға ортақ эквивалент болуына немесе ақша - құн өлшемі қызметін атқаруына байланысты қалыптасады.

Қазіргі жағдайда бұрын қалыптасқан ақша жүйесінің мазмұны біраз өзгерді. Себебі металл ақша жүйесінде қолма-қол ақшасыз айналым ақша айналысының аз ғана бөлігін құраған. Қазіргі қағаз-несие ақша жүйесіне тән өзгерістер мыналар:

алтынның мемлекеттің ішкі және сыртқы ақша айналымынан шығып, оның қазына қорына құйылуы (ол қор, негізінен, банктерде сақталады) ;
банктердің несиелік операцияларының негізінде қолма-қол ақша және қолма-қол емес ақша белгілерінің шығаруы;
қолма-қол ақшасыз айналымның дамуының нәтижесінде қолма-қол ақша айналысының қықаруы (әлемдік экономикада бұл екі айналымның орташа арақатынасы 1:3 қатынасына тең) ;
мемлекет тарапынан ақша-несиелік реттеу механизмін құру және дамыту.

Курстық жұмысқа осы тақырыпты таңдаған себебім, ақша жүйесінің мәнін түсіну, дамыған елдердің ақша жүйесімен танысып, талдап, тарихына үніліп бірқатар ерекшелігін анықтау.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты:

Ақша жүйесінің мәнін ашу;
Ақша жүйесіне сипаттама беру;
Ақша жүйесінің басты тпитерін анықтау;
Ақша жүйесінің негізгі элементтерін атап көрсету;
Дамыған елдердің, оның ішінде Германия, Жапония, Ұлыбритания, АҚШ елдерінің ақша жүйесіне тоқталу.

Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылағн әдебиеттер тізмінен тұрады.

Бірінші бөлімде ақша жүйесінің жалпы түсінігі және оның титері мен элементтері талқыланады.

Екінші бөлімде дамыған елдердің, оның ішінде Германияның Жапонияның, Ұлыбританияның ақша жүйесіне тоқталдым.

Үшінші бөлімде АҚШ мемлекетінің ақша жүйесінің ерекшеліктерін қарастырдым.

1 Ақша жүйесінің түсінігі және мәні

Ақша жүйесінің сипаттамасы және типтері

Қазіргі жағдайда бұрын қалыптасқан ақша жүйесінің мазмұны біраз өзгерді. Себебі металл ақша жүйесінде қолма-қол ақшасыз айналым ақша айналысының аз ғана бөлігін құраған. Ал 30-жылдарда әлемде алтынға айырбасталмайтын несие ақша жүйесі орнықты. Бұл кезде банкнотаны алтынға айырбастау және оны алтынмен қамтамасыз ету барлық капиталистік мемлекеттерде жойылды. Ақша эмиссиясы негізінен мемлекеттік бағалы қағаздармен қамтамасыз етілді. Ол ең алдымен қоғамдық еңбекті үнемдеу-жалпы экономикалық заңның әсеріне байланысты еді. Ақша жүйесінің дамуы ақша айналымының шығындарын үнемі қысқартатын, сөйтіп қоғамдық еңбектің де шығындарын азайтатын, еңбір үнемді ақша жүйесінің пайда болуына жеткізеді.

Жалпы әрбір мемлекеттің өзіне тән ұлттық ақша жүйесі болады. Ақша жүйесі - ол тарихи қалыптасқан және мемлекеттің ұлттық заңдарымен бекітілген біртұтас ақша айналымы. Алғашқы ақша жүйесі көпшілік елдерде ХVI - XVII ғғ. капиталистік өндіріс әдісі қалыптаса бастағанда пайда болды, ал қайсыбір елдерде, ақша жүйесінің кейбір элементтері бұрынырақ кездескен, яғни оның кейбір жекелеген элементтері одан да бұрын айналымда жүре бастаған. Металл ақша айналатын тұста, ақша металын, оның бірлігін анықтау, монета соғу және эмиссия тәртіптері ақша жүйесінің элементтері болып табылған. Осы кезеңде әр елде, жалпыға бірдей балама ретінде және ақша айналымының базасы болып, қандай метал қолданылғанына байланысты, ақша жүйесінің типі қалыптасты. Ақша жүйесінің типі: ақша - ерекше тауар ретінде жүруіне, яғни жалпыға ортақ эквивалент болуына немесе ақша - құн өлшемі қызметін атқаруына байланысты қалыптасады. Сондықтан әлем тарихында ақша жүйесінің төмендегідей типтері кездеседі:

Металл ақша айналысы, бұл жүйеде ақша тауары, яғни толық құнды ақша айналыста жүреді және ол ақшаның барлық қызметтерін орындайды. Ал несие ақшалары металға айырбасталады;

Несие ақшалары және қағаз ақша айналысы, бұл жүйеде атына сай, айналыстан толық құнды ақша, яғни алтын біржолата ығыстырылып, айналыста тек ақша белгілері жүреді.

Әрбір мемлекетте жалпыға ортақ құн эквиваленті ретінде қабылданған металға байланысты металл ақша жүйесі: биметаллизм және монометаллизм болып бөлінеді.

Алғашқы капитал жинау кезінде (XVI - XVII ғғ. ) биметаллизм ақша жүйесі пайда болып, одан әрі дамыды. Онда ақша айналысын толық құнды ақшалар қамтамасыз етті. Биметаллизм - ол мемлекет заңды түрде жалпыға ортақ эквивалент ролін алтын мен күміске бекіткен ақша жүйесі. Бұл жүйеде алтын мен күміс тең құқықты ақша - қос металды валюта, онда екі металдан да кең көлемде монеталар соғылып, айналыста шектеусіз қатар жүрген. Бірақ, неғұрлым жоғары құндылығының салдарынан, және тасымалдауға қолайлығына байланысты алтын, ақша атқарымдарын орындауға көбірек бейімделген болғандықтан ол бара-бара күміс монеталарды ығыстырып, ІХ-ғасырдың аяғына қарай ең басым валюталық метал болып қалды.

Биметаллизмнің үш түрі болған:

Қатар жүретін валюта жүйесі - онда алтын мен күміс монеталардың арақатынасы стихиялы түрде металдың нарықтық бағасына байланысты бекітілген.
Қос валюталы жүйе - онда металдардың сандық арақатынасын мемлекет бекітіп, алтын мен күміс монеталар сол қатынаспен соғылды.
«Қосалқы» валюта жүйесі - онда алтын мен күміс монеталар заңды төлем құралы деп саналғанмен іс-жүзінде күміс монета алтынның белгісі ретінде жүрді.

Биметаллизм жүйесі Батыс Еуропа мемлекеттерінде XVI - XVII ғғ. пайда болып, тіпті ХІХ ғ. аяғына дейін кен қолданылды. Ақша ретінде екі металды қолдану ақшаның жалпыға ортақ эквивалент қасиетіне қайшы келді. Алтын мен күмістің арақатынасын айқындағанда да қиындықтар кездесті. Дегенмен 1865 жылы Франция, Бельгия, Швейцария және Италия биметализмді сақтап қалу мақсатында өзара келісім жүргізе бастады. Нәтижесінде (1865-1878 жж. ) Латын монеталық одағы конвенциясы бекітіліп, ол бойынша екі металдан да құны 5 франк және одан да жоғары болатын монеталар соғылып, күміс пен алтынның арақатынасы 1:15, 5 тең болды. Бірақ екі валютаның арақатынасы алтын мен күмістің нарықтық құнына сәйкес келмеді.

Биметаллизм жүйесі өскелең капиталистік шаруашылықтың талабын қанағаттандыра алмады, себебі құн өлшемі ретінде екі металды қатар қолдану ақшаның бұл қызметіне қайшы келді. Жалпыға бірдей құн өлшемі ретінде тек бір ғана тауар жүреді. Ондай тауар не алтын, не күміс. Оған қоса ЧШЧ ғ. аяқ шенінде күміс шығарудың арзандауына байланысты күмістің құны кеми бастады. Бұл кезде алтын мен күмістің нарықтық арақатынасы 1:20, 1:22 тең болды. Ал заң жүзінде алтын мен күмістің арақатынасы бұдан әлдеқайда төмен болғандықтан алтын монеталар айналыстан шығып, қазына қорына айналды. Алтын ақшаның айналыстан шығуы Коперник-Грешем заңында айтылған «жаман ақша жақсы ақшаны айналыстан ығыстырады» деген қағиданың өмірдегі көрінісі.

Капиталистік тауарлы өндірістің қарқынды дамуы тұрақты ақшаны, яғни жалпыға бірдей бір эквивалентті қажет етті. Сондықтан биметализмнің орнына монометаллизм ақша жүйесі өмірге келді.

Монометаллизм - ол жалпы эквивалент ретінде тек бір ғана металл (не алтын, не күміс) қолданылатын ақша жүйесі. Айналыстағы құн белгілері мен монеталар алтынға немесе күміске айырбасталады. Алтын монометаллизмі алғаш рет Ұлыбританияда 1816 ж., Германияда 1871-1873 жж., Францияда 1876-1878 жж., Ресей мен Жапонияда 1897 ж., АҚШ-та 1900 ж. белгіленді. Күміс монометаллизм Үндістанда 1852-1893 жж., Голландияда 1847-1875 жж., Ресейде 1834-1852 жж., Нидерландыда 1847-1875 жж. қолданылды.

Патшалық Ресейде күміс монометаллизм 1839-1843 жж. Жүргізілген ақша реформасының нәтижесінде енгізіліп, ақша өлшемі болып құрамында таза күмістің 4 мысқалы (золотник=4, 25 гр) 21 бөлігі бар күміс рубль есептелді. Сонымен қатар айналысқа күміске еркін айырбасталатын несие ақшалары да шығарылды. Дегенмен күміс ақша елдің күйзеліске ұшыраған ақша айналысын түбегейлі ретке келтіре алмады. Себебі бұл кезде басыбайлы шаруашылық ыдырап, мемлекет бюджеті мен сыртқы сауда балансының тапшылығы елде жүргізілген ақша реформасын нәтижелі ете алмады. Оған қоса, 1853-1856 жж. болған Қырым соғысының шығындарын өтеу мақсатында айналысқа қосымша несие ақшалары шығарылды, іс-жүзінде олар қағаз ақшаға айналды. Сөйтіп Ресейде күміс монометаллизмнің орнына алтын монометаллизмі келді.

Алғашқыда алтын монометаллизм ақша жүйесі ретінде XVIII ғ. аяғында Ұлыбританияда қалыптасып, ол 1816 ж. заң жүзінде бекітілді. Ал басқа мемлекеттердің көпшілігінде ХІХ ғ. соңғы үштігінде: яғни Германияда - 1871-1873 жж., Скандинавия мемлекеттерінде (Швеция, Норвегия, Дания) - 1873 ж., Францияда - 1876-1878 жж., Австрияда - 1892 ж., Ресей және Жапонияда - 1897 ж., АҚШ-та - 1900 ж. енгізілді.

Құн белгілерінің алтынға айырбасталу ерекшеліктеріне байланысты алтын монометаллизмнің үш түрі болады.

Алтын монеталы стандарт - бұл стандартта алтын, ақшаның барлық атқарымдарын орындайды. Алтын монеталармен қатар айналымда көрсетулі құнымен алтынға айырбастала алатын алтынның белгілері жүретін болды. Оған негізгі төмендегі белгілер тән:

Елдің ішкі айналымында алтын монеталар жүреді және ол ақшаның барлық қызметтерін атқарады;
Алтын монеталарды еркін соғу рұқсат етілген;
Айналымдағы несие ақшалары (банкнота, майда металл монеталар) көрсетілген құнымен еркін және шектеусіз алтын монеталарға айырбасталады;
Алтынды, шетел валютасын елден еркін алып шығуға және елге әкелуге, сондай-ақ алтын нарығының еркін жұмыс істеуіне рұқсат берілген.

Алтын монеталы стандарт капитализмнің алғашқы сатысы - еркін бәсеке кезінде пайда болып, өндірістің, несие жүйесінің, әлемдік сауданың өркендеуіне және капиталды шетелге шығаруға жол ашты. Алтын елдің ішінде де, сыртқы сауда да еркін жүруі үшін мемлекеттің эмиссиялық банкінде алтынның сақтаудағы (резерв) қоры болуы шарт.

Бірінші дүниежүзілік соғыс бюджеттің тапшылығын арттырды. Оны жабу мақсатында айналысқа шығарған ақша массасы эмиссиялық банктің сақтаудағы қорынан әлде қайда асып кетті. Сондықтан кембағалы ақшаларды (несие ақшаларын) алтын монетаға еркін айырбастау мүмкіндігі жойылды. Осы кезде алтын монеталы ақша стандарты соғысқа қатынасқан елдердің барлығында және басқа да көптеген мемлекеттерде (АҚШ-та 1933 ж. ) жойылды. Банкнотаны алтынға айырбастау тоқталып, алтынды шетелге шығаруға тыйым салынды. Алтын монета айналыстан шығып, қор жинау және байлық құру құралына айналды. Алтын монеталы стандарттың орнына алтын құймалы стандарт айналымға түсті.

Алтын құймалы стандарт - оның алтын монеталы стандарттан айырмашылығы бұнда алтын монета айналыста болмайды және оны еркін соғу жойылды. Ол Ұлыбритания мен Францияда енгізілді. Алтын құймалы стандартта банкнотаның белгілі бір сомасы алтын құймасының белгілі бір салмағына айырбасталды. Мысалы, Ұлыбританияда салмағы 12, 4 кг стандартты құйма 1700 ф. ст., Францияда 12, 7 кг - 21, 5 мың франкке теңгерілді.

Алтын девизді стандарт - ол банкнотаның девиздерге айырбасталатын ақша жүйесі. Бұл жүй австрияда, Германияда, Данияда, Норвегияда және басқа да елдерде жүрді. Бұл кезде алтын монетаның еркін соғылуы жойылып, ол айналыстан да алынып тасталды. Міне тек осындай қосалқы жолмен ғана алтын девизді ақша жүретін елдердің алтынмен байланысы сақталды. Ұлттық валютаның тұрақтылығын бірқалыпта сақтау девиздік саясат әдісімен, яғни нарықта ұлттық валютаның курсының төмендеуіне немесе жоғарлауына байланысты оған шетел валютасын сатып алу немесе сату арқылы жүзеге асырылды. Сөйтіп, алтын девизді стандарт кезінде бір елдің валютасы басқа елдердің валютасына тәуелді болды.

1929-1933 жж. әлемдік экономикалық дағдарыс нәтижесінде барлық мемлекеттерде әр кездері алтын монометаллизмнің барлық формасы жойылды. (Мысалы, Ұлыбританияда - 1931 ж., АҚШ-та 1933, Францияда 1936 ж. және с. с. )

1944 ж. Бреттон-Вудсте құрылған Халықаралық валюта жүйесі еркін айырбасталатын валютасы бар мемлекеттердің қолдануы үшін мемлекетаралық алтын девизді стандартты, шын мәнінді алтын доларлы стандартты бекітті. Оның ерекшелігі, яғни алтын доларлы стандарт - тек АҚШ доллары алтынмен байланысын үзген жоқ, себебі бұл стандарт тек орталық банктер мен үкімет мекемелері үшін ғана бекітілді. АҚШ үкіметі өзінің алтын қорының азаюына байланысты 1971 ж. бастап алтын құймаларын долларға сатуды тоқтатты, сондықтан алтын долларлы стандарт та айналыстан шықты.

1976-1978 жж. Ямайка Халықаралық валюта жүйесі алтынның айналыстан шығуын заң жүзінде бекітті. Ақша өлшемдерінің алтын құрамы және алтынның ресми бағасы жойылды. Халықаралық валюта қорымен оның мүшелері арасындағы есеп айырысудан да алтын алынып тасталынды. Сөйтіп бүкіл мемлекеттерде алтынға айырбасталмайтын несие ақшалары жүйесі орнықты.

Бұл жерде айта кететін маңызды нәрсе - алтын монометалдық ақша жүйесінің алтын-девиздік стандарт түрі кейін, 1922 ж. құрылған халықаралық валюталық жүйесінің негізі болды. Бұл жүйе 1976 жылға дейін, СДР мен ауыстырылғанға дейін жұмыс істеді. Оның үстіне алтын-девиздік стандарт экономика жағынан әлсіз елдердің, неғұрлым экономикасы күшті елдерден тәуелділігін баянды етті.

1. 2 Ақша жүйесінің негізгі элементтері

Қазіргі жағдайда ақша жүйесі бірнеше элементтерден құралады. Оның ішінде:

- Ақша бірлігі. Ол барлық тауарлардың бағасын көрсету үшін қолданылатын заңмен бекітілген ақша белгісі. Бұл элемент, әр елдің өмір сүре бастаған кезінде пайда болатын мемлекеттік атрибут, және оның сыртқы түрі, не ішкі мазмұны өзгерсе де аты өзгермейді. Мысалы, кезінде күміс те, алтын да доллар болды. Енді қағаз доллар да бар. Бірақ, ол, американың америка болғанынан бері, ұлттық ақша бірлігі болып келеді.

Ресейде XVIII-ғасырда, кейбір князьдықтарды қолданылған күмісқұймалар «рубль» деп атаған. Кейінірек, Петр І-дің тұсында, ол Ресей мемлекетінің Ұлттық ақша бірлігі болып жарияланған. Содан бері талай ақша реформалары болып жатса да, оның сыртқы түрі де, ішкі мазмұны да өзгергенмен аты өзгерегн жоқ.

Қазақстанда, егемендік алғаннан кейін, 1993 жылдың 15-қарашасында шығарылған ақша «теңге» ұлттық ақша бірлігі болып, сол жылдың 13-желтоқсанда қабылданған «Қазақстан Республикасының ақша жүйесі» деген заңмен бекітілді. Енді ол, еліміздегі жалғыз ғана төлем құралы.

Ақша өлшемі, міндетті түрде, еселі ұсақ бөліктерге бөлінеді. Көптеген мемлекеттерде бөлудің ондық жүйесі бекітілген: 1:10:100 (мысалы, Қазақстанның 1 теңгесі 100 тиынға тең, АҚШ-тың 1 доллары 100 центке, 1ф. ст. 100 пенске, 1 индонезиялық рупия 100 сенге және т. б. ) .

Баға масштабы. Ол тауарлар бағасын белгілеу үшін қолданылатын заңмен бекітілген техникалық құрал. Несие ақшалары алтынға ресми баға масштабы өз экономикалық мәнін жойды. Сондықтан ішкі тауар айналымында әр мемлекеттің өзінің баға масштабы қолданылады.
Ақша түрлері. Ол осы мемлекетте заң жүзінде қолданылатын төлем құралдары - несие ақшасы және қағаз ақшалары, сонымен бірге ұсақ монеталар. Мысалы, АҚШ-та айналымда: 100, 50, 20, 10, 5, 2 және 1 доллар болатын банк билеттері; 1 доллар, 50, 25, 10, 1 цент болатын күміс-мыс және мыс-никель қоспаларынан жасалған монеталар жүреді. Ұлыбританияда айналымды тек банкноталар: 50, 20, 10, 5, 1 ф. ст. және 1 ф. ст., 50, 10, 2 пенс, 1 және ½ пенни монеталары жүреді. Құны жаңа 10 және 5 пенске теңгерілетін ескі 2 және 1 шиллинг монеталар да жүреді. Қазіргі кезде өнеркәсібі өркендеген мемлекеттерде қазыналық билеттер, яғни мемлекеттік қағаз ақшалар шығарылмайды. Біздің елде 1991 жылдың 1 қаңтарына дейін айналыста 10 рубль және одан жоғары көрсеткіші бар банк билеттері және 1, 3, 5 рубль қазыналық билеттер жүрсе, қазір Қазақстан республикасының ақша белгілері болып банкнота есептеледі. Олардың көрсетілген құны төлемдердің барлық түрін өтеуге міндетті түрде қабылданады. Олар Ұлттық банктің сөзсіз орындалатын міндеттемелері болып есептеледі және оның барлық активтерімен қамтамасыз етілген;
Эмиссия тетігі. Ақшаны айналымға шығару және оны айналымнан шығарып алудың тәртібі эмиссия тетігі деп аталады. Қазақстанда ол тәртіп мынандай:

а) қолма-қол емес ақшаның айналымға шығару және оны айналымнан шығарып алу, екінші дәрежелі банктерге жүктелген. Олар несие берген кезде айналымда қолма-қол емес ақша пайда болады да, ал несиені қайтарып алғанда ақша айналымынан шығарылған болып есептеледі;

б) қолма-қол ақшаны айналымға шығару және оны айналымнан шығарып алу Ұлттық банкке және оның бөлімшелеріне жүктелген (облыстық бөлімшелер мен есеп кассалық орталықтары-РКЦ) .

Экономиксы дамыған мемлекеттерде қолма-қол ақша айналысының негізін құрайтын банктік билеттерді шығаруға орталық банктің монополды құқығы бар. Ал қолма-қол ақшаның шамалы бөлігін (10 процентке жуығын), яғни ұсақ купюралар мен майда монеталарды кейбір мемлекеттерде қазынашылық шығарады.

- Ақша айналымын реттейтін мемлекеттік орган. Ол орталық банк, яғни айналыстағы ақша массасын реттейтін орталық банктің ақша-несие саясаты. Ақша-несиелік реттеуге: реттеу тәсілдері, қандай орган мұнымен шұғылданады, оның міндеттері, құқықтары қандай және оның алдына қандай мақсат қойылады және объектісі кіреді. Мысалы, 70 жылдардан бастап өркендеген мемлекеттер айналымдағы ақша массасының және несиенің өсуін реттейтін мақсатты бағдарларды бекітуде. 1975 жылдан бастап АҚШ-тың Федералдық резерв жүйесі Конгресте алдағы 12 айда айналымдағы ақша массасының өсу немесе қысқару қарқынының жоспары туралы әлсін-әлі есеп береді. Бұл жүйе мақсатты бағдарды және ақша қаражатының өсу қарқынының жиі-жиі ақпарат құралдарында хабарлап тұрады.

- Ақшаның құнын белгілеу немесе баға кесу тәртібі. Бұл, осы елдің ақшасының, басқа елдердің ақшаларымен ара қатынасын анықтау жүйесі, яғни, ұлттық ақшаның бағамын белгілеу. Қазіргі жағдайда ұлттық валютаның бағамын анықтайтын екі режим қолданылады: валюталық бағамды бекіту және еркін жүзетін бағам. Валюталық бағамды бекіту режимінде ертеректе (1976 жылға дейін), оның бағамы алтынмен салыстырғандағы құнымен тең болатын. КСРО да бұл тәртіп соңғы жылдарға дейін сақталды. Оны тек, 1992 жылы Ресей Үкіметі жойды. Осыдан кейінгі жылдарда, ұлттық валютаның бағамын, оның сатып алуға жарамдылығы мен басқа елдердің валюталарына ұсыным мен сұранымға байланысты анықталатын болды. Бір ескеретін жағдай, бұл режимде Орталық банк басқыншылық әдістерін пайдаланып, өз валютасының бағамын қорғап отырады. Қазақстан 1999 жылдың 5 көкегінен бастап осы режимнен бас тартып, валюта бағамының еркін жүзу режимін енгізді. Бұл режимде валютаның бағамы ұсыным мен сұранымға байланысты валюта нарығында анықталады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.